장음표시 사용
31쪽
Caerimonialis Episcoponam. in vespetis saetiiro ipse simust
cum alijs Canonicis capiet paramenta, videlice amictu super Rocchetto, aut cotta,&super eo pluuiale tempori congruum, sine tamen sese
malio ad pectus, & cum Episcopus paratus erit sacris paramentis,ipse imponet ei annulum. Cu vero Episcopus
prima Antiphonam erit imtonaturus, ipse librum supra capput sustinere debet, quem ministri alias de libro, & candela seruientes adiuuabunt. Intonata ergo prima Antiphona , eaque per chorum completa, inceptoque primo Psalmo , sedebit in aliquo scabello, vel sede prope Episcopum, ante ipsius facie
a dextris, vel asinistris, prout loci situs palictur, regulariter tame a dextris, dummodo nec altari, neque Episcopo renes directe vertat, sed maneat semiuersus. Tertiam
Antiphonam ipse Presbyter assistens stans in eodem loco , ac praeintonante sibi illa Subdiacono, vel alio ministro, intonabit voce intelligibili. Cum Episcopus erit
dem modo librum sustin bit, prout de prima Antiphona dictum est: quo inton to, redibit ad locum suum,
stans ibi usq; ad finem Hy mni. Idem faciet, cum Episcopus intonabit Antiphonam ad Magnificat, qua intonvia , & Episcopo sedente, cupiet nauicula incensi de manu Acoliti, illamque cum cochleari prius deosculato, ac manu quoque illius prius osculata, porriget Episcopo, ut ex ea imponat incensum in thuribulum more solito dicens. Benedicite. Pater Reuerem dissimeJ quo fusto, reddet nauicusam Acolito & expectabit stans quousque inchoetur Magnificat; quo cantico incepto, sequetur Episcopuad altare euntem, ubi pomquam ille osculatus fuerit altare, offeret ei thuribulum ab Acolito acceptum, cuius catenularu summitatem imse manu dextera tenens eam que,
32쪽
Liber II que,deosculans ad sinistram Epistopi porriget ; thuribulum vero quod ipse manu sinistra sustinet in dextra Episcopi collocat, quam deosculatur, & dum Episcopus thurificat altare, eleuat illi partem dexteram pluuialis, ne eum thurificatem impediat: ac finita thurificatione stans in cornu Epistolet recipit thuribulum de manu Episcopi, osculado prius eius manum dexteram, illudque Acolito dat.Cum Episcopus redierit ad sedem suam, tunc ipse stans ante infimum gradum
soli j Episcopalis, recipit thuribulum de manu Acoliti,&thurificat triplici ductu Epi. scopum stantem cum mitra cui Episcopus benedicit ac rursus deposito thuribulo in manu Acoliti,ipse accedit ad sedem suae assistentiat, & ibi stans thurificatur a subdiacono, vel, eo deficiente, ab Acolito duplici ductu thuribuli.
Cum Episcopus cantaturus est orationem, accedit,& sinstinet librum, ut alias, deinde reuertitur ad locum suum. Cum vero Missa solemnis ab Episcopo erit celebrada, eius praecipua cura erit, tota Missam praevidisse, omnes. que caerimonias , & a squos Epicopus facturus est, obseruasse, ac signacula in libro Missali, in quo lecturus est Episcopus, locis congruis disposuisse, ut prestb illi esse possit, suggerendo illi submissa voce, vel modeste nutu indicando, si in aliquo sorte, vel memoriae lapsu, vel alia de causa deficeret, aut titubaret, praesertim apud altare, dum sacro meta myst
qua Missa celebrada erit, cotta, vel habitu suo Canonicali indutus, postquam Episcopum ad Ecclesiam veniente comitatus fuerit, opportuna aderit ad eum in secretario:& incepta hora tertia, atque
cum alijs sequetibus, ipse ad eius sinistra stans alternatim respo debit, duobus quoque
33쪽
Caerimonialis Episcoporum. Diaconis assistetibus pariter cum ipso respondentibus,&circa finem Tertiae induet se pluuiali, & sic paratus sustinebit librum supra caput, cuEpiscopus cantabit orationem Tertiae: & lauante Episcopo manus, porriget & matile ad tergendum: post lotas , dc tertis many Episcopi,
in eiusdem Episcopi digitos cum debitis osculis, si quos
ante lotionem deposiaerat. Episcopo omnibus sacris paramentis induto, ac sedente, imponet annulum pontificalem in digitum annularem dexterae manus, illius annulo, & manu prius deosculatis, mox nauiculam incensi cum cochleari eidem ministret,ut imponat thus in thuribulum,antequam a secretario discedat. Cum autem Episcopus procedit versus altare, ipse ante illum incedit ad dexteram Diaconi Euangelium cantaturi, dc cum Episcopus ante infimum gradu altaris facta cruci reuerentia,
