장음표시 사용
61쪽
ces susceptibilia. Idem infra c.de priore. rata eum nulla in i
dam, eo surgente ipsa eadem falcoerit. similiter autem, & de opinione . si quis, enim . verum ' putet ali- suem sedere, stirpente eo falso. putabit, eandem de η ' opinionem hisen . Sed si quis & hoc suscipiat, tamen modo dissert. Nanx ea,quae ip substantiissimi, . mutata susceptibilia sitnt contrariorum. Frigidam enim . ex calido factum mutatur alteram enim & nigrum ex albo , & studiosum ex prauoesimiliter autenm S in alijs ynumquodque ortina mutati nem suscipiens, sese tibile contrariorum est. Oratio autem & opinio, ipsa quidem immobilia omnino .
perleverant: cum vero rζs mouetur, cuntraria circa
Ipsa nunt. Orati' nanque eius quod sedeat aliquis,per, manet eadem, cum Xero res mota sit , aliquando quia, m Vera, aliquando lautem salsa dicituria 'similiter autem est in opini*ne. Quapropter saltem modo proprium substantiae est, ut secundum nuitationem sui p, si susses tibii is sit contrariorum. Siquis autem re-. cipiat etiam haec, orationem dci opinionem suscepti i contrariorum , noncst hoc verum. Oratio. nanque spinio n*n in eo, qudd ipsa aliquid reci-Si ni , contrariqrum isii sceptibilia esset dicuntur, sed eo quo irca alte m aliqua passi facta sit. Nam in i: eo luod rς syst, aut non est in coetiam oratio vera , vel falsis esς. dici ur, npia .eo. quod ipiasiis eptibilis hi contrario ', simpliciter enim a nullo, neque oratio, neque opinista non ztur quap pter non ςrunt susceptilia contrariorum cum nulla contrarii ' passo meis sit facta. Verum substantia in eo quod ipsa contraria recipiat , in hoc susceptibilis csi 2 eontrariorum ci ςitur. languorem enim &sanitatem, suscipit, & cau-dorem R nigredinem :&. unumquodque talium ipsa 1uscipiendo, conyra ortina susceptibilis .esel dicitur. Ouare proprium crit Iubaantiae hos, cum vnuin idem numero sit, ecundum sui; psos mutationem, sh- sceptibilem contrariorum esse. De substantia ovi-
62쪽
D ima substantia, quae proprie pri Ualiter Om xime dicitur, est quae neque de subiecto aliquo di citur, neque in aliquo subiecto es secundae sub alitiae dicuntur. Recies O genera , in quibus. primae subfla ntiae sunt . uaecunque 1DUgntiarum de sub tecto dicuntur iit genera species de suis inferiorihu:,necese se es univoce praedicari. Perempt is primissubstantiis imposibile es aliud remanere
secumis substantiis Magis fuNantia es si
Nullisubsis usa est magis Osibstantia , qua altera. . ToHprimas 1 stantias, species proximagen irassecundae substantiae dicuntur.
Hullas stantia, quanque excisso da .se subiecto di tu es in sibiem, O substantia part ό in toto postus, quam in subiecto esse dicuntur. Sobstanti' Oeanu inferet iis inest umno re pdicari. Tirima substantia uidetur hoc aliqi id significare secanda uero si stantia quale quid Dagis .. Des substa ijs, quamquam non soli, nibit illis e
63쪽
nem. Est autem discretum quidem,ut mi merils & oratio : continuum vero, ut linea, supc rficies, corpus . p l ius autem praeter haec, locus ae tempus. Partium etcnim numeri nullus es comunis terminus, ad quem copulantur parte, eius. Vt quinque, si sunt denarii pa tcs,ad nullum terminum coinmunem copulantur quinque & quinq; sed semper discreta sunt. S tria S siepte.
