장음표시 사용
51쪽
qui his Sacris praefuerunt, sigillatim nominantur LVDI. SPECULARES. QUINCT. IMP. CAESARE. DIVI. p. AUGUSTO. C. SENTIO. C. F. C. N. SATURNINO. M. CLAVDIO. M. F. M. N. MARCELLO. M. RUFIO. M. F. STRIGONE. D. LAELIO. D. F. D. N. BALBO.MAG. XU. VIR. Post Augustum, Ludos Saeculares exhibuit Claudius, nulla habita Ludorum Augusti, sed Centenarii Urbis ratione ; Anno nempe V. C. DCCC. post Christum natum x LVII. seipso IV. L. Vitellio iii. Coss. sicque nonnisi L X III. post Augusti Ludos annis. Horum Ludorum mentio apud Suetonium , Plinium, Tacitum , Censorinum , Zosimum. Fecit in Saeculares , ait Suetonius , quasi anιicipatos ab Augusti, nec legiiιmo tempori rese varos : quamvis ipse in historiis suis prodat, 1mermissos eos Augustum multo pos, dilaenissime annorum ratione bubducta, in ordinem redegisse. Quare, addit Historicus , mox praec nis irrisa ess, invitantis more solenni ad ludos, quos nec '
ctasset quisquam, nec 'ectaturus esset cum superessent adhuc
qui 'ectaverant, er quidam histrionum producti olim Stephanionem nominat Plinius) tunc quoque producerentur.
Qua quidem in festivitate, Vitellium Claudio adulantem , Saepe facias, dixisse , alibi refert Tranquillus. Sed nec desunt Veteres Nummi, horum Claudii Ludorum testes : Qualis ille, apud Occonem, quo 3 ex una parte
Caput Claudii , TI. CLAVD. CAEsAR A FG. P. M. TR. P.
52쪽
VII. IMP. XIIII. Ex altera parte , quinque Figurae stan tes, facrificantium ritu cum hac Epigraphc , sAECV
LARIA SACRA.. Sequuntur Domitiani Ludi, non quidem ad Claudii, sed ad Augusti normam celebrati, Anno nempe V. C. DCCCXLI. Acisae Christianae LXXXViri. Domitiano XIV.& L. Minutio Rufo Coss. sicque civ. post Augusti, &XLI. post Claudii Ludos annis. Testes Suetonius, Tacitus, Martialis, Statius, Victor, Censorinus, Zosimus,
atque ingens Nummorum copia. Fecit in Ludos Saeculares , ait Suetonius, computata ratione temporum ab anno ,
non νθ claudius proxime ,sed quo obm Augustus ediderat. Quinimo auctum a Domitiano Solennium istorum splendorem, & pro XXV. mesibus, qui peragi consueverant , C. ab eo institutos , ab eodem autore innuitur. Hoc vel o loco, d cssero liceat Historiarum Taciti iacturam ; Quarum si pars illa superesset, quae de Domitiani i rebus Ucbat, supei vacanea jam omnis seret , de Ludorum Saecularium intervallis, disquisitio. Viriusque principis, inquit, Augusti nempe & Claudii, rationes pra-
termisto, salis narratas libris, quibus res Imperatoris Domitiani composui. Nam is quoque edidit Ludos Saeculares, iisque intenιιus afui, Sacerdotio Quindecimetirali praeditus, ac tum Praetor. Quod non iactantia refero , sed quia costreio Quindecimvirum antiquitus ea cura, Ur Iuagistratus poιsLmὐm exsequebantur Uscia caerimoniarum. Quod ad Martialem spectat, ille videtur, non uno loco, ad hos D
mitiani Ludos alludere. Sic in Epitaphio Nobilis Mair
53쪽
Martiat. Epiget. Lib. X. Epig. .
nae, eam binis Ludis Saecularibus spectatam esse asserit; Fis mea Romano 'ectata est visa Tarento. Quaeritur autem, quinam fuerint bini illi Ludi Saeculares Vulgo Interpretes, Ludos Claudii, & Domitiani, intelligunt. Uerum frigidὸ, meo judicio ι Etenim quid in hoc miri, quod Matrona per XLI. annos vixisset Et an id tanti erat, ut Poeta silc ordiretur; Marmora parva quidem, sed non cessura, viator, musioli saxis , Pyramidumque, leges. Lipsius legit, vitta Tarento, & refert ad conjugium : sed nec illud loco aptius ; Quid enim miri, quod conjugium per XLI. annos durarit Sensit nodum, sed non potuit solvere , Commentator in usum Delphini : VLdeat Lector , inquit , perobscurus mihi videtur lae locuι. Ergo, vel dicendum, cum Doctiss. Critico, nihil aliud
hoc loco notari, nisi Matronam hanc tot annos vixisse,
quοι satis sunt ad buflectando Saecularia ; Vel potitis, eum Ramirea de Piado, ipsi Ludi Augusti & Domitiani intelligi possimi, per quorum intervallum, hoc est,
per Cv. annos, haec Matrona in vivis fuerit : Unde Poeta , non eam spectasse , sed spectatam esse asserit; tum ut innuat, ut ipsa spectaret, per aetatem non licuisse ; tum etiam ut significet, tam provectae aetatis Matronam spectaculo dignam fuisse. Sed haec obiter. Alio loco Martialis Domitiano foede adulatur, &,ut alteros Ludos Saeculares celebrare possit, exoptat: me colat ingenti redeuntia Saecula lustro,n qua Romiaeus sacra Terentias habet. Cum
54쪽
Cum vero nimium videretur, Imperatori quadragenario plusquam centum novos annos Optare, excuselione uti-
tur Poeta ;Magna quidem, Superi, petimus, sed debita terris . Pro ianio qua sunι improba vota Deo 'sed de, ad lios Domitiani Ludos,sequentes versus allude- Maet Epim. re, conjicit Vener. LLOydiu ῆ Epigr. xl. Dum te longa sacro venerantur gaudia Circo, Nemo quater missos currere θυι oquos. Etenim longa erant gaudia , ut observat Doctiss Praesul, quando pro solitis xxv. Missibuι peragerentur centum. Ad at. i. Ix. Statium pergo, Martialis coaevum, & a quo etiam Domitiani Ludi non uno loco memorantur. Sic, in Soteriis pro Rutilio Gallico, sperat fore ut Dii, Saecularibus pla- pro Rutu. cati Sacris, illum e vivis non sint erepturi; Nee tantum induerinι fusis nova Saecula crιmen, Aut instauratipeccaveriι ara Terenti.
Et paulo post, ad Carmina alludens, quae purai praete tati in Saecularibus Ludis cecinerant; Neque enim frustra mihi nuper honora carmina patricio, pueri , senuisis in ostro. Alio loco, eadem usus, qua Martialis, adulatione, alto irae tos Ludos Saeculares Domitiano exopx x, χἡ ΔὼMecum altera Sacula condes, mali . Ei tibi longaevi revocabitur Ara Terenti.
Sic enim rectius legit Scaliger, quam, revocabitur ara ta- scii reniis , prout habent Codices vulgati. Quod quidem Thmε. .vorum, alio loco, sed aliis verbis exprimit Poeta; ν ' Id
55쪽
Dὶ tibi inamque animaι saepe exaudire minores Dicuntur in patria bis, terque, exire senectae Annuerinι sines, rata numina miseris astris, Templaque des, habilesque domos, sepe annua pandvi Limina , saepe novo Ianum lictore salutes: Saepe coronatis iteres quin renia Lussiis. Quot vero sint Domitiani Nummi, Saecularibus Ludis inscripti, docent rei Nummariae Principes, Occo, Patinus, Valliant, aliique. In quibusdam, Cippus cum his
Verbis, P. M. TR. POT. VPII. CENS. P. P. P. COS. XIIII.
LV D sAEC. In aliis Tripos; In aliis Ara ; In aliis porticus ; in aliis Templiam. Hic Imperator sacrificans; Ibi thura adolcns , Hic in suggestu sedens ; Illic palu
datus stans Populumque manu porrecta adloquens. Hinc su F. P. D. S menta Popa, Data I Illinc A roP. FRUG. AC. A Populo Fruges acceptae. Modo cernas P pam cum Vicilina; Modis Figuras ad Aram stantes; M do Flauras genus cacas,& ad Principem manus elevantes; Modo etiam Citharam pulsantes, vel Tubas ori admoventes. Quibus omnibus, Sacra Saecularia, Ritusque in
iis adhiberi soliti, graphice depinguntur. Denique, in Tabulis Capitolinis, haae habetur inscriptio; in qua ipsum Domitiani nomen, a Senatu erasum, restituit Onuphrius; A. P. R. C. DCCCXLI.
IMP. CAESARE. DIVI. VESPASIANI. FlLIO. DOMITIANO. AUGUSTO. GERMANICO.MAGISTRO. XV. VIR. EX. S. C. LUDI. SAECVLARES. FACTI.
56쪽
Porro ab Antonino Pio, Anno Vibis nongentesimo, Ludor sis. celebratos esse Ludos Saeculares, Viri quidam Docti ar- iare bitrantur ; Uno scilicet Aurelii Uictoris testimonio 'fulti , qui celebratum magnificὸ Vrbu nongentesmum ab M Antonino Pio testatur. Verum quid faciat unus hic testis, contra reliquos omnes Historicos Quid faciat con- ctor, de tra Centorinum, qui tam 1edulo in haec inquilivit 3 Quid Aiuo .Pis.
faciat inprimis, contra Veterum Nummorum fidem, in quibus ne ni nimum quidem apparet Antonini Ludorum vestigium Sed neque id assierit Victor; Celebratum quidem annum illum dicit; At Ludis Smcularibus celebratum esse non dicit. Ergo dicendum , per haec Solennia , non tam annum Urbis nongentes iaMim, quam Imperii Decennalia, ab Antonino agitata esse; Quae constans erat, ut inmes norunt, inde ab Au- Σιχ' tgusti temporibus, Imperatorum consuetudo; Et quod Pyg-- ex ipsis Antonini Nummis, hoc tempore cusis, demonstratur.
Succedunt Ludi Septimii Semeri, Augusti more cele- μ ὀμώbrati, Anno Vrbis DC CL vii I. a Christo Nato CCIV. L.Fabio Cilone, M M. Annio Libone Cossi sicque CXVI. Vs R I. post Domitiani, & xx. post Augusti Ludos annis. HiCce Ludis sese adfuisse testatur Herodianus Vidimus, His Ib.ui. inquit, sub illo quosdam omnis generis Ludos, cunctis editos T cu' theatris , fimulquesupplicationes o pervigiba adformam Cereris mitiorum Saeculares hi tune appellabantur celebratos, ut aiunt, decuria trium 'uvθ aetatum. Siquidem Urbe tota
57쪽
uos nee vidissent hactenus , nec visuri postmodum frent rIia scilicti intervallum praeterita μιμrAEque celebritatis supra
omnem esse hominum aιatem Ignificanια. Haec Herodianus. Adstipulantur Numismata, tum Severi,ium fili rum,Saecularibus Ludis insignita. Ibi Cos. m. LvD.sAEC FEC. Ibi sAECULARIA SACRA. In quibusdam stat In perator , cum Filiis sacrificans. In aliis multae Figurae, ante aram constitutae. Hic videas Porcum sacrifica dum ; ibi Tiberim decumbentem; illic Tibicines ac citha raedos. Speciatim vero Herculcm & Bacchum in multiς cernere licet , Quibus, teste Xiphilino, Templum in ximum struxerat Severus , Unde dc illi in ejus Nummiustequentissime occurrunt, cum hac Epigraphe , DI P
TR i I. & alibi , DIS . AUSPICIBVs. Herculus clavam,
Bacchus dextra scyphuna, linistra thyisum tenet ; Ad pedes vero Bacchi stat animal , quod alii canem , aliutigridem, alii pardum interpretantur , sed quod nota aliud esse quam Pantheram , utpote vino deditain. ideoque Baccho vulgo adsidentem,probat illultrisi.Spa hemius. Tandem , nec destini Inscriptiones , quibuxeadem Solennia notentur , Quales illae apud Panu
Atque hi fuerunt Octavi Ludi. Nonos vero it stauravit
58쪽
stauravest Philinus, Anno Vrbis Millesimo, vel potius Milla simo primo , prout omnes Nummi testantur, PuμAriae Christianae ccxLvias Philippo Patre HI. & Philip- ιν po Filio II. Coss. De his Ludis sic Aurelius Victor ; r , Annam Vrbis misse am Lud,s omnium generameelebranna Quibuς subjungit , malifica, lege hostias mactatas esse. Quanta velo Ludorum istorum magnificentia fuerit , α quot ferae Populo exhibitae, testis est Capitolinus;
Fuerunt, inquit , sub Gordιano Xomae elephanti xxx. o quorum ipse x M. miserat, Alexander x. alces X. lix es X. leω m,m- P. nes mansueti Lx. levardi mansueti xxx. bessi, ideIi, bauar aigladiasorum calium par a mille: hippopotames in νhinoc ros unus r archoleam es x. camelopardali x. onagri XX. equiferi x L. . caetera bιjusmodι Mimalia innumera in dreersa Quae omnia Phatippus Ludis Saeculardiu, mel dedu, vel occDἀι. HM ainem omnes fervi mansetas, in praeterea esseras,
parabas ad triumphum Per ficum et sed votum publicum n.LImalust Nam omnia haec Philippio exhibuit Saecula, di Lm dis , in muntribus , atque circensias , quum milis smum ab Vrbe condita annum , m censulatu sexo e filii sus, ceubravit. Sed neque hos Philippi Ludos ignorarunt Christiani Scriptores. Unde Euscbius in Chron'co ; Regnantibu es 2L. Philtpis , millesimus annus Romanae 'bis expleιm est : O, Esuam soloen. ratem in merabiles bestiae in Circo magno inter- ῆ --μIae; Ludique m campo martio ιheatrales tribus diebus crtratu. noctibus 'vuo pervigilanre celebrati. QVae & in Chronico Calliodori, totidem fere verbis , legunturi d. hoc addito, quadraginta missus natali Romana Vrbis cu Ad. VC.ra
59쪽
currisse, onem milli annorum actum. Verum non
aliunde plus lucis his Philippi Ludis accedit, quam ex Oeeo Μη- Nummaria supellcctile i Etenim plurimi extant, tum Philippi Patiis ac Filii , tum Otaciliae Severae Nummi , Saecularibus notis signati. Ibi s pCvLAREs AvGG. ibi
. y pELiC1TAs AvCG. M alia hujusmodi. Ibi Templa cum Vitin,iὰL columnis, in quo tum medio Deus. Ibi variae Figurae, circa Aram secrificantes. quas inter ipse Imperator. Ibi&Tom. i. imprimis Ferarum eiugies, hoc tempore exhibitarum; Bbge . Tl e- Quae curii numeralibus notis r. I i. iv. ad x. usque di d. stinctae sint, hinc conjicias cum Mediobarbo, totidem diebus Ludos perdurasse , & unicuique diei singularem feram adsignatam esse ; Etenim in uno cernitur Leo gradiens, cum hac Epigraphe , SAECVLAREs AVGG. I.
In alio Lupa cum pueris , SAECVLAREs AVGG. II. In alio Ibix, sAECvLARES AVGG. HI. in alio cervus, SAECV- LARES A vGG. V. In alio Hyaena , s AECVLAREs AUGG. vi. In alio denique Panthera , SAECVLAREs AVGG. X.sρ-li. Dise De quibus fetis a Philippo exhibitis , atque in ejus 'i. i.,z. Nummis signatis , speciatim de Elephante , Hyaena, Alce, ac Panthera, docte suo more diiserit Spanhemius, in eximio sito de Numisimatum Praestantia Libro. His vero Numinis adde Inscriptionem, ad eadem Solennia spectantem,
60쪽
PRAESENTIAE MATRIS DEUM P. SEPTIMI VsFELIX OB CORONAM MILLE SIMI' vRBIS ANNI.
Ast Epitaphium illud Vigellii, qui centum annos vixisse
dicitur, natus Ludis Saecularibus Octavis, mortuus se- quentibus, illud, inquam , Epitaphium , spurium non pag. ιια. immerito a Castalione judicatur : Ita habet ;
SEX. VIGELLI. AQUIN AT. QVI ANN. ATTIGIT. CENTENS.SET. ALTERUM. ET NON AGENS.P E R P E. T. l N O F E N S A. V A L E T V D EXEGIT. RELlQVOS Se PTEM. ET. D. XIlX. DECUBUIT. ET. OCCVBVIT. NAT. LV D. SAECVL. VIlI. OBli T. S E QV E N T. Pace Manutii , quo obstetrieante Epitaphium illud in lucem prodiit, nemo non videt, aut valde corruptum, Eu Cἰζ' aut omnino spurium esse ; Cum ab octavis Ludis sub z. Severo, usque ad nonos sub Philippo, non C. sed xLHi. intercepti sint anni; imo nec ulli, inde ab Augusto, post Hoph.
centestinum annum recurrerint. hymm, nee
Caeterum post hos Philippi Ludos, nulli amplius Ludi Saxulares exhibiti occurrunt. Quod enim novi sub iarbab. Gali no, ob Numismatum quorundam fidem, ab Eriz- EO collocentur, imo di utium celebrati sint, in medio relinquat