Alexandri Pascoli Perusini ... De homine sive de corpore humano vitam habente, ratione tum prosperae, tum afflictae valetudinis libri tres. ..

발행: 1735년

분량: 509페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

131쪽

DE QUARTANA INTERMITTENTE. III

hat , usum cotticis Κinae Κinae rasiem. rosari a . dragm. p. s. a. ea, qua insequitur ratione B, in. reform, eap. statim ante prandium , stituimus . Die tertia ab usu se- ω ante caenam quotidie per Hes visi. brifugi istius quartana omnino imiermisit. Attamen, quoniam iam ΛNI ΜΛDVERSIONES

Mens adhuc erat aeger, & ad vires recreandas , & ad cibi, quae plane desecerat , remeandam e piditatem , optimam e colatam incline caprino per extinctionem serri candentis chalybeato solutam . atque spumantem , diebus

sngulis bis per triduum , loco prandii , & loeo eoenae , ut semberet , prae Pimus , experientia quamsaepissime edocti , initi

nem hane solam morbornm aiuturnitate viribus fractis restaurandis, spiritibus obrutis excitandis, raro perechias , & reliqua , quae refocillandisque , plurimum pro- humores omnes , labe quadam fuisse . Enim vero illico aliquan- maligna , sive eκ coagulo , sive ON raro contigisse observavimus , & observamus in dies , invasones febrium inter mittentium , quamvis plane intermittant , praeseserre tamen. αm vigore praesertim 3nVasionis , mo a

nonnulla malignitatis indicia, delirium nempe , soporem quasi lethargicum . convulsi es . non sint

lignae tu

tulum restitutus , & cibos consuetos appetere , & longe minus incommode post cibum requiescere coepit. Quamobrem reliquis omnibus procul amotis medicis praesidiis, ut semel saltem in die j

junis saucibus anteducanis horis , .ut obdormire inde commode P tuisset , eamdem potionem eX Ch colata lacte subacta , exagitat que sorbendo ., intra mensem tam tum sibi roboris , omnino convalescens , nactus est , ut dehinc , semper licet abstemius, numquam se melius habuisse, cho latae vel in rebus medicis usui plaudens ,

decantaret,

dragm. i. ς cinnam. O . scrup. s. , . cbal . q. s. m. de qu. s. a. Col, , M adde seri de ciebori cum M. unc. i. , cap. quot in a. per

dies xv.

ex solutione foedatos commonstra re solent . Tum , quamvis , uti diκimus , plane intermittat s bris , maligna nuncupatur vere in termitto ; quae profecto , quo niam sebrientibus , vel prioribus invasionibus , mecem molitur , summopere periculi sis habenda est Hine febribus huj id modi vere inintermittentibus malignis , ne dum Romae , ut ita dicam , consuliatur , Saguntum expugnetur , s brisum confestim occurrendum est. Quemadmodum autem hisce in

casibus elinice incedendum sit , id suis ea , quae insequitur , h,

storia exponere aggrediar.

ARchillis Mulier , tribus ab qui

illinc annis vidua, annorum quid, se quadraginta & ultra, modicae sta- . 'turae , temperamenti calidi , alia i g que humidi , corpore sana , ac εfluxibus licet per Pudenda con deado . suetis ad inmes complures Pla praestat. ne exhaustis , viribus , seque Re eoasu

132쪽

historia

declara mus .

constans , mense Novembri ruri cordiis humor peccans eo , . quo febre eκ improviso corripitur , valuisset, modo, averteretur. qui quae valde perniciolam vel princi- partibus iis prae caeteris minitab pio sese manifestavit . Haec ta- tur . Solvitur parovysmus sudoremen ex intervallo horarum dum uberrimo , una & urina copro decim circiter omnino extingul- excretis, quae sub finem p uoxyiatur . A primo ad ultimum paro- mi ege sit. Paroxysmo iterum so-κyimi arctissimo quodam lethar- luto. ne tanta atrocitate deinceps go veluti consopita spasmodice i- recurreret, vires ejus infrin res dentidem convellebatur . Arida hrifugis mittebamur. quae statim atque exsuccae erant fauces , ae- ita ut in B praescripsimis. Praere. que ac lingU . Intumuerant hy- rea, quia tanguine plurimo icate pochondria. Partes extremae pene re, ex indiciis inferre rationi conaalgentes ad tactum, madore quin sonum videbatur , eoque mapis , dam frigido irrorabantur . Horror, quia eκcretionibus menstrualibus, quo febris invadere consue verat, uti givimus. plane Carebat, venas

