장음표시 사용
151쪽
ρ3 De Gestis Sco TORUM. LIB. ULC A P. V.
De Scottae Regibus Malciam Canmor, Machabeda, deque E ardi Sancti, regis Angliae, obitu, b Eriari cum prole is Scythiam profugio, divaepse Margaret ejus sitae, matrimonis , liberis.
Mi biriis, 1 Maleolmus Canmor, verum jus in regno Scoto. nmur. rum habens, xiv annos mansit in Anglia, quem amici & aemuli ad patrias lares revocarunt. R m ii quidem, ut eum perderent; & amici, ut ipse fortunam regni habendi tentaret. Anno Machabedae primo, H mrinis ut roldo successit frater ejus Hardi linothus, Danici generis Μὴςhahmis, ultimus rex in Anglia. Iste Machabeda fautores Malcol- mi Canmor variis suppliciis affecit, quosdam bonis sor
tunae spoliavit; quosdam vero in tetros carceres trusit; liquos vero bonis privatos extorres a regno ejecit; non-Mavduta . nullos autem capite obtruncavit, & inter reliquos Mala.
dussum de Fila Thanum, unum praecipuum regni, quem suspectum habebat, verbis injuriosis assecit, inquiens, Quod subito collum ejus in bovis jugo terram arantis poneret. Mackdustus hilarem vultum & innocentiam simulans Regis iram evasit, & clanculum a Curia se subtrahens in Angliam navigio delatus est, cujus omnia bona Machabeda. fisco applicuit, & ipsum hostem Pubsicum, & a regno e . torrem imperpetuum, publico lunae sonitu, proclamavit: Verum plurimum reliquis principibus displicuit, quod Rex sua propria auctoritate, consilio Procerum non vocato, sic principem virum proscriberet. Unde cum Maia uisus ad pr. Psentiam Malcolmi Canmor devenisset, & suadere incepisset, ut ad patrios fines rediret, . asserens tam nobiles
152쪽
quam vulgus ejus adventui applausuros; is Malidum fidem experiri volens, ob tria dicenat se regno inutilem: primum, quod luxuriosus erat. & per consequens principum
filiabus, & fortasse quod est multo deterius) conjugibus
abuteretur. Secundum, quod avarus esset, & omnia C
peret. Ad quae duo Makdussus, in Scottae inquit regno septentrionali & frigido, formosissimam habebis conjugem, quae sola tibi sufficiet. Nullus est in Anglia aut Scotta Princeps, qui non libenter suam filiam tibi cori
gem tradet. Pro avaritia, potes omnibus bonis regni,
rout Voles, uti, amore & pace quicquid petieris,. popuus tibi non negabit. Ad haec tertium Malcoimus objecit, inquiens, sum mendax, dolosus & instabilis. Cui tale r sponsum Malidustus dedisse fertur, Abito ergo faex gen
ris nostri, abito hominum monstrum, regno quolibet i
dignum. Cum fidelitatem & honestatem Makdum Malcesmus perciperet, Veram causam, quare illa objecerit,
mico patefecit, & eum jussit esse bono animo, promittens, quod si sibi Deus sceptra regni concederet, prout in divina clementia sperabat, ei omnia ejus bona ablata duplicaret. Noluit tamen ab Anglia discedere, in qua jam xv. annis extorris agebat, quin Anglorum Regem Edwardum adiret, & cum ejus benigna venia a regno abiret: quem humanissime Edwardus quia erga omnes humanissimus erat suscepit, & ei suppetias, tam in auro, quam in milite, dedit. Interim in Scotia turbationes A murmura fiunt contra Machabedam, & primo adventui Malcol mi , .s, ''& Mavduffi Principes & vulgus congratulabantur, & alacriter Regi occurrerunt; quod Machabeda tyrannus sentiens, ad partes Scotiae boreales aufugit, quem Malcol-mus protinus secutus est, & parvo praelio commisso, apud
Κynquhanan Machabeda, . viribus longe inferior, occidi- Caede tur. Interea tamen, morte Miahabediae audita, sequaces ejus consobrinum ejus, nomine Lutach, agnomine satu L. , hucia una, Sconam ducunt, & ei coronam imponunt, existi- reui.
