장음표시 사용
161쪽
De Gestis Sco TORUM.' LIB. III.
hoc Regem reprehendo, quia non fuit fortitudinis tem ritatis amas, se tanto hostium discrimini exponere. Veri Regis deferi non multo antea politia quassabatur: ergo illius reminisci Rex debebat. Et exercitum non probo, qui Regem in magna quantitate non praecessu, sed cubiculario Alexandro Caron vexillum semper ante Reges ferendum cum dominio competenti concessit. Et quia in arte gladi toria hie cubicularius peritus erat, re Angli manum in qu dam duello si1btili tetit amputavin Shyrme e re vocabatur, hoe est gladiator seu dimicator: re ita hodierno die Dundeat conestabulis, qui ab eo descendit, vocatur. Caesis hostibus, ad partes regni meridionales rediit, templum Sancti Andreae de Κilrimoniti ditavit, cursum apri beato Andreae contulit, Duesemenlyng in opibus auxit, Monam fundavit, re monasterium canonicorum regularium in i sula Emonia juxta Innyrhethin, quae nunc Sancti C Iumbae insula vocatur, erexit. xvii. annos regnavit, ecapud patrem in Dunse enlyng honorifice sepultus est, cujus .in animi sortitudine ac in justitue zelo verus erat imis
162쪽
De Datide Statorum Rege praestanti imo, in quo fiunt mira omnium
virtutum ex 'a; de Henricossis ejus, θ' ex eo nepotibus; deque Richardo de S. Victore.
ED GARO re Alexandro sine liberis defunctis, misvid eorum frater succedit anno Ia4 sapra millesi- inelytutimum; qui ambobus fratribus praestantior, xxix. annos & duos menta regnavit. Tumidorum domitor re maulaus, erga se ectos clemens re propitius: illud Virgili num adimplere suetus, parcere subjectis debellare suis perhos. Ingenue hic fatebor ingenioli mei vires transcendit hujus vitam adamussim enucleare; smundum tamen temporis angustiam aliqua de eo raptim scribam. Cum Stephano Stephanus Anglorum Rege duo grandia bella gessit, alterum apud Anglus Alertounem, in quo ipse victor evasit. Northumbriam Combriam populatur omnem, re pro captivorum redemptione Combriam dc Northumbriam recuperavit. Idem eodem anno Angliam reintravit, alterum bellum inter eum re Anglos non incruentum commissum est, scilicet de Standardum, in quo Moti victi sunt: tandemque inter Stephanum Anglum dc Davidem Scotum ea lege composita est pax, ut Northumbria apud Stephanum re Combria apud λὰ irili Davidem maneret. Haec tamen pax inter eos modico tempore duravit, quia novum exercitum contra Angliam par vit David, ut Anglos invaderet: sed Turstanus archiepiscopus Eboracensis ad arcem Marchemundum, hoc est Roxis Burgum, veniens, a Davide inducias ad tempus impetravit.
