장음표시 사용
31쪽
in eo quod quid est praedicantur, O sed in eo, quod a.l.sed ma quale quid est.' Interrogantibus enim aliquibus .gis i eoqd quid est illud de quo praedicantur haec, genus r2sponquale quod debimus, differentias autem f& accidentia' non re est vel quo spondebimus . non enim in eo quod quid est praedi se habens. cantur de subicis, sed magis in eo quod quale quid
'al.I. & coia est . interroganti enim, quale quid est homo λ diciter acciden natis, quod rationale: & in co, quod quale quid est tia. coruus, dicimus, quod nigrum. Est a uicin rationa-lciquidem differentia, nigrum vero accidens. quando autem quid est homo interrogamur, animal respondemus . est autem hominis genu, , animal.
Quare de pluribus praedicari diuidit genus ab iis, quae de uno solo eorum , quae sunt indiuidua, pi dicantur . Hoc vero, de differentibus specie, separat ab iis, quae sicut species praedicantur, Vel sicut propria . in eo autem, quod quid est praedicari, diuidita differentiis & communiter accidentibus, quae non in eo quod quid est, sed in eo quod quale quid est, vel quomodo se habet unumquodque , praedicatur de iis, de quibus praedicantur. Nihil igitur superfluum, neque minus continet, generis ὀicta descriptio notionis. i. t
Pecies autem dieitur quidem & de uniuscuiusle' sorma,secudum quam dictum est,Prima quidem species digna est imperio. Dicitur autem species Euripidis
Obiectio. α ea, quae est sub assignato genere, secundum quam solemus dicere hominem quide speciem animalis, cum sit genus animal. album autem coloris speciem, triangulum vero figurae speciem. Quod si etiam g .nus auignantes speciei meminimus dicetes, quod de pluribus & differentibus syecie in eo quod quid est praedicatur, & speciem dicimus id, quod sub assignoto S
32쪽
totius naturalis positionis speciei sub g ncre , no sie autem indiuiduum sub
to genere est: Nosse oportet quod , & quoniam genus Solutio. alicuius est genus,& species alicuius cst species,utrilp-que utriusque, idcirco necisse cit in virorumque ra- 'tionibns utrisque uti. Asignant ergo & sic speciem . Species est,quae ponitur sub genere: α de qua genus in
eo quod quid est praedicatur. Amplius autem sic quoque : Species est, quae de pluribus S isserentibus numero in eo quod quid est praedicatur. sed haec quidem assignatio specialissima est, ct quae solum species est,
non autem S genus: aliae vero erunt etiam non specialissimarum. Planum autem erit quod dicitur hoc modo. In unoquoque praedicamento sunt quaedam rencratissima, & rursus alti specialissima; & tuter seneralissima, & spccialissima sunt alia : quae genera species dicuntur ebdem. Est autem genera lis uiiuua quidem, supra quod nullum aliud sit superueniens geniis. Specialissimum autem est, post quod non cs alia inferior species. Intur generalissimum autem &specialissimum alia, quae genera & specie, sunt ca-dem: ad aliud tamcn, S ad aliud sumpta. Fiat autem in uno quidem praedicamento naanisectum quod dicitur. Substantia est quidem & ipsa gcnus, sub hac
autem est corpus: & sub corpore, animatum corpuS ,
sub quo animal, sub animali vero, rationale animat: sub quo homo: sub homine vero, Socrates & Plato, R qui sunt particulares hominos. Sed horum substantia quidem generalissimum est, & quod genus solum : homo vero specialissimum, & quod solum species . corpus autem species quidem est substantiae, enus vero animati corporis . sed & animatum corpus species quidem est corporis, genus vero animaliS. ru sus animal species quidem est corporis. animati, g nim vero rationalis animalis, sed rationale animal specios quid na est animalis, minus autem hominiK. homo vero species quidem est rationalis animalis , non autUm genus particularium hominum, scd solum species. & omne quod ante indiu idua propinquar pr dicatur, species exit solum, non etiam gζnus. B DE-
33쪽
DESCRIPTIO ORDINISGenerum ac specierum inpressicamentu subsantis . Generalissima
- Genua& Gcnus - & Genus Specialissima -- Hominea Qv EMADMODUM igitur substantia cum suprema sit, eo quod nihil supra cam sit, genus est generalissimum: lic etiam homo, cum sit species, post quam non est alia species, neque aliquid eorum,quae possunt diuidi in species,sed solum indiuidua indiuiduo enim est Socrates & Plato,& hoc album species erit solum S ultima species, &, ut dictum est specialissima. quae vero sunt in medio,eorum quidem,quae ante ipsa sunt, erunt species, eorum autem, quae post ipsa runt , genera. Quare ho quidem duas habent habitudines, eam, quae est ad ea, quae antecedunt , secundum quam species ipsorum esse dicunturi & eam, quae est ad posteriora, secundum quam genera ipsorum esse dicuntur. Extrema vero unam habent habitudinem. Nam S generalissima ad ea quidem, quae rosteriora sunt, habet habituci micum sit senus omnium id,quod est supre
34쪽
mum et eam vero, quae ad surcriora, non habet, eum sit
supremum S primum principium, &, ut diximus, su- pra quod non est alliud superueniens genus. Specialissimum autem unam habet & ipsum habitudinem . hane quidem, quae est ad superiora, quorum est species: hac vero , quae est ad posteriora, non diuersam habet habitudinem, sed eandem, & species indiuiduorum dicitur . sed species quidem dicitur indiuiduorum, velut
ea continens, species autem stiperiorum,velut quae ab eis continetur. Determinant igitur generalissimum seniis ita, quod cum genus sit, non cst species. Et rur- su supra quod non est aliud superueniens genusia SpCeiali limam vero speciem sic, quae cum iit specieS,non . ω -
est genus Et quae cum sit species, sin species diuidere' 'i'n n possumus. Adhuc autem, & qua de pluribus ,& Rmptu ζ da differentibus numero in eo quod quid est praedicatur. Mqς 'Ea vero, tuae in medio sunt extremoru, subalterna ii
cant genera, & species, & unumquodque ipsorum speciem esse genus. ponunt: ad aliud tanten & aliud sumptum. ea enim,quae sunt ante specialissima usq; ad generalissimum ascendentia,& genera dicunturi& spe 'al.l.& θες cie, subalterna, ut Agamennon, Atrides, & Pelopi- S subalte des,& Tantalides, &vltimum Iouis. Sed in familiis na gurora. quidem pilarunque ad unum reducuntux principium, verbi gratia, ad Iouem: in generibus vero & speciebus
non sic se habet .. Ncque enim est commune unum ge- Ens non est nus omnium ens. Meumnia eiusdem generis sunt se- ge nus viii cundum unum sithremum genus,quemadmodum dicit uoce dicta Arist sed posita sint quemadmodum in praedicamen- de dcce eetis dictum est,) prima decem genera, quasi prima dζ- neribus en-ceni principia. Et si omnia quis entia vocet, aequium liuna. cer imuit,nunctiliabit, sed non univoce. Si enim uni esset commune omnium genus ens,vniuoce Omnia entia diceretur. Cum vero decem sint prima,communio secundiim nomen est solum, non tamen secundum rationem , quae secundum nomen cst .. Decem igitur generalissima quidem sunt, specialissima vero in numero quidem quodam sunt, non tamen infinito. indiui-
35쪽
- a. I. neque enim aliquado eom.
- Genus extesiue magis colle riuu
Regula imaiora sui magis vestiem
accidens de minoribuβ, idest minusvribus, vel inseriorib'
dua autem quae sunt post specialissima infinita sunt. Quapropter usq; ad specialissima a generatissimis descendetes iubebat Plato quiescere: descendere aut per media diuidentes specificis distexentus. Infinita vero, inquit, relinquenda sunt. Γnem enim eoru ' scientiam posse fieri. Descend etibus igitur ad specialissima necesse est diuidentes per multitudine ire, ascendetibus vero ad generalissima nucesila cst colligere multiti inem in unum. Collactivum enim multoru in unam naturam species est,& etia magis id, luod genus est. pasticularia ver dc singularia ccontrario semper in multitudinem di sidunt id, quod unu est. Participatione enim speciei plum&homnes, unus, particularibus aut& singularibus unus & comunis plures divisitru enim sempe est quod singit lare est, collectitau autem dc adunatiuu, quod commune est. Astignato autem genere, de specie quid sit utrunq; corum,dc genere quidem uno existente,speciebus vero pluribus i emper enim in plures species, diuisio generi, est) genus quide semper de
specie praedicatur,& omnia superiora de inscrioribus, species autem neque de proximo sibi genere,neque desuperioribus: neque enim conuertitur. Oportet enim γaequa de aequis dicari, ut hinnibile de inpio . aut maiora de minoribus , ut animal de homine, minora vero de maioribus minime. neq; cnim dices animal esse homine, quemadmodum homine dices cssu animal. De quibus aute species praedicatur, de ijs necessario,&speciei senus praedicabitur,dc genexis genus usq; ad generativinium si enim verum cst dicere Socrat. hominem, hominem autem animal, animal autem substa tiam.verum est,& Socratem animal dicere, atque substantiamJ semper enim cum ' superiora de inferioriabus praedicentur pecies quidem de indiuiduis praediacabitur, genias autem, & de specie, S de indiuiduo: generalistimum vero de genere, vel generibus,si plura sint media,& subalterita,& de specie, & de indiuiduo . dicitur enim generalissimu quidem de omnibus sub sepositis generibus, & spcciebus,dc indiuiduis.genus aut,
36쪽
epiod afte specialissimum est, de omnibus specialissi-rnis & indiuiduis. sollina aulcm species de omnibus findiuiduis. ' individuum auic in de uno solo sparticulari, ' individuum autem dicitur Soc. & hoc album,& hic veniens Sophronisei filius, s lux sit ei Socrates filius. Indiuidua auteni icuntur huiusmodi,
quoniam ex proprietatibus consistit unumquodque eorum, quarum collectio, nunquam in alio eadem erit. Socratis enim proprietates nunquam in aliquo alio particularium crunt eaedcm . eae vero, quae sunt hominis proprietates 'dico autem eius, qui est communis erunt eaedem in pluribus, magis autem Sin omnibus particularibus hominibus, in eo quod homines sunt. Continetur igitur individuum quidem sub specie,species autem sus genere.Totum cnim quidam est genus, individuum autem pars, species vero, & totum est, &pars. sed pars quidem ait rius, totum autem non alterius, sed in alijs, in partibus enim totum est. De genere igii ur & specie, & quid generalissimum,& quid specialissimum. & quae genera cadem, & species sint,quae etiam indiuidua, & quot modis genus& species dicantur, sussicienter dictum est. a. I.indiuiduis, ut ho 'a.l. particit Iariu indiuiduorum.
diis nititia, species totuquodam dis finibile &vla,pars ast Genus, cum tollectiomem ciuilem, ac multitudinis
ciuilis principium dicatur significare,nec non id esse dicant Thilosophi, cui supponitur hpecies , iure ex aequivocis acceptum, illud esse dicitur quod de pluribus disserentibus Jecie in eo,quod quid sit praedicatur. Genus generali inmum est quod , cum sit genus non habet supra se aliud 'prareeniens genus. Genus subalternum est, quod cum sit enus, potes esse species, variis tamen relationibus . Species dicitur aliqua forma, nonunqua id quod ponitur sub genereo de qua genus praedicatur. v a Speciea
37쪽
Species hi quae de pluribus disserentibus numero in eo quἰd quid sis p dicatur .
Species oe genus sunt correlatirea. Generat ima sunt tantum decem, siub nullo tamen
Ens non es genus decem praedicamentis. Specialissima sunt in definito numero, nobis ramu
Indi uidua cum sint infinita, ab arte sunt penitua re
linquenda . De differentia . Cap. q. DIfferentia vero & communiter, & proprie, &propriissimc dicatur. Nam comuniter quidem disterre altera ab altero dicitur, quod alteritate differt quocunque modo, vel a selyso, vel ab alio. differt enim Socrates a Platone alteritate, & ipse a seipso, & puero existente & viro facto, & faciente ali uid,vel quiescente: S semper in ali'uo modo habeni se alteritatibus spectatur. Proprie autem differre alterum ab altero dicitur,quado inseparabili accidente altersi ab altero distere. In scparabile vero accidens
est,ut caecitas oculorum,aut nau curvitas,aut cicatrix, csi ex vulnere occalluerit. Propriissimie autem differre
altersi ab altero dicitur, quado specifica differetia dita sert: quemadmodu homo ab equo specifica differentia differt, rationalis qualitate.Vniuersalitcr crgo omnis differetia addita alicui alterum facit. sed eae quidem, quae S communiter, & propriae sunt,alteratu faciunt, quae vero proprijssime,aliud. Quae quide igitur aliud faciunt specificae vocantur, illae vero,quae alteratu, sinriciter differentiae: animali enim adueniens rationais differentia, aliud secit: cius autem, quod est moueri, alteratu sesu a quiescente secit . quare haec quidem aliuda
38쪽
ν ο κ v R I v I I. incillud,illa vero alteratum soluin secit. secundu igitur aliud facientes differentias, diuisiones genetrum fiunt in species,& disinitiones assignantur, quae sunt ex generen huiusmodi differentijs: Secundum autem eas, Zae solum alteratum saciunt,alteritates solum consisunt & aliquo modo se habentis permuta tones. Asupetioribus ergo rursus inehoanti dicendum,disserentiarsi quidem asia, etsi separabiles, alias vero insep rabile, . molieti enim,& quiescere,& aegruesse, di sana quecunq' his proxima sunt , separabilia sunt at ero aquilinum esse,vel smu, vel talion de,vel irrationale inseparabilia sunt. Inseparabilium ute aliae quidem sunt per se,aliae vero per accidens. Nam rationare per se meu homini,& mortale,& disciplinae esse surisceptiuum . at vero aquilinum esse,vel sinum per accidens, ct non per se. Illae igitur, quae per se sunt,in se stantiae ratione aecipiuntur, & faciut aliud, ille vero, ae secundu accidens, nec in substantiae ratione accipiuntur,nec fatiunt aliud,sed alteratum. Qiae quidem agitur per se sunt, non suscipiunt magis,& minus, quae vero per accidens, eis inseparabiles snt, intensionemaeeipiunt, & remissionem. nam neq; genus aut magis, aut minus praedicatur de eo, cuius . fuerit senus, neque
generis differentiae, secundam quas . diuiditur, 'M.t.ὸlminenim sunt,quae uniuscuiusqae rationem complent.esse tur senus autem unicuique unum, & idein neque intensionem, species. neque remissione suscipien est.aquilinum autem esse, vel simu, vel coloratu,aliquomodo,& intenditur,& te
mittitur. Cum igitur tres species diis rentiae considerentur: & hae quidem sint separabiles, illae vero in parabiles & rursus inseparabilium,hae quidem sint per se,illae vero pcr accidens.rursus earum,quae per se sunt differentiarum,aliae quidem sunt, ceculi tum quas diuidi miis genera in speeses,aliae vero, secundum qua, ea, quae diuisa sunt speeificatur r ut cum per se diis rentiae omnes huiusmodi animalis sint, animatum, de sentitiuum,tationale,& irrationule,mortale, & immortale tanimati quidem, & sensitivi disserentia constituta est substa
39쪽
substatiae animalis est enim animal substantia animata scia sitiua mortalis vero, & immortalis differentia,& rationalis, & irrationalis diuisiuae sunt animalis differentiae: pereas enim senera in species ἐiuidimus. Sed eae quidem, quae diuisiuae sunt differentiae, genCrum complectivae fiunt, & costitutivae specierum. Diuiditur enim aiat rationalis,& irrationalis differetia,& rursus mortalis, & imortalis differetia. sed ronalis, & mortali, differetiae constitutivae filii hominis, rationalis vero,& immortalis Dci: irrationalis aut & mortalis, irrationali fi aialium. Sic vero & supremae subitatie,cum diuisiuae sint anili & inaiatis differetiae, & sensitivi, & insensitivi, animata quide & 1 stiua una cusubstantia acceptae,animal perfecerunt,animata vero,& insensitiva perfecerunt planta. Quonia ergo eaedent aliquo modo quide acceptae fiunt constitutivae, aliquomodo aute divisivae, specificae omnes vocantur, & his
maxime opus est ad diuisione, generum, & ad dissinitiones, sed lac, his, quae secundii accidens,inseparabiles Est. n. liffeta sunt,nQq; etiam magis ijs, quae sunt separabiles. Quas retia extra etiam determinantes dicunt. Differentia est qua abunnea a conce dat spocius a genere. Homo enim plus habet quanquaptu generis animal,rationale,& mortale: aiat enim nihil horti est. kel praeter Nam Vnde species hab rent differetias neq; vero ouxipsu genus: Dpp0sitas habet, quoniam idem simul habebit opposi- intrin luca ta, sed quemadmodum censent, potestate quidum aut ipsi spe- habet omnus eorum, quae sub se sunt, differentias,aciei. Vero nullain. ac sic, neque ex ijs, qgae non sint aliquid fit,neque opposita circa idem erunt. Dissiniunt autem eam & hoc modo. Differentia est, quae de pluribus, α
disterentibus iecie in eo quod quale quid est praedicatur. Rationale enim & mortale de homine praedica-
. tum in eo quod quale quid est homo dicitur:se non in ' Sunt autu eo quod quid est . quid est enim homo, nobis interr
haec natura, satis, conueniens dicere animat: quale autem animal& artificia- inquisitis, quod rationale & mortale est conueniet Ira. ter assignabimus.' Rebus cnim ex materia, & forma
40쪽
riam & formam,constitutionem habentibus,quemadmodum statua ex materia quidem est aere,ex forma autem figura: sic & homo comithis& specialis ex materia quidem, proportionaliter consistit, ex genere, ex sol ma autem,differentia.totum autem hoc, animal rationale mortale, homo est, quemadmodum illic statua.
Describunt autem & hoc modo, Differentia est quod aptum natum est diuidere ea , quaestit, eodem genere sunt. Rationalem.& irrationale hominem,& equum, quae sub eodem genere sunt,quod est animal, diuid sit. Assignant autem & hoc modo, Differentia est qua dis- ferunt a se singula. Nanq; homo & equus,secundum genus non disserunt,sumus Onim animalia, nos & cqua , sed additum rationale disiunxit nos ab illis, & rationales sumtis& nos& dij, sed mortalgappositu in diui sit nos ab illis. Exactius aut pcrtractantes ea, quae ad differentia pertinent, dicunt no quodlibet diuidentiuca,quae sub eodem genere sunt,elle differentia, sed qa
1 malium haec quidem apta et se ad nauigandum, illa ve ro minime,diuidentes hominem ab alijs, s d aput na- tum esse ad nauigandum non est substantiae completi-- uti,nec eius pars,sed aptitudo solum ipsius: iccirco,qan ,on est talis differentia, quales sunt quae specificae diu euntur different te. Erunt ergo specifice differetiae,qued Anq; altera faciut specie, & quaecuq; In eo qJ q d crata esse accipiunt. Et de differentia quide tot susticiant.
- Disserentia tripliciter dicitur: communiter, proprie, magis proprie. - Diferentiarum. alia separabiles, alia uero insc-
'. osserentiarum alia alteratum oe alterum faciunt, alia uero aliud.