장음표시 사용
251쪽
Famulorum seu armigero. rum virtua.
198 De Gestis Sco TORUM. LIB. V.
appropinquant cui neem truculentam parant, Memmiantes se cum hoste interimere. Si semel citefacti fuerint, more pecudum vitam floccipendunt. Totus campus fit se guinolentus, de locis editioribus ad loca humiliora torrentes sanguinei descenderunt. Ad genua in sanguine viri fortes decertarunt. Motos inermes Angli sagittarii mirum in modum sauciant : quod oeulatissimus Brustus tanquam rugittariorum alter Argus percipiens, cordatos aliquot viros in figittarios pGβ mittit, qui statim eos magna caede reppulerunt. Interea Marte ancipiti durante, dominorum simuli, qui apud te toria ad equos & sarcinulas servandas relicti erant, dominis compatientes in hostem irruunt. Angli notabiliter in m jore copia quam Scoti cecidere. Demum Anglo consultum est a suis 'uia animosus erat ut se a bello retraheret, ali quin Regem re nobiles omnes, Scoti ad caedem aut in rendam aut sufferendam parati de medio tollerent. Satium erat saluti reipublicae cum fuga consulere, quam totam Angliam, si eos Scoti omnes occiderent, sertunae committere. Terga ergo Edwardus data Motorum quatuor millia de derata, & Anglorum L. millia eo in bello referunt: dc ultra occises, omnes se e captivi, dempto Rege, qui magno m lite stipatus ordinate aufugit. Lasu ic laesi sere Scoti erant, propterea repente Anglum insequi non poterant. Anglum tamen decem millibus equitum stipatum dominus Dougias
seus quadringentis equitibus Regis jussu insequitur; in
quem Scoti in Q ga alii sese collegerunt. Verum enimvero Crime, Mar- Anglum in arce Dunbarri comes Marchiae Scotus recepit,eniae Anglum re in Angliam per mare misit; alioquin DougIasei pugnacissimi manus evadere nequibat, qui jam Anglui prope limites armata manu expectabat: sta spe eomitis Marchiae dolo fraudatus est. Haec erat causarum una quare' comitatum Marchiae Dunbarrici amisere. Commutatione morem reci- unius Angli captivi uxorem suam Scottae Reginam Brinua pii Scotu . hahesti Super hoc hello quidam religiosus de monte Carmelo libellum composuit, cujus initium est;
si miliatam o planctu cudo metrum cum carmine uias:
252쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. V. I
Carmnia sunt agrestia re lactura indigna, propterea missa, ficio. Hoe bello tam armis quam opibus Scoti mira hiliter relevati sunt, & pro jacturis pristinis restitutionem magno sudore acquisitam cum gratiarum actione sitscipiunt Tunc Robertum Brustum exercitus & amici ad aethera est runt: at Cumyngenta re alii Scoti qui ei prius minati su rant Brmidant.
De Roberti Brusti in regno con matione ; AVDrum Celitationibus; bEdisurdi frusti in Hybernia int
ΡΟST bellum semidandum ad torrentem Banno
prospere gestum, magnum consessian , quem Parti mentum Britanni vocant, apud Aeriam Scoti fecerant: ad quem tres status, qui rempublicam, sicut ecclesiam totam concilium rite congregatum, repraesentant, conveneranti Illic contradicente nemine conclusum est, quod Sco- Roberre, ita Rex indubitatus Robertus Bruteus maneret: et si sine prole mascula eum viam universi: carnis ingredi contingeret, Sei Edwardus frater succederet: et si sine liberis uterque seto cederet, Massoria Roberti filia regnaret. In caula a duissima ad tres status attinet casus regni amb uos authe tire illustrare, & interdum pro rationabili causa a lege communi discedere. Alicubi gentium, ut in Taprobana insula, Taprobisin aliquis aetate provectus liberorum expers in Regem eligitur;
α si post regnum adeptum Ebolem procreet, a regno Nix In nonnullis regnis, ut in Castellia de Britant D st d i stamina.