od nullum communem terminum copul2ntur . neque omnino habeas in numero communem tcrminum paruum ccipere , sed senaster discrctae sunt. quapropter numerus quidem discretorum est. Similiter autem dc Oratio. Quod etenim quantum est oratio, manifestitiai est: mensuratur enim sellaba breui & longa. dico autem cum voce orationem facta.ad nullum enim conat nem terminu particula: eius copulantur . non enim estremunis terminus,adique syllabum nitentum sed unaquaeque diuisa est, ipse secundum scipsam. Linea vero continu est est enim sumere coniunc te insipunctu, ad quem parte eiu copulentur: ε . superficiςi lineam. plani nanquc partes ad aliquem commune terminum copulantiirisimiliter autem & in corpore habeas sumere communem terminum,lineam ves superficiem, ad. quam cordoris partes copulantur. Est autem talium Sctempus & lacus: praesens enim tempus copulatur ad praeteritum, dc ad iaturum rurius locus comitiuorum est locum enim quendam partes corpori obtinent
quae ad communem terminum copulamur: ergo & l
ci partes,quae obtinent singulas corporis Partes,ad cundem commune terminumcoeulantur,ad quem&cor' poris Partes. Mayxoeter continuuserit S locus:ad una
enim communem l xminum eius partes copulantur.
Amplius autem Alia quidem constat ex partibus,quae in eas sunt, positionem habentibus ad seinuicem, alia autem ex non tabcntibus Positione cui lineae, qui iam partes positionem habent ad sc inuicem. guta nanq;. earum sitam sunt alicubi: & h beas unde distino os . nias,& assignes ubi singulae stae sint in. plano,&ad quam partem reliquarum copulantur. similiter aureati
64쪽
numero autem non poterit quisqua ostendere, quemadmodum partes eius positionem aliquam habent ad seinuicem,aut ubi Iacent,aut quae partes ad stinuicem. conectuntur. Neque eae,quae temporis suntnihil enim permanent partes temporis. quod autem non est per- man 's,quomodo positionem aliquam habebit Sed magis oriunem quendam dices habere: eo quod aliud quidem prius sit temporis, aliud vero posterius. Sed &in numero similitet, eo quod prius numeratur unusquam duo, ct duo quam tria: & sic habebunt aliquem ordinem et positIonem Uero non omnino accipios. Sed& oratio similiter,ntula enim remanet partium 'sed dictum est simul,& noust hoc amplius assuinere. Qua-. propter non exit nuti postio partium eius . si qua in Permanet. Iritur alia ex habentibus positionem pamtibus cunilant: alia ex non habentibus positionem . Proprie autem quanta haec dicuntur sola, quaedicta
sunt: alla vero omnia cundu accidens: adhaec enima picientes,& alia dicimus quanta, vi multum dicitur album, eo quod superficies multa sit: ωam o lan a,ed quod tempus multum sit, & motus multus. Neq; enim horum singulum per se quantum dicitur: ut siquis assignet quanta actio est , tempore dissiniet annitam, vel ne aliquo modo assignans:& album quantum quid sit assignans superficie definiet. quanta enim fuerit supertici S., tantumalbum esse diceret quare sola proprie - secundum teipsa dicunturquanta,que dicta sentiali . rum vero nihil per se, sed si forte pedaccidens Aptius. Quanto nihil est contrarium In definitis enim manisestui est,qu6d nihil est contrarium:vibi bito vel exacubato, vel superficiei, vel alicui talium : nihil enim illis est Otrarium . Nisi quis sorte dicat multum Pauco esse contrarium el magnum parti Horum au- latantae tem nihil est quantum, sed magis eorum , quae sunt ad
aliquid. diuul enim ipsiuia per ieipsum magna veI par
65쪽