mantes optimatum aliquam eartem, & vulgus eum debere sequi, : sed cum nulli ejus partes seqituli essent, aufugerunt ; quod Malcolinus intelligens eum quaerendum his b 1 mirili, -
153쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. III.
mittit, & inventum apud Strabogum occidunt. Tunc ei adhaerentes latibula hinc inde quaerunt. Hac factione perversa sepulta, Malcoimus Monam ductus est, in qua, anno Domini ros . regalibus regni insignitus est. Rese in. pace regnante, dc omnibus ubique in regno pacatis, Makdumam tria a Malcolmo Rege, pro sua Denevolentia Resiostensa, petiisse ferunt. Primum, ut sui succelsores, scilicet Thani Fysenses, Regem coronandum in sede locarent. Secundum, quandocunque Regis vexillum in hostes expanderetur, Vangardiam, hoc est, primam belli aciem, 'Inanus F ensis duceret. Tertium, quod omnes posteride sua cognatione pro nobilis casuali nece xxiv. marchis,& vernaculi pro xii. remissionem haberent. Dicere comsueverimi homicidae se absolvendos, dummodo hanc summam darent ad Unboc privilegio legis MakdusL. Imprudens in petitione Ma umis erat. Indignationem alia
orum principum duo prima facile poterant ei parere. Tertium vero, visa populi ad homicidium proclivitate, im
justissimum, & sub umbra inopinati homicidii inveteratum odium facillime alere poterat. Sed quicquid sit, Rex
in tanto excusandus venit, licet fortassis non a toto; Makduta de se optime merito nil negare ausus est vel voluit. Post haec, Rex edoctus est de quodam equite aurato, quem Vulgo militem vocant, qui cum aliquibus viris Belial in suum caput conspirasset, ex industria militem tanquam familiarem, dum venatum iret, accersivit, & dum in campis post feras vagarentur, certo proposito militem secum separatum magna ab omnibus intercapedine abduxit. Tunc
ab equo delatiens Rex militi praecest, quatenus viriliter duellum secum nullo spectante intraret, & non prodit rie nec incautum Regem inVaderet: quod miles audiens, ad Regis genua supplex in terram se prostravit, veniam humiliter implorans, & complices sceleris incepti reser vit omnes. Cui Rex veniam impertivit. Hoc Regis factum non approbo, sed vehementer incuso & detestor: Stat quod miles meticulosus erat, certamen singulare ingredi non audens, & si temerarius animosusque fuisset, & si nihil mali in Regem unquam concepisset, bellum singulare Diqitigod by Cooste
154쪽
De G Hs MOTORUM. LIB. III. IO L
lare ei oblatum ne ignaviae argueretur non recusasset. Sed exitus certaminis est incertus. Pauca perdere habuit miles nisi se id suum parvum dominium. Ruina Regis suisset in reipublicae maximam perniciem. Praeterea, plurimum Rex deliquit, licet enim miles reus esset mortis, stex tamen ante conceptionem talis pugnae, e . post conceptionem culpae illius erat innocens, ad hoc ut a milite si sors ferret occideretur : modo seipsum innocentem periculo necis exhibui re quantum in eo erat militi occasionem homicidii dedit. Praeterea, quod his magis ponderandum erat, aleam magni 1ehisinatis futuri in toto regno jecit, in quo magna tam n centium quam innocentium sanguinis solet esse effusici Adde, quod Rex, cum sit persena publica, non potest se bello exponere sine populi consensu vero vel interpretativo; consensu inquam rationi Consentaneo. Hoc tempore EdWardus Rex Maeardi Angliae obiit, anno Io66, ut nostri annales perhibenti Angliae vero historiae, quibus magis in hac parte credendum est, uno anno minus. Iste erat sanctus EdWardus Consessor, de quo superius mentionem fici. Et Edgarus Ethling An- Edore, glorum Rex propter sui regni infortunia navem constendit, matre, serore, Ec semilia multa imposita, in patriam qua natus est redire Volens: contrario vento agitatus oris Sc ticis appulsus est in quendam locum qui idcirco sinus Sanctae Margaretae ab incolis appellatur. At Rex Malcoimus, eos Anglos intelligens, ad naves descendit; Anglica enim ut sua lingua ut tur, quae in illa tempestate apud Scotos erat Iara. Nimirum, xiv. annor amplius pueritiae suae in Anglia exul egerat, in qua aetate optime lingua extranea captur. Post multa colloquia dc humanitatis ossicia, Angliae .egis filia, Margareta nomine, ob animae ec corporis dotes Sanctae M. sic Malcesmo placuit, ut eam conjugem duxerit: ex qua sex filios procreavit, stilicet Edwardum, Edmundum, Ethel 'dredum, Edgarum, Alexandrum ET D avidem, ec duas filias, stilicet Mathildam, postea Angliae Reginam, Mariam, Ustea Bononiae comitem seu comitissam. Tempore hujus Regis erat Marianus Scotus, historiographus ec computasta Marian . lasgnis ec gravis theologus. Historiam ab orbe condito C c ad
