장음표시 사용
261쪽
st 68 De Gestis Sco TORUM. LIB. V.
Robertum Bruseum Scotuna. Sed Rogenis Classordus proin pter potentiam Regis propinquam judicans hoc necessarium esse, nudato ense comiti Lancastriae dixit, si non cum eis ad Dunstanbruch iret, protinus cum suis manibus occideret: qui aliis condescendit quod illuc iret, id cum septingentis viris ad Dunstanbruch properavit. Ad Burbrig autem v nientibus Andreas Herkela Edwardi Regis locumtenens in
Scotorum limitibus magno cum exercitu occurrit, comitem
HerBrdiae, Rogerum Cletardum, Guillelmum Sullagium, Ec Rogerum Beneseidum occidit, dc Thomam Lancastria comitem captivum ad Pontemfractum duxit, qui, praesente Rege Eclxvardo & suis, ultimum supplicium pertulit cum quinque aliis baronibus. Hic Thomas Lancastriae commmiraculis clarere dicitur. Ah.li an se, D OSTE A MWardus anno Domini I 322. centum milliatiam transitus V pugnatorum coegit, re in Scotiam transmisit bellum ςdi quaerens: sed Scoti a facie ejus aufugerunt, ita quod fameseoti in Am Rex redire cogebatur. Et statim Jacobus Douglasseus κgli agrasi muri Thomas Ranulphus Moraviae comes exercitum in Angliam ducunt, omnia in Anglia vastantes: Northallerton & mulam alias urbes ad Eboracum combusserunt: contra quos Ed-Wardus grandem exercitum collegit, & xv. die post sestum
Michaelis Scotos invenit prope monasterium de Beighelando An i , laeue- nostri Bielandum Vocant; illic Angli victi sunt. In illo
-- praelio Joannes Britannus Richemondiae comes, qui Lanc J δ Π β --comitatum tunc tenebat, a Scotis captivus abductus
' μμ P '-; magna pecunia redemptus: qui oras Gallic tiit, re in Angliam nunquam reversus est. Postea Anglorum diaaria recitant; quonam pacto Andreas Herhelay occisis est; dicunt enim quod pro multo milite Regi congregando, ut ei in heIlo de Bielando contra Scotos opem serrent, ivit; qui negligenter ec cum ignavia, quia a Jacobo mugiasim pecunia corruptus erat, processit. Istud est semnium κinapparenter dictum; non enim M pecunia Moti abundant ut Anglos muneribus corrumpant, & signanter Iacobus Douglaheus vis bellicosus,-qui Omnia saro non auro per
262쪽
ficere studuit: praeterea improbabile est quod sine numero' milite Scotos Edwardus Anglus invaderet. Secundum A glorum vera diaria, ab Mwardo via facti Z non juris a Rege hic Andreas damnatus est: comitis enim Lancastriae amici Andreae Her& ipsius Andreae inimici Regem contra ipsum verterunti ς
De I bella Francorum Regis sorore in Franciam ab Anglo marito missa, b de ejusdem cum flio exilio. De Edreardi captisitate, , Merlini Vaticiniis; deopue Scotorum in Angliam transitu , ex Anglia reditu.
ΡE R idem tempus Isibellam Franci Regis serorem Iabelli R.