253쪽
tera strageti Robertus Stuartus seinu
tamina in regno succedit, re fratri Regis proponitur: in aliis autem oppositum est in usu. In his humanis legibus positivis non est quaeretvlum aliud: sed communes leges
non sunt iacile mutandae, quia mutatio legum stabilime tum evertit. Sed hoc negotium tres statua oculati rimatisiint. Viderunt enim OKardum Anglum omnifariam ad Scotorum regnum anhelantem, quod, propter bella civilialc intestina odia, si non regnaret vir sertis, capere poterat. Roberti Brusei fratris magnanimitatem Hibemici considerantes, legatos in Scotiam una magna Hibernicorum factio
mittit, Minardum Brustum in Regem petentes: quem in Hiberniam mediocri cum exercitu Robertus mittit; qui ita viriliter se gessit, quod in tempore non magno inselae magnam plagam subegit. Ad quem anno sequenti cum novo exercitu Robertus Brinus ipse venit, sed in illa expeditione fune multi interierunt. Cujus distessum Edwardua Anglus intelligens, ec tempus idoneum Scotos invadendi adve lasse arbitratus, grandem exercitum in Scotiam misit: quihus dominus mugiasseus Scottae tunc custos obviam it, de Anglos landit. Tres Angliae duces interemit, videlicet Edmundum Lylaw Vastonem Bervici capitaneum, & R herium Nevel; tertium virum nobilem propriis manibus peremit. Quod cum M ardua Anglus restiret, navium copiosam cladem quia in navibus bellatricibus S tos Angli excedunt in Scotiam mittit, ut terras maritimas insest rent re popularentur. Flumen Forthae ingrediuntur, apud Dunnebrmel in terram deis uni: quibus vicecomes FDfensis quingentis viris stipatus occurrit; sed Anglos iamultitudine majores aggrχi non audebat, sed a conflictu abstinebat, donec episcopus Dunkeldensis Guillelmus de Sancto Claro cum suis aulicis x paucis subjectis supervenit, re vicecomitem Fysensem duriter .arguit, re eum iterato ad praelium redire in Anglos comiti Illic quingentos Anglos in campo interemit; dc magna pars fugae se committens periit in undis. Ex illo Guillelmum de Sancto Gam suum episcopum Robertus Bruseus appellavit. Hoc in anno
Robertus Stuartus, Gualteri Stuarii filius id Roberti Br
254쪽
sei ex Madoria filia nepos, natus est, qui postea Scotorum Rex effectus est: Ec deinde ad duos annos sequentes dominus Thomas Ranulphus Mora viae comes Angliam ingreditur, re terram totum ad Weddobyum usque Populatur, qui Azil ν .ὸ multis opulentis spoliis onustus, sine exercitus ulla jactura, ad patriam rediit. Quo anno Bervicus de Anglorum Bervi a reei- manibus eripitur. Caeterum anno millesimo trecentesimo decimo nono Bervicum Ed ardus Anglus ob it, sed in obsidione minime profecit. Ex Anglorum annalibus sup rius scriptis haec liquent. Nonnumquam eandem hiitoriambis per accidens refricamus; re id causa: est, quia illam nonnunquam Anglorum monimenta prolixius quam Scotorum, nonnunquam e contrario, prosinuuntur. Insuper eodem anno, quartodecimo die cisobris commissum est praelium de Dundath in Hibernia: fc inibi Edwardus Brusius occubuit. EdWardi Bra. Fratrem Robertum adventantem ad diem sequentem ut pedetentim suppetias ferret expectare noluit; re sic ex prae
255쪽
David vir strenuu1 capiate plectitur. Parii amentum
De mutuis Rera m populationibus. De Roberti cunctatione di in Aulum
trallectione , ef ibi ad siuos conciones: deque Maardi ad Anglos exhortatione. De praelio, ta Stat
AN N O a partu virgineo uerentesimo vicesimo sapra
millesimum, magnum trium statuum consessum
apud Sconam Robertus Bruseus vocavit; in quo dominus Guillelmus de Mulis re comitiua de Stratherne de perduellionis crimine convicti ad perpetuos carceres muructantur, David dominus de Brechin, qui crimen in Regem commissum celaverat, peremptus est. Erat quidem in armis clarissimus hic David, re egregia facinora in Agar nos Christi amore commisit ; sed vitam suam finaliter in criminis praesiti taciturnitate contaminavit: quocirca ipse Gilbertus de Malerb, Joannes Loo aurati equites dc Richardus Broun heliator nobilis ad equorum caudas, tradit rum supplicio more Britannico, tracti sunt, ec postea deco lati : propterea illud nigrum parti amentum posteri vocit runt. Plerique alii perduellionis iuspecti habiti sunt; sed quia juridice eos convincere non poterant liberati sunt. I.abe perenni hi traditores notandi veniunt, qui Regis sui rei publicae utilissimi dolo malo mortem ausi sunt machinaria Et indecore David de Brechin taciturnitate vitam foedavit. Nullum steteratis viris datum jusjurandum de taciturnitate eum obstrinxit; multo enim latius sigilli secretum quanti sigillum. Diuitiaod by C
256쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. V. IO3.