163쪽
Quibus finitis, Northumbriam misere affirit, eo quod Rex Stephanus eam dare noluit, sicut promisit Henrico ejusdem, Regis Davidis filio, quem genuit ex Mathilde. Rex igitur
Stephanus anno I 38 1upra millesimum cum magno exercita ad Roxburgum venit, ubi cito pavore territus sine Scotorum damno ad suos rediit Deinde anno sequenti Rex Steph nus ad Duram venit, re illic xv. diebus moram traxit, de
David in Novo Castro, id illic de pace tractarunt; illic Regina Angliae, Mathildis, neptis Regis Davidis ex serore
Maria, ad Davidem venit, pro pacis unione avunculum flaris stabilita. gitans. In hunc modum pacem inierunt, ut, videlicet, Henricus Davidis filius homulum Anglo seceret pro com ratu de Huntingtonio-Northumbriae comitatum liberct
Nathildu. possideret. Erat enim mater inius Henrici Mathildis filia haeres Valdeofi comitis Huntingdoniae, filii re haeredis S wardi comitis 'Northumbriae. Reverseque Rege Davide,
Carliolum adivit, ubi areein sortissimam construrit, re urhis. muros plurimum exaltaviti Ad quem accessit neptis
Mathildis imperatricis filius, & Rex Angliae futurus, a matremissus, & ibidem ab eo militari cingulo est insignitus. Hoc
Iu Heva la- anno Albericus Legatus, Hostiensis episcopus, ad Regem gatv videm Carlioli residentem venitia Cαterum Henricus, R Adh gis Davidis unicus filius, duxit Adam filiam comitis de Ua Menricus di penna, de qua tres liberos genuit, scilicet Malcoimum Rei. . . Motim futurum, Davidem postea comitem Hundinintonii re Gallaehi, N Guillelmum postea etiam Regem Sciatiae ; dc tres filias, Margaretam, quam corfugio duci Britanniae tradidit, Adam comiti Holandiae , tertiar nomen erat Mathildis, quae in juventute mortua est. Insuper, anno Domini Iasa, Henricus, Davidis unigenitus, rπία san- Hiemici - ctitatis haeres, apud Calconem diem clausit extremum, κ μ illic multus est. Hoc coenobioen David pater ejus. merit,mVidi, in re munificentissime ditavit Hic David coenobia in vari
Hris fundavit, quorum aliqua sunt opulantissima, stilicet Calco, Jed wari, Metros, New tit Holincutstramen, Dundran me, Sanctam crucem Edinburgi, Cambushy noth, rinios, Moniales apud Bervicum, Moniales apua
164쪽
De Gestis ScoτORUM. LIB. III. III
miliesii , Canonicos Praemonstratenses apud Novum C strum. Illic etiam monasterium Benedictinorum erexit Jacobus primus, cum adi ejus sepulturam devenisset, dixissie
lis Regia i mutisis: volans dicere, quod omiis de provenistibus regiis diminuebat, pro opulentissimis coenobiis extruendis. Et sustem sententiae sun ego ipse; nam ultris sexieti viginti millia fiancicorum de terris perpetuis regiis illis comobiis impertivit re sine multo mseri pecunia illa coenobis extruere nequibat. Hic aliqua dicere libet. Si De eoenobiis caenobia a suis praedecessoribus extructa considerasset, requod Regi pauca admodum vectigalia Scoti pendere assueti iunt, religioserum modum vivendi prospexisset, non sic regios proventus attenuasset, magnificando coenobia, ipsa nimis opulenta faciendo. Opes illa primitiva devotio peperit, sed matrem liniva filia suffocavit. Verum in hujus modi operibus non Perperam, immo pie Rex egit. Ad
actum enim moraliter bonum non requiritur, quod a vera Actui mor
prudentia reguletur: sat est, quod ab ignorantia in vincibili vel ab errore non imputabili dirigatur. Fervorem illum primitivum in religione viderunt; & quia opes in pios usis