Angliae Reginam Edwardus inhumane tractavit: Angliae ad eam ob rem Francus indignatus, ad Anglum cadu- .is Ceatores mittit, per eos illi indicans; ut Vel pro Aquitania
fidelitatem juraret, vel terram illam amitteret. Consilio Hugonis Spenseri in Franciam Regina mittitur, ut inter fratrem & maritum verisimile bellum extinguat: quia aliquantam moram apud Gallias Regina Git, Edwardus Regis filius a patre ficultatem petiit, ut in Galliam ire lic ret 6c pientissimam matrem revocare; cui facultatem pater lubens impertivit: sed quia ad Regis mandatum non rediere, Uxor & Qius ab Anglia exulant. Hoc EdWardi exilio rem obstante, Isa- q.:Σ.M.' hella Regina, Edwardus filius, Zc Joannes comitis Hannan- Redeunt non diae frater cum Edwardo Nodstok Kentiae comite in Angliam redierunt, & hoc vigesimo quarto die Septembris, anno
263쪽
gratiae millesimo trecentesimo vigesimo sexto; &1Hum qui
gentos viros in sua societate habuerunt. In Angliam tam pauco numero descendere audere indicium erat odii Regis NM .. iis ci amoIis Reginae & filii. Demum Edwardus Carnarivanus P . r. captus est, δc in arcis Gnilinorth carceribus mancipatus sub domini Henrici fratris comitis Lancastriae manibus, qui tunc comes Licestriae erat; cui comitatum Lancastriae Misardus tertius dono dederat. Quia Thomam Lancastriae comitem
Rex occidi secit, praesumebatur, Ec merito, quod ab occisi fratre summa diligentia servaretur. Hugo Spenserus, Gua terus Stapylton, Excestriae episeopus, & Joannes Plaru det Regis partes sequuti, morti traditi sunt. Prophetias
Merlini vai - Merlini de hoe Edwardo Carnarivano Anglorum historiae recitant: dicebat enim Merlinus quod super occises sub hoc Edwardo maris sinus inundarent; quod de bello ad torrentem Bannoli exponunt: plerique tamen in torrente alto, dc multo plures in Fortha rapidissimo flumine aqua salsa maris mixto
submersi sunt. Dicebat insuper Merlinus quod in hujus
Edwardi diebus multi lapides silper terram cadercnt: hoc de Scotis exponunt, qui tam arces quam urbes in hoc temporis' interstitio 1blo aequarunt. Multa insuper alia Merlini intricata dicta extricare conantur; sed ejus tenebrosa dicta, quae sunt tenebrosa aqua in nubibus aeris, non multifacio. CamariVanum quia malo usus est consilio Angli ex--ψo .udo authori serunt,&Edwardum tertium alias Windiserum dictum Mundo. in Regem inungunt anno suae aetatis quintodecimo, eodem
. anno quo de Gallia in Angliam descendit. Uxoris re Ed-wardi tertii filii Edwardus secundus pater semper colloquium optabat, sed colloquium non habuit: fortasse nitus iuspicabatur quod coronam iterato a filio peteret: quod parentibus filii conisedere non selent, sicut nec filiis parentes, quamvis eos magis diligant quam ab illis diligantur. Post haec, dixit Ca Ionus, magnum exercitum Scoti collegerunt, re Angliam ingressi serro dc igne omnia perdiderunt, quousque ad Stantiop ita
EMecitu, se- Viridalia devenerunt, re illic collectos se tenuerunt: contra. quos numerosum exercitum Edwardus tertius collegit, neuefinitima pulchrior exercitur visus est inquit postquam in Brita
264쪽
niam Brutus descendit quia centum millia Anglorum lcexterorum in illo exercitu fiaere. Sed huic assertioni non assentior, quia apud torrentem Bannok multo plures ejus pater rexit. Prope parcam quindecim diebus Moti steterunr, quia propter Anglos egredi non poterant: quibus
etiam commeatus defuit. Motorum locus utrinque munitus erat; ex una parte erat aqua, ex altera nemus sive parca
Viridaliae. Henricus Lancastriae comes, ta Joannes Hannoniae. comitis frater Scotos invadere per aquam consulu .runt, quia parvae altitudinis erat fluviolus: verum enim. vero eis Rogerus Mor merus contradixit, a Scotis pecunia
corruptus, re cum de nocte excubias faceret Scotos dilabi permisit. In fine tamen dixit Caxtonus, quod ea nocte qua Scoti abierunt Iacobus Douglasseus ducentis lanceis, hoc est ducentis equitibus idem enim est lancea 6c eques apud Britannosin Regis exercitum ingressias est, dc Regis tentorium attigit, ec nonnunquam clamavit Naward, Naward, nonnunquam vero A Dougias, A Dougias: unde Rex dc plerique alii erant perterriti; sed Deo duce neque erat occisus, nec a Scotis captus : re hac nocte Iuna lucidissime emicuit
Ecce verba taxioni ad Ilienam. Credo non facile invenies Cario a reis quod Anglos pecunia Moti corruperunt; nec cum Rogem Mortymero unquam colloquium habuerunt. Improbabile
etiam est quod in lunae magno nitore Scoti abire possent, quin excubiarum aliqui illud deprehendissent qui essent incorrupti, dc Edwardo tertio significassent. De hoc bello Frossardus Hannoniensis historicus, qui opus sitim Anglorum Mosi dua. Regi dedicavit, loquitur, qui a Joanne comitis Hannandiae fatre & suis it formatus erat, re Anglorum res augere
non attenuare consueverat: quocirca eum ad literam imutari curabo, solam linguam Gallicam in Latinam interpretabor, verum selum sententiarum pondus, ic non verba Isgere elaborabo. Alti animi fuit hic Ed ardus tertius, re Edis. Alsitorum consilio fretus ingentem cladem Scotis inserre stu--itulolcs ω duit: ad Joannem Hannandiae Caduccatores, quatinus sibi fit magaretur,misit, qui quingentis equitibus stipatus Angliam, ut Edisaido Anglo opem serat, ingreditur: unde exuscitu
265쪽
millia in exe citu Scotorum. Seotoriun ad bella durities.