figillum confessionis virum innodat. In omni enim casia Consessionis eonfessionia sigillum sive de crimine committendo, sive commita tam tueresis quam perduellionis crimine, est obligat tui pis uidrium: non sic autem hominem sigillum secreti astringit; principis r debebat enim Regem admonere, quatinus se sellicitius i columem servaret, re ab hoste caveret ; dc si pro Regis vita tuenda hoc non sissiciebat, nominatim proditores reserare devinciebatur. Quocirca tavid praefatus juste sententiam
mortis tulit. Et demum conspiratorum opes fisco ascriptae sent. Caeterum ad duos annos sequentes Angliam Robertus B Evi A
Brustus ingressis est, re eam ad Stanmor usque depopulatur re vastat: re cum in Scotiam rediisset, grandem aciem Wardus Anglus collegis, re per terram fretumque libur norum classe Scotiam penetrat, ad Edinburgum pervenit. Quod eum Robertus Brufras rescisset, de Angli itinere commeatum omnem sithtraxit: dc licet gentem collectam habere posset, cum Anglo in Scotia secundo praeliare noluit: mal hat enim ad tempus moro ii Romani cunctari, quam sui regni tot sudoribus acquisiti cum Anglo aleam jacere. Praetii de torrente Banrish sormidabilis adhuc memor erat, bc licet victor, non sine magnis vulneribus re diro marte victoria potitus est. Quamobrem consulto dux helli oculatissi- Penuria an-mus a marte abstinuit, & annonae penuria Angliam retr redere coegit. Ad militarem sortitudinem cunctatio, in- Aligi retro.
sidiae & hostis delusio plurimum expediunt. Eodem tamen anno in capite Novembris, Scotorum exercitu collecto, identi Robertus uruleus Angliam hostiliter ingressus est; & serme Eboracum attigit: quinquaginta leucis, levatis vexillis &omnibus populatis Angliam intravit. Verum Roberti in agi- Roberet eo nationem prima fronte admiror, quare cum Anglo Cum Sc tiam hostiliter intraret non proeliabatur, sed Angliam praeli tutus ingressus est. Alterum duorum dicere necessum est; vel quod cunctationis praeteritae Robertum puduit Jed 1ane erubescere non debuit, a quolibet circumspecto viro ratione eunctationis laudandus & non exprobrandus venita vel 1atius ratus est cum Anglo in Anglia quam in Scotia praeliaria Et lacundo assentior, & maturissime id fecit: a sanitibus.
