장음표시 사용
111쪽
vasis gnis, in Urbe saltem, necnon&rajori Regionibus finitimis , perniciem ιμ se 1' quandoque maximam intulisse san- 'l' ' guinem ex brachio praesertim, ve
zz v nis majoribus sectis, etiamsi pa
febribu, ce emissum . 'od tanta saltem malignia cum noxa nequaquam solet,
Iethiii, ' si vel longe uberior iis , aut hi-
upturi rudinibus ex vasis haemorroid suum sit. libus, aut ex cute cucurbitulis scarificata educatur . Non latet id tamquam ridiculum ratione motus sanguinis circularis a nonnullis Anatomicis Recentioribus improbatum suisse, ac pene irrisum.
Experientia tamen nos , etsi non sacile credulos, ut rem ita se habere ingenue lateamur , olim inducere valuit. Num autem id succedat, quia ex vulnere inflicto una cum sanguine , qui valide erum-- pit , maximum quoque sat spirituum praesertim vitalium dispendium , uti Veteres opinabantur Inum quia motus sanguinis progres sionis per ejusmodi phlebotomiam
valde acceleratus ex latebris viscerum venenum quoddam abditum, & quasi ibi consopitum exincitet , educat, sundatque num uno, eodemque tempore, quo sanguis cum impetu per vulnus exilire contendit , sese intus in venas ab aere extrinseco proxime cim cumisso nescio quid virulenti sese immittat, quod una cum sermen to sanguinis maligno immixtum , atque Intime cum reliquo sanguis ne longe, lateque perfusum , massam universam magis magisque coininquinet, ejusque sermentationem funditus evertat , uti nos , tam
quam longe probabilius excogita vimus olim, id aliis plane decernendum relinquimus.
quibus ab ineunte aetate, quum , ut Praxis medicae plane imperitus quando Theoriae tantum vacabam , ad- qvς pr.
Versari ceperam, ea propemodum .' reficiens, veluti in perniciem quasi νιGui excogitata , obversabantur vesi- cantia; eo quippe tempore suad re mihi neutiquam potueram, quo
pacto id puris, quod in parte assecta erodentibus arte vitiata procreatur , sanguinis febrilem imp
ritatem eluere unquam valeret .
Quinimmo fluidis universis id potius inficiendis , scedandisque id neum esse intulissem , nisi variis deinceps in Urbe praesertim No-
sommiis praesectus, postquam aegrotos tractare maturius susceperim vesicantia prosecto, sicuti pluribus in morbis nocere, ita pariter & in aliis prodesse satis superinque exploratum habuissem . Cur , autem modo prodesse , modo nocere potuerint , ex dictis in praecedentibus abunde constat, neque est cur in eo diutius immoremur. Id tantum rursus innuere praestat, vescantia ea parte tenujori , ac
volatiliori , qua intus sese immittunt , sudori , atque urinae ciendis , egerendiique mirifice conse re Cavendum vero ne iis adhi- 'beantur, quibus sive ob luem veneream, sive alia quaque de cau- . sa, affecti sunt aut renes, aut Uesica urinaria , aut organa generationis adjacentia ; quae sale canintharidum volatili exasperata inflammantur , atque adeo aegrotantem longe magis laedere solent . propter quod vesicantibus , maiaxima nisi necessitate coacti , in flammatione viscerum proxime im-
112쪽
uti nequaquam debe- membranas irritando
De Febre Maligna Pestilenti. Ebris, quae maligna pesti Iens Vocatur . pestilens ideo dici, ac nervoς vellicando, non modo dolores exincitant acerrimos , verum etiam
solidarum partium gangraenam , atque sphacetum inducunt. Ex definitione febris maligne musa pestilentis inserre debemus , eam excitari a sermento quodam Venefico . quod sanguini in vasis
tur , quia in peste grassari utplu- sanguiferiS intus immixtum , unorimum atque invalescere creditur is eodemque tempore , quo pravam Est febris quaedam perniciosssima , sanguinis inducit sermentationem , acuta , D' peracuta , in qua se to- massam sanguinis intime inficiat,
mala maximam indicant bum rum & praetermodum solvat - Ex quo praetitatem , atque unietersam an opinari non erit abs re sermen sis oeconomiae eversionem ex solutione tum , quod se bres vere malignas quadam sanguinis virulenta - vel , aciduim esse virulentum Quia autem eosdem plane affe- coagulans , atque acre virulentumctus , qui in corpore humano vi- esse potius , ac solvens sermen- vente eYoriuntur a prava sanguinis sermentatione , quum praeter naturam ob coagulum veneficum
inspissatus concrescit , eosdem , inquam , praestare quoque valet prava ejusdem sanguinis sermentatio , quum praeter naturam s tutus praetermodum fluit, sive eL funditur , perquamdifficile existimamus in febribus malignis dignoscere , num eκ coagulo , num tum , quod malignas pestilentes
Quicquid innuimus , ratione Prorn.- prognosis , in capite superiori de sis. febre vere maligna , id plane &de maligna pestilenti item affirmare debemus o In hac tamen anthraces , & bubones lethales pene semper .. Nihilominus quo citius erumpunt , atque ex locis consuetis . eo melius. Anthraces ex solatione malignitas extet. Ni- non procuI a cordis regione, b hilominus id maxime adnotandum, hones in collo , Vel retro aures , eum , qui febre maligna pestilcn- sunesta utplurimum . Febres h te laborat, plerumque aut nequa- jusmodi motibus convulsi vis, ha quam sitire , aut sitim in eo non hadeo intendi , eoquod fauces , item & linguam mollem , uiplurimum , atque humidam habeat ob exuberantem salivam , quae sanguinis compage soluta uberrimorrhagia exuberante 4 animique
deliquio , sudore praesertim frigido aut praevio , aut superveniente , necem moliri solent . Et si quandoque solvantur, phthisis insequitur , hydrops , cacheVia .