mon . Seotorum it manitar. Anglorum C piae.
centum millibus virorum suffiillum Edwardus contraxit, &limites boreales Scotiam versus petiit. Cujus adventum Robertus Bruseus intelligens, qui jam grandaevus eratre morbo laborabat, Thomam Ranulphum dc dominum Jacobum Douglasseum jubet, quatinus honum militem colligant, Zc Northumbriam ingrediantur, omnia populando Anglorum arma a Scotis retrahens, quia Ocul tissimus erat. Quorum adventum Edwardus intelligens ad Novum Castrum super Τynam muniendum Angli Senescallum, re ad Carliolum comitem inrphordiae mittit. Viginti quatuor millia in exercitu Scoti habuerunt. Nostri autem annales diciant praecise viginti millia: sed potius fortasse Hannoniensi quam Scoto in hac parte fides adhibenda est; licet enim Anglis Hannonienses relatione sicut re viribus opem praestabant, tamen plus de neutralitare quam Scotivel Angli in hac parte sapere videntur. Viginti ergo hominum millia, aut viginti quatuor in suo exercitu Scotthabuerunt ; equites erant omnes. Magnis re robustis equis nobiles re opulenti viri, parvis vero plebeii utu tur, sine curribus, quia Forthumbria montosa plurimum est. Verum gens illa Scotorum, inquit, inediae, sitis, caloris, frigorisque patientissima est: carnibus ferinis &longo tempore in necessitate etiam principes Viri vivunt. Sciebant enim Scoti carnium copiam ex praeda se habituros; ideo ad sellae posteriorem partem hisaccos tirina resertos, cum serris quibusdam latis, panis conficiendi gratia Gum deferunt. Hoc serrum igni supposito vehementer calefaciunt, super quod pastam minimae densitatis extendunt; resie panem sicut in surno decoquunt. Northumbriam omnem populantur, vicos omnes in favillam ignis incendunt; ad quinque leucas prope Darem, ubi Minardus Anglus agebat, loca omnia incinerarunt. Ignis fumum jam Angli percipiunt, qui magno numero fuere I equestrium enim armatorum octo millia, peditum triginta millia, sagittariorum vigintiquatuor millia, cum famulis plurimis qui commeatuum ferebant magnam copiam, habuerunt. Exercitum in tres acies instruunt; cuilibet acies alas duas continentes quinque millia
266쪽
armatorum dedere: eo modo ordinati, ad partem illam a qua fumus a Scotico igne procedebat ad vel peram usque Molos,
quos non invenerunt, msequebantur: castrametantur in nemore quodam juxta fluvium, ut sessi requiem captarent, x ut curtus, qui non aequis passibus vehebantur, expectarent. Toto illo die omnia igne Scoti haud remote ab Anglorum exercitu perdunt: attamen ob itineris asperitatem Angli eos adire nequibant. Postero die prima Iuce, aciebus instructis ut prius, ad vesperam usque Scotos insinuentes non i veniunt, eapropter iterato castrametantur. Interea Angli Anstiorem majores natu consultant quid opus facto esset e viderunt enim ς Mium, Scotos omnia igni consumere, di quod eos commode attii gere nequibant. Consilio igitur capto, ad Tynani flumen retrocedere Scotiam versus deliberabant, ut Scotos inedia premerent, ac eos in fluminis transitu claὸe non modica s rirent. Et post mediam noctem, curribus re sarcinulis r lictis, cum tenuissimo commeatu Tynam versus Ocyssime pergunt, & toto die illo qui insecutus est armis non depositis incedunt, .nullum cibum praeter panem quem secum serebant. illo die esitarunt: sole occasum petente, noctis beneficio seporem, mortalibus praesertim sessis haud ingratum, capiunt. Postridie ejus diei Tynam flumen accesserunt, 1ed tanta fluminis erat inundatio quod transire nequibant: illic triduo magna in penuria tentoria figere coeacti sunt. Cumque illic triduo in magna calamitate re inedia pomansissent, a quibusdam Anglis qui Scolorum incursiones evaserant coms ultum est, ut ad Novum Castrum quod ad tredecim leucas, aut ad Cartiesum quod undecim leucis d istabat, transmitterent, quia in vicis vicinis pastum nullum Scoti reliqueran populus ex illis timore dispersus palando sine cibo tur-
matim aufugerat. Dein ad urbes illas pro cibo potuque . mox mittunt, re postlidie cxamussim omnia ad mitum habuerunt : sed Scotorum multa nuncia acceperunt. Octavo
die, publico edicto Rex proclamare jubet, si Scolorum quis
certa nuncia Regi afferret, centum libris in perpetua pensione a Rege donatus esset : quo audito quindecim equites impi-eterrimi Scotos per invia pervia lustrant re venantur.
