장음표시 사용
71쪽
, Incedat ue est enim insigne Iinum Episcopus rei duis. Eo ordine procedet vi diuinae peragem que ad portam primaria E
dae causa ad Ec- clesiae,ibi dignior ex Capiticlesiam venturus to porriget Episcopo aspererit, siue ipsemet celebratu- sorium cum osculo asperiis. rus sit,siue alter, debent Ca- rij & manu Episcopus aspernonici omnes in eorum Eo get primo stipsum detectoclesiastico,& Canonicali ha- capite,deinde Canonicos, deditu, appropinquante hora, alios circumstantes incipiemad illum accedere, eumdem- do a digniori. Sed si forte Saque cappa indutum ex ea au- ctae Romanae Ecclesiae Caria, seu camera, quam ad hoc dinalis Legatus venturus es destinauerit,ad Ecclesia pro- set ad Ecclesiam, & rei diutigredientem comitari, & d nae interfuturus, tunc Episco ducere. Praeibunt familiares pus ei obuiam ire debet usque
Episcopi,&, si aderit, Magi- ad portam Ecclesiae praedi- stratus aut alij nobiles, & il- istam, & aspersorium porri-Iustres viri, immediate ante gere ipsi Legato, qui se,& a- Episcopum, tum ipse Episco sos aspergat. Si vero esset pus, & post eum sequuntur Cardinalis non'Legatus, d Canonici bini, iuxta anti- bet quidem Episcopus o quam, & canonicam discipli uiam ire usque ad praedictam nam. Quod si fuerit Archb Ecclesiae portam ι sed aspe episcvus,aut alius utens au sorium non Episcopus, sed ce, ipsa crux immediate ante prima dignitas, iubente Episcopos
72쪽
Liber Primus. 3sseopo, Cardinali non Leg tis porrigat. Interim nisi celabi etur pro' mortuis, vel in diebus ferialibus campanae Ecclesiae pulsabuntur, & insessis selemnibus etiam organa . Mox perget Episcopus ad altare Sanistissimi Sacramenti, ubi genuflexus super puluino, aut genuflexorio ibi parato orabilised ante di .ctim genuflexionem genu-
sectet prius in plano silo absque pul oue & similiter,
Mox accedet ante altare masius; ubi paritersenuflexus o, rabit. Si fuerit festus: solemnisque dies', &ipsemet Episcopus Vesperas sit celebr rurus, postquam peruenerit ad Ecclesiam ordine supradidum genuflexus orabitante altare maius, vel aliud, ubi Vesperae sunt celebradς 3 poterit in genuflexione aliquantisper morari, dum Canonici capiant sacra parameta post Episcopum stantes uevidelicet, illi, qui habent dignitates pluuialiauePresbyteri casulas ι Diaconi, & Subdiaconi dalmaticas, & tunice,
las coloris conuenientis, acceptis prius ab eisdem Canonicis,& circa collum compositis amictibus. Sed, si haberi non possunt paramenta pro omnibus, sestem quatuor, aut sex primi habeant pluuialia. Episcopus autem capiet paramenta in sede sua. Cum vero Episcopus Missam sta
postquam ingressus fuerit Ecchesiam, &ante Sanctissi
rit, ibit recta ad sacristiam, vel ad alium locum praeparatum intra Ecclesiam, & ibi induet paramenta pro ipso praeparata, recitando solitos Psalmos, Versiculos, & Ora tiones , stantibus in girum, vel sedetibus Canonicis, iam alio loco paratis, prout Episcopus interim stabit, vel f debit, quo tempore per choatum decantabitur hora Tertia, ut dicitur in capitulo de