me in glandulis salivalibus secer- aliaeque affectiones chronicae , eκoitur. FrequentioreS praeterea, & quibus nonnisi admodum raro eva- adhuc magis perniciosae esse so- dit A per .. Ient in cute congestiones , quM in febribus hujusmodi sunt. Hinc Prosecto carbunculi , exanthema ta necnon item bubones pess-mae indolis , suppurationes praVae&c. , in quibus salia acria , atque erodentia inbuim exedendo , Ut febris pestilens evincatur , id pro viribus tentare debemuS , ut virus solvens in massa sanguinis dest matur , sive saltem eluatur . Victus igitur ei non sit absimilis , quem in capite praecedenti proposuimuS , subacidus tamen
113쪽
DE FEBRE MALIGNA PESTILENTI. 3 s
potius, quam amaricans. Quam obrem surculis multum commen- Biseria radamus folia acetosae immixta , uvam , quae vulgo dicitur spina , T Ysimachus viain annorum sive grossularia , pallulas orienta- I a quinquaginta circiter , opti- θ'. ν' ira recentes, hisque limi lia. Sor- me conii itutus, temperamenti san- ian bitiones quoque parentur subact- guinei, calidi nempe, atque hu-dae . cum succo praesertim , ac milli , habitus plethorici , Vege' ph st...
corticibus citri, aut limonis, aut cum sueco omphacino &c. Frigidae sane propinentur, raro tepen ites , quinimmo dc quandoque gelidae - Purgantia , aeque ac eme lica noxam hisce in casibus ait lisse semper hactenus observaviamus. Nisi respondeat alvus , clysteribus cienda a Alexipharmaca leniora , tum diuretica, tum diata etica , quae sementum pesti-
blande egerant, eligenda. Imrer haec apprime conducunt terra Cea, bolosa. crustacea, absorbenistia &c. Hinc conveniunt terrae sigillatae omnes, Nuceriana , rasurae Cor. ceta, eboris, matriSperiarum,
mandibulae lutii praeparatae, dentes apri in pulverem redacti, ma faritae pra aratae , Cancrorum ocui, cor. Cer..philosophicum , lapiscordialis, coralli praeparati. gelatina cor. ceri, di s milia. Ut vires solutae instaurentur, & praesertim in deliquiis , commendamus theriacalia . consectiones cordia les , hyacinthinam , a thermeS , sive in holos cum conserva rosa rum digestas . si ve in aquis ejusdem generis solutas . Μasta saniaminis , ne fluxus lethalis sum
veniat, opportune minuenda. Vescantia , item & snapismata
Prorsus arcenda, utpote quae particulis sitis acribus , atque volatilibus , quas intus immittunt, sanguinis compagem magis magisque lolvant , tubulas erodant , atque adeo haemorrhagiam non raro vel moveant , vel augeant , una &reliqua symptomata exulcerent. tus quamlum vis , & sanus, Plu- coasue ribus tamen diu itinerando desain vimus. tigatus incommodis, Μense octo. historiabri repente febricitat. Fcbris prin- declara cipio mitem sese perhibet- Inde muε .exasperatur . Λt enim Pero , Ne
qne sitit , neque capite laborat ,
neque calor Qxtrinsecus intendiatur . Viribus tamen plane destia tutus , una di animo deiectus ,
valde timet Ferox est aspectu . Livore quodam praeter naturam suffunduntur oculi .. Anxius est , brevi se decessurum existimans . Pulsus, lingua, fauces, urina nul lam sere sensibus eatenus praeses rebant Praeternaturalem immutavitionem . Affectionis causas interim inquinentes, Lysimachum ab
