장음표시 사용
231쪽
1 8 'De Gestis Sco Toptu M. LIB. IV.
dens: sed quia Moti Rege rarentes venationem EdWardi
evitare Volebant, coram pontifice processerunt de Scotorum Regibus ob terras quas olim in Anglia habuerunt, quod illarum terrarum ratione, homagium per interpositam peri nam facient. Non autem expedit quod Rines in propria hoc compleant. Ad secundam objectionem dupliciter re- Ad secundam. spondeo: tum primo quod Joarmes Baliolus hoc non liberesecit, nec jus regni habuit: tum secundo, quod majus est,
etsi jus indubitatum habuisset, re liberrime Anglo contulisset, jus illud Anglo esset inutile. Reges enim non pos
sint regni sui jura secundum sua arbitria alteri conferre. Unde, ii Rex Francorum magno Turco Franciam Consene eollatio non teneret. Et Anglo Carolus sextus Franciatri contulit; quo non obstante, Carolus septimus re Franciae Principes hoc impediebant. Rex enim non habet ita liberum dominium in suo regno, ficut tu in tunica tua.
a g. SECUNDO amnitur sic: Utilius fuisset Scotis tib Reginiis Anglorum fletisse: ergo Robertus Brusens male secures tondo. Antecedens patet: quia justitia δέ pollitia est melior ui Anglia quam in Scotis; quam Scoti sub Anglis
habuissimi. Confirmario. Confimratur haec ratio. Sub Anglis Wallenses
melius Bant quam starent sub Nalliae Regibus, ut superius dictum est: ergo sub Anglis melius Scoti starent quam sub Motis Regihus. iecutidiua. A D secundum Nego consequentiam. Nam si utilius est reipublieae quod Sortes domum meam supellectilem h heat quam ego; tamen non propterea suluitur quod opes meas teneor es impertiri. Etiam distinguo antecedens, quod utilitas esset Scotia sub uno Rege stare quam sub variis Regibus. Vel si Anglus justo titulo, per matrimonium via vita jacta via Scotiam haberet; dc sic concedo: vel oppres sione re violantia; α hoc esse negandum arbitrox, nec Gcile eontingibile. '
232쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. IV. 1 9
UNDE hic aud-r aliqua dicam. Io Britannia Olim Psoposito da novem vel decem erant regna, ut ex historiae discursu 'tuiti Brit uuae
Pictorum regnum Scoti possident. Walliam & varia Anglorum regna, licet exigua, An i possident; dc sic in insulatis praesentiarum precise duo sunt regna. Utilissimum utrique regno soret, quod ambo esscnt sub uno principe qui Britanniae vocaretur Rex, dummodo illud justo ic honeno titulo fieret: nee aliud medium nisi matrimonium invenio; deberent enim Reges filios filiasque matrimonialiter conjun- Ire, etiam consanguineos in quibus Pontifex potest dispe re Et quisquis est Anglus vel Scotus huic dicto contradicens, ad rempublicam α communem utilitatem non habet oculum. Sic enim uterque populus melius in pace viveret:
re selum tempore pacis au mr pacis Deus costur; illo silum tempore ressioni homitata intendunt. Ecce per Bella quae mala inter illos contingunti Si cst aliqua plaM BAE nisi a. terrae circa limites litigiola, iaculta manet; & ubi limites
sint cogniti, ad octo vel novem leucas vorax flamma & ensis cmnia consumit. Ex utroque regno multi nobilies viri ferro occumbunt, ita quod aliquarum besticosai uni familiarum nullum in lecto diem clauusse extremum invenies. Libuinarum navium aliarumque in mari hostiliter con urrentium
magna fit jactura; in m is aciebus plurimae impensae,
plurima mortis imago. Nonne expediret omnibus his al,
quando finem imponere λ Et ubi per matrimonium sit Sco-rus vel Anglus quis verum jus ad risinum haberet, qui illiaontradiceret gravissime peccaret. Et quia uterque populus est superbus N in armis confidens, non video quod sine justo titulo & patente istud unquam continget. Me autem non figit quin ob se illicas rationes occurrentes aliqui vers- pelles, bonum privatum bono communi praeserentcs, hanc assertionem abnuent; ut aliqui potentes Angli ec Scoti ad regnum anhelantes, Vel sublimem Regem supra se habere no-1entes, vel qui exteris Iegnis plus pro suo particulari commodo quam communi, in quorum Dura haec unio foret, as- Miuntur. Ad confimationem de Wallia, dico non uile idem αλ . M Wallia-Seotia. Wallenses enim Angli sicile domu Arg. V I a Tunt:. Diuiliaco by Corale