num dicitur: sed eo quod ad alterum referturivi monvcuide paruus dicitur, milium vero magnum: luod hoc iis, quae sunt sui generis, maius sit, illud vero ijs, quarsul sunt generis, minus:ergo ad alicrum est eorum relatio.nain Ia per seipsum magnu per paruum diceretur, nunquam mons quidem aliquando paruus, milium vero magnu diceretur. Rursus,in vico quidem plures hi mines esse dicemus, Athenis vero paucos cum sint illis inulto plures.& in domo quid .m multos,in theatro vero paucos, cum sint plures. Amplius, Bicubitum quidem & tricubitum, & unumquodque talium quantum significat : magnum vero vel paruum non significat, quantum sed magis ad aliquid:quoniam ad altera consideratur & magnum & paruum quare nianifestum est, quod ipsa sunt eorum, quae ad aliquid. Amplius, Sit aliquis ponat quanta esse haecciue non ponat, nihil est in illis contrarium. quod enim non potest sumi per se-' ipsum,sed ad alterum xcfertur, quomodo huic aliquid erit contrarium λ Amplius aute, Si sunt niagna & pa uum contraria, continget idem simul contraria susciapere, & ea ipsa sibimet esse contraria. contingit e risimul ' idem paruum esse & magnum. est enim ad hoc quidem paruum , ad aliud vero idipsum magnu . quare idem & paruum & magnu eodem tempore esse conti
git: iuare sim ni contraria suscipere.Sed nihil est,quod videatur simul contraria suscipere posse. ut in substantia quidem susceptibilis enim contrariorum esse vid tur : sed nullus simul sanus est & aeger, neque album αnigrum est simul ; nihilque aliud simul contraria suscipiet.Et eade sibi ipsus contingit esse contraria. nam,si est magnu paruo contrarium: ipsum autem ide simul est magnum & paruum: ipsum sibi exit contrarium .sed impossibile est aliquid sibi jpsi esse contrarium: non est
igitur magnum paruo contrarium,neque multum paum haec co. Quare nisi & eorum, quae ad aliquid, haec quis dias luitur a eat, sed quanti, nihil contrarium habebunt. Maxime
Gilb.Porre autem circa locum esse videtur contrarietas quati. surtano in lib. sum enim ei, quod est deorsum,contriatum ponui: lo-
66쪽
cum,lia in medio est,deorsum dicentes , eo quod pluς sex - - 'rima distantia est medii ad mundi terminos.Uidentur olorum tautem & aliorum contrariorum ab i afferre diffinitiora de .u; nem. quae enim plurimum a seinuicem distant eorum, eleta sing tuae sunt sub eodem genero, contraria ecto Ofiniunt. No videtur autem quantum suscipere magis & minusv C - ut bicubatum neque enim alteriim altera magis bicubitum. 'neque in numero : ut tria quam quinque nihil . , magis quanque,aut tria dicuntur,neque quinque quam dtria, c tempuS alterum altero magis tempus dicituri mkRV b nec innullo eorum,q edicta sint omnino, magis S minu& dicitur- Quare quantu nonsitscipit magis α mimV. Proprium autem maxime quanti est, quod aequalς Cum- μα inaeqnale dicitia numquodque enim eoru,quae dicta sitiat quantorum quale & inaequale dicitur ut corpus aequale & inaequale dicitur. & nun tum tempus, aequale&inaequale dicitur dimiliter autem & in dij,, quae dicta sunt unumquodque aequale donaequale dicitur L I caeteris vero quaecunque quanta non Anz, nou. proxi ua videbitur aequale & inaequat e dici. ut dispositio equali&&inaequalis non omnino. dicisux, sed magis umilis& dissimilis. & album ae idale & inaequaIe non omnino dicitur, sed simile ' vel dissimile. Quare ita quanti maxime sit proprium, aequale S inaequale dici. magic simia
Iantitatir alia continuat, ut linea ,superficies, eorpus : Alia discreta, ut numerus, oratio... Quantitatis, alia constat ex partibus pudionem habentibus, ut continua d alia ex non habent Lbus, ut 'discreta is Tria oportet babere, quae positionem habent, ordi- i nera partium : permanentiam , O ad aliquem oeommi em terminum continuationem. Ia uritati nihil est contrarium .
riantitat non discipit magis O minus.