73쪽
Missa selemni &e. Deinde . est processo sacra. Valde t
finita hora Tertia, & parato men probandum esset, si in Episcopo cum solitis caeri. solemnioribus festiuitatibus
monijs procedetur ad altare Episcopus etiam no celebra processionali ritu , quo casu turus procederet ad Eccle-Canonici parati, ut supra, siam;& tam Vesperis, quam antecedent Episcopum im- Missae interesset amictu vimediate ι crux vero Capituli ba, cingulo, stola, pluuiali, di
deseratur per alium Subdia- mi ira paratus. In redeundo conum paratu tunicella in- idem ordo inuatur, non ta-
ter duos ceroserarios, prae , men cum sacris paramentis,
eunte Acolito cum thuriburi quq statim expletis Vesperis,lo & nauicula ante omnes aut Missa deponuntur ibidebeneficiatos,aliosque de cle- in choro. In Ecclesij Cpli, ro eius Ecclesi e . Sed, si cele- giatis castonici imeonam: habrans erit Archiepiscopus, bitu Canonicaliod Vesperas crux Archiepiscopalis deser- prbiaden ta Mori uri bini. detur per Subdiaconum, ut su- . bini praecedentibus duobuipra, ante canonicos paratos ceroserarijs . de a s de Capittantum, non autem ante a- tul distillio loco celebrans lios de clero, imagine cruci, paratuspluuiali ossicio, &fefixi ad ipsum versa. Ideo au- sto, 'Ood celebratur, nu tem hoc casu Canonici para nieti,&ante ipsum quatuor.
ti anteced ut Episcopo, quia aut sex alij pluuialibus, indubitur sacra processione ue secus ti Ad Missas eodem ordine quando non sunt parati, nec proceditur, nisi quod cel Episcopus procedit cum plu brantem paratum planeta. uiali,& mitra, sed tantum in &l reliquis paramentis Mis cappa, tunc enim ipse debet salibus, praecedent Diaconus anteire, Canonici vero sub. de Subdiaconus parati dessequi, v t dictu nisi quia non matica & tunicella, vel, pro
74쪽
temporis qualitate , planetis ante pectus plicatis vi suo loco dicitur: Diaconus scilicet
immediate ante celebratem, Subdiaconus vero ante Diaconum manibus iunctis,nec
alij praeter ipsbs erunt par ti . Dominicis vero diebus , quia clerus, & populus ante Missam aqua benedicta per celebratem est aspergendus, oportet illum procedere pluuiali indutum inter Diaco, num a dexteris, & Subdiaconum a sinistris de more paratos, qui postea iam aquae sanctae aspersione, & dicta oratione, deposito pluuiali, accipiet planetam,& incipiet Midam. Calix vero cum patena, & buria, liber Missa , lis, & alia necessaria praeparentur prius per clericos apud altare in mensa ad id
Romana Curiam c5suetudo ab immemorabili tempore est, ut sumus Pontifexunt,aut duobus Episcopis comittat illius traditione, qui praestituta die conuenire debet cu ipso electo, cui palliutradendum est, in Ecclesia Metropolitana, vel alia suae prouinciς magis commoda, nisi necessitas aliud suadeat, ubi Missa celebranda erit, &post comunionem celebrantis ponetur in medio altaris pallium extensum serico coopertumueac, finita Missa, Episcopus, siue Episcopi commissarii' induti amictu, stola, pluuiali,& mitra simplici,s dentes ante altare super fal-