lare vis erat. & vix sensibilis. Pul- ex pudendis solvendas hirudinibussus fanorum similis vel in ipso vi- judicavimus, eκ quibus die intergore paroxysmi item & , quas missionis secunda , lib a circiter

parce tamen emi rebat , urinae . sangu nis, ut lethargus praecipue, Quibus mature consideratis di an- quo in accessionibus arctissime M.tequam alter rediret paroxysmus tineri consueverat Α discuteretur , febrem hanc malignam fore intem data rapera effecimus, ut uitaturi mittentem conjicientes , clystere deflueret. Rediit par Mylmus te ad alvum eluendam prius imm D tius . & lo e minor . item &so, ut satius tamen expurgaretur, quartus , qui & adhuc longe mi- id solvens Λ ex oleo amygdala- tior exarsit . Mox Archillis ea arum dulcium recenti. & sine igne primo ad ultimum servata meth extracto , confestim sumendum do optime convaluit. Enervis ta- consectimis. Cui tum , quum al- men. ac viribus ad mensem plane vum concitare ceperit . large ex rintegrum destituta. intervallo superbibit juiculum in- A R. Tart. hmon. Ha 'n. s. s

ratum Ter itaque, die intermis- q. s. m. f. im. F. A. GI., is, adde

sonis prima. alvo modice soluta, Μ Al. bi .rn. O . unc. ν olei amijuseulum ex soliis cichorei , bo D. rec. , s. igne extrac. unc. m. rastinis . ac sonchi alteratum p cap. ut m stridie in Aurora potandum prae- B N. O t. Κin. Ria . , rad. buimus , observanteS interim . num reveri ana. scrup. . ms in piare. r de tertia in tertiam paroxysmus dis, ac an b. cum rans. ωaone. Oct. deinceps revivisceret ; qui prose- sterio ' ea . quot. b. m. Ibux Iu divo , itidem symptomatibus . ea- bib. 1emper oculam astreatum cumdem propemodum hora Archilli- Maicibus scommerae , contrustr- ,

dem aggressus , eam adeo profli- eum foliis carae beneiae, fombi, regavit, ut animam brevi actura pim inelia. quasi videretur. Quamobrem sine

mora coxis , crum usque inseri ribus vescantia . ne non etiam sinapismata plantis adhibuimus; idque ut a cerebro, item di a prae- -

133쪽

DE GAMPANA INTERMITTENTE. 11s

do, macerando, necnon etiam con- situs pe-

ANIM ADVERSIONES

SERTIM RATIONE

Quie- D Erquampauca sane ex prom quid ad- L ptuariis Μedicis nobis extant nota e praesidia , quae in caeteris morbis ἐς bemus profligandis eam vim exerceant , in cori quam in resolvendis sebribus sal-ςς Pς v tem qui dam corticem Κinae Κio αῖ nae specifice exercui sse jamdudum hetidis obiervavimuS. In quo autem prae fati corticis facultas febri fuga. sita sit, nondum exploratum habe mus & amaritiem intensissimam . una & aulieritatem quamdam sapori licet prae serat , an tamen refrigeret , an calefaciat , an solvat , an coagulet , an sundat, an praecipitet , an alios de--- nique in corpore humano vitam habente abditos occulte praestet effectus , plane hactenus ignoramus . Id tantummodo ex obsem

vationibus, & nostris, & aliorum

practice accepimus corticis abin sum viscerum quandoque obstructiones contumacissimas , prosundos abscessus, mensum in sceminis suppressones, haemorrhoidum in maribus frequentim me peperissise . Quocirca id praecise adnhiare expedit, ne corp8ribus praetermΟ- dum impuris , aut fluxibus ejusmodi depurantibus, vel praesentibus, vel imminentibus, modo fieri possit, propinetur . Μοδε fieri , inquam , possis intermittentibus

quippe malignis . penitus quamvis intermittant, nisi febri fugis quam- ocissime occurramus, prioribus in- Vasionibus aeger omnino perfractus utplurimum succumbit. Formu Μodus, quo cortex is praescri-ΤR , qui bitur, varius est exhibetur enimbus cor in substantia , & vires ejus eliciun ς P η' tur quoque infundendo, decoquem diendo. Antiquissimum fuit, com ruvianus tricem Κinae Κinae, hac, quae in- P Rstri