eius dexteram stans respondebit simul cum Diacono stante a sinistris, &cum dicet in confessione Tibi Pater, & Te Pater J profundeversus Episcopum caput imclinabit . Finita consessione,& osculato per Episcopum altari, dum Subdiaconus in cornu Euangelij porrigit librum Euagellorum osculandum Episcopo, ipse adiuuat manum ad librum apponendo, deinde retrahit se cum libro extra cornu Euangelij, du Episcopus thurificat altare : & redeunte Episcopo ad sedem suam , ipse eum. sequitur, & apud eum stat. Cu Episcopus, lecto introi
son ipse simul cum eo , ac duobus Diaconis assistent, bus idem dicit , sedente vero
scabellum, seu sedem a dexteris, vel a sinistris prout supra de Vesperis dietum fuit. Si vero sorte Episcopus celebras
non in sede propria, sed infald,
34쪽
Liber primus Aldistorio sederet, ut, quia adesset legatus vel alius Cardinalis, tunc ipse Presbyter assistens sedebit in aliquo scano prope altare versus cornu Epistolae simul cum Diacono, & Subdiacono , sustinebit deinde librum supra caput, cu ex eo Episcopus erit Cantaturus orationem LGloria in excelsis,& Credo Jquq cum eo, dc duobus Diaconis assistentibus summissa voce prosequitur. Adiuvabit e dem modo, prout de prima lotione dictum est, ad lotio
erit in Missa id est, post ossertorium, post oblationem, &post communionem. Si sermo habebitur per Epist pum, ipse sedebit a dexteris Episcopi cu Diacono, si Episcopus erit in faldistorio ante altare , si vero habebit sermonem in propria sede, sedebit in scabello, vel sede suetassistentiae , & finito sermone, ac confessione per Diaconu decantata, ipse indulgentias pronuntiabit informa, prout seo loco dictum fuit. Si vero sermo habendus erit per ipsum Presbyterum assistentem, vel per aliquem Canonicum, qui eo casu seruire debet Episcopo in osticio Presbyteri assistetis cum pluuiali, etiamsi non sit ex antiquioribus , dignioribus Canonicis, finito Euangelio,
Episcopi, & prosunde inclinatus ab eo petet benedictionem, & sic paratus ascendet ambonem siue pulpitum, &sermonem habebit; ac finita consessione per Diaconum,
ipse in eodem pulpito adhuc stans publicabit indulgetias in forma. Lecto per Episcopum offertorio, ac totis manibus, ipse portabit librum
cum puluino ad altare,comitante caerimoniario; vel prς- mittit ministrum de eo semuietem, ut ipsae praestis sit ad lotionem manuum Epist pi. Cum Episcopus reuertitur ad altare, ipse a sinistris ibium gradus altaris ascendentem adiuuat, & cu erit apud
35쪽
ne demonstrabit Episcopo omnia,& singula, quae ex libro erunt legenda, ea digito indicando. Dum autem Episcopus oblata, & altare thurificabit , ipse sumpto libro
Missali cum puluino, retrahet se extra cornu Euangelij, ne thurificatione impediat ue& finita thurificatione altaris, reponet librum cum puluino super eo, ostendens ex illo, quae successive eruntd
ceda, ac dicet simul cum Episcopo Sanctus&c. J nec genuflectet, nisi cum eleuatur Sacramentum, & cum Episcopus ipse genuflectet. Di
scopo celebrante, & Diacono, quo dicto, locum permutat cum Diacono: ipse enim accedit ad dexterum, Diaconus vero ad sinistrum latus Episcopi, cui relinquit cura libri. Ipse vero Presbyter assistens dicta per celebrantem
Oratione Dne Iesu Christe, qui dixisti&c. J genuflectit,ci statim surgit osculando altare simul cum celebrante, qui sinistram genam suam cum sinistra ipsius Presbyteri assistetis iungens dat ei pacem dicens pax tecum icta ipse respondet: IEt cum spiritu tuo. J Et iterum ante Sacramentum genuflectens,&statim surgens recedit cum caerimoniario ad pacem dandam in choro, iuxta ordine
descriptum. Advertat aute, ne cuiquam Canonico, neque alteri etia Principi, quantumlibet magno, prius quaei pacem det, ullam reuerentiam faciat, sed solu post datam ei pacem: quae reuerentia solis Canonicis, Magistratui, & Principibus conuenit, quando assistens, qui pacem
deserti est Canonicus. Dum autem eundo, & redeundo ad chorum transit ante Episcopum, vel altare, seruabit debitas reuerentias, & genuflexiones, prout ei a Carrimoniario monstrabitur,ac prout latius in capitulo de reuerentijs exprimitur. Data pa