ineunte aetate sanguinis copiam quotannis per fluxum haemorrhoi dalem eκcernere sub finem AZstatis solitum fuisse intelleximus , qui aestate proxima praeterita ominnino rest iterat . Clystere itaque simplici injecto , venas haemo rhoidales hirudinibus appositis illico aperiendas judicavimus ad liabram circiter sanguinis . Sanguis erat floridus, tenuis, solutus, ac seros . Hora circiter a sanguinis missione interposita , potionem hanc Λ frigidam statim sume tam prescripsimus Sorbitione hac sumpta paululum obdormivit . Expergefactus Caput sibim gravatum sensit , ac prurientibua antea superciliis, ex naribus iam
guis affatim inde stillare cepit ad libras usque circiter duas ; qui
non nisi per motus universos co
vulsivos , restitit quibus identi dein
114쪽
dem per horam circiter misere torisquebatur. Convulsiones bis , aut ter in die quotidie recurrebant , nulla servata periodo, cum febris exaeerbatione ad diem usque septimam decubitus . Erat decubitus dies secunda, dc morbi tertia,
ex qua praefatae convulsiones inceperant . Convulsiones praeterea insequebantur sudores quandoque
frigidi, item dc syncopae, quibus
profligatus , ac viribus plane stactus procul dubio, ut opinor , decessisset , nisi per id conditum B
cordiale opportune resectus, qu dammodo res illaretur . Interea temporis ad vires conservandas , duobus ovorum vitellis recentium
in jure gallinaceo modice salito ,
eum hordei cremore alterato, s lutis, bis in die vescebatur, item& aquam gelidam saccharatam ut supra cum corticibus, dc succoli- monum paratam , ut ad libitum interdiu sorberet potestatem secimus . Diebus singulis in Aurora jusculum jejuno insulsum alteratum ex radicibus scorZonerae , graminis cum soliis sonchi , acetosae , melissae , dc cum seminibus citri propinabatur . Alvus elysteribus frequenter abluebatur. Sub finem diei septimae a decubitu aestuare intus coepit AEger, uberrime tandem insudavit , ac maculis quibu1dam tibique per cutem livescentibus es- fusis, a motibus convulsi vis, unaec a sudoribus frigidis, item dc asyncope prorsus immunis deinceps fuit . Hinc rebus in dies gradatim subinde in melius procedentibus , ante diem decubitus vigesimamprimam hac methodo plane convaluit ; enervarus tamen , dc viribus ita languens , enlaceus , atque excarnis, ut ad tabem pro Xime accederet ; quinimmo &pene dicam attingeret , nisi per optimam vivendi normam , ac
per usum diuturnum lactis asini
ni , a pluribus quibus per sex sere menses obnoxius vicissim imposterum suerat . incommodis se iubducere valuisset.
se. m. f. conae cooblaarim in dies propinandum.
ANIΜADVERSIONESTHERAPEUTICAE AD CHIRURGIAM PRAESER- ΤΙΜ SPECTANTES.
tione malignitas extiterit insebribus , anthraces , dc bubones ob labem intus ingenitam , uti dictum est , non raro in iis
vel extrinsecus extuberant . T mores sunt quidam inflammat
rii , qui humoribus prave alteraistis , atque in tubulis stagnantibus , variis in locis , & praesertim exterioribus , ex regionibus
humani corporis aegrotantis, praeter naturam attolluntur . Bubo
dicitur , quum glandulas inficit insigniores quasi humani corporis
vulgo emunctoria , ac per inflammationem ad suppurationem tenodit . Anthrax autem , sive ea bo, si ve carbunculus, quum mem branis nervosis partibusque tendinosis acriter inhaerens, eas mΟ
dicando Iacerat , eorrumpit , imcendit . ac pene inurit . Rub nes distinguuntur in benignos imalignos , dc venereos . Benigni Vocantur, sive simplices , qui in pueris praesertim , atque adolescenistibus, redundante in partibus asisectis sero , extant qui propterea, & oorporis robur, & prosperam valetudinem inferre solent .