257쪽
enim ne miles retrocedere tentaret, exercitum remote in
Angliam duxit. Et cum Edwardum Anglum ingenti cum exercitu supervenientem per excubias intellexit, pulchrum campum inter Bylandam & Sanctum Salvatorem pugnaturus elegit, & suos tali oratione ad bellum animavit: Pro instanti pugna non opus esse verbis reor, magnanimi Scoti: a Scottae limitibus centies mille passibus ut experientia didicistisin elongamur; quare si pauci ab exercitu dilabantur, in hostium immanium manus incidere necessum est, aut ab hoste irritato occidi; vel si captivi superstites erunt, proinhrosum & ignominiosum non modo eis erit, sed toti post ritati. Novistis enim omnes quantae infamiae semper apud Scotos turpis metus habitus est, & quomodo viri fortes &animosi ad aethera efferuntur: quae duo viros pugnaces redindere solent. Reliquum est, ut omnes unanimes & glom ratim mutuo persistamus, & aut victoriam aut mortem honestam consequi conemur. Quia per numina juro, capti vum me Scoti nunquam rediment: nec Scotorum Regem eaptum Angli in 1uis conviviis subsannabunt. Ultimum, ut sacrae historiae aiunt, Judaeae Regem Nabuchodonosor Assyriorum Rex in captivitate irrisit, eique coram illusit:
quare Vos omnes exoratos velim, ut meam sententiam in
hoc helli pulvere sequamini, qua sentio aut belle in campo mori aut hostem superbum profligare. Nam licet fortasse vestrum quispiam, vel suapte natura, vel a sideribus vel progenitoribus meticulosior sit; hanc tamen spurcam tim ris passionem voluntatis magno conamine vincere potest. Hunc Edwardum Regem multo majore milite stipatum cum paucioribus viris vicimus, Victumque turpiter iugavimus: quare fugere & non vincere didicit. Ego autem opposito modo habituatus sum. Hosti nusque militibus siquid tutum, locus fugae ante praelium tutissimus est. Sumus enim ultra quadraginta millia hominum: proinde indubit tum maneat antequam triginta millia virum de medio tollatis, aetes opposita frangetur. Hujus autem praelii nobis sela obtinenda est victoria, ut Kenedum, Gregorium, Davidem, & Alexandroe in gloria anteeamus. Gare praeli-
258쪽
tim alacres id intrepidi inite, & vos viros Ertes & majoriis hus vestris aut aequales aut sertiores ostendite. Ex opposito suos Anglus sic animasse dicitura Vos, proceres virique sopis Mordi An. tes, non iugit istitis ingratissimi Moti imuria; qui optimi' patris mei partes primo sequutus est, deinde regnare cupiens ad Scotos per omne nefas evolavit. Et licet me sortuna ad torrentem Bamolium vicerit, haud stupendum est: ex variis linguis & superfluo & superabundanti milite constituti nos ipses confudimus: dum selos Anglos mecum in Scotiam praelium petiturus duxi, hunc Bruleum meticulosum virum ad . cflicium attrahere nequibam. Et ut illam infamem notam a se purgaret, in nostras devenit oras helli futuri ignarus : putabat enim sine praelio, onustus nostrorum nostri 1-que spoliis, quietus ad Scotiam repedare: sed inauspicato ei aliter contigit. Sumus enim hic contra Scotos seli Angli; in majori numero & apparatu. Nulli suorum stipendia Moti Reges dant, sta propriis impensis paucis diebus milia
tant, postea hostium latrociniis dogunt: quare illius exercitus ex omni plebe promiscue collectus pugnare nequit: agrost colere, artificia iacere, non Martem a primis annis exercere didicit. Quocirca si sertiter paululum pugnabitis, ingratissimum & ignavissimum hostem cum toto exercitu protinus fundetis. Si nostro in regno ab hac gente ex rapinis vivente vincamur, infamiae nota apud omnem gentem omnemque matem posteram nobis inurenda veniet. Ab hac labe vitioque formidinis tanquam a Cerbero fugiendum est; in praelium animose, ut viros sortes decet, ineundum est. Praelium tui-His dicti re aciebus dis sitis, in Scotos prosiliit, continuo
clamans, Sanctus Georgius, Ed ardus Carnarivanus. Ex opposito Scoti occurrunt vociferantes, Sanctus Andreas & R hertus Bruseus victoriarum pater: Sanctos pro victoria implorant & exercituum duces, ut horum gratia di amore peplecti Brtiter dimicent. Fit atrox hinc inde praelium; re totum pratum antea viride sanguine tinctum ; de in humultoribus prati locis torrentes ad magnam altitudinem sanguia nolenti fiunt. Sed cum ex Anglis quatuor pro uno ex Min Anglorem suistis caderent, Angli terga dant, Edwardumque Regem Scoti
259쪽
fugant, qui equorum pemicitate vitam servavit. Multos Angliae Principes viros trucidant, multo tamen plures captia vos in Scotiam abducunt: Angli Regis machinamenta bellica & supellectilem omnem avide complicant, re ad lares patrios faciem vertunt, re terram intermediam populantur. Quia per unam viam Angliam ingressi sunt, per aliam, ut commeatus non deesset, egrediuntur: nimirum quia parvum commeatum in sacculis super equorum colla plebeii Scoti,. cum ad bellum properant, deserunt.