233쪽
Tunt: non autem Motos, ut eventus rei docuit; quia jam longo tempore Anglis resistere Viriliter audent, re eos cum tempus postulat invadere non formidant. Tertio arguitur: Arg. 3. Si se per Regem esset totus populus, haec conclusio sequitur,
quod pro populi arbitrio Reges essent deponibles: quod est
in reipublicae perniciem non modicam. Quarto arguitur :Arg. 4. Dominia vendit vel prodige pro arbitrio dat particularis dominus, id rem in alium transfert: ergo identidem Rex in regno. Consequentia tenet ; quia opposto consequentis cum antecedente dato, haec conclusio a veritate ditana 1
quitur, quod non ita pulcrum ec liberum dominium in regno Rex habet sicut in suo dominio particularis dominus. Ad Arg. 3. Ad tertium nego sequelam, dissicillime enim a regno Reges ejiciendi sunt; quia hac via politiam continuo motu re bellis civilibus agitabis: re multo dissicilius a vero Rege ejus
posteritate regnum est auterendum. Propter tamen aliqua spurca vitia re incorrigibilitatem, a regnis veteres non injuste Reges fecerunt. Pro quibustunque tamen criminibus, dum sunt corrigibiles, Reges non sunt exauctorandi: sed tunc selum quando reipublicae magis eorum depositio quam stabilitas conducit. Et quando illud contingit pennatorum est considerare; quia sine magna trium statuum consultatione & maturo libramine, pastionibus etiam semotis, Reges non sunt exauctorandi. Ad quartum A D quartum dicitur quod consequentia est nulla : Rex enim est persena publica, dc omnis hoc modo qui regno ob utilitatem communem dc ejus incrementum praeest. Sed quando regni habenas contaminat, labesectat re dissipar, non est regno dignus: nec aliud dominium in regno a populo nisi gubernativum habet. In re vero sua particulari quilibet est moderator re arbiter. Arg. 1. QUINTO objicitur: In corpore vero omnibus reIiquis membris caput supereminet, ergo Ec in corpore mystico ca- Responso. put est super reliquum corpus. Res 3ndetur quia consequentia est nulla: argumentum enim a simili saepiuscule
234쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. IV. I 8 I
quarto pede claudicat. Nunc quia Roberti Brusei jura ad otiae regnum adamussim enucleavimus, re objectiones obiter occurrentes .eluimus; superest sus gesta quomodo regni trahenas moderatus est comisecti.
De Roberti Brusei Scottae Regis gestis
ATHLANTICIS viribus aut Daedaleo natatore
ad Roberti Brusei vitam describendam opus esset; sta tali deficiente, paucis, smundum temporis reotii angustiam, hujus viri vitam licet j une canere propono. Cum Robertus Bructus, suis semiliaribus simitus, R . , in Regem esset inthronisnus, contra eum, anno a partu viris Ninm Rex. gineo i3o6. die Junii, Odomarus de Ualentia Scotia custos procedit, re apud Methwen adversus eam praelium iniit; in quo Robertus victus est & m fugam Verius, licet videsiis. pauci ei adhaerentes desiderati essent. Hanc victoriam maiarum omen Roberto plebs prognosticabat, re, tanquam Virrim infaustum cui statum finimicaretur, totaliter deseruit. Dein
ad Atholiam ec Argadiam ibat, re illic vliquot diebus latia tabat: sed tertio idus Augusti ab Anglis re Scotis, praecia e Cumyngensibus, inva . denuo victus in fiagam versis
est: paucos tamen de stis apud Dalam amisit. Ad 1,ictunt Duthacum, Scottae ex una parte extremam oram, Rinina Uus uxor aufugit: inibi per Guillelmum Cumyngum capta Uxor ea ad Regem Angliae deducta est, re in arcta custodia usque ad hellum de torrente Bannok detenta est. Quo anno Nigellus Bruseus Rmis germanus cum multis nobilibus ad arcem Κylaromiae conrugiens receptus est: sed per Scotos Z et Anglo
