장음표시 사용
291쪽
L I 3 E R P R I M V 2Consimiliter autem & in alijs problematibus. semer enim & in omnibus erit monstratio perimpossi-ile ex consequentibus, & quae sequitur utrunque: ac secundum unumquodque problema,eadem consideratio& ostensive volenti ratiocinari, de ad impossibile ducere . ex eisdem nanque terminis utraeque demo
strationes. Quemadmodum si monstratum est, A i esse nulli E, quoniam accidit & a luesse alicui Ε, quod impossibile: si acceptum suerit a inesse quidem nuruli : A vero omni . planum itaque, quod A inerit nubii E. Rursiis, si ostensiue ratiocinatum fuerit A i esse nulli E . supponentibus inesse per impossibile monstrabitur nulli inexistens. Consimiliter autem Sin alijs. in omnibus enim necesse communem alia quem accipere terminum alium A suppositis,ad quem erit salsi syllogismus. quare conuersa hac propoliti ne . altera vero similiter se habente, ostensivus erit syllogismus per eosdem terminos. Differt autem ostensivus ab eo, qui ad impossibile: quoniam in o sensuo secundum ueritatem utraeque Donuntur pro positiones, in eo autem qui ad impossibile , solum 'na. Haec igitur magis crant manifesta perseque tia, quando de impossibili dicemus . nunc vero tam tum nobis sit manifestum , quod ad eandem inspiciendum, & ostensive volenti ratiocinari, &ad im-0gu possibile dueere. Sed in alijs syllogismis, qui ex sup-i μ' positione quemadmodum quicunque secundum tram Posiit,one, lumptionem, aut secundum qualitatem in subiectis non in ijs, quae a principio, scd in transumptis erit consideratio. modus vero inspectionis idem. Contaderare autem S diuidere, quot modis, qui ex suppositione. Monstratur itaque unumquodque problematum sic. Est autem & alio modo nonnulla horum ratiocinari , quemadmodum uniuersalia per parti I rem inspectionem ex suppositione. Si enim C & G e dena sint: soli vero G aecipiatur E inesse : A inesset utique omni E.
292쪽
me modus uniuersale concludit , qHa minor
, in ternutas Et rursus,si D & a eadem: E autem de solis e praedicaretur:qudd A tuerit nulli eorum, quae E. Planum it
que, quod sic inspiciendum. Lapis N Rationale
I omo iste modus cocludit niuersalem negatiuamsob eandem qua superius, rati
Eodem autem modo & in neeessariis x eontinge tibus: eadem nanque consideratio, & per cosdem te minos erit ordine eius, quod cst contingere,& eius
quod est inesse syllogismus . accipiendam autem in contingentibus, quae non insunt , sed possi:nt inesse:
293쪽
logismi superioribus praeceptis efficiantur.
monstratum enim est,quod & per haec fit eius, quod est contingere syllogi simus. consimiliter autona se habebi e&in alijs praedicationibus. Planum igitur ex dictis, non solum quod accidit pcr hanc viam heri omnes syllogismos, sed & quod per aliam impossibile. monstratum nanque est syllogismum omnem per aliquam pr dictarum eisci figurarum: haec autem non accidit peCalia constitui, quam per eonsequentia, S suae Vnumquodque consequitur: ex his enim propositioncs & me
dij acceptio. 'uare neqRe syllogismum accidit per alia. Deri. Via igitur de omnibus eadem, &circa philos phiam ,& cir artem qualemcunque & disciplinam. oportet cnim inexistentia & quibus insunt, circa se
trunque videre, & his quam plurimis abundare. atque hec per tres terminos considerare , destruentem quiadem sic, construentem vero sic: secundum veritatem qui dem ex ijs, quor secundum veritatem describuntur
inesse: ad dialecticos autem syllogismos, ex propositionibus secundum opinionem. Principia autem stulogismortim uniuersaliter quidem dicta sitnt, & qu modo se habent, & quomodo oportet ipsa venari: ne aspiciamus ad omnia quae dicuntur, neque ad eadem
construentes ac destruentes, neque costruentes de omni aut aliquo, & destruentes, ab omnibus aut aliquibus , sed ad pauciora & determinata. secundum Vero Vnumquodque entium eligere, ut de bono aut sese tia , propria autem secundum unamquanque sunt plurima. Quare principia quidem, quae secundum Vnun quodqite sunt, experimenti est tradere. dico autem viastr 'logicam experientiam Astrologiae scientiae . a ceptis enim apparentibus sulscienter, ita inuentae sunt astrologicae demonstrationes . consimiliter autem se habct re circa aliam qualemcunque artem ac scientiam . quare si accepta suerint quae insunt circa Vnumquodque, nostru in erit iam demonstrationes propalare. Si enim nihil secundum historiam derelictum