155쪽
ad sha tempora scripsit; de computo librum unum, de evanis gelistarum concordantia librum unum. Coloniae apud Sanctum Martinum factus est monachus, postea ad Fuidam tra satus, xii. annis illic mansit. Postea jussu abbatis Fulde sis dc episcopi Moguntinensis mansit Moguntiae; xvii. an nis apud Sanctum Martinum, Ec illic mortuus, non sine sanctitatis opinione, anno Domini Io 86, anno aetatis suaelviii. Insuper tempore hujus Malcolmi Regis Guillelmus Bastardus Angliam cepit ; ad quem, Malcol-- parum relicto, 1ermo convertatur.
De Anglorum Gestis: ef primo de Giιillelmi Normandiae Nothi in Angliam descensu, Harudi Regis
ab eo interemptione De Scotorum
libertate; Guillelmi prole , morte.
ANNO Domini io66, Guillainius dux Normandimin Angliam destendit; cui Haroldus Angliam Rex pauco stipatus milite, quia Anglis invisuae erat, occurrit. Anglorum armales hic sequor. Unum trium Guillelmus ab Haroldo petit, ut vel filiam in conjugem duceret, vel Angliam ab eo teneret, vel helli fortunam experiretur. Tertium Haroldus elegit, in quo Milo occubuit et re postea Rex Anglorum Guillelmus creatus est Londoniis in festo nativitatis Christi proxime inuenti. Paulo post in Normandiam prosinus est, re in anno secundo regni sui asAngliam rediit cum Mauda conjuge sua, quam in festo Pentecostes
156쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. III.
tecostes coronavit reginam. Postea contra Scotos profestias. Sed Malciamus Scotus e . Guillelmus ea lege convenerunt, ut Caxtonus assetit, quod Scotiam Malcotinus teneret de
Rege Angliae, re ejus homagium Guillelmus suscepit. Quod
liquet esse salsum apud omnes Latine scriptores Britamicos: istud erat circa Comitatum Cumbriae in Anglia situm, quem Motorum Reges ex Anglia tenuerunt, oc semper suis primogenitis dederunt, qui Anglorum Regibus ratione illius
Comitatus homagium secerunt. Licet ita Malcoimus cum Guillelmo convenerat, crebro tamen Northumbriam ultra
flumen Thesam devastivit. Reges pacem serrant quando volunt. Et pluribus apud Gatis id occisis, partes omnes illas accepit, demptis arcibus re munitionibus. Rex Angliae Guillelmus fratrem suum Baj ensem episeopum, quem
Cantiae comitem constituit, contra Scotos misit cum ingenti
Anglorum lc Normannorum copia; quos Malcoimus fudit, re ad Humbrum flumen persecutus est. Postea dux Guiu Iesmus filium suum Robertum contra Scotos misit, ut eis bellum inferret; quos non aggressus est, nec aliud esit nisi novum castrum supra Τinam condidit, quatinus Scotis resi steret. Inauditum est unquam id apud Scotos procliis in pinabile, quod Scotus in suo regno pacificus Anglum vel quemcunque alium in temporalibus superiorem recogn steret. Et istud ex praeteritis colligi potest, cum Romania dc Britonibus semper restiterint in insula, dc tapius eos invaserint, teste eorum historiographo re conterraneo Beda. Modo Rex Malcoimus post adeptam coronam in suo regno bella civilia habuit nunquam, sed a primoribus ec plebe ita, magna veneratione habebatur. Et est omnino simile, ac si
Hispaniarum Regem vel regnum Francus diceret sibi esse subjectum, eo quod est ei subjectus quoad Flandriae comitatum, qui de domo Franciae prodiit. Fateor tamen quod Malcoimus Rex erat Anglo quoad Cumbriam subjectus, sive hoc inserat istud consequens sive non; ergo Malcoimus. Rex Anglo fuit subjectus smpliciter, nihil refert. Tamen, regnum Scotta nunquam Angliae suit subjectum, nec Anglo, C ex Scoturu
Maleiam eum Gulie itio foedus. Seoti an F
157쪽
les Mora di s pulchrum. Angliae Par chia Gulielm Rusus.