67쪽
Quintitatis proprium maxirae est secundum ipsa equite , inaquase dici, i
De his, quae ad siquid. Cap. I. AD liquid vero talia dicuntur, quaecunque
haec ipsa que sunt, aliorum esse dicuntur, vel quomodo libet aliter ad alterv. ut maiu&boc ti ,sum quod est alterius diciturialiquo enim maius dicitur. & duplum alterius dicitur hoc ipsi in quod est: i alicuius enim duplum dicitur . similiter autem & alia quaecunque huiusmodi sunt. At vero sunt etiam & hee ad aliquid: ux habitus,di, sitio, e us,scientia,politio. haec enim omnia, quae dicta sunt, hoc ipsum ci aia sunt, aliorum esse dicuntur, vel quomodo libet aliter ad alterum,& non aliud quiddai habitus enim alicuius habitus esse dicitur, & scientia at icuius scientia, depositio alicuius positio: & alia quoque similiter. Ad aliquid igitur sunt, quaecunq; haec ipsa quae sunt, aliorum esse dicuntur,vel quomodo libct aliter ad alteri vi mons magnus dicitur ad alteru magnus enim mona dicitur ad aliquid & simile alicui sinule, dc cetera talia similiter ad aliquid dicuntur. Sunt autem S acci bitus, & statio & sessio positiones quaedam positiones vero ad aliquid sunt riacere aute dc stare vel sedere,ipsa quide non sunt positiones:denominative veto dicuntur ab iis, quae dictae sunt, positionibus. Inest autem ας ' μ' eontrarietas in iis,quae sunt ad aliquid. vi virtus vitio contrariussum sit utrunque eorum ad aliquid: sciet tia ignorantiae. Non autem omnibus iis , quae Huit ad. aliquid insunt contraria. ' duplici enim nihil est eoi
quid ipst ς0 es magis & minus ea,quae ad aliquid sunt, suscipere.bit ziς mile enim S dissimile magis & minus dicitur: S aequale inaequale magis & minus dicitur, cum ut 0q, ut ad aliquid. simile enim alicui simile dicitur,& inaequale licui inaequale. Non autem omnia,quae sunt ad ali
68쪽
v v A1 D . 1 lii id, suscipiunt magis minus.duplum enim non dicitur magis & minus duplum.nee aliquid talium. Ommia autem,quae sunt ad aliquid,ad eonuertentia dicuntur. ut seruus domini seruus & dominus serui dominus esse dicitur:& duplum dimidij duplum: & dimidium dupli dimidium. & maius minore maius: & miamus maiore minus, similiter autem & in alijs. Sed costi alicotiens different secundum locutionem. ut scientia scibilis scientia dicitur: & scibile scientia scibile. α senilis sensbilis sensus: & sensibile sensu sensibile .
At vero aliquotiens non videbitur conuerti: nisi co venienter ad quod dicitur assisnetur, Ied pecet is, qui assignat. ut ala s assignetur mi, non conitertitur, ut se. uis alae. non enim prius conuenienter assignatum est .ala aura, neq; enim quatenus aliis est, eatentis ala ipsus dicitur: Led eo quod alata est. multorum enim αaliorum alae sunt,quae non sunt aves. Quare si assigne tur conuenienter,& conuertitum ut ala alati ala est: &alata ala alatum. Aliquotiens aute sorte & nomen s rere necesse erit: si no suerit nomen imposta,ad quod conuenienter assignetum ut temo si assignetur nauigii, non est assignatio conueniens:neque enim eo quod nauigium est, eo ipsius temo dicitur. sunt enim nauigia,
quorum temones non sunt,quare non conuertiturin
vigio enim non dicitur temonis nauigium . Sed sorte uenientior ab signatio erit,si sic quodani o assin
tur:temo temonatae rei temo est,aut quomodocunque aliterinomen. n.non est positu.& eonuertitur si conue nienter assignetur : temonata enim temone temonata
est. Similiter alitem & in alijs.vi eaput conuenientius assignabitur capitati caput, quam si animalis a signe tui. neq; enim eo quod est animal, eaput habet.multa enim animalia sunt capita non habentia.Sie aute so .lasso facillime quis sumet,quibus posita n6 sunt nomina,si ab iis,quae prima sunt,& ijs, ad quae couemmtur , nomina ponantur. ut in iis, quae praedicta sunt ab ala alatum, a temone temonatum. Omnia igitur,quae ad
aliquid dicuntur, si conuenienter assignentur,ad eo
69쪽
Minentia dicuntur. quoniam si ad quodlibet aliud aD