suerit Corum, 'uae vere insunt rebus, habebimus de omni, cuius est demonstratio , hanc innenire & demonstrare
294쪽
stratio, hoc sacere manifestum. Vniuersaliter itaque quomodo opus est propositiones eligere, serme dictum est: cum diligentia vero percurrimus in negoti circa Dialecticam. De diuisione & eius syllogismo. Cap. 3. '
QVod autem diuiso per genera, parua quaedam particula est dictae Methodi quam facile est
. conspicere. est enim diuisio velut imb cillis syllogismus. quod enim oportet monstrare petitur:r tiocinamur autem semper enim aliquid superrorum. Primum vero ipsum hoc latuerat omnes utentes ipsa & persuadere conabantur, quod esset pol Sibile ' de substantia demonstrationem fieri, & eo quod cst quid. quare neque ' quod contingit ratiocinari diuidentcs intellexere seneque quod sic contingebat, quemadmodum diximus. In demonstrationibus itaque, quando opus ut aliouid ratiocinari in elle; oportet medium per quod fit syllogismus , dc minus' semper esse , ct non uniuersalius prima extremitatum . diuisio autem contrarium vult , ipsiim nanqtie uniueriale accipit m dium. Sit enim animal in quo A : mortale in quo Io& immortale in quo C: homo aut, cuius terminum portet accipere, in quo O . omne igitur animal accipieaut mortale, aut immortale hoc autem est, quodcui quo sit A , omne esse aut 2, aut c . rursus hominem sempor diuidens, ponit animal csset quare de D accipit Aanesse. syllogis vis itaque est, quod D aut B ,aut C O ne est . quare hominum aut mortalem aut immore tem n cessariunt esse: animal uero mortale solum non necessarium esse, sed petitur. hoc autem est quod oportebat ratiocinari.
295쪽
B. Mortale Λ. Animal C. Immortale D.Homo Rursus ponens A quidem animal mortale, in otio autem B pedes habens, in quo vero C sine Eedibus, nomianem autem D consimiliter accipit, aut in a esse, aut in C.omne enim animal mortale,aut eum pedibus,aut tane pedibus est: A vero de D , hominem nanque animal mortale esse accepit:quare cum pedibus, aut sine pediabus animal necesse est hominem esset eum pedibus aut non neccile, sed accipit, hoc autem erat quod oportebat iterum monstrare.
B. Pedes habens G. Pedibus Grens. Α. Animal mortale D.Homo Modus ut M.
Et hoe modo semper diuidentibus aecidit quidem ipss uniuersale medium accipere: de quo autem opo rebat
296쪽
O IORVM. 13stebat monstrare & differentias extremas: ad finem autem, quod hoc est homo , vel quodcunque sit quaesitum, nihil dicunt planum, ut necessarium sit. etenim aliam uiam faciunt omnem, neque contingentes abura dantias existimantes esse. Manifestum autem, quod neque destruere licet hae methodo, neque de accidente aut proprio ratiocinari, neque de genere, neque in quibus ignoratur virum quoa sic se habet, an ne . Vt utrum diameter commensurabilis, aut incomme surabilis.si enim acceperit, quod omnis longitudo aut eommensurabilis aut incommensurabilis r diameter autem est longitudor ratiocinatum est, quod incommensurabitis,aut eommensurabilis est diameter. si a tem sumetur incommensurabile, quod oportebat ratiocinari sumetur . non ergo est ouendere. via enim haec, per hanc aut non est monstrare incommensur bile, aut commensurabile, in quo A , longitudo η, di
Commensurabile,ves Longitudo Diameter incommensurabile.
Manifestum igitur, quod neque ad omnem eonsiderationem conuenit inquisitionis modus, nesue in quibus maxime videtur 'dicere, in his est utilis Ex quibus igitur demonstrationes fiunt,& quomodo, &ad qualia inmiciendum secundum unumquodque probi retra anifestum ex dictis.
tamen est: nam uno opposito potito reliquo destruit tinpossibile.tu
est fieri syia Iogismu diuisitium priuatiuum α
297쪽
Quomodo omnes syllogismorum modi in aliquam G. gurarum praedictarum sint reduccndi. Cap. primia.
