장음표시 사용
41쪽
Disserentiae communiterfaciunt alterum , propria Nero alterum o alarratum , proprissimae faciunt aliud. Differentiae aliae sunt diui tuae, aliae tonstituriua , diuisiuae generis, ronctitutivae 1 petierum. Diferentia est quas cies abundat age ere,
Disserentia est qua disserunt a se singula. Disserentia est quae conducit ad esse, o rei pars est. Differentia est quae predicatur de pluribus disseremtibus specie in eo quod quale qui sint.
Roprium vero quadrifariam diuidunt. Nam x - id quod soli alicui specici accidit, & si non om ni,proprium dicitur, ut homini medicum esse, vel geometram. Et quod omni accidit speciei,& si non soli: quemadmodum homini esse bip2dem. Et quod soli, & omni, & aliquando: ut omni homini in lene ctute canescere. Quartum autem id, in quo conuene Hoe 3priu runt, S soli, & omni, & semper: quemadmodum homini esse risibile. Nam & si non semper rideat, tammen risibilis dicitur: non in rideat semper, sed quod semper aptus natus sit virideat: hoc autem ei semper connaturale est, quemadmodum ,& equo hinnibile. Haec autem & proprie propria dicuntur, quoniam etiaconuertuntur. Si quid enim equus,hinnibile cit: & squid hinnibile est, equus est.
quiξ specifica, eterivero, Varia cosequunc re- ru accide
Proprium dicitur quatuor modis. Proprium primo modo est quod conuenit lc.β
Proprium secundo modo es quod conuenit omni, etsi nonsoli,neq; semper ded aliquando. Proprium
42쪽
' Proprium tertio modo est quod conuenit omni oli, sed non semper. Proprium quarto modo est quod conrenitsoli, omni O semper oe conuersim praedicatur.
ACcidens autem est quod adest , & abest praeter subiecti corruptionem. Dividitur autem in duo. nanque hoc eius separabile est , 1llud vero inseparabile . est enim dormire separabile acto dens, nigrum vero esse inseparabiliter coruo& Aethiopi accidit. Potest enim intelligi, & coruus albus Acthiops abij ciens colorem, praeter subiem corruptionem. Diffiniunt autem sic cluoque ciccidens est quod contingit eidem inelle,& non melle. Et quod ne, neque genus est, neque differentia, neq; species, nequc proprium: semper autem est in subi cto subsistens. Omnibus autem determinatis, quae proposita sunt dico autem Venere, specie, differentia , proprio, & accidente dicen dum est que eis conimunia sunt, & quae propria.
Accidentium aliud separabile, aliud inseparabile. ccidens est quod aden O abest prater subie
ccidens est quod neq; est genus , neq; ἐ'ecier, neque differentia, nee proprium, scmper ramo
ra idiuidui. Adesse &abesse,i. a firmari &negari.
43쪽
De coitati-b generis &differeti C.
Commune quidem est omnibus de pluribus pro
dicari, quemadmodum dictum est. Sed genus quidem de omnibus sub se speciebus & indiuiduis :& disserentia similiter . species autona de ijs, quae si ab ipsa sunt, indiuiduis . at vero proprium &de ecie, cuius cst proprium,& dc ijs, quae sub specie. lydiuiduis . accidens autem & de specicbus S de
indiuiduis. Nanque animal de equo re boue praedicatur , quae sunt specics, & de hoc equo, & de hoc boue , quae sunt indiuidua. irrationale vcro & de equo & boue,& de ijs, qui sunt particulares, praedicatur. species autem,ut homo, tum de ijs, qui sunt particularcs homines, praedicatur. proprium vero de specie, cuius est proprium, & de ijs,quae sub si ecie sunt, indiuiduis . virili bile de homine & de ijs, qui sunt particulares. nigrum autem & de specie coruorum, S de ijs, quae sunt particulares,quod est accidens inseparabile:& moti ri de homine,& de equo , quod est accidens separabi-Ie. sed principaliter quidem de indiuiduis,sccunda ratione autem de ijs, quae continent indiuidua. Commune autem est generi, & differentiae continentia specierum. Continet enim ditarentia species, & n non omnes quot genera. rationale enim,etsi non continet irrationalia,quemadmodum animai,damen continet hominem , & ' Deum, quae sunt species . Et quaecunq; praedicantiar de genere, Ut genus ,
& de ijs. quae sub ipso sunt, specicbus praedicantur. &quaecunque praedicantur de differentia, ut diffcrentia, di de ea, quae ex ipsa est, specie, praedicabuntur. Nam, cum genus animal sit, non solum de eo praedicantur ut genus, stibstantia, & animatum & sensibile , sed etiam de ijs, quae sunt sub animali hieciebus omnibus praedicantur haec, usque ad indiuidua. cumque disrarentia fit rationale, pxaedicatur de ea, ut diste rentia,
44쪽
rentia, id, quod est ratione uti:& non solum de eo, quod e strationale, sed etiam de iis, quae sunt sub rationali, speciebus praedicabitur ratione uti. Commune etiam est perempto genere, vel differentia, simili
perimi quae sub ipsis sunt. Quemadmodum cnim si nosit animal, non est equus, neq; homo, ita si non sit rationale, nullum erit animal, quod utatur ratione
Proprium autem est generi de pluribus praedicari q. De dissere disterentia,& species & proprium S accides. Animal tiis generis enim de homine & equo, & aue,& serpente praedicat: &quadrupes vero de solis quatuor pedes habentibusuiomo vero de solis indiuiduis: & hinnibile de equo solu,& de ijs,qui sunt particulares: & accidens similiter de
paucioribus. Oportet autem differentias accipere, quibus diuiditur genus, non eas, quae complent stib-1hantiam generis, sed quae sunt diuisuae . Amplius,Genus continet disterentiam potestatu animalis.n. hoe quidem rationale est, illud vero irrationale differentiae vero non ςontinent genera. Amplius,Genera qui- idem priora sunt ij quae sunt sub se posite,disterentijs.