sgnentur, & non ad id, ad quod dicuntur, non conuertuntur.dico autem, quoniam neque eorum,quae in consesso ad conuertentiam dicimtur, & nomina eis posta sint, nihil conuertitiir, si ad aliquid corum, quae sunt accidentia,assignentur,S non ad id,ad quod dicuntur. ut seruus , s non domini assignerer, scd hominis, vel hipedis et cuiuscunq; talium,non conuertitur. aeque enim dici potest,homo est strui homor non enim con- menteiri est assignatio. Praeterea si quidem conuenien ter assignetur ad quod dici tur, omnibus aliis sublatis, quaecunsire acci nila sint,relicto autem solo illo,ad quod ossignatum est conuenienter, semper ad ipsum dicereri ut si sermis ad dominum dicitur': circunscruptis omnibus, quae accidetia sint dominum, ut esse bupedem, ibientiae su scept ibi lcm, vel hominem, relicto vero solo quod dominus est,semper seruus ad idistin dicetur . simus enim domini seruus dicitur. Si
oure non conuenienter ad id,ad quod dicitur assignetur: circunscriptis omnibus aliis, relicto autem eo solo ad quod ostignatum est: non dicetur ad ipsum. assignetur enim seruus hominis, S ala auis, & cireunscrtiabatur in homine esse dominum, non sane amplius se uus ad hominem dicctur. cum enim dominus non sit , neque seruus est. Similiter & de aue, si adimitur eam alatam esernon enim amplius erit ala ad aliquid.cum enim non sit alatum,nec ala erit alicuius.Quat coeo tet assignare ad id, ad quod conuenienter dicitur. Et si si nomen postum,facilis crit assignatio: si autem non si, sortasse necessarium crit nomen fingere. si autem sc assignentur, maniscstum cst, quoniam omnia, quae ad aliquid sunt,ad conuertcntiana dicuntur. Videntur
autem ipsa ad aliquid simul esse natura. & in plurimis
quidem verum est: in aliquibus vero non verum . ita
mul enim duplum S dimidium sunt:& cum sit dimidium, duplum est.& cum sit dominus,seruus est:& cumst seruus, dominus est . similiter autem his & alia. Simul aute hqc auferunt sese inuicem. si enim non si du
70쪽
νlum . nonhrit dimidium. & si non sit dimidium , non
erit duplum. smiliter autem & in aliis qnaecunque talia sunt . Non autem in Omnibus his, quae ad aliquid, verum videtur esse simul natura. scibile enim scientia prius videbitur esse . nanque in pluribus praeexistentilaus rebus scientias accipimus: in paucis enim vel nullo quisquam hoc perspieiet simul eum scibili scientia esse factam . Amplius, Seibile sit blatum simul aufert scientiam: scientia vero simul non aufert scibile. nams scibile non sit, non erit scientia: nullius enim erit scientia. scientia vero si non sit, nihil prohibet esse stibile. ut eirculi quadratura, si est scibilis, scientia quide eius nondum est, ipsa vero scibilis est.Amplius, Animali quidem sublato, non erit scientia: scibilium vero plurima esse contingit. Similiter autem his sese . habent ea, quae de snassi sunt. sensibile enim prius qua sensus esse videtur. sublatum enim sensibile, simul atlsere sensum: sensus vero sensibile non simul aufert.senius enim circa corpus &iti corpore sunt. sensibili autem sublato,aufertur & eorpus. sensibile enim corpus est cum autem corpus non sit aufertur & sensus. quare smul aufert sensibile sensit in . Sensus vero sensibile nosimul ausere. sublato enim animali, sensus quidem aufertur , sensibile autem erit corpus: ut calidum, ' dul-Ce, amarum, & omnia alia quaec qite sunt sensibilia. Amplius, sensus quidem simul eum sensitivo fit: simul enim fit animal, & sensus: sensibile vero ante animal, aut sensum est. ignis enim & aqua, & alia huiusmodi, ex quibus ipsum animal constat, ante sunt quam anImal omnino st, aut sensus. quare prius sensibile quam sensus esse videbitur. Habet aute dubitationem,utrum nulla substantia ad aliquid dicatur, quemadmodum videtur,si hoc 'contingat secundum quasdam seos lassubstantias.Nam in primis substantiis verum est. nam neque tota , neque partes primarum sustantiarum di . euntur ad aliquid. nam quidam homo non dicitur ali cuius quidam homo, nequc quidam bos alicuius quia dam bos. similiter autem &partes:qtlaedam enim m