honi abbates tunc distribuerunt, ita in posterum futurum principes arbitrati sint. Sed jam tot litantibus annis pa- Monae εsores semetis, pascentes, devotione neglecta, vidimus, quod opera ipse cum magno prudentiα libramine stabilitamm erant. Ecce quα eκ magnis opibus in religione contingunt Coenobia in commendas principum filii male morigerati a Regibus ob blanditias familiares quaerunt, re cc nobia, tanquam signa ad malos Mittarios, opes ponunt, qui
hos amplos proventus, non ut prosint, sed ut praesint marsupia reseretant, appetunt: ad modum lucifugarum, perrimas templa in tenebris, ut oleum exsagant, ingrediuntur, sub malo capite membra perperam vivunt, secundum Vetus deverbium, Quando captit languet, caetera membra dolent Abbas jam opulentus curiam indisciplinatam, religiosis malum exemplar, alit. N fiequenter, elanstro relicto,
petit, illius prudentis dicti haud memor, Siciu riscis
165쪽
honestas. Jiistitiae m morabile ex emplum
extra amam non estis, β nec resiSiosus extra ela rum ric quando est in claustro corporaliter, tunc mentaliter requoad vitam est extra claustrum. Cum pessundatis Agricoliscoenobio subjectis, coenobii proventibus pro sua crumena auctis, credit, licet erronee, se probe egisse. Religioserum ossicium re intentio esse debet, ut in claustro sine secularium1bcietate vivant; ad AEgyptum, quam reliquerunt, non redeant ; honorum fortunae non sint memores. Judicent a Batem cum procuratore ossicia magis aliena a vera religione habere, sicut, inter apostolos, ossicium Judae deservandis I culis perniciosius erat. Solos viros integerrimos hare ossicia decenti Frugaliter re tenuiter in cibo dc in potu, pro cor poris insultibus domandis victitent. Iste est religionis verus finis, ad quem opum mediocritas plus quam abundantia co ducit: ita quod pro abbate opes ultra unum vel duos famulos alandos non habeantur. Temperantia, sertitudine, j stitia, misericordia re religione David pollebat. In cibo temperatus, in potu parcissimus, a luxu omni summe alienus. Cum enim in florida aetate Regina obierit, viginti tres annos viduitatem inviolabilem tenuit; nec ad secundas nuptias ducendas induci poterat: nec verbo nec gestu, ultra matrimonium, castitatem in aliquo offendere visus est. In sertitudine principes sti regni indomitos omnes compescuit. Anglo hosti potenti, qui citra Angliam plurima li huit, animose non selum restitit, sed re occupata abstiali sua auxit. Justitiam tam pauperi quam diviti aequa lance distribuit. In ejus vita legimus, dum quodam die
venatum ire proponeret, re unum pedem in scansili seu st peda levatum haberet, quidam agricola justitiam quaerens supervenit: at Rex in palatium revertitur, hominis causam auditurus. Et ita erga multos pauperes Gere consueverat, quorum causis stib judicibus non facile expediebantur: opulentos fere ad judices misit, agricolarum lites seriose humane audivit, sic quod aliqui eorum imprudentes in civiliatate rustica stomaeliose contra eum objiciebat; sed prudenauia non motus eis, tanquam secius aequalis compatiens proin
166쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. III. II 3
terea nunquam excanduit. Victo, dum causam piam haberet, de suo dare consueverat. Hinc eum crebrius adibant. Et cum, propter hanc humanitatem in plebeios, omnium horarum esset vir, quia omne artificium callere videbatur, cum principibus re potentibus majestatem regiam observabat, ita quod ab omnibus timeretur amaretur; licet plus amari quam timeri gestiebat. Dum ob filii sit Henrici mortem Philentia. illustres viros tristes cerneret, eos ad convivium invitat, lastitiam vultu simulans, causas tristitiae mitigativas cumulatis. sime in medium proposuit. Mortem imminentem ante annum, sive naturaliter sive coelitus, ut potius putatur, agnovit; Zc toto anno ante obitum eleemosynas consuetas du- Largitatis.