propter quod simul quidem eas auferunt, non autem simul auferuntur ab eis: Sublato enim animali,ausertur rationale & irrationale . differentiae vero non amplius simul auserunt genusmam etsi omnes interimantur,tamen substantia animata sensitiua intelligil,que est animal. Amplius, Genus quidem in eo quod quid est, limerentia vero in eo quod quale quiddam est, que
admodum dictum est, praedicatur. Amplius, Genus quidem unum est secundum unamquanq; speciem, ut hominisid,quod est animat: differentiae vero plures sunt,ut rationale,mortale,mentis & disciplinae perceptiuum, quibus ab alijs animalibus differt. Et senus quidem consimile est maturiae, formar vero distereκ-tia. Cum autem sint & alia communia,& propria g neris & disserentiae, nunc ista sussiciant. Genus autem & species comune quidem habent de ei itatet pluribus,quemadmodum dictum est,pxaedicari.Suma- generis &tur autum species,ut species totum ςd non ut genus. ireciei.
45쪽
si sierit idem species & genus. Commune autem his est, & priora esse ijs,de quibus praedicantur. Et totum
quoddam esse utrunque. Differunt autem eo quod genus quidem continet species sub se, species vero continetur, di non continet genera . de pluribus enim genus quam species praedicatur. Amplius,genera quidem praeiacere oportet, S informata specificis differentiis perficere species. unde & priora sunt naturaliter genera,& simul interimentia ,sed quae non snaul interimantur:& species quidem cum sit,cst & senus omnino. genus vcro cum sit, non omnino erit species. Et genera quidem univoce de speciebus praedicantur: species vero degeneribus minime. Amplius, Genera quidem abundant carum, quae sub ipsis sunt specierum continentia species v xo generibus,abundant proprijs differentiis. Amplius.. Neq; species fiet unquam generalissimum, neque genus fiet unquam speciali munum. Geueris autem,& proprij commune quidem est sequi species . si quid enim homo est, animal est : &siquid liomo est,risibile est. Et aequaliter praedicari senus de speciebus: & proprium de ijs, quae illo partacipant, indiuiduis. aequaliter enim & homo, & bos animal est, i Cato,&. Cicero risibile est Commune auteest etiam univoce praedicari genus de proprijs Ueci bus, & proprium de ijs, quorum est proprium.
Di merunt autem,quoniam genus quidem plius est, posterius vero proprium . Oportet enim esse aes mal,
de hinc diuidi differentijs & proprijs. Et genus. quidem de pluribus speciebus praedicatur, proprium.vero de una lola specie, cuius est proprium. Amplius, Pr prium quidem conuersim praedicatur de eo, cuius est proprium, genus vero de nullo conuersim praedicatur . nam neq; si quid animal est, homo est: neque siquid animal est, risibile est . si quid vero homo est, risibile est,&conuerso. Amplius, Proprium omni speciei inest,cuius est proprium, & soli,di semper: genus rem omni quidem species inest, cuius fuerit genus, &se cra
46쪽
De cεitate Generis &Accidetis.