syllogismos in praedictas figuras, esset utique post haec dice dum . reliquum cnim istud adhuc ex cosideratioue. Si.n. Ilo fit morum generationem specuaremur:& inueniendi potesta-lcm habere mus:amplius autem factos resoluerenuis, in praediacias figuras,nnem habere posset quod A principio pr positum. Accidri autem simul S prius dicta confirm xi,& planiora esse,quod ita se habent, pζr ea,quae nunc d Icentur.oportet cnim verum onine,ipstim sibiipsi confessum In licunque esse. Primum igitur iciarare Opo ter duas propositiones accipere syllogismi. facilius naque maiora, quam minora diuidere. maiora aute simicomposita,quam ex quibus componuntur.postea considerare utra in toto,& utra in parte. & si non sint ambe acceptae, ipsit na ponentem alteram. plerunque nanquua niuersalem proponetes, quod est in hac n6 accipiunt, neque Icribentes neque interrogantes, aut has quidem Proponunt,per quas vero hae concluduntur,praetermi runt.alia autem frustra interrogant. Considerandum, quousilue ad duas propositi nex quispiam deuenctit . absque enim his non est redi
turrogata, rationes. Quarundam igitur facile deiectum conspicere:quaedam autem latent & videnrur ratiocinari,eo st nccefarium aliquid accidit expo-
298쪽
P R I o n v M. rassiis. Veluti si acccptum fuerit, non substantia sublata, non auferri substantiam: sublatis aute ex quibus es , &quod ex his,corrumpi.his enim positis,necesssarium est i substantiae partem substantiam esse: non tamen per a cepta ratiocinatum est,sed desunt propositiones. Substantia Quae simul tol- Partes subae. lunt substantia.
modus ad hunc reducitur, mutatis interiectis, mut
iisq; prvositionibus. Rursus si homine existcnte,necesse animal esse:& animal substantiam:homino existente, necesse substa
tiam esse. uerum nondum ratiocinatum est . non enim
se habent propositiones,ut diximus. Substantia Id,quo posito, Holuo
Et hic mo. dus ad hue heducit uia similem. Decipimur autem in talibus, eo quod expositis ne- In plus est ces arium aliquid accidit, quoniam & syllogismus ne- nec Quartu, cessarium est: in plus autem est necessarium quam syl- quam syllo logismus.syllogisaras enim omnis necessarium, neccc gismus.
299쪽
Dereptiose eundu similitudinc po
sarium uero non omne syllogismus. Quare non si quia accidit positis quibusdam, tentandum est statim redi cere. sed primo accipiendae duae propositiones, deinde se diiuidendum in terminos. medius: autem ponendus terminus , qui in utrisque propositionibus dicitiir . n ccsse enim medium esse in utrisque in omnibus figuris. Si itaque predicetur ac subijciatur medium:aut ipsum quidem praedicetur, aliud autem ab illo negetur, pruina erit npura: quod si & praedicetur & negetur ab aliquo,media:sin autem alia de illo praedicentur: aut hoc qitide negetur,illud uero praedicetur,uItima. sic enim se habebit in unaquaque lanra medium. consimiliter& si non uniuersaliter sint propositiones. eadem nanymedi j determinario. Manisessum itaque, quoniam in qua ratione non dicitur idem pIemnque, qudd non fit syllogismus: non enim acceptum filii medium. Quoniam autem habemus quiae problematum in una tu que concluditur figura,& in qua uniuersale, di in qualiquod in parte: manifestum, quod non in omnes figuras perspiciendum, sed in proprram cuiuscunque probI malis : quaecunque uero in pluribus concluduntur, modii positione cognoscemus figuram. Plerunque isitur deeipi accidit circa syllogismos propter necessarium , quemadmodum dictum est prius. aliqnando autem iuxta smilitudinem positionis terminorum quod non portet latere nos. Veluti si a de B dicitur, & R de c.uideri enim posset, ita se habentibus terminis,esse stilis
gismus.no sit autem neque necessarium quippiam, neque sylIogisimus. Sit nanque in quo A semperesse, in quo p,intelligibilis Aristomenes,in quo C, Aristomenes.vcrum itaque,A ipsi a inesic: semper enim est intelli bilis Aristomenes: sed & a ipsi C, Aristomenes rimque est intelligibilis Aristomenes: A uero ipsi e non imest . corruptibilis enim est Aristomenes. nam non eff- elabatur syllogismus ita se habentibus terminis, sed oportebat uniuersaliter A apro nem accepta fuisse, hoc aut salsum, existimare omne intelligibile Arist mene semper esse,qusi fit corruptibilis, Aristomenes. Senapet
300쪽
semper eo Intelligibilis .. Aristomenes Aristomenta . Rursiis sit in quo quidem c Miccatus: in Ob a muli
ctis Miccatus: in quo A corrumpi cras: verum igitur a praedicari de c: nam Miccatus musicus Miccatus: sed M A de B.corrumpi enim pollet cras musicus Miccatus. A vero de C salsum. hoc igitur idem est ei, quod prius. non enim verum uniuersaliter, Miccatus musicus θcorrumpitur cras: hoc autem non sumpto, non erat
Haec itaque deceptio fit,eo εν bene. tanquam enim nihil differat dicere, hoc huic inesse, aut hoc huic omni ineste,concedimus.Frequenter autem mentiri accidit,iuxta id quod non bene exponuntur termini, qui S sunt