De rebus in Anglia tempore Roberti
Frusei gestis : praesertim de factionibus ta Amultatibus procerum regni, propter Hugonis Spenseri insolentiam
ROBERTUM Bruseum nune pacifice apud Scotos
regnantem relinquemus; re res gestas ejus tempore in Anglia, Anglorum annales sequentes, sicut semper facimus, quia ipsi sta melius norunt, recitabimus. Cum Edwardus Bervicum obsideret, quod a paucis diebus ab Anglis Scoti abstulerant, Scoti Angliam ingressi praelium ide Myton contra Anglos commiserunt, & illic Anglos i derunt: gratia cujus Edwardus obsidionem Bervici ditaruvere coactus erat; & Londonias veniens ab Hugone Spen-- sero suo camerario totaliter regebatur. . Cameram Regis ita hic Hugo observabat, quod ad Regem accessum nemo h hete poterat, nisi id sibi placeret, qui post munera abiit Quare Angliae principes nobiles omnes id indigne de me
260쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. V. IOT
rito tularunt, ita quod eomes Lancastriae, & multi ei adhaerentes, ad limites Walliae iverunt, re terras Hugonis Spenseri, & filii ejus Hugonis, destruxerunt. Rex tamen aliquos illotum in exilium mittit, scilicet, Moubraye, R gerum Clessordum, re Gossellinum Davit, & plures alios.
Hac via comitem Lancastriae & ei adhaerentes deterrere voluit; sed minime deterruit, quia plus solito nocuerunt. . Ad quos Rex oratores mittens, praecepit eis Londonias alpartamentum venire ; ad quod tribus cum maMis exercitibus venerunt. Hi erant principes cum exercitibus Veni- Pil pe, Ari entes, Humstediis de Bohoune comes Hersordiae, Rogerus
Gilhenus Clare Glocestriae comes. Τandem conclusum est,
quod Hugo Spenserus ec filius ab Anglia exularent in perpetuum, quos tamen Rex intra breve tempus in Angliam revocavit, Thomam comitem Lancastriae ec ei adherentes in exilium misiti Sed Mortymeri, quorum cognomen erat non modicum, se in gratiam Regis posuerunt: qui Londoniis ita arce incarcerati sunt. Et cum reliqui Angliae proceres id . intellexerunt, ad Thomam comitem Lancastriae qui tune orat in Pontefracto Venerunt, re ei retulerunt quomodo, Mortymeri erant incarcerati. Tunc Thomas comes La nastriae & sui arcem de Tikhil obsederunt, contra quos Ed-. Wardus Rex magnum exercitum coegit; cum quo Spenserit, Aldomarus Ualance Pembrochiae comes, dc Joannes comes de Arundes venerunt, re Thomam Lancastriae comitem vicerunt; qui ad arcem de Tetbury cum suis primo confugit, di postea ad Pontemstaeham: re in praedicatorum convciatu. apud Pontemfractum Thomas comes Lancastriae; Ηumfredus de Boli ne Her sordiae comes, re cum eis Barones convenerunt quod irent ad Dunstanbruch quae ad comitem Lan castriae pertinebar, quousque eum EdWardo Rege pacem
eomponerent: quibus Thomas Lancastriae comes contradixit,.. asserens quod traditor vocaretur, si Scotorum limitibus a -nrouinquaret . Propter. Odium inter Ed ardum Anglum. 8