semper,non autem soli. Amplius,propria quidem interempta, non sinuit interimunt gcnera: genera vero interempta, simul interunci spccies, quarum sum propria: quare& his, quorum sunt propria,intercoiecis,& ipsa simul interimuntur. Generis, vero & accidentis commune est, de pluribus, quemadmodum dictum est,praedicari,siue separabilium illud accidens sit,sive inseparabilium Etenim moueri de pluribus, N. nigrum de corvi Sc de Aethio pibus, 3c aliquibus inanimatis praedicatur. Differt autem genux ab accitante , quoniam geniis Dedissere- ante species est: accidentia vero speciebus posteriora tia generis sunt. nam etsi inseparabile sumatur accidens, Sc prius. & accidetis est illud ,cui accidit,quam accidens. Et genere quidem quae participant,aequaliter participant, accidente vcro non aequaliter intensionem etaim & remissionein sescipit accidentium participatio: genetum Vero minime. Et accidcntia quidem in indiuidui; principaliter subsistunt,genera vero. Sc specieς naturaliter pri ra sunt indiuiduis substantiae. Et genera quidem in eo quod quid est praedicantur de iis,quae sub ipsis sunt: accidentia vero in eo quod quale aliquid est, vel quoniado se habeat unumquodq;. qualis enim est Aethiopa interrogatu dice& niger: & quemadmodum se Socrates habeat dices, i sedet, vel ambulat Genus igitur quo ab alijs quatuor differat dictum est. Contingit autem etiam unumquodq; aliorum dic serve ab alijs quatuorri quam cum quinq; quidem sint , unumquodq; aut ab alij Squatuor differat,quater quia que,viginti fiunt omnes disterentiae. Sed non ita se habet, sed semper deinceps enumeratis, & duobus quid ovna differentia deficientibus propterea quoniam iam
silmpta est tribus vero duabus, quatuor vero tribus, quinq; vero quatuo decem omnes fiunt discrentiae, quatuor,tres ii una. Genus m.quo differt a differentia. si cie,& proprio, accidςnte, dictum est. qua . tuor igitur differentiae. Differentia vero quo disterae a genere dictum est, quando quo differt genus ab ca, dicebatur.
47쪽
dicebatur. reliquum est igitur quo disserat differentia a specie, proprio, & accidente dicatur. & sunt tres. Riirsus spccies quo quidem differat a differentia di-etiim cst, quando quo differt a specie disserentia dicebatur. quo etiam differat species a genere dictum est, quando quo disteri genus a specie dicebatur. reliquum est igitur ut quo differat species a proprio, & accidente dicatur. duae igitur sunt& liae disterentiar. Propriuautem quo differat ab accidente relinquetis r.nam quo a specie, S differentia, S genere differat, praedictum est in illorum ad ipsum differentijs. Quatitor agitur sumptis generis ad alia dimerent ijs, tribus vero diffurentiae , duabus auic ira speciei, una vero proprij ad a cidens,decem crunt omnes: quarum quatuor quae sunt generis ad reliqua, superius demonstrauimus.
Omnes reddunt Io. Commune ergo differentiae di speciei est, aequalia ter participari. nomine enim aequaliter participant particulares homines, & rationalis differentia.COmmune etiam est & senapcr adesse ijs, quae illis participant . Sc mper enim Socrates rationalis est, & semper Socrates homo.
Proprium autem differentie quidem est in eo quod quale est praedicari: speciei vero in eo Ood quid est. nam cis homo velut quale quid accipiatur , non tames inpliciter erit quale, sed secundum id, quod generi aduenientes disterentiae eum confiitiaciunt. Amplius, Differentia quidem in pluribus saepc speciebus consideratur,quemadmodum quadrupes in pluribus animalibus specie disterentibus: species vero in lalis ijs,quq sit b
48쪽
sub specie sunt, indiuiduis est. Amplius, differentia prior est ea specie,quae. est secundum ipsam: simul.n.