267쪽
Prope Tynam ad duas leucas exercitus interea in quodam pulchro prato manebat, sed vicos totaliter vastatos inveniunt, tribusque diebus illic permansere. In quorum fine quidam qui exploratum iverat, retulit; quod ultra tres leucas. a Regis exercitu Scoti non distarunt, Anglorum adventum ut secum dimicent lubenti animo opperientes. Confestim tres acies more superiore instruunt, & ducem illum Scotos versus insequuntur; dc circiter medium diem in monte quodam
Scotos contemplantur, a Scotisque contra cernuntur. Protinus ut Scoti eos aggredientes percipiunt, suum exercitum tripertiuntur, & ambo montis latera fluminisque transitum
quem vadum dicunt occupant Quod Angli considerantes judicabant se non posse eos sine apparenti jactura inva .
Angli postu- dere: eapropter castrametantur. Ad Scotos caduceatorem.
mox Anglus, quatinus in pulchrum campum pugnaturi de- Scororum re- scendant, mittit. Cui Scoti responderunt, Cum in triplici. si i- numero plures essent Angli quam Scoti, re in majori apparatu, locum apparentiorem tenere deliberarunt, ita quod eorum paucitati loci munitio siffragaretur: & si cum eis illic certare vellet, experiretur, quia gloriae cupidus erat, fortunam. Diem illum illic consumpserunt: cumque adu sperasceret, excubias, ne fluminis transitus Anglis pervius. esset, Scotorum nonnulli ficiunt; reliqua pars in monticulo . moram trahit. Ingentes rogos secerunt, sed cornuum terribilem horrisomimque senum tota illa nocte emiserunt. Ediverso Anglorum exercitus excubias fecit, id ita sine conflictu tribus diebus steterunt, hoc dempto, quod utrique m
lites, ut vires suas experirentur, mutuo concurrerunt, εα sellas in utriusque exercitus conspectu evacuarundi. Quarto autem die cum seper horizontem Phoebus constenderet, collem quem Scoti prius occupaverant, intuentur, hostesque nullos percipiunt; quia copias alio in monte noctis in silentio locaverant : mox speculatores Scotos venari Anglus jubet, qui Scotos alio in colle super eodem flumine Iocatos esse Regi indicarunt. Quo audito, montem illum versus Angli properant, re in monticulo juxta posito castrametantur. Dooptasta sia Quadam nocte Jacobus Douglasseus ducentis equitibus de-
268쪽
lactis flumen transiit, Anglos hostiliter invasir, ad tent
riumque Regis perveniens duos ejus lanes scidit, re trecenistis Anglorum interemptis, ad suos parvo cum damno rediit. Illius cladis Angli haud immemores vigilantiores nocturnas excubias ordinant. Octodecim diebus sine magno bello duae acies manserunt; decima octava demum vigilia ab Anglorum excubiis quidam Scotus captus Edwardo Anglopraesentatur, qui Edinardo reseravit quod apud Scotos publicum edicium emissum est, ut omnes ad arma se parentre Jae i Douglasses vexillum insequantur; sed quorsum
tendant duces, aut quid hoc portendat se penitus latere assirmavit. Quamobrem Angli mox trifariam exercitum partiuntur, re ad vada diligentissimas excubias ponunt, de noctem illam insemnem ducunt; quia superioris noctis cladis memoria tantum eos terruit, ut nil aliud quam quod Scoti eos protinus ea nocte invaderent arbitrati sint: insuper ignes magnos tota nocte secerunt, ut lucidius hostem specularentur. Circiter diluculum ab Anglorum excubiis duo tubicines Scoti capti sunt, qui Ed ardo Anglo expo- seotorum in
nunt Scotos ad patriam converses, & prima luce hoc vobis denunciare jussi fuimus, & ex industria ab excubiis nocturnis capti sumus, ut eos sequamini si bellum inire velitis. Post hoc cum suis consultat Anglus; re deliberatum est non
expedire Anglo Motos cum sestinatione sequi, ne ejus exercitus sessus, si cum Scotis pugnaret, jacturam non modicam. imurreret: satius igitur visum est Scotorum exercitum impunem sinere abire, quam totum exercitum praelii aleae exponere. Quando Scotorum locum Angli accesserunt, fera- Statorem , . rum, utpote cervorum N Uusmodi, quingenta invenere, quae cinulae. si,int ne viva Angli caperent Scoti intersiecere: in super cacabos . trecentos ex animalium pellibus pilosia, in quibus cames de- libu coxerant, invenerunt, milleque Verua pro carnibus assandis,
decemque calceorum millia ex pellibus pilosis crudis facto rum, quibus Scoti post suos calceos attritos usi fuerant. Insuper quinque Anglos nudos, cruribus fractis, ad arbores quos diMIvunt, inveniunt. Suorum igitur consi-
269쪽
216 De Gesis Sco TORUM. LIB. V.
lio Edwardus utens aciem totam dispersit, et Londoni rediit. Haec ex Frossardo ad literam retulimus.
De Moeari patris querimonia, in
alium carcerem traductione, ubi diris cruciatibus enectus est.
POST hoc Edwardus Camarivanus erat in arce de Bathelay sub Mauritii de Hericelay '& Joannis
Mactre vers custodia; cum quibus semper plangebat Edwardus, eo quod nec uxor ipuus Regina Isabella nec filius Edwardus secum colloquium haberet: quibus custodes dixerunt, Ne a te occidatur Regina timet, pariter re filius. Quibus erudite Camari vanus replicuit, inquiens, Nonnesum homo captivus, re in vestra, Regis, Reginaeque pol sate constitutus y q aomodo ergo ausim Vel possim eis jacturam ullam facere 3 Deus autem novit quod nunquam excogitaverim conjugi meae aut filio in aliquo nocere. Paulo Edωaedu, λ Dos Rogeri Mortynaeri consilio patrem Ed ardua Winditar, Thomae Gournay, dc Danni Mactrevers in arce de Coifisitidis ' custodienduna tradidit: Herkelay a custodia abisivit. Quam arcem tanquam toxicum Ed ardus exauthoratus odio mosequutus est. Una nocte consilio Monymeri cameram D erit erueia- EdWardi Carnari vani ingressi sunt, re super ejus ventrem ' 'γώ. 'P. tabulam Ponentes, in omnibus angulis tabulam 1u-P-VR 'ς δ - ' ipsum presserunt: p6stea cornu quoddam in ejus fundamentum ad longam distantiam imponentes, veru cupreum candens in cornu injecerunt, ellus ilia combusserunt &. fregerunt, ut mors non perciperetur. Proh supreme Deus, quae traditiol quod nesaal quod piaculum nullo seculo,
270쪽
nulloque supplicio expiandum i Id ausi in sium dominum, in suum Regem, in verum denique captivum quem penes se habebant i Ecce GKardi Carnari vani finem lament hilem ; qui in hoc solo peccavit, quod improborum consilio usus est, alioquin sane & cordatus vir in bello, & mitis se
cundum temporis exigentiam fuit: propterea cum magnis Regibus est comparandus.
De Roberti frusta Scotorum N ES mardi tertii Anglorum Regis Vsis;
pace per matrimonium liber rum : N Roberti obitu.
EDNARDO Camari vano defuncto, & Minardo
tertio Windisero regnante, re Anglicas paulispermissas faciam; ad Robertum Bruseum, a quo di- Robemis gressus sum, revertens. Ab Anglis Robertus Bruteus imritatus, duos principes viros Thomam Ranulphum & Jac hum Douglasseum cum quindecies mille electissimis Motis ad Anglos humiliandos in Angliam mittit; qui ad Ρarham in Viridalia, de qua nuperrime loquuti sumus, devenerunt. Et quia hanc expeditionem ex historia Frossardi Gallica r citavi, nihil eidem addens ad reliqua transeo. ANNO trecentesmo vigesimo sexto supra millesimum 'Edwardus tertius & Ιsabella malet ejus ad Scotiam oratores graves Anglos mittunt; quibus audientiam Robertus Bru- ζ om Ah ceus Edi urgi dedit. In hac legatione filio Roberti Regis gli. Edwardi serorem obtulerunt, cum renunciatione omnimoda