Scotus ratione regni Scotiae, sicut Carolus Flandriae Comes non est subjectus Franco ratione regni Hispaniae.. Is TE Guillelmus ex Mauda uxore genuit hos liberos, Robertum Curtoys, Willelmum Rous, Henricunt Bea cleth, aliquot pulchras filias. Et cum ad mortem te deret, Roberto Curi a Normandiam, Guillelmo Angliam, Henrico aurum re magnam supellectilem reliquit; dc cum xx. annis in Anglia regnasset fato cessit, re Cadomi in No mandia sepultus est. In Scotorum annalibus legisse recolo hune Guillelmum templa parochialia in Anglia numerasse, α xvii. supra Mooo invenisse. In Anglia ut superius diximus parochissi deIubrum quilibet vicus, etiamsi dumtaxat xx. sit ignium, habet. Non sic autem est in Seotia, re in hoc Anglorum politiam ecclesiasticam, sicut in multis aliis, Scotorum politiae ecclesiasticae praeserendam judico.
De Guillelmi Rus in Anglia regno Ninsolentia, impietate, ac nece digna.
ANGLORUM habenas moderandas de patre momtuo Willelmus Rufus seu Rous sustepit, quas non Oculate, ut regem decuit, rexit. Loca divum re religiones parvi fecit: beatum Anselmum Cantuariae archi pilcopum virum sane probum, quia eum arguit, extorrem ab Anglia fecit, qui Romam adivit, de illic libros ejus, opera Non contemnenda, ut auguror, pro magna parte secit. In tantam nequitiam re amentiam hic Rex incidit, ut, multis religiosis domibus demolitis, nemus grande dc pulchrum exstruxerit, in quo ferarum omnis generis ingentem multitudi
158쪽
De Gestis Sco Tost UM. LIB. III. Ios
nem collegit: magnam aulam in Wemonasterio, in qua summa regni justitia exercetur, a fundamentis erexit. Paulo post ad nemus praefitum venandi gratia ivit; dc dum per nemus ipse inciaeret, sagittam contra quandam aviculam quidam sagittarius sus aulicus direxit, quae a nodose ramo repercussa Regem interemit: Reges posteros docens, ne, pro suo arbitrio re oblectamento capiendo, loca pia dc religiosa contaminent, quia per quae quis peccat per ea re torquetur. De loco sacro nemus re locum promanum fecit: O publicum grande piaculum grand- poenam sequi necesse
De reliquis Malco i Regis Scotorum gestis, deque uxoris ejus sanctitate,
er ejus per uxo m religione pia.