propinare. inhinc in intermittentibus maxime continuis loco vini aquis destillatis, sive scorZOnerae,.sve cardui benedict. sive rutae caprari, hisque similibus uti consueverunt alii . Posthac tincturam ex cortice praefato elicere praese tim aggressi sunt Galli in vino emdem per digellionem in B. M., ea, qua insequitur lege B. Nos autem in vino nisi in corporibus quibusdam cachecticis, vel in quartanis diuturnioribus id febrisugum numinquam propinare conlue vi mus; e quod longe melius in reliquis simbribus restinguendis per alia menstrua potius , quam Per vinum ,

vires suas exerere experientia nos

certiores secerit ; a qua praeterea didicimus, si per vices subitide in parva dosi exhibeatur, validius , ac tutius egisse, quin symptomata , vel minimum exasperet in pa-roxysmo. Methodum iccirco, qua corticis Κinae Κinae praescribendae utimur , sequens C propemodum esse solet . Hujusmodi formula simplicissima est , eaque optimo semper cum successu usi sumus , tum in tertianis simplicibus, tum in quotidianis , tum in tertianis duplicibus, sive intcrmittentibus, sive continuis, dummodo sint benignae. In quartanis vero, dc praesertim tum quum quartanarius visceribus obstructis ad cachexiam Vergat, febri iugum ex cortice Κinae Κinae hac alia ratione D parare conveniens est . Ubi inte mittens malignitatis notas praeseo tulerit, tum cortici Κ in. hin. , ra

dicem contrayervae hoc pacto Eas clavimus , In casu malignitatis . bolis prae satis addere solet quispiam guttas aliquot olei sco pionum Μatthioli ; quod licet non

134쪽

116 LIBER I SECT. II CAP. XII.

improbemus, ambigere tamen adinhuc possumus, observationibus imnixi , num per id unice ad labem malignam eluendam, uti opinanis tur , validius agat cortex . Quia vero non semel contingit, ut praesatos bolos deglutire nequeat aeger .

tum corticis aliarumque rerum cum coetice praetcribendarum, tinctu

ram aquis destillatis ita ut in F

propemodum elicere consuevimus. De cortice praelato, haec Prat caeteris , ut ante jam diximus , adnotare fas est, primo incassum ut plurimum adhiberi, nisi accessi nes cum aliquo saltem rigore invadant . Secundo, experientia nos docuisse, magis prodesse corticem multo ante paroxysmum , qum

vel in ipso paroxysmo , vel Primcipio paroxysmi propinare . Ter

tio, quum non omnino febris usu corticis extinguatur , toties repetendum sore, quoties intermittens

reviviscat. Quarto, nisi quid malignitatis redoleat paroxysmus , tutius semper post septimam accessionem , alvo purgata prius , atque humoribus digestis , propinari. Quinto, in forma Iida deglutitum , in pulverem redactum

nimirum, atque in stomacho cum alimentis immixtum , digestumoque , longe validius agere is Per pauca haec propemodum sunt , quae de cortice peruviano in Praxi medica nos hactenus observavimus , quaeque Tyronibus perpendenda eandide , ac ingenue proposuimus , ne tam egregium , ac pene dicam unicum , certu sedandis , resolvendis , extenuandisque febribus specificum H exteris Regionibus non ita pridem nobis invectum, quod rerum P rens, prorida Natura , idest Supremus ille Μundi conditor , adversiae valetudini reparandae, tanta mortalibus benignitate Praebuit , ne inquam , in eorum , praepostere adhibitum , conver tant potius perniciem. Quicquid de cortice hoe febri- sum paucis innuimus , & de emnis quoque cupressinis dictum v lumus , quos eadem serme in se-bribus curandis vi pollere jamdiu comperimus ; de quibus iccirco in Tractatu de Feoribus verna culo idiomate superioribus annis edito prolixius sermonem institui

ciet. β. m. f. ins per boras acit cim citν pro una vice ramum par Um. principio propinanda. B N. Core. Κin. Κim inc. h. , Din. st . lib. D. , m. f. ins per B. H. ad boras 48. cimiter , sumenda quater in dis quotidie per comma intervalla ad quantitatem unci rum trium circiter et ieisus fingulis a

eum iustulis alteratis , sive prox

me ante prandium , is ante caenam ad dies Des, aut quatuor, i

s. m. , in pulver. redig. , , cum seri de elabor. in b. reform. cap. ut supra E R. Cort. Κin. Ris. , M. contrarer. ana. scrup. i. m. in pu ver. redig. , , cum confectiones

cum certac. , minidat. cyc. promvirulentiae malignae qualitas exegerit in b. ref cap. ut supra. F I t. Core. Him Κis. , rad.