ramentum fidelitatis nomine sedis Apostolidae accipiet ab ipso electo induto omnibus Pontificalibus paramentis, pr*ter chyrothecas,& mitram ι nisi illud prius praest,
tisse legitime docuerit, tu ta sormam literarum Apostolicaru selicis record. Sixti Papae V. Quo praestito su get Episcopi, ves Episcopus, iam mitris, de accipient de . altari
75쪽
Caerimonialis Epilcoporum altari pallium, quorum s nior illud super humeros eleante se genu flexi imp net,dicens Ad honore omnipotetis Dei &c. Jut in Pontificali habetur. So iacto,
surget patriarcha, vel Archiepiscopus cum Pallio, ascendet ad altare crucem ante se
habens, & detecto capite populo solemniter benedicet, dicens Sit nomen Domini&c. J Deinde dimissis in Eoclesia paramentis, omnes r
cedet Pallio uti rur Archiepiscopuz in singulis Ecdelijs
prouinciae suae, non aute e tra prouinciam,&dumtaxat
' dum Missam solemnem cele' rat, praescriptis quibusdam diebus, qui in priuilegijs EGclesiae Metropolitanae exprimi solent. Quod si non reperiantur expressi, recurredum erit ad communem cosuetudinem, quae est, .ut eo utatur
diebus infrascriptis , videlicet, Natiuitatis Domini Nostri Iesu Christi. Saeti Stephani, Sancti Ioanis Euagelistae, Circumcisionis. & Epiphaniet Domini, Dominica in ramis palmaru,Feria quinta inc na Domini, Sabbato Sameto, Resurre stionis Diai cum duobus sequetibus, Ascesionis, Pentecostes, Sancti Ioannis Baptistae, duodecim Apostolorum festiuitatibus, in susto corporis Christi, quatuor
festiuitatibus Glorios et Virginis,ldest, Purificationis, Annuntiationis, A ssumptionis.& Natiuitatis, in festo omni u Sachoru, in dedicationi. bus Ecclesiarum, in principalibus festiuitatibus Ecclesiae Metropolitan in ordinationibus clericoru , cosecrati
nibus Ecclesiaru, Eporum,& Virginum, in diebus anniuersarijs cosecrationis EccIesiae principalis, & suae. Alijs aut diebus in priuilegijs non
expressis, vel inter praedictos no copraehesis, Archiepiscopus, si voluerit in Potificalibus celebrare, uti non debet
Pallio. inaute Palliu imp nitur Arcitiepo, semper im-l ponitur super planeta, ita ut
pars duplex Pallij ponatur saper
76쪽
per sinistru humeru. Modus autem impositionis Pallij, diltrium spinularum gemmata ru,quq in illud infigutur, e ponitur infra in Capitulo de Missa solemni Episcopo celebrante.Electi vero ad patriaresaales, vel Metropolitanas Ecclesias no ante Patriarchς,
possunt, quam Palliu receperint ι sed nec tris stati de una Ecclesia Metropolitana ad alia uti possunt Pallio, quod pro prima Ecclesia acceperat; nec Pallio sui praedecessoris defuncti, nec translati:sed opus est,ut iterum pro noua Ecclesia petatur,& habeatur nouum Pallium; nec interim ipsis electis licet Pontificalia
debent Archiepiscopi cum Pallio sepeliri , si quidem sepeliantur in prouincia sua, , circa humeros supra planotam: si vero extra prouincia, ponendum erit Palliu plicatum fulvoru capi te. Curent
igitur Archiepiscopi, ut Pallium, in quo tanta est antiquitatis veneratio, & auctoritas digne, & honorifice as.