TRIGESIMO primo anno regni Malcolmi Canis
mor, Guillelmus hastardus mortem Obiit. Cujus inuarena uxor Margareta tota religiosa Regem cordatum
ec sti animi virum totum religiosum effecit: virum sanctum haec sancta mulier i in Nec mirum, quia tam sancto sanctus eris, ut psaltes regius canit. Qilinque sacrificia su cessive celebrata super genua haec mulier quotidie, Ec Rex duo vel tria, audire selebant. 3oo inopes distim alebant, quibus propriis manibus cibum potumque dederunt: sex pauperum pedes quolibet die adventus re quadragesimae Rex, α multo plures Regina, lavare coniueverat. Ecclesiam Dunelmensem, quam Duram Britanni dicunt, erexit: pa tes illas tunc possidebat. Primos templi lapides Turgotus laci epis pus benemeritus, conventus, prior Eic rex possi D d Iunt.
159쪽
mini. Templum de Dunsermeesyng multum ditavit. V . rum cum arcem de Mnwih Malcoimus obsideret, in cul icis Ianceae arcis claves quidam belliger attulit, Regem i cautum interemit. Ex hoc posteria exemplum datur, hostem nisi in militum multoriun praelantia non admittere his etiam patet quod liset aliqua loca in Northumbria ad xxiv. leucas Malcctaria haberet, tamen munitiones varias inter illa loca possessa re Scotiam Angli possidebant. Hoc patet cle Novo Castro xvii. Imeis in . vico seu Alamiae, ec demcem licia a Bervico, distante. .
De Scotorum Regibus, Donalis, Dum cano, E Fro, b eorum Meris ae
MALCOLMO Camor sic incaute interempto,
Scotorum regnum Donaldus Bane, Νωvegiae Re gis auxilio fretus, invadit. At contra Donatium Bane patruum Duncanus Maleolmi nothus insurrexit, re patruum in fugam convertens sibi ipsi diadema impositit. IN manifeste videmus, quod nulla finguinis pinquitas a regno capiendo impedit. Egregia indole lihesos Malei mus Canmor reliquerat, re tamen eorum regnum Patruus, . delirus senex ec nothus, qui ram bene agere Blet, perturbari. Antio cum semis hic furcifer nothus regnavit. . Patrui sesDo Idi re comitia de Mernis, Mespei nomine, dolo interiit, . quo interempto Donaldus iterato regnat. Hoc animadvertens Edgarus Anglus, ab Anglia extorris, tinctae Margaretas Bared. Imea suos, Scotta veros haeredes, in Angliam misit,.
160쪽
De Gessis ScoTORUM. LIB. III. Io T
quorum nonnulli mortui sunt; nec coistud aliter legimus aliter dira clauserunt intremos: sba rara superstitra mamrerunt, quorum nraximus natu Edgama erat, qui, duce EM Edonis Vro avumulo, contra. Doualdum Bane sanenit, qui regimena. Donaldo patruo in liti re quia semius Cuthbertus ei apparens in principio belli vietariam promisit, ternas de Co di hanae re Bervicum ecclasse de I ram dedit. His Edismum Mathildam, ram nostri Maudam vocant, Henrico Regi Anglonis eoimgem dedit, re Mariam juniorem sor remi Eustasios comiti Dononiae. His rigam' ubi novem annis Pacifice regnaverar, H Dues nenlyng prope; Patrem rast altum altare eonditua est tumulo.
De Ahexandro Audaci, Statorum Age.
ED GARO autem mortuo, habenas suscepit armo
Domini iro Alexander, et omine Fera, qui ideo Ale Missic dictus est quod patruus ejus comes de Gowri dedit ei dono in hamisino terras de Lys α Ιnvergowry. Quidam satellites de Mernys re Murvia seu Moravia eum nocte dolo trucidare conati sunt, quem clanculum cubicularius per latrinam emisit. Et quia ita. ope Dei evaserat, . apud Gnam monasterium opulentum canonicorum reges num sundavit, cui in dotem dominium de Lys hc Invergo in xy dedit, oc statim inimicos ad partes horealea fiagientes persecutus est. Ad flumen rapidis um de Spei pervenit ex opposito latrones hostes eranti. Propterea Regi consu tum est fluminia vadinu non attentare. . Inimicis visis, Rem uarum plantis cubiculario Fexillum serendum eontulit, quem: ex latentem e toto exercitu Rex secundua insequitur. Ini D d a. M.