235쪽
lexander Regis Datres carti occiduntur. Roberti Bru-
Anglo arx proditorie traditur, re Nigellus Bruseus eum multis aliis nobilibus viris ad Bervicum ducitur, re inibi
extremo supplicio seriuntur. Thomas autem re Alexander Regis fratres apud Lochrian capiuntur, re ad Carliolum ducti capitibus plectuntur. Sic fratribus, conjuge δέ consanguineis orbatus, ab Omnibus contemptui dabatur. Hus tamen vitae Angli de plerique Scoti, signanter Baliolorum N Cumyngensium fautores, insidiabantur, ita quod uno clienti vel duobus associatus in nemoribus re dumetis in diem vixit, herbis pro pastu re lympha pro vino utens. Ecce ergo virum cons inguineis tam in Scotia quam in Anglia abundantem, qui in utroque regno a majoribus ampla habuit dominia, a magno stlatio totaliter destitutum 1 Illa tempestate virum illum auguror 1aepiuscule cogitasse, intra se dixisse, tutius fore Vitam privatam agere quam Tegna ambiguo Marte quaerere. Sed in eo statu ec calamitate positus, privatas terras re vitam in securo habere nequibat. Propterea nil nisi regnum prosequendum mansit; quia in Ed-wardi Angli & Cumyngensium odium sic lapsus erat, quoagratiam consequi non poterat: inediam, sitim, labores improbos, belli pulveres, contemptum & caetera id genus t heravit,. & aequanimiter Vel saltem patienter tulit, ratus se tunam non semper sibi inimicam sore.. Laeta initia & exitus calamitoses, ut Priamus, aliqui habere selent.. Contra, a veria principia & Dustos exitus alii habuisse leguntur. Quocirca indefesse & invicto animo ad regnum aliquando potiundum laborat. Ob Cumyngensem necem sectam in templo quidam existimant eum ita dissicile initium habuisse. Caeterum anno sequenti, dum apud Scotos insulares exulare . de illic a quodam nobili esset refocillatus, aliquid terrarum recuperare vel vitae aleam jacere deliberavit. Et primo ad.
Carrilium natale solum veniens unam arcem sortem accepi .
habitatores trucidat, & spolia inter suos partitur, amicos. quos poterat agregat. . Dehinc boreales Scotiae partes petii Arcem de Unyrnes seu Invernes vi cepit, quam selo aequavit, nullo custode superstite relicto: de ita per Partes aquia lanares peregitia Verum saulo post eodem in anno Joannes C Ingua,
236쪽
De Gessis Sco TORUM. LIB. IV. I 83
Cumymita Buchaniae comes Anglos & Scotos colligit,
contra Robertum Braseum vadit: sed cum Regem imperte ritum perceperunt, inducias ad tempus utrinque capiunt. Circa Hem tempus Simon Fraser, Gualterus Logan, aurati equites, cum multis aliis bellatoribus ad Londonias ducuntur, ubi extremo supplicio mulctantur. Praeterea a Cumyn-
sultus Robertus Bruteus perpessus est; sed indefesse eis animoseque restitit, sic quod de tenebris in lucem suum nomen erexit, & clara viri & conspicua virtus in Marte emicuit. Quocirca grandem exercitum EdWardus Anglus coegit, quatinus Robertum Brusvim a Scotia ejiciat: sed prope Scottae limites veniens in morbum incidit, per quem univeti, carnis Edinardi viam ingressus est. Triginta quinque annis hic Edwardus cum longis tibiis regnavit Nostri annales hic aliqua recitant : dicunt enim quod quidam nobilis, Guillelmus Banister tromine, animam Edwardi Regis vidit ad infernum duci ;& multa mala de hoc Edinardo commemorant. Talibus autem commentis ego fidem adhibere non seleo. Jam a multis annis, plebeos Scotos de Anglis illate loqui, & contra, didici. Intellectus judicium amor & odium obtene-hrans & ex ecant, di alterius partis bona & egregia fact perperam interpretantur atque sinistreia Ab hac pecto unum- quenque di signanter Gerdotem se lange alienare operae praecium est, de sequa Iance omnia trutinare ; alioquin i dignus est eui fides adhibeatur : & hoc erit improbabilia, .