hone Paroti des , En thraces a sive ea
115쪽
DE FEBRE MALIGNA PEsTILENTI. 97
Maligni nuncupantur , qui ab iu morbum longe magis exulcere- Iuvie quadam, strue maligna, si- mus. Nos quamsaepissime anthra- ve pestilenti, quae humores prius ces ita , ut sequitur , optime cu- Coinquinaverit , exoriuntur. V ratos vidimus : nimirum debite - nerei tandem dicuntur , qui ob prius parte in anthrace affecta labem fiunt ex impuro concubitu proxime emoritura scarificata , contractam . Bubones passim eκ atque cum aqua calcis vivae postinguibus erumpunt interdum ta- modum intime madefacta , melmen ad fauces , secus aures , in hispanum specifice paratum , limcollo, partibusque finitimis ; quo teamentis eo intime imbutis su- in casu parotides proprie appellari perimposuimus : idque saepesaepius
debent. . in dies renovavimus. donec ulcus quid Bubones malignos nequaquam prastin- discutiendos censemus, sea tentandum sit dum potius, symptomatice quam r vis extiterint, ut blande matur tiφης bu' ti, ad commodam suppurationem quantocius perducantur , qua humationi mores peccantes, ibique stagnantate exis tes egeri possint. Parotides vero, tene. quum non semel adeo increscant,
ut praesens inde suffocationis immineat periculum , tum nisi proximae , ac salutaris suppurationis non ambigua nobis sele objecerit spes , exigunt , ut aut immature aperiantur, aut solibus, vel mu ctionibus , vel cataplasmatibus e mollientibus , volati lioribusque , benigne semper , quum id tamen seri possit, resolvantur. Quinimmo & quum necessitas. urgeat , eas hisce in casibus nequaquam sane causticis , at serro candente
quid Anthraces, sive carbunculi eam
v stan propemodum requirunt curandi m dum sit thodum , qua , gangraenae evin in cur cendae, extirpandaeque, quotidiezi ue R utimur in quo conatus omnis ad
Rh 3ri. hibendus videtur, ne pars infecta
proximam non insectam corrumpat . Hinc ut suppuratio propediem, si ve potius corruptio sequa tur , curandum est , atque adeo escharae separatio . In quo plurimum sane cauti simus oportet , ne aut altius quam convenit sc rificando , aut acrius quam par est erodendo , topicorum auxilio
tandem omnino extersum cicatricem induxerit . Μel hac propemodum ratione parare consueviamus A. Interdum addidimus eliniam therebintinam venetam OUO-rum vitello solutam, theriacam,& reliqua , quae pro indicat
rum ratione nobis congruere visa
IN ter febres chronicas primo DesisI- sese objicit hectica , sebris hio se-
nimirum, quae in habitu corporis bria hein consistere , in partibus videlicet aleae . solidis humani corporis viventis inesse, autumabant Prisci, quam proinde hecticam dixerunt, sol tuque difficilem habuerunt. Eam
vero paucis describendam censeo, febrem esse ob nicam , in quo , calo araea π licet , lanii est , acris tamen nonnabil , ac liquam , qui propterea solidas partes fuadendo , earum macrem extremam , sive tabem inducis . Tres habet gra- Gradus dus. Primus est, quum in ea ca- hecticae .lor sebrilis adeo lenis est, ut vix percipiatur , quo in casu febricitantem , non modo , atque ad-
116쪽
3 3 LIBER I SECT. IT CAP. VIII
1 antes , verum & Μedicum ipsum tur , humores labefacit unive cludere valet. Alter est, ubi ca- QS , eosque coinquinat , foeda tot febrilis aliquantulum exacer batur , & una praesertim, Vel altera hora post pastum interposita, intensior fit. Tertius est, ubi calor febrilis acris , ut ita dicam,& mordicans , in hectica adeo
intenditur, atque extenditur , ut
partibus solidis adiposis imprimis liquatis, corpus universum extenue
emacietque. Febris hectica, quae, quum eo devenerit, nullam plane curationem admittit , proprie dicitur marUmmdes , mma 4M , sive tabes.
Diagnoin Signa, quae num hectica , &ss. quo in gradu sit febris , declarant . alia ex dictis elucescunt, alia sunt quae sequuntur . Pulsus frequens in primo hecticae gradu, celer, & minor semper in dies . Sopor quasi pervigil . Permol
sum quoddam, vix tamen quandoque sensile capitis, caeterarum
que partium fastidium . Calor in gradu hecticae secundo, inius circiter horae spatio post pastum interposito , plurimum intenditur. Rubore intensius suiffunduntur genae. Torpidi evadunt aegri, moerentes, tristes, infesti . Sitire incipiunt . Tussicula nonnumquam infestantur sicca . Urinae , quae naturales PriuS erant , crassiores fiunt, atque oleosae. Sudores, di Praesertim noctumi, uberrimi sane, graveolentesque in gradu tertio, iique liquantes; quibuS iccirisco solvuntur vires , extenuatur adeps , absumitur caro , usu dum marasmoides tandem , sive tabes manifesta insequatur.
Causa. Hecticam febrem ab ulceribus Otplurimum interioribus , necnon etiam exterioribus, dc inductam,& solam suisse cognovimus ; sanies enim , quae a sanguine prae terlabente in ulceribus absorbe-- έη Ιεβ I. be . . que atque adeo sermentationem succendit febrilem , quae tamen lenis saltem principio sit necesse est ἔ eoquod earticularum vis sