장음표시 사용
51쪽
s v M M A L I R R I. De nonnullis principi s adpraedicamentorum noti
tu utilibus. De ipsis praedi amentis dem busdam ad ipsa cons entibus De quibusdam deniq; M Musio quibus acta sim pdicamelis TRACTATUS PRIMUS
Deaequivoci , uni meix, & denominatiuis, & eorum quae dicuntur p.rtitio. Caput Primum
N E OF v v o C κ dicuntur , quorurnomen solucoe est, secud simen vero substatis rodiuersa ut animal, & homo,dc quodH-ctu est. Eorii n. tu nomen coqest, secadu nomen vero substantiae roditiersa. St.n. sis assignetod sit eoru vir ; quo alal est , ---- ppetia assignabit utriusq; r ς Voluoca vero dicuntur, quorum & n'men coe est,& secunduo, nome mdem substant ratior ut aniliis, didium, atq: bos communi enim nomine horu vini que anima uncupatur,x est ratio substantiae eadem ki ouis enim assigno utriusque rationem, quid v tru que est, quo animal est,eaodern assignabit rationem.' Denominitiva vera dirum quaecunq; bo PQ, disserentiae casu,secundum nome habet appellatione
52쪽
Eorum,quae dicuntur,alia quidem secuda coplexi De ii Is quae diem dicuntur, alia vero sine complexione. Ea igitur, dicuntur. . quae secundurmitavcomplexioiae dicuntur,sunt, ut homo currit,homo vincii r Ea vero, quae sine complexione dicuntur,sunt,ut homo, bos,currit,vincit.
equivoca diculur, quorum nomξ es coe, O ratio substantu secundum illud nomen es diuersa. Vniusca dicuntur quom numen est coe ct ratio subsantie secundum illud nomen eri prorsus eade. Denominativa dissilir quaecunq; ab aliquo,diferentita casu secundum nomen habent appellatione. Eurum,quae dicuntur,alia sunt coplexa, ut oratio :alia incomplexa, vi nomen, vel verbum. Eorum quae sunt, ditiisso. Cap. II.
E Othm,quae sunt,alia de subiecto aliquo dicit
tur,in subiecto vero nullo sunt. ut homo de subiecto quidem dicit quodam homine, in subiecto vero nullo est. Alia aut in subiecto quidem sunt , de subiecto autem nullo dicuntur. In subiecto vero es- dico,quod cum in aliquo sit,non sicut quaedam pars, impossibile est esse sine eo,in quo est. vi quaedam grammatica in subiecto quidem est in anima,de subiecto vesro nullo dicitur. & hoe album in subiecto quidem est corpore.omnis.n .color in corpore est: de subiecto autenullo dicitur. Alia vero de subiecto dicuntur, & in se biecto sunt,ut scietia in subiecto' quidem est in anima, de subiecto vero dicitur,vi de grammattea. Alia vero Ege i subieneq; in subiccto sunt , neq; de subiecto aliquo dicim-tur,ut quidam honio,& quidam equus. Nihil enim talium neq; in sibiecto cst,neq; de subiecto aliquo dicitur. Simpliciter autem quae sunt indiuidua & unum numero,de subiecto nullo dicuntur. in subiecto autem nihil aliqlia prohibet elise . quaedam. n.grammatica in sabiecto est i at de subiecto nullo dicitur. . C et pigura
53쪽
ENTIUM DIVISIO.Substantia Universalis di de subiccto
54쪽
Substantia uniuersalis neq; est insubiecto, Qq; dicitur de subiectis. Accideri est insubiecto. recidens uniis vile emi biecto i eriori. Esse iis subiecto est quod cum sit in aliquo, non siciis quaeda pars, imposilbile est esse sine eo in quo est.
Indiuidua ostiugularia denullo stisiecto dic utituo. - Regula de praedicatis esentialibus. 'Cap. II 'L V ndo altorum de altero praedicatur, ut de sui tecto,quaecimq; de eo , quod pr,dicator di- untur omnia etiam desubiecto dicentur. xj Vi)e luis homine quodam pr,dicatur: unis nai vero de cto. i. ut G ehomine: crso & de quodam homine animal praedican insertos bitur. qitidam enim homin&homo est, Sanimal. esisti
uuicquid aedicatur iue prydicato, ut de subiecto. ia. praedicatur etiam de subiecto.
Regula dininguens yenera sirbalterisa a n.ti, in diibalternas. 'Cap. MI L
Iuersoriim generum,& non subalternatim po- Secun i i : si torum, dilaeesse s Vt sp ciet differuntiae a gula de qui ut animalis,di scientii. animalis enim differe vide. I. T. Itii sunt gi essibile bipes& volatile, & aquatile: scien cap. q. α. F. xi e vero nulla earuHessi neq; unim seientia a scientia Topi. 'd steri in eo quod bipcs citi subalternorum feroselie 'a. l. c, i, ram nihil prohibet easdchi cse differentias. 'si perio- 'a.ndica: αra cni ni de ij, qui sub thiis uis: -fi no a tauritur; quare quotcunq; dissirinti: praedicati suerint,
55쪽
. Diversorum generum-non sub alternorum diuer-βsuntlpecie disserentiae sit balternorum uero minco emi easdem esse disserentias.
Diuiduntur incomplexa in decem praedicamenta ostenditur quomodo affirmationem & negationem constituant. Cap. V.
Eorum, quae secundum' nullam complexiorem
dicuntur, unumquodque aut thbstantiam signi- ficat, aut quantum , aut quale, aut ad aliquid , generatim. aut ubi,aut quando,aut situm elle,aut habere,aur ag re,aut pati. Est autem sub Emtia quidem, ut in silura dicatur, ut homo,equus. Quantum autem, ut bicubi id, tricubitum. Quale, ut album, grammaticum. Ad alia quid,ut duplum,dimidium,maius. Vbi vero in soro,in, lyci'. Quando autem,uthcri, superiore anno. Situm
vero esse , ut iacui, sedet. Habere autem, ut calce tum cite, armatuna esse. Agere vero, ut secare,vrere .
Pati, ut jecari, uri. Singula is itur eorum, quae dicta sunt, ipsa quidem secundum te, in nulla assirmati
ne di euntur, vel negatione, horum autem ad seinuicem complexione, assirmatio vel negatio fit. omnis enim assirmatio,aut negatio videtur vel vera vel falsa esse: eorum autem, quae secundum nullam complexionem dicuntnr,nullum neq; verum,nem falsum est aut homo, album, currit, vincit.
Praedicamentasunt decem, Substantia, areantitas, ouulua ad Aliquid, mi, Quando, Sι tus,Habere, Actio, M. 2Plom ex praedicamentis afrmationem uel negationem constituit,nisi alteri coniunctum, vel ab altero separatum. TRACT
56쪽
proprie & principaliter, & noxime dicitur,quae neque desubiecto aliquo d icitur,ncque in subiecto aliquo est: vi quidam homo , di quidam lautitis. Ses undat autem substantiae di se runtur species, in quibus eae, quae principaliter substantiae dicuntur, ii mir de hae quidem,& harum specierum genera. ut quidam homo in specie quidem est in homine, genus vero speciei animal est. secundς igitur hae substantiae dicuntur , ut est homo., atque animal . Manifestum est autem ex ijs, quae dicta sint, quod eorum,quae de subiecto dicuntur, necesse est & nomzn& rationem de subiecto praedicari: ut homo de subi cto quodam homine dicitur . praedicatur etiam&no men: homin m enim de quodam homine praedicabis. S ratio quoque hynunis de quodam homine praedicabitur: quidam enim homo de homo est,& animal. qua re & nomen & ratio de subiecto praedicabitur. Eorum vero, quae in subiecto sunt in plurimis quidem neque nomen, neque ratio praedicatur de subiecto: in aliqui bus autem nomen quidem nihil prohibet praedicari aliquando de subiecto, rationem vero impossibile cst. vi album, cuin in subiecto sit corpore , praedicatur de sibiecto: dicitur enim corpus album ratio verψ al bi nunquam de corpore praedicabitur. Alia vero omnia aut de subieois dicuntur primis substantus, aut in subiectis eis sunt. Hoc autem mani festum est ex ijs, quae per singula proponuntur. ut ani mal de homine praedicatur: ergo & de quodam homi ne animal praedicabitur. Nam, si de nullo quorundam. hominum,
57쪽
. .. L 4 ἰ2 , R homin si, neq; omnino de homine. Rursus color Incois. pore cs: ergo&'ur quodam corpore. Nam,si labia maliquo esset singulcrum, nec omninia tu corpore. Quare alia omnia aurde subicctis primi, dicuntursiibstati js, aut in subiectis eis sunt. Non ergo cxistentibus primis subitan iijs, i inpossibric'Cst 2Iiquid aliorum elle. ccundarum vero substantiarunt , magis substania est species quam genus propinquior chim est pri- ' mar substaritiae . si quas cir iiii astignet primam sub si,u
tiain quid est, euidentius bnuculentius assignabit Alias in latina iratissa
'E gis alterum a Itero rubi antia est Nihil mco graeco
periunt gis alterum aliero sibstantia est. Nihil iniim fumili alii, hii θ n Ἀψη Gg' bi quodam homine, hominem assignarini bi Uisu qV0dλm ς'quo mulina. ' Similiter autem de in primis substantiis nihil magis otterualter' sis stantia cri Nihil cnim magis quidam 'ti orno iub stir nobis visis
tra est, quam quidalia bos. Merito isitur' post primas subflautias, sola aliorum omnium isecies de genera secundae sibilamitiae dicetintur. Sola enim haec,eorum, triae praed:cantur, priniam sill stantiarn indicant. querulam enim hominem siquis assis uerit quid est , specimi quidem, quam genus assignati do, fana it rata iis demon sir. Mit: & man ibi is faciet hominem assignando, 'Uiam ammai.aliurum v O omnium quidquid a Q.
58쪽
'uerit quis, assignabit extranee: vehit album, aut Eu rit,aut Miud quodcunque tali iliar assignans. Quare metito hae solae aliorum secisiadsesbbstantiae dicuntur. Amplius, prim'at substantiae eo quod alijs omnibus subijciuntur,& omnia alia de illi praedicantur, vel in ipsissu no, proprijssimae substantiae dieuntur. iicut autem primae statistantiae ad alia 6inhia se habent. ita' genera & species primarum 'nibstantiarum ad reliqua onii lia se habent.de huehim reliqua onama praedicantur. quedain cnim hominem dic grammaticum esse remo & hominem& animal gratiamaticu dices. Sia militer ante re in aliis . . 'Comni une autem timni substafitiae est in iubiect6 re sis non esse. Prima nanque substantia nec in subiecto est, '-' η' nee deIubiecto aliquo dicitur . Secundarunt,ero su stantiarum coiistat qiiidem etiam sic,quod nulla estinsebiecto honis enthi de ivbiceto quid om quoda homine diditurun subiecto'vero non est. neque enim in quodam hohithe ho trio est, similitor autem, & animal de subiecto quid ediciturquodam homine, rio est autem animal in quodani hominz . Amplius, Eorum quae iu subiecto sunt nomen quidem de dubiecto aliquando 'nihil probibet. praedicari: 'rationem voci impossius 'le est. secundarum vero substantiarum de: subiecto &'ratio praedicatur, & nomen : ratione enim homini, de quodam homine praedicabis,& animalis sint ili ter: quare non erit eoru substanitiaiquae sunt in subiecto. Noli est autem proprium substanriae hoc sed Sc disserentia 'eonim est, quae nossint in subiectomipes enim & gressibile de subiecto qii ident quodam homine dicitur, iri subiecto vero 'no est.neq; enim in h6mine est bipe ne que gressibile. Ratio quoque differentiae de illo praed icatur, , de quocunque ipsa differentia dicitur . velut,si pressibille deiicimine praedicatur, & ratio gress sibilis de Iomine praedicabitur: est enim homo gressibilis. Non conturbent autem nos substa ilia ruin paries, Dubium. iiii ita sunt in toto , ' quasi in subiecto sine : ne sorte t. in m. cogamur eo non esic substratias confiteri . Non enio, .lo cure aea,
59쪽
subItantia nulla est nse& artis
aliquid innotcscit.cui non obstat
io, videlicet de seipso, praedicari, naturali
ita ea, quae sunt in subiecto,dicebantur quasi ut partes inessent alicui. Inest autem substantijs & differenti j somnia uni uoce praedicari. Omnia enim, quae ab his praedicata sumuntur, aut de inditi iduis praedicantur , aut de speciebus. a prima nanque substantia nulla est praedicatio. de nullo enim subiecto dicitur. Secundarum vero substantiarum species quidem de indiuiduo praedicatur: genus vero& de speciebus S de indiuiduis . Similiter autem & differentiae,& de speciebus de de indiuidui, praedicantur. Et rationem quoque susciapiunt primae substantiae specierum, & generum, & sp cies generis: quacunque enim de praedicato dicuntur, eadem & de subiecto dicentur . similiter aut rationem differentiarum suscipitinici species& indiuidua. uni-
uoca autem erant, quorum S nomen commune est, &ratio cadem. Quare omnia, quae a substantiis & disterentijs sunt,uniuoce praedicantur.'Omnis autem sit
itat i a vidulux hoe aliquid significare . In primis igitur substantiis indubitabile, & verum est, quod hoc aliquid significant. Indiuiduum enim & unum numero est quod significatur. In secundis vero substantijs videtur quidem similiter propter a pellationis figuram hoc aliquid significare, quado quis dixerit, hominem, vel animali non tamen verum est,sed magis quale aliquid significant. neque enim unum est 'iusdsubiectuna est , luemadmodum prima substantia:sed de multis homo dicitur ,& animal. Non autem simpliciter quale quid significat, luem modum album nihil enim aliud Iagniscat album,quam qualitatem at species & genus circa substantiani qualitatem determinant. qualem enim quandam sub1tantiam significant . plus autem in genere dcterminatio st, quam in specie . dicens enim animal plus complectitur, quam qui hominem . Inest . autem substantiis nihil illis esse contrarium. Primae lenim substantiae quid erit contrarium , ut cuidam ho- .mini vel cuidam animali pat vero nec homini, nee animali aliquid est eontrarium. Non cst autem hoc sit stantiae proprium. sed citam multorum aliorum, ut
60쪽
quantitati. bicubito enim,vel tricubito nihil est contrarium. at vero nec decem, nec alicui talium.Nis sorte quis multum pauco dicat esse contrarium, vel magnum paruo . Determinatorum vero quantorum nub. iam nulli est contrarium. Videtur autem substantia non suscipere magis & minus . Dico autem, non quod substantia non est a se
statia magis Si minus substantia hoc enim dictum est quod est o sed qudd x quaeque substantia hoc ipsum
quod est, non dicitur magis di minus. ut si est eadem substantia homo , non erit magis dc minus homo , neque ipse seipso, neque alter altero. non enim est alter altero magis homo : sicut est album alterum altero magis Sc 'minus album: dc bonum alterum altero magis S minus bonum sed & ipsum seipso magis & munus dicitur. vi corpus cum si album, magis, nunc alabum esse dicetur quam priui: dc cum calidum sit, magis de minus calidum dicitur. Substantia vero nonducitur magis , neque minus: nihil enim homo masis nunc homa quam prius dicitur: neque aliorum qui . quam quaecunque substantiae sunt. Quapropter non. recipiet substantia magis dc minus, Maxime vexo pr , prium substantiae esse videtur, cum vnnm dc idem ni mero sit, contrariorum.susceptiuum esse: ut in alijs quidem non babet quisquam quod proserat tale, qua cunque non sunt subctantiar: quod ,cum sit unum numero, iuste ibile contrariorum sit. velut color, qui cst unus di idem numero,non dicitur ' albus Sc niger: n que eadem actio: & una numero araua 'dc studiosa. similiter autem dc in aliis quaecunque non sunt substantiae. Substantia vero, cum unum Sc idem numero sit , susceptiua contrariorum est, ut quidam homo, cum vnus dc idem sit, aliquando quidem albus, aliquando fit niger Sc calidus S frigidus, prauus studiosus. in iij autem nullis aliquid tale videtur. Nisi quis sor tan instet, dicens orationem dc opinionem contrari rum esse susceptibilia. eadem enim oratio vera dc sausa videtur esse. veluti , si vera sit oratio, sedere quen-Nultu nulli cst-ra rium, duae negationes negat Sc t