plicabat, quas manibus propriis erogabat. Quolibet autem Pietaris. die dominico sacrosanctum Christi corpus accepit. Ma, Colmum nepotem per omnia loca regni ante sui dissoluti nem circumduci secit, sicut de Solomone David secisse Iegimus; re eum comiti Fisensi, in quo multum sperabat, commendavit. Guillelmum nepotem ante ad Novum C strum duxit, cui terras quas in Northumbria habuit dedit: quod tanquam minus oculate factum suspicor: successu temporis fraternitas id omnis parentela inter Regem & Guillelmum extincta fiat set. Primogenito re haeredi terram limitaneam, Bd Guillelmo dominium in regni umbilico, con-krre debuit. Et cum in morbum quo obiit incidit, via- REi;h;.aticum, ut celabrius de via ad terminum proficisteretur, transeas. petiit: quod, quia in propria domo capere noluit, nec propriis pedibus ad templum incedere poterat, in religioseis rum aulicorumque manibus deIatus templum adiit, re redivina audita, bc eucharistia devote accepta, mortem in camdine sentiens, extremam unctionem petiit, quam in nuda humo, more beati Martini, accepit: dc cum Regis deustionem religiosi perceperunt, festinanter & raptim eum inungere studuerunt; quod sentiens, ut ad longum ec tractim omnia perficerent, jussit, re ut poterat ad singula respondebat. Et omnibus completis, brachiis ad modum crucis
in pectore plicatis, manibus ad sidera expansis, in Domino obdormivit, non sine celebri sanctimoniae tima. Viri san-F f ctimoniam
167쪽
ctimoniam miracula aegre arguunt, quoniam in vita miracula. nulla Joannes Baptista quo inter mulierum natos salictior non est inventus sesisse legitur. Oh populi incredulit rem re alias varias causa, miracula contingunt. Fergusium Ferchardi, re Ferginum Euh, Kennesum. priamum, Gregorium, patrem dc fratres hic David in viris tute de gloria p-Mt: De Ferguius ambages est nulla, quia reliquos omnes praeiatos eis praesem. Et licet Davide Kennedus ferocior esset, re patris injuria lacessitus eum Pictis diro Marte pugnarit, quos viriliter vicit ec sudit ; in vera sortitudine eum Davidi praeponere nequeo, re cum hoc temperantia, justitia, misericordis re sancta religione, redimitus erat. Quatuor episcopatus in regno inveniens, no-vem alios instituit: portus marinos fabricare freti. Intopriticipes illustres e viros regnabat: minutioris plebis pater: in templo id in re divina religiosus, immo quod mirabile est dictu lti ejus curia religiosorum claustrum i venisses: vitiis coinquinatos a suo contatio, sicut sucosi bonae apes ab alveario expellunt, necit. Ad virtutes benemtos verbo dc exemplo traxit, ec eos in schola morum coalescere coegit. Cum bono. Rege curiam bonam, re cum, malo malam terrarum ubique invenies. Et illius rationem . assignare haud est dissicite: Ad motum primi mobilis mota raptus sphaeras inferiores moventur: Regibus curialistae complacere student, operum qua se simios ostendunt, re, quae ei cordi vident imitantur. Circa hujus David is tem-i pora Richardus do Sancto Victore, natione Scotus, divi Au-gustini religiosus vixit, theologorum sui temporis nulli ει cundus: 'tam enim in scholastica theologia, qum palaestra literariare exercitatione acquiritur, quam ea. quam utcunque quis selus haurim potest, emicuit; lucubrationes plurimas . lectione dignissimas in publicum emisit. In quodam sese mone de Christisera virgine, omnium expresse primus eam originalis norat expertem tenuit. In divi Victoris claustro ad Parrhisios inhumatus est, re hoc. epitaphio monumentum,
168쪽
- is, ingenio, doctrisis clarus, arte, Pineres hie Dyris, docta Richaris, βααuem temu gemui Delici Scotica parturn fomi in gre-o Galbea terra suo. tibi Parca ferox nocuit, quae Iamina parvo Tempore tracta, gravi rupit acerba Aur rima namae iis superant mo--nga laboris, libi perpetuum μι parisura decas.' Se νior ut lemo sceleratas mors peris ades, Sc propero n-is it sus pia Dcta gradu.
De Henrico Beauclere Anglorum Rege; ta de rebus Normanniae UuΙ tem
pore. . POST Guillelmi Ronc hoc est Rubri, sine haer
dibus mortem, ei frater Henricus Brauclero in Anis flantieus glia siccemi. Mathildam, quam vulgares Ma dam appellant, Edgari dc Davidis sororem, Conjugem Henricus duxit. Hujus tempore beatus Anselmus in Angliam Ans uarediit, quem Henricus humane sustepit. . Interea inter Robertum Curtoys Normanniae ducem dc Henricum fratrem Notmannus..ejus Anglum dissidium ortum. est; propterea in Angliam imagno cum milite Robertus descendit: 1ed' inter eos pro .cerum confilio res ita pacata est, ut Roberto Henricus quo tannis mille sterlingorum; libras es impenderet tria nobilia Numismata . libra haec valet; ec diutius vivens alteri succederet. . Tunc Amii Normanniam, de qua venerat, Robertus petiit; dc paulo post ad statrem paucis comitatus Venit, et hanc peniti nem ex-F f a uam i
169쪽
11s De Gestis Sco TORMd. LIB. III.
Iguam remisit. Demum in Normanniam Henricus ivit: at Nomannis Robertus invisus factus, propterea Normanniam Henrico fratri tradidit, qui Robertum fratrem secum Londonias duxit. Non multo post tempore, filiam nubilem Mathildam, matris nomine gaudentem, habuit ex se rore Davidis Scotorum Regis genitam: hanc filiam Henrico Imperatori matrimonio Anglus tradit. Et non multis revolutis diebus, Guillelmus f Richardus Regis filii, de No mannia venientes in Angliam, in die beatae Mihatinae si mersi sunt. Henrico Imperatore mortuo, Mathildis Imps ratrix in Angliam redit; cui Angliae principes fidelitatem promittunt, k omnium primus Cantuariae Archipraesul, resecundo loco, ut Caxtonus asserit, David Scotorum Rex, Seotia nulli re postea reliqui principes. Si de Scotorum regno intelli- vectigalis. hoc eo inficias tanquam improbabila. Apud Scotos per constans est opinio, quod, in temporalibus, eorumr num semper ab omni stabjectione erat immune. Pro te ris quas in Anglia habuit, ingenue fateor, quod in Mathi dis manus jurarat, ideo lubentius, quod ex Davidis geris mana Mathildis genita suerit. Apud Scotorum annales compertum haud habeo, quod unquam Londonias pro hoc officio David petierati Partes tamen Angliae centrales, ut Mathildi nepti suppetias ferret, cum copiose id armato mia Iite, ut Anglorum annales fatentur, petiit, re ab Angliae meditullio ad Scotiam in bona pace riaiit. Hanc Mathiliadem postea in uxorem Galfredus Andigaviae comes duxit, ex qua filium Henricum genuit, qui vulgariter Henricus Imperatoris filius vocabatur. Paulo post Anglorum Rex in
Henrici Angli tiἰormannia vitam in mortem commutavit, cujus cor in nostrae dominae Rothoniagensi templo primario sepultum est, re corpus in monasterio de Redinge quod ipse extruxerat. Triginta autem annos cum quatuor mensibus regnavit.
170쪽
De Stephano Anglorum Rege, ejusque
POST Henrici dissolutionem, Stephanus Boloniae Stephan
comes Angloriam diademate insignitus est. Fuit Ami. enim is ex serore Henrici nuperrime defuncti nepos. Et Guillelmus Cantuariensis episcopus, qui primus in fidem Mathildis juraverat, Stephanum Regem inunxit, re Rom-rus episcopus Salisberiensis illas partes fovit. Sane insta- Epistolosum hiles id improbos hos sacerdotes censeo, qui Regis ex sta imprubitas. rore nepotem Uus propriae filiae, in cujus etiam fidem j raverant, praeserebant. Hoc sine particulari commodo non attentassent, quocirca jurisjurandi praestiti inutiles violatores erant. Debebant enim principibus Iaicis recte consulere de vera di indubitata haerede ad regnum accipienda, re non viis obliquis, pro sui aut suorum promotione, is
PRIMO anno regni sui partes AngIiae hortales Stephanus petiit, ut a Davide Scotorum Rege pro terris in Anglia detentis fidelitatem peteret erat enim hic Stephanus D vidi ex serore nepos quod David, tanquam Vir probus, recusavit; tum quia fidelitatem Mathildi nepti prius praestia terat, tum quia jus regni ad Stephanum nullo modo attinere sciebat. QUARTO anno Regis Stephani Mathildis in Angliam M.,hildi, ureversa est, & in civitatem Nicol sive Nicolai devenit, quam Angliam ηd- protinus obsidione Stephanus vallavit; sed Imperatrix, sine
sia sineque clientum jactura, de urbe delapsa est: post si s quorum