ablatum rationale interimit hominem: laomo vero interemptus non aufert rationale, cum sit Deus.' A m-plias, bifferensia qi idem componitur cum alia disterentia. rationale enim S mortale compositum est in substantia hominis speciex vero speciei non componitur,ut gignat aliam aliquam speciem.quaedam enim equa cuidam asino permisceturad muli gencratione: equa autem simpliciter asino composita, unquam per sceret mutui Differentia vero dc propriumcommune quidem habent aequaliter participari ab iis, quae illis participat. aequaliter enim rationalia, rationalia sunt risibilia risibilia sunt. Et semper & omni ad esse coe viri' est . etsi enim curtetur qui bipes est, tamen ad id,'uod natum est semper, ' dicitur : quoniam & risibile in eo quod natum est ' habet semper,sed non in eo qS seni- per rideat ' Proprium autem diffcrenthe est,e haec quidem de pluribus speciebus dicitur sede, ut rationale de Deo, dc homine: proprium vero dicitur ἰde una sola specie,cuius est proprium. Et disserentia quidem illis cst consequens , quorum est differentia, sed non
conuertitur: propria vero conuersim praedicantur de ijs,quorum sunt propria,Proeterea, st conuertuntur Disterentiae autem S accidenti commune quid emest de pluribus dici. Commune vero est dc ad ea, quae sunt inserarabilia accidentia, semper & omni adesie Bipes enim semeer adest omni homini: dc omnibus comis nigrum esse similiter
Differunt autem, quoniam disserentia quidem continet spccies, & non continetur . continet enim ratiouale Deum Sc hominem: accidentia vero aliquo quidem modo continent eo quod in pluribus sint: aliquoevexo modo continentur, eb v non uniu&accide
ti si sceptilia sint subiecta.sed plurium Et disterentia quidem ni intensibilis est,& irremissibilis: accidentia vero magis & minus suscipiunt. Et impermixtae quide
'al. l. no sprideat. De differ tiis ipsoruis
49쪽
i si h et ver Lxemplar. l. 1bnt. . c ipsoru
lillinctiis. sint contrariae differentiar: mixta vero nun nunquar '
si int contraria accidentia. Huiusi podi quidem commititiones,& propriciates differentiae & caeterurum sunt. Species vero quo 'itidem differt a genere , R discrentia dictum est, in eo, quod dicebamus , quo gemis dis serta caeteris, & quo differentia diis it a caeteris resi- quu est quo differt a proprio S ccidente, ut di datur.J' Speciei autem & proprij comune quidem est ad inuicem conuςrsm praedicari. Nam n quia homo est, risibile est:& si quid risibiIe ess,homo cst. Risitule vero, o, secvngum id quod natum est ridere sumendum, seperam ditium eli. Coniune antem est & aequaliter esse. JAequalitςr enim adsunt species j si quae illis particupant,di propria ijs,quorum sunt .propria. Differt autem species a proprio, quoniam stacies.
quidem potςst, ct aliorum genus esse . proprium verC aliarum specierum esse proprium impossibile est. Eeri e iei. &
ube ipsori discrentia. species quid emante subsistit quam proprium: pr0priuvero pos ait in specie . oportet enim hominem eis visit risibile Amplius,Species quidem semper aetii adest subiecto : proprium vero aliquando, & potestate. Hori mo enim scinper actu est Socrates: non vero semper ridet, quamuis natus sit semp*rvi sit risibi is Αmplius , Quorum termini sunt differentes, S ipsa sunt differentia. Est autem speciei quidem sub genere esse, , de pluribus e differentibus numero in eo quod quid 'os praedieari. & caetera huiusmodi: proprij vero & s li,& omni δε semper adesse. Specie uvero & accidentis commune. quidem est d . pluribus praedicari. Rarae vero sunt aliae communitates, propterea D plurimum distant abinuicem accides,& id, cui . acciditia Propria vero sunt utriusq; , speciei qu id em i n eo'. ii H quid est praedicari de ijs, quorum est foecies: accidentis autem in eo quod quale quiddam est, vel quo. modo se habens est. Et unamquamq; stubstantiam una quidem specie Participi π , pluribus aqtem aecidenti- c., o separabilibus & inseparabilihus . Et species' - - ' - uidi
50쪽
' Midem praeintelliguritii raceidentibiis, etsi etiam sintra Ieparabilia oportet enim esse subiectum, virilli, quidem accidar) accidentia e oposterioris peneris, sunt,& aduenticia naturae. Et speciei quidem participatio aequalit 'este accidentis vero , etsi ii separabile sit, non aequaliteris Aethiops enim Aethiopis habere postiet c--m vel intensum, vel remi sim Acundum nigredinem. Restat autem de proprio & accidehte dicere . qu' enim Proprium a specie, & differentia, di gonere differe, dictum est. V Commune autem proprio doinseparabili accidentia Gitate r t,quod pyarterea nunquam. consistant illa, in quibus pr*pri ας0nsidera tur quemadmodum enim praeter . risibile accidentis. non subsistit homo, ita nec praeter nigredinem subsia10t Aethiops. Et quemadmodum semper, Sc infimadest proprium , sic di inseparabile accidens.
'x - φν quoniam proprium uni soli spe- diei adest ; quemadmudum risibile hominii insem a
Ie vero accidens,i t nigrum, non solum Aethiopi, in
eatur de eo, cuius est Proprium, & aequaliter est: in separabile vero a adens conuersIn non praedicatur. Et propriorum qiudem equalis est participatio, accidentium vero vel magis vel minus. Sunt quidem alie
1uisciunt&hae ad discretionem eorum, comm nitatisq; traditionem.