seruetur, puta serico obuolutum, ac in capsula intus, de extra pulchre Ornata, vel serico obducta insusum, tanquam venerabile ipsius A
chiepiscopi insigne mysticissensibus plenum. DE MITRA, ET BA-culo pastotali. Cap. XVII. Itrae usus antiquis
simus est, & eius, triplex est sp
- dies: una, quς pretiosa dicitur, quia gemis, &lapidibus pretiosis, vel laminibus aureis, vel argeteis co- texta esse solet; altera auri-
laminibus aureis, vel argenteis; sed vel aliquibus paruis
margaritis coposita, vel ex serico albo auro intermisto, vel ex tela aurea simplici sine laminibus,& margaritis; tertia quae simplex vocatur, ine auro, ex simplici serico Damasceno, vel alio, aut etiam linea , ex tela alba conse,
77쪽
Caerimonialis Episcoporum. cta, rubeis laniceis, seu stan .cijs, dc vittis pendentibus. Pretiosa utitur Episcopus in solemnioribus festis,& generaliter quandocumque in officio dicitur hymnus f Te Deum Laudamus &c. J & in Missa Gloria in excelsis Deo. J Nihilominus in eisdefestis etia auriphrygiata uti poterit, sed potius ad commoditatem , quam eX neces-
state; ne scilicet Episcopus nimis gravetur, si in toto officio pretiosa utaturue propterea usu receptum est, tam in
Vesperis, quam in Missis, ut pretiosa utatur Episcopus a principio,& in sine Vesperarum,& Missarum solemniu, ac veniendo,& redeundo ab Ecclesia;& quado lauat manus , & dat benedictionem
solemnem. Intermedio autem spatio, loco pretiosae accipit auriphrygiatam iuxta normam iam superius declaratam in titulo de numero,& officio ministrorum seruientium Episcopo in diu, nis &c. Vbi de officio,& cura seruietis de mitra dictum fuit. A u riph rygia ta mi ira v titur Episcopus ab Aduentu Domini usque ad festum Natiuitatis, excepta Dominica tertia Aduentus, in qua dicitur Introitus Gaudete dic idcoque in signum laetitiae utitur tunc pretiosa. Item a Septuagesima usque ad seriam quartam maioris hebdomadae inclusiue,excepta Dominica quarta Q Bdragesimae, in qua dicitur introitus DLς tare&c. JItem in omnibus vigilijs,quq ieiunantur,& in
omnibus quatuor temporibus, in Rogationibus, Litaniis,& processionibus quς ex causa poenitentiae fiunt,in festo Innocentium,nisi veniat in Dominica; in officijs triulcctionum,& in benedictionibus, & consecrationibus, quae priuate aguntur. Qmbus quidem temporibus a stinet Episcopus a mitra pretiosa . Poterit tamen Episo
pus, dum utitur auri phrygiata, uti etiam simplici eodem modo, dc sorma, prout de
78쪽
Liber primus. 3 pretiosa, & auriphrygiata di pus sinistra manu illu desera
istum est. Simplici vero mi- re, quod intelligendum est,tra utitur Episcopus seria se- quando Episcopus erit paraxta in Parasceve, & in offi- tus pluuiali,&mitra. Item in dijs desunctorum. Sed quia, Vesperis Potificalibus, dum cum Episcopus utitur mitra, procedit paratus de altari ad utitur etiam baculo pastora sede, vel e contra,&dum dili in sua dioecesi, de eo etiam citur Canticum f.Magnifi- breuiter dicendum est. Vti- cat &c. J ac dum populo b tur ergo Episcopus Eaculo nedicit. Ite in Missa Pontifi- pastorali in sua tantum ciui- cali, dum procedit de secretata te, vel dioecesi,&etiam ali- mo ad altare,&cu ad eundebi, ubi consecrationes,aut os locum reuertitur; & quoties dinationes, vel benedictio- de altari ad sedem, vel de senes personales facere ei Apo- de ad altare procedit ue dum stolica auctoritate concedi- Euangelium cantatur; cumtur. Vtitur aute in omnibus Episcopus sermonem facit, processionibus, quae si logio vel in eius praesentia ab alioris viae fuerint, faciet illum fit; cuin medio Missae,&inante se immediate deserri a fine dat benedictionem Qteministro, qui de eo seruit, nem; videlicet,du incipit pro pluuiali induto, quem porta ducere signum crucis, & nobit ambabus manibus a te prius; & in omnibus actibusraeleuatum;& si in aliqua, Potificalibus, quae per ipsum Ecclesia sit consuetudo, vel Episcopu exerce tur, ut m Or- priuilegiu, ut aliquis de Ca- dinationibus, benediistioni-pitulo dignitatem habes ba- bus consecrationibus, & huculum ante Episcopum deis iusta odi , quae in suis locis rat, seruari poterit: si vero proprijs habetur, dumodo, processionis via suerit bre- ut dixi, Episcopus sit paratus uis, poterit ipsemct Episco- pluuiali,& mitra, aut saltem
79쪽
Caerimonialis mitra,& stola; nam mitra, &baculus in epistopis sunt correlativa. Excipiuntur tamen
ab hac regula officia, & Mis se pro defunctis, in quibus usus baculi cessat.