36쪽
est, dat eam ultimo loco caerimoniario , qui eum duxit ;& redit ad altare, ubi transfert librum a cornu Euangelij ad cornu Epistolae , nisi iatransatus esset a Diacono ;& adiuuat lotionem manuuEpiscopi, ut alias , deinde redit ad librum ostendens Episcopo cqtera, quae supersunt. Et, data benedictione, si indulgentiae non fuerim publicatae, quod contingit, quando non siit habitus sermo, eas tunc petita prius licentia ab Episcopo publicat in
ma. Episcopo vero non celobrante, sed Vesperis, aut Miosae solemni per alterum camtatae praesente, tunc Presbyter Canonicus dignior post dignitates assistat, prout &duo Canonici Diaconi, sed in habitu Canonicali sine paramentis, cuius officium lucerit ministrare Episcopo nauiculam incensi, quoties benedicendum, & in thuribulo ponendum erit ue & euindem Episcopum thurifican
oblata, post Agnus Dei accipere pacem, eamque deferre Episcopo, qui statim ea dat duobus Diaconis assistent bus, ipse vero reuersus ad sedem suam illam dabit Subdiacono, qui ea caeteris det, nisi celebraret aliquis Prael, tus, qui haberet propriu assistentem, quem tali casu comvenit pacem accipere a C nonico Presbytero assistem te, & distribuere carieris: &habebit locum idem Presbyter assistens prope sedem Episcopi in scabello, ut alias, Vsque dum inchoatur praefatio,nisi dum fiunt circuli, ad quos ipse accedit cum alijs,& dum habetur sermo, quo tempore accedit cum iiijs ad locum suum.
37쪽
Caerimonialis Episcoporum. per cottam, & amictum; ac
duorum Canonicoru in habitu Diacoiiali Episcopo celebranto, vel eo no celebrante in habitu ordinario. Cap. Vt H.
Missam celebret, vel ad Vesperas officium faciat, vel si illis tantummodo sit praesens, conuenit duos asiistere Canonicos, qui, si in Ecclesia sint distincti ordines, seu praebendet Presbyterales,& Diaconales, erunt duo primi Canonici, ex ordine Diaconali. Quod si forte in aliqua Ecclesia nec dignitates, neque ordines distineti essent, tum erunt duo primi Canonici vel dignitates immediate sedentes post: primam dignitatem, vel primum Canonicum. Hi autem, si Episc pus celebret, aut officium faciat, induti esse debent habitu Diaconali, hoc est,dalmatica supra Roccheitu, si eius
usum habent , sin minus si sedente Episcopo in sua cathedra Episcopali, ipsi sedent hinc inde super scabellis ninius; ac procedente Episcopo a secretario ad altare,& ab altari ad sedem, & rursus a s de ad altare, ipsum medium
facietes, ac fimbrias anteriores pluuialis hinc inde subi
uantes, &, si opus erit, eius brachia sustentantes, deducunt; videlicet senior, seu diagnior illorum a dextris, altera sinistris, capitibus detectis r& debent Episcopo solemniter celebranti assistere vltra alios duos, qui seruiunt illi in officio Diaconi,& Subdiaconi pro Euangelio, & Ep stola cantandis, de quorum officio, & habitu paulo post dicetur in sequentibus capitulis. Quod intelligendum est, quando Episcopus cel brans sedet in sua sede,& s lio Episcopali ι secus si sed ret in faldistorio, puta quia
Cardinalis Legatus esset praesens , vel alius Cardinalis; quia tunc no requiritur alia assistem
38쪽
Liber primus. assistentia, nisi praedictorum Diaconi & Subdiaconi, ad Euangelium, & Epistolam in tu isti seruientium, qui eo casu supplent apud Episcopum loco illorum, imponendo, & auseredo illi mitram,& chyrothecas, aliaque omnia faciedo, quae ipsi duo Canonici assistentes, cum Episcopus residet in sede sua PO-tificali, facere solent, prout statim inserius dicetur. Om-cium ergo praedictoru Diaconorum assistentium est, ut cum Episcopus in Vesperis genuflectitante altare sepersaldistorio, ipsi aptent hinc inde decenter latera pluuialis super eo; & iunior ex eis, qui assistit ei a sinistris, aufert illi mitram, quam dat ad manus ministri de ea seruientis, alter vero a dexteris aufert ei biretum complanando capillos leni ter. Cum vero Episcopo mitra imponitur, Diaconus assistens a dextris osculato,& imposito bireto, illam imponet,altero a sinistris adiuuante, dc vittas a tergo Episcopi aptate: dc semper quoties Episcopus apud sedem
suam eleuat manum dexte, ram signandose,aut alios igno crucis; velut, cum benedicit thus, cum benedicit Presbyterum assistentem , qui eum thurificauit, vel alias quoties per nas, aut res aliquas benedicit, siue pectus
percutiendo, aut alia de causa, toties Diaconus λ dexteris parum eleuat pluuiale a latere suo. Cum autem eleuat ambas manus,& quando estieeturus aliquid ex libro, seu daturus benedictionem. lemnem, Diaconi assistentes hinc inde eleuant fimbrias pluuialis, & cum Episcopus cantat, vel legit aliquid ex libro , ipsi Diaconi assistentes hinc inde apponunt manuS super libro,& primus voluit folium, alter digito indicat textum, qui legi debet; sed celebranti Missam, quia noli habet pluuiale, sed planeta, no est necessarium fimbrias eleuare, sed ei seruient in caeteris rebus necessarijs, & sp D a cialiter
39쪽
Caerimonialis Episcoporum. cialiter in ponendo, & auserendo mitram, quod pluries accidit. Videlicet primo cum
peruenerit ante altare genufexus, secundo, post thurification em altaris in principio Misst, cum ipse thurificatur; tertio, cum dicit introitum,
cit pictoria in excelss Deo. Jcum dicit orationes; quarto, ad Euangelium, id est, statim data benedictione Diaconoue quinto, statim finita consessione per Diaconum post sermone, subi sermo habetur)pro absolutione danda ; se to,ad offertorium; septimo, cum post offertorium ad altaris gradus peruenerit: sed hoc casu Diaconus Euangelium cantans aufert ei mitram: & regulariter cum Episcopus est apud altare, seruit ei Diaconus Euangelij, cum vero est apud sedem, serui ut ipsi assistentes, nisi ubi necessitas aliud suadet, ut, quando post thurificationem oblator u thurificauit altare:quia tunc primus Diaconus assistens imponit ei biretum, &mitram,cum Diaconus Euagelij tunc sit impeditus cum thuribulo, quod de manibus Episcopi accepit, Vt eum thurificet. Regulare enim est tam in Missis, quam in Uesperis, quod existente Episcopo apud sedem suam, sedemti semper aufertur, & imponitur mitra, secus quando genuflectit, pro oratione dice-da, quia tunc stanti imponi tuti, genuflexo aufertur,&quado est apud altare in Missa stanti aufertur, & stati imponitur. Hoc etia observent ipsi assistentes, ut cum unus ex eis surgit facturus aliquod ministerium ad rem diuina spectans, pariter & alij coassistetes surgunt, cum autem sessuri sunt, nutu capitis se inuicem ad sedendum inuitant. Haec, quae diximus, Obseruanda sunt celebrate Episcopo solemniter. Si vero nocelebret, sed ossicio diuino intersit, praefati assistentes Diaconi erunt apud Episcopum in habitu Canonicali,
40쪽
Liber Primus. It& omnia facient, & obserua sua, aliquo ex clericis Ecclebunt secundum regulas su- stat adiuuante, & primo accipradictas. Sciendum autem piet amictum, quem in m est, quod huiusmodi assisten dio osculabitur, qui crucistia facienda est tantummo- figura carere no debet, cumdo Episcopo loci ordinario, que sibi aptabit circa collu,& nulli alteri etiam si sit Le- ita ut collaria tegat, mox algatus, qui in sede Episcopi bam, de cingulum accipit, succinctus alba sibi circumcirca aptari faciat, ut a qualiter fluat, tum stolam prius sidereta
D E OFFICIO DIAconi in Milsa solemni Episcopo, vel alio celebrante. Cap. IX. in medio ubi crux est, deosculatam super humerum suum
Iaconus, qui Eua- brachio firmiter alligari fa- gelium cantatu-. ciet,demum accipiet dalm rus est, Episcopo ticam, nisi essent tempora,
solemniter Mis quibus ipse, & Subdiaconussam celebrante, debet simul planetis plicatis uti debent, cum alijs Canonicis Episco- ut in capitulo de Dominicispum ad Ecclesiam comitati; Aduentus, & de seria quartana & ipse ex Canonicis Dia: cinerum explicatur, manipu- conis esse debet, nec reseri tu vero n5hic, sed postea a an sit de antiquioribus, nec cipiet. Qui sic paratus simul ne,cum tale onus inter ipsos cum Subdiacono erit apud per vices, vel alias arbitrio Episcopum in Sacristia. Fi- Episcopi, vel iuxta consuetu- nita Tertia, & lotis manibus dinem Ecclesiae distribuen- Episcopi, stabit ad eius dextedum sit,& dum alij Canoni. ram,& simul cum Subdiacoci accipiunt paramenta, ipse no state ad sinistram capiet quoque eodem loco accipiet paramenta Episcopi de m nibus