tanquam errorem occurrentem, relinquere. Hunc Ed War Edωa Atim
dum tamen in aliquibus improbo, utpote quia eum tanquam imprub vicinum de arbitrum in abstruse regni jure Scoti delegerunt, perperam egit sto particulari commodo incumbendo, dc inter Scotos bella civilia spargendo, sparsique alendo, ut partibus attenuatis, Vel altera parte adjutus regno potiretur. Α bono honesto innum utile est inseparabile. Ex praeteritis augurari poterat quod dierum aliquo Moti imperium Anglorum exin Anglos ejicerent, dc tot sudores in confli tii. ae pulvere belli assumpti uno die cum multorum caede perirent.. Sed quicquid ante sinistre egit poenitudine in extre-T 2 a. mi Γλ
237쪽
mis abolere poterat, dummodo restitutioni sussicienti emeaciter intenderet. Verum utrum ita secerit an ignorantia invincibili, excusabatur, suis fidem adhibem quod in Scotias - regno jus a Joanne Baliolo habuerit, & sic damnum Scotis illatum rearcire non debuit, ex dictis partim liquere arbitror. Demum de hoc Edwardo Camonus Merlini prophetiam rati- commemorat. Dicebat enim Merlinus Anglus vates, quod draco regnaret misericordia & sortitudine plenus, qui super Walliam os aperiret, & pedem super Wyk poneret. Haec Edwardo competisse dicunt: Walliam iubegit, per WykBervicum Angli intelligunt. Ego Edwardi feritatem, misericordiae autem parum lago. Per Wyk potius Mik in Cathanesia Scottae extremam oram intelligerem. Adhuc Nertinus ait, quod leporarium hic draco in Regem cor naret, qui postea draconis timore extra mare aufugeret. Hoe de Edwardo & Joanne Ballisa exponunt: sed quare Baliolum leporario comparent eausim non dant ullam. Pon haec super em Merlinus cecinit, quod leporarii popuIua diu patre & pastore esset orbatus, & quod in diebus illis QIsinguinolentus esset; verum vulpem draco Heret, qui co tra Edwardum bellum moveret, quod in Edinardi diebus ad finem non duceretur. In Minardi diebus maxinia fuit singuinis effusio, & magno tempore Rege Scoti caruerunt. Robertum Brinum vulpem interpretantur. Robertum quidem Brustum a principio liquet partes Edwardi sevisse, dicet in Scotia natus esset; ampla enim dominia in utroque Britannorum regno habuit: & licet Edwardum a primipio dequutus, demum tamen contra Ed Mardum justo titulo im surrexit. Non ergo apparet quomodo vulpi comparet .
sed quoad has prophetias .aride dc jejune transire seseo.
238쪽
De Gestis Sco Tostu M. LIB. IV. 18sC A P. XX.
De Edreardo secundo Anglorum Rege:
EPWARDO primo, quem EdWardum cum Iongis
tibiis nostri vulgariter vocant, mortuo ardus Edωardvise 1 undus, post Northmannorum conquaestum secum eundus qui didus, quem Camari vanum vocant, succedit: Fuit enim hic Edwardus in quadam arce Walliae, cui Carnarivan nomen,
ortus; & ob hoc Edwardus Camarivanus dictus est. Isaiahellam Franci Regis filiam, anno ab orbe redempto I 3o conjugem accepit. A Petro Gavaston Vascone totaliter re- Petriis Goagetatur; dc propterea in superbiam facile hic Petrus levatus est, ita ut regni principes viros contemptui habuerit: quare eum odis viri illustres prosequuti simi, & Regem Londoniis coegerunt ut eum extorrem regno ejiceret. Quem ad Ηi- herniam insulam, cum plena Regis potestate in ea parte quam Angli occupant, Rex mittit, & paulo post eum in Angliam revocat: super quo viri illustres non modicum indignati sunt, & signanter Thomas Lancastriae comes & Werricus comes, qui Petrum capite Obtruncant. Caeterum Caxwnus C tonis. ait quod ingentem exercitum hic EdMardus ut Scotiam imitaret collegit, ic anno Domini III 4. Strivilingum adivit. Cui in quadam planitie Robertus BIuseus occurrit, a quo Robem Bra Misardus victus est; & Angli multi illustres viri illic es mctoria. cidere. Hoc praelium in Joannis Baptistae sesto commissum est: Cum exercitus reliquiis Bervicum Ed ardus venit, &postea Londonias. Verum in quadragesima sequenti rumvicum Scoti ab Angi is capiunt. Per id tempus a Roma in Britanniam duo Cardinales pacem inter Britanniae Reges con- . A a a stituturi
239쪽
18s De Gestis Sco TORUM. LIB. IV.
stituturi devenerunt, qui rebus suis prope Durem a Gilberto Mittonensi aurato equite Anglo spoliati sunt, qui propterea capite mulctatus est, & quadrifariam sectus, ejus quanao
ad quattuor regni primores urbes misse. Circa idem tempus Northumbriam totam Scoti populantur, vicos omnes edaci flamma consumunt, re viros, immo ephebos re mulieres sua seritate trucidant; delubra inhumane re sacrilege sp liant. Gratia cujus Ioannes XXII. Romanus Pontifex eensuras ecclesiasticas ad Cantuariensem dc Eboracensem Archi- praesules misit, quatinus eas in Scotos fulminarent. Tunci
Scotiam interdicto subjecerunt, & quolibet die ter Robe tiam Bruseum, Thomam Ranulphum, ec Jacobum Do
glasseum excommunicarunt cum eis adhaerentibus, quousque
de clade*jactura Anglis illata satisfacerent. Tunc in Sc tia multi probi sacerdotes, qui iussis Regis rem divinam celebrare recusarunt, perempti Iunt. Et quia Edwardum Anglum superiorem Scoti non recognoscebant, potissimum hae poenae inflictae suot. Hucusque Caxtonus. Aliqua hic seotorum lis falsa, aliqua improbabilia vir iste asserit. Anglum Scotis su- xx. - periorem Scoti nunquam recognovere: ec si patenter I annes XXII. explicuit. Non facile assentior quod ephebos, mulieres, & imbelles Scoti trucidarint, id enim est mihi improbabile, Ec signanter quod hi viri illustres N eordatis simi id fecerint; uquidem nuoquam opinione mea, a qui gentis annis insulat alterum regnum tres clariores viros sinu Ihabuit. Licet autem in bello Angli ec Seoti hodiernis temporibua feroces sint, a talibus tamen semper abstinent: A sortiori illi valentissimi viri. Et si ita secerunt sicut Camtonus recitat, hoc tanquam crudele nefas improbo dc det ' stor. A talibus bene instituti gentiles semper abstinere 1 lant. Fortium & cordatorum virorum est, Parcere subjectis re debellare saperbos. De Scotis sylvicolis & insulanis, si essent irritati, non facile asserenti diuentirem: sed ad bellum rarissime ducuntur: quum enim linguam Anglicanam Icipartibus meridionalibus Angliae vicinis inveniunt, temere aliena sicut sua capiunt; nec nos propter Anglicanam linguam & alienos ab eis mores diligunt. Hinc est, quod nisi in Dipitiaco by Coos
240쪽
in necessitate, & sub oeulatissimis ducibns, contra Anglos prodire haud permittuntur, propter lites & gravamina quae in Seotia euntes & redeuntes committunt. Non autem minore humanitate in bello Moti meridionales utuntur quam Angli: nam a mulieribus ornamenta vel preciosia vestra non auserunt, &, si eorum aliqui id petulanter attentaverint, a nobilibus cohibentur. Addo unum: quod licet tempore 'itannorum pugnae & Marte adhue ancipiti, ferocissimi Britanni diver- 'sorum regnorum inter se digladientur, tamen erga victum victor, licet multum laesus fuerit, est humanissimus. Verumtamen in hac Northumbriae populatione sui autumo Scotis gravissimam jacturam Minardus primus intulit, sub quo Motorum multa millia occubuere: eorum regnum & res omnes, Scotorum improborum fietus ope, abstitiit, nec Scotia damnum illatum resareivit, nec justitiam vel restituti nem aliam Scoti habere poterant: ergo eis licitum erat sibia ipsis justitiam ministrare C CO OO POD O mi O mi CG co D
De bello Scotorum in Moeardum s cundum feliciter gesto: N viris doctis qui ea tempestate sortierunt
EDNARDUS secundus p ter cladem a Scotis suis R. .aωὲ se-
illatam ingentem contraxit exercitum, & Bervicum urbem limitaneam sertissimamque obsidione circumcingit. Q cum Scoti rescirent, Angliam clanculum ita limite occidentali per Sol ath ingressi iunt, & damna -- mensa Anglia intulerunt: Angliam totum ad Eboracumus iste depopulantur: ae limitibus tameta Scottae quinqua-Α a a a Sinita.