&genufl xionibus, sessionibus,& surrectionibus obseseuandis, tuc per Episcopum,& Canonicos, quam alios quoscumque, siue in Ecclesia, siue extiacam Et deosculationibus manuu Episcopi, vel celebrantis Cap. XVIlI. piscopus, a quocqteri exemplum sumunt, cum primum Ecclesiam ingreditur, detecto capite, sumptaq3 aqua benedicta,ut suo loco declaratu suit, procedet ad locum Sanctissimi Sacramenti; deinde ad altare maius, & utrobique genuflexus orabit deuote, &congruenti mora, facta prius ante altare Sanctissimi Sacra- meti genuflexione in plana terra, antequam in faldisto- Episcoponam.
finita oratione antequam discedat, ut explicatum suit in capitulo de ornatu Ecclesiae&c. Si mitram habebit, d
ponet eam, dum orat,& post orationem resumet ι & cum ea faciet altari reuerentiam, caput inclinando,antequam
ascendere ad sedem suam, salutat leui capitis inclinatio. ne Canonicos hinc inde states. Ipsi vero Canonici, cum peruenerint ad altare maius,
simul cum Episcopo profunde se inclinat, & statim accedunt ad loca sua in chorum, ubi etiam genuflectunt, &permanent orantes, quamdiu Episcopus orat,quo surgente,& ipsi surgunt;& cum Episcopus eos salutat, capite detecto, profunde se inci,nant: & regulariter quoties ipsi Canonici transeunt directe ante altare vel ante Episcopum, caput, & humeros profunde inclinant: beneficiati autem, & caeteri de clero genuflectere debent tramseundo,
80쪽
Liber primus. seundo, tam ante altare, qua ante Epm. Si aute quispiam Canonicus superueniat inchoato ia ossicio, vel Missa, absq; eo, ut aliquos salutet, vel ab alijs salutetur, statim
genuflectit, versus altare puIumper orans; mox surgit,&facit reueretiam profundam altari,& Epo, deinde salutat Canonicos, & alios de choro circumstantes, tunc & no prius ei assurgentes, & eum consalutantes,& vadit ad locum suum. Et si sorte tunc
esset principium horaru , &diceretur in choro Deus in adiutorium &c. J vel, t Gloria patri &c. J aut Hymnus,
vel in Missa oratio, aut Eua .geltu, expectabit stas, donec ea perficiantur, mox factis reuerentiis, & salutationibus, ut supra ibit ad locu Qu. Ide obseruatur, si aliquis Praelatus, aut nobilis laicus, vel ex Magistratu, aut ossicialibus ciuitatis, qui diuinis ossicijs interesse soleat, superuenerit ossicio, vel Missa ia incepta: no enim prius ad locu suum ibit, qua secerit genu flexus
oratione versius altare, deinde reueretia Episcopo,& Canonicos, aliosque nobiles laicos, aut Magistratu, suosq; aequales capitis nutu salutauerit: si aliquid ex supradictis recitabitur in Missa, vel in choro, expectabit finem stans, ut de Canonicis dictu est;& mox surgentibus eisdeCanonicis, dc laicis, quos ipse salutauerit,ab eis resalutabitur. Mansionarijs verb, seu beneficiatis, & alijs de clero superuenietibus, ut supra facta oratione, & reuerentia Episcopo, dc Canonicis, nulli ex Canonicis, aut Magistratu, vel nobilibus supradictis assii rgunt, sed tantummodo
alij Mansionarij dc clerici eorum aequales, vel inferiores.
Et qui solet gestare almultu, d u assii G u t, a sca put i s ad brachia dimittant. Illud quoq;
pro regula obseruadu erit, ut aequaliter omnes pra dicti, qui de eode corpore sunt, cusedendum erit, sedcant, cum vero surgendum, surganc. Sunt