Id. iv. m. f. inf. 9 macer. s. Acin. cad. , sive B. Μ. sumenda μν victa , ter , aut quatre dis

135쪽

quid

praestare valeat in Praxi

DE QUARTANA INTERMITTENTE. Irr

tim , convulsionibus , atque irriritationibus universis , in nephritide potissimum eκ calculo, pectorisque inflammationibus plurimum procul dubio profuisse inficias ire haud possumus . Attamen quotidie observavimus quoque , atque obtervamus in dies, eos, qui Μedicis quibusdam ad excessiim, ut ita dicam, oleaceis, sese tractandos fidenter commiserunt, si quando evaserint , observavimus , in linquid iu

dum sede usu olei in morbis curandis. quotidie ad uncias tres , aut quatuor circuer.

ALIAE ANIΜADVERSIONES AD THERAPEUTICEN SPECTANTES. ET PRAESERTIM AD PHARMACIAM. Contrayerva, cujus historiam

inter caeteros accepimus aBahuino , Schrodero , necnon &postremo, quantum scio, ab Ett- mullem, cyperi species videtur .Ejus nobis radices aliquot abhinc annis ex Provincia Peruvana invectae sunt . Acre quoddam impense aromaticum sapiunt; hinc , quod calefacere debeant , vim iis alexi pharmacam, Videlicet contra venenum, passim adscribunt. De hac radice id quamquam a Dfirmare nequeam , quod de cortice Κinae kinae ante jam affirmavi , non inficior tamen , blande solvere posse , alimentorum c ctiones adjuvare, excretiones tum diaphoreticas, tum diureticas placide eromovere , Vermes , sive lumbricos intus ingenitos , aut pellere , init enecare &c. , uti praecitati Scriptores testantur.

MACI ΛΜ. NIL plane temporibus nostris

in Re medica frequentius , nil usitatius, quam olei amygdalarum dulcium recens , dc sine igne extracti , ac per os , ad la-Iam , viribus eos adeo exinde estitutos , atque tanto ciborum sastidio correptos , ut longo tem pore imbecilles , & nauseabundos, per ejusmodi tam oleosam , tam lubricam , tamque incertam medendi methodum , longe -- is quam per morbi perniciem con-ractos extitisse . Enim vero nos edocet experientia; Oleum, utpote quod vi polleat emolliendi , relaxandi , retundendique , ventriculi , aeque ac intest inorum facultatem , item & sermentorum

robur adeo enervare, ut maxima

deinceps subsequatur apepsia , imbecillitas , aliaque perplura .incommoda ; quae nonnisi vel in corporibus ipsis caeteroquin Vcgetioribus , diuturnitate temporis evincuntur . Hinc , nisi contra- indicatum sit , plurimum sane. confert oleo per os in aegritudinibus , quibus convenit , propinando immisceri prius dragmas aliquot, necnon etiam unciam unam

aquae cinnamomi , qua volatilius factum , longe minus organa laedat . Quicquid de oleo amygdalarum dulcium , innuimus , dicendum quoque autumamus de oleo olivarum communi, de olco Sem , in morbis plerisque i qua- seminum melonum, & prae caete-lamcumque eluendam propinati , ris de oleo seminum liui ; quod nescio an dicam usum, an potius quamvis aliquando viscerum in- abusum. Oleum praefatum opportune , ac debite praescriptum , haustumque in torminibus Praeter. Pastali Oper. Μeae flammationibus discutiendis opportunum esse possit remedium , uti docet Et ulterus , aliique ,

136쪽

r 18 LIBER I SECT

plurimis tamen tantam quandinque noxam intulisse rescivimus , ut valde ambigamus, an in mO bis edomandis eam exerceat, quam

ei passim adlcribunt, facultatem. Res Quisquis autem , inter medica est ad- praesidia, oleum sive ex oleis, si-moduin ve ex seminibus praefatis expreseincerta , sum , elicitumque damnare, atque an Olςum omnino proscribere aggreditur, ob ς dμm eum humoribus nostris insensissi- ςVς 3 ix mum acorem , quo scatere sibi suadet, ut ad id , quod mox dicturi

sumus, animum quaeso, ac mentem adhibeat , hunc rogamus . Rerum acidarum usus diutinus nos abunde monet , acidum nequicquam humani corporis viventis oeconomiae adeo esse inimicum , ut eo , non modo prosperae valetudini conservandae , verum etiam& adversae reparandae , pluribus saltem in casibus uti commode non debeamus; quando & ad famem , diu consopitam , eXcitandam , & ad ventriculi cruditates extenuandas, dc ad sanguinis aestus nimios temperandos, & ad bilem

praetermodum exaltatam coercen

dam, rebus acidis haud incassum

quotidie vescimur . Praeterea , Ο-leum acorem habere, eoquod erΟ-dat , atque in rubiginem convertat metalla, res plurimum est incerta ; aqua siquidem communis Crocum eκ ferro , necnon & ex

ipso chalybe , ad Solem praesertim incalescente , quamcitissime educit; & nihilominus quis aquam

communem proinde intrinsece acidam censere, ejusque acorem valde noxium jure criminari poterit Aqua item & oleum , acida tametsi non sint , ut sermentati nem tamen in mixtis inducant , eorumque solvant compagem , ac ferruginem eliciant, abunde est , ut in minima spiracula sive in minimos mixti meatus ita sese immittant , ut ab iis materiam ex-

IL CAP. XII.

cludant dumtaxat crassiorem primi generis; quemadmodum & indissertationibus nostris de Fermentatione , & in Tractatu de M tu, & in capitibus quoque praecedentibus , ante jam fuse exposuimus . Quia vero eumdem propemodum effectum oleum praestare

posset , ratione substantiae bulbi

oculorum exterioris , tum quum evenit, ut guttula aliqua ejusdem olei , quamlum vis minima , fortuito sese intus in palpebras ingerat . nil mirum si aether ille tenuissimus , qui per meatus oleo obstructos celerrime movetur , exagitaturque nil mirum , inquam , si membranas acriter incendat , dc lacrymas exprimat ,

acoris quamvis expers omnino esset oleum , quod bulbo inhaesit .

CAPUT XIII.

De Febribus continuis intermittent bus , O, de latermittentibus compositis.

UBI contingit, ut febris, ne- Descia

quaquam licet intermittat , ptio per paroxysmos tameR periodice . R . exacerbetur manifestos , qui ex intervallo recurrant, sive in dies 'fingulos, sive aut tertia, aut quar ratumia quaque die &c. tum vocatur & eonti- vel continua intermittens , Vel nuarum continua periodica; & ubi recur- intermit. rat sine periodo , nuncupatur se- tentium. bris continua erratice intermittens. Quum quotidie exacerbatur, gicitur quotidiana continua. Quum alternis diebus , vocatur tertiana continua . Quum quarta quaque die, dicitur quartana continua &c. Non raro quoque evenit , ut se-bris revera intermittat , recurrens autem per paroxysmos , aut duplicatos , aut etiam triplicatos .&c., vel uno eodemque die, vel alternis &c. Hinc altera consum git

137쪽

Diagno

DE FEBRIBUS COMPOSITIS.

It Intermittentium species , quae

icuntur vere intermittentes compositae , quotidiana nimirum d plex, triplex. Tertiana duplex , triplex, & sic de caeteris; de quibus tamen id potissimum animas vertendum est , paroxysmos in tertiana duplici, duplicique quartana &e. uno eodemque die sin-esos quandoque recurrere, quanoque diebus diversis. In tertiana ex. gr. duplici intermittente , interdum uno eodemque die ingeminantur paroxysmi, temporibus a tem diversiis . Interdum alternantur ita, ut sine paroxysmo nullus

habeatur dies . Quo in casu , si

paroxysmi alternis adeo producanis rur , ut praecedenS nequaquam remittat omnino , priusquam alter, qui insequitur, recurrat, tum species exardebit labrium continuarum intermittentium, quae dicuntur, si ve quotidianae, si ve tertianae intermittentes Persulantranti. ,

aut per subin sum continuae. Haec

autem omnia , quum satis superque ex iis , quae ante jam diximus, innotescant, non est cur ulterius urgeamus, sebres singulas , sive continuas intermittentes , sive intermittentes compositas definitionibus peculiaribus singillatim, ae suis describendo. Signa itidem , quorum ope se bres ejusmodi dignosci queunt, ex

praealtata febrium descriptione, ac divisione perquam facile erit elicere . Id tantum in tertiana praesertim duplici adnotandum superest, ne eam cum quotidiana simplici intermittente confundamus,tum praecipue, quum paroxismi tertianae duplicis , diebus alternis sese alternamees , quotidiana invasione, quotidianam simplicem mentiri solent: adnotandum, inquam , superest , num paroxysmi, qui singulo quoque die revertuntur , eadem hora, iisdemque symptornatibus revertantur , num e converso. In primo casu pro quotidiana simplici continua intermittente habetur. In secundo pro tertiana duplici intermittente , perinde ac si duabus tertianis simplicibus componeretur ,

quarum accessiones per vices altemnentur , de tertia in tertiam alteris

natim sibi respondentes . Altera utplurimum , diebus nimirum alis ternis, major esse solet. Altera, diebus nimirum intermediis , s

Iet esse minor.

Si quis ea, quae de febribus continuis simplicibus,t aeque ac de simplicibus intermittentibus innuimus,

accurate perquirat, ex facili enucleabit , quare quandoque fiant continuae periodicae , aeque ac intermittentes compositae &c. Intertatientes compositae, quae penitus intermiserint, longe minus habent periculi. Inter acutas, quinin immo dc inter peracutas eas con- numerare debemus, tum maxime, quum sibi conjunctam labem malignam habeant. Febres continuae intermittentes, quamvis continuae snt ex sub ingressu , non semel adeo sunt sunestae , ut sebricitan tem quam issime interimant. In curatione id prae caeteris praestandum , ut una saltem citius ,

quam fieri possit, ex pluribus componentibus, febris evincatur; una quippe delata ἰ longe facilius altera dabit manus, & cedet . Λlvo igitur purgata , ac humoribus probe praeparatis, febrisuga quamprimum adhibenda sunt . praesertim si paroxysmus vel levimmo cum frigore, aut rigore inceperit. Bistoria XIL

A Scanius adolescens , qui vL

gesimum primum nondum compleverat annum, corpore gracili, temperamento calido, & sicco, vel bilioso praeditus , optime

do , prae stare conis

138쪽

LIBER I SECT. II CAP. XIII.

II Ois ' vi- valens , & organis bene instru-imra, hi ctus, Mense Ianuario ludens, at-il de' que in palestra sese vehementer ς' exercens plurimum incaluit , in 'in y sudavitque. Ita sudans in contentione refrixit . Inde subricitavit . Febris crat continua; at quotidie cum rigore ita exacerbabatur, ut rigor item & calor febrilis alternis diebus longe magis intenderetur , quam diebus intermediis . Eadem quoque ratio reliquorum erat

symptomatum , sitis potissimum , capitisque doloris, quae diebus majoris afflictionis vehementius sane

aegrotantem torquere consueverant:

diebus videlicet altemis , in quibus longe major morbi deprehendebatur exacerbatio. aestus insuper febriles diebus praefatis nonnulla praeseserebant malignitatis indicia. Pulsus quippe parvus erat, compressus , & valde inaequalis .

Urina perexigua, ac tenuis. Fauces aridae. Nigricabat lingua. Delirabat aeger, atque anxius de summa virium prostratione conquerebatur, ob soporem quemdam praeterea continuum, dies, noctescue

pervigilem valde sollicitus . Alvus tamen recte respondebat. Neque Oeces a statu naturali recedebant. In vigore accessionis uberrime sudat, quod autem ibi praesertim contingit , ubi minus ami-gitur . Dies est morbi tertia , eX quo Ascanium ita aegrotantem ob servabamus, cui nihil aliud eatenus adhibuimus , nisi potiones uberrimas item & cly steres; qui quamvis simplicissimi, alvum nihilominus satis commode cientes, sordes uberrimas quotidie educebant. Ut victus interim perquam tenuis esset, restigerans, atque humectans, utque a vino prorsus abstineret, curavimus. At horis me

dicis emulsionem hanc A frigidam potandam ei praescripsimus . At enim vero quum praesidia ista parum processerint, febrem hanc ἰωtermittentem , valde perniciosam fore tertianam duplicem, ex sub- ingressu continuam , satis superque nobis innotuit. Quocirca Aia canio propinare statim coepimus bolos febrisugos hac lege B cons istos . Per triduum praefatos, vix iis deglutiverat bolos , quum ex ea tertiana duplici per subingressum continua, si ve plane maligna, sive saltem pessimi moris,

nulla , praeter sudorem consile istum , apparente crisi manifesta , prorsus evaserit. Λ BL Sem. melon. MVc. j., pap. af. dragm. it., q. sonis. ., AOUzo

f. emul. S. A. Alteretur levi infusi ne corticum citri , adde Juisb. ,

m. , in pum. redig. , , cum confeci. Bacint. , atque ΗΚ e . aequali portione in bolos reformat. cap.bις quotidie videlicet statim ante prandium , ante curnam.

ΑNIΜ ADVERSIONES PATHOLOGICAE UNIVERSALES.

Vorba , quam res pluris fa ςoxium cere consueverunt , praeter eas quassam ante descripsimus, alia ni ina sua etiam pene innumeras febrium a symia species in medium protulisse, rar pto inati. tione praesertim eorum , quae in- bus ut- ferre solent symptomata . Qua pluri de re alias dixerunt morbilla es ci- munise , alias scarlattinas , petectiales Rutilae alias , alias colliqarativas , helodes si ut . alias , alias alsodes , castrenses alias , Ρηcopales bumorales , epia-IM , opirias , borrificas , hemitri- r. a1 , pticulosas , famelicas , cam

Disis o

139쪽

DE FEBRIBUS COMPOSITIS.

Harat , torminales , praeforantes , asiriosas , ammaticas , tussicut fas , arcriticas , insanas , emetiem , diureticas , diapboretica1, c

inrtica1 cyc., quarum tamen Omnium . tum quum ex dictis, tum ex insta dicendis persectissimam . sibi cognitionem haurire, ac com parare quisque possit , non videtur cur ad nauseam prolixiorem singularum tradamus historiam . Id tantum propterea paucis hic ad notare susciat : primum hem tritaeor dici , si ve Demitritaeum a nonnullis, sebrem quamdam compositam continuam malignam , ac putridam, cui accedit praeterea

tertiana vere intermittens ; sive sebrem tertianam continuam , cui associatur quotidiana vere intermittens; secundo optriam, vel θ-pirias , sive proprie se Vias, dici,

quam nonnulli confundunt cum epiata , febrem quamdam continuam valde malignam , cum inflammatione viscerum erisipela-cea, in qua interiora veluti tiruntur, uno eodemque tempore , quo frigent exteriora, & praesertim extrema. Febrem hanc porro u l

rimum lethalem , eam quamviS nequaquam neque Sylvius, neque Dola us sese observassea Erment, nos porro Romae, in No comiis praesertim, quibus praesumuS, praecarteris in Gente Hispana , non semel observavimus. De reliquis Lexicographos consulito.

TES. Ai; F. UEbres insuper , non secus ac bitum Tl alii plerique morbi, modo dispecies , euntur endemicae , sive endemiae, qtiae di- quum peculiares, item&commu-stinguun. nes in aliqua tantum Regionetur ob sint , ob aeris patritii inclementiam , si de ob alimentorum pra- ratio-vitatem dic. quae iccirco nunc nem,qua pantur quoque voraculae, sive pen- i a titit hae . a nonnullis item O in re dunt .sei, ubi potissimum per militum

castra evagentur. Μodo dicunture de cae , sive epidemias , quum non alicui tantum Regioni, neque peculiares, neque communes snt; neque per eamdem semper effundantur , quinimmo quum modo per hanc , modo per illam ob aeris malignam insectionem, non innatam, sed contractam suscitentur .

Modo dicuntur sporadicae , quum videlicet omni tempore, omnique loco exoriri possint , & seorsim quemquam invadere procul ab omni contagii suspicione. Ab endemiis iccirco differunt , atque ab epidemiis, eoquod sporadicae sebres

multos uno, eodemque tempore , variis tamen in locis, quin tamen ex contagio communicentur, sparsim corripiant. Μorborum istorum, qui sporadici vocantur, luculentissimam inter Veteres a Galeno habemus descriptionem, penes quem tamen , & quidem inlatiori sensu, id nominis usurpatur resorbi dives non eiusdem generis ,

alii aliis emtingentes.

CAPUT XIV.

De Morbis , qui proprie reisiciunt motum sanguinis progressionis , item is, fluiditatis , ac prima de

DE sebribus , quae sunt affe- In quoctiones quaedam universales, sensu P.

quae sanguinis motum sementa- lyp vox tionis proprie respiciunt, hactenus hi ςex egimus. De Polypo igitur, item P ' -& de cordis palpitatione, animique deliquio , de syncope , necnon etiam de lipothymia , quae

sunt affectiones, quae ad motum unice sanguinis progressionis partim 1

140쪽

LIBER I SECT. II CAP. XIV.

thni, partim ad motum , qui in eodem sanguine fluiditatis dicitur,

pertinere videntur, reliquum est, ut deinceps agamus . Polypus , vox scilicet in Praxi medica admodum ambigua, ad denotandas varias humani corporis passim usu patur affectiones. Quandoquidem productionem, sive excessum m do quemdam morbosum designare solet mollem , camosum, qui eX naribus producitur ad chirurgos proprie spectantem , cujuS mentionem facit vel Hippocrates . Nodo autem significat corpus quoddam variae molis , VariaeqΠe figurae album ut plurimum, quan doque licet livescens, ac molle , quod in sinibus praesertim cordis concrescit, ac in ramos divisum, distractumque sese per vasa sanguisera immittit. De tali polypo loquuti sunt Recentiores complures, inter quos Μarcellus Μalpi-ghius. De eo unice impraesentiarum nos quoque acturi, brevi recensebimus quid sit, unde oriatur,

quid praestet , & an curationem admittere queat ullam. Polypus dicitur a figura exteriori, qua pinlypum piscem , animal videlicet marinum de sepiarum genere, molle, exsangue, pluribus veluti pedibus non aeque productis instructum aemulari solet. Polypi piscis historiam prae caeteris profusam inter Italos Scriptores exaravit Al- dourandus. Nihil aliud est polypus , de quo hic agimus , quam . . materia quaedam fibrosa , in massam Us'. ' emereta , variae, ut diximus, molis, ΥP ' ae mariae figurae , coloris plerumque cineret, sive livescentis, consistentiae,

modo magar , modo minuy validae , quae v Iurimum in finibus cordis comerescit , ut inde producatur, is dirimatur in ramos plures effusus, quibus immittitur in vase sanguis a . Hinc liberum, atque expeditum sanguinis motum per meatus iam miseros progressionis praecludens,

plurimum variat corporis humani viventis oeconomiam animalem, ac varia iccirco inducit pessima symptomata , eo usque dum necem tandem inserat. Polyporum

substantia alba, uti diximus est utplurimum, livescens , lurida ,

nec non etiam subflava, quandoque quasi tendinea , quandoque membranacea , quae prosecto nia hil aliud esse videtur, quam materia quaedam sanguinis chylosa , albuginea, si ve pultacea in substantiam mollem, solidamque congesta.

An polypus adsit cordi intus Diagno inhaerens, dignoscitur potissmum s s. a qualitate pullus prava, item&a respiratione dissicili. Pulsus intermittens , quin immo & intercurrens in cordi haerente polypo affectis esse solet, valde inaequalis , qui maximam praeterea in qualitatibus universis praesesertinaequalitatem. Respiratio difficilis esse debet, quum pulmones , retardato sanguinis , per meatus polypo obstructos, motu progressionis, libere nec explicantur , nec

contrahuntur. Accedunt praeter

ea syncopes frequentes, creberriis mete cordis non raro palpitationes, virium imbecillitas , atque uno ut omnia verbo complectar, quicquid denique praeter naturam eXoriri valet, tum, quum libere moveri nequeat sanguis per meatuS suos praecipuoS, qua in gyrum movetur a corde ad pulmones , a

pulmonibus ad cor. Nil mirum itaque , si symptomata praefata

universa eo magis infesta evadunt, quo organa in motu validius exer

centur .

Polyporum causa sita esse vi- Causa. detur in coagulo quodam sanguinis , cujus causa lympha , si vepituita quaedam, aut succus ipse chylosus, qui caeteroquin in alim niam

SEARCH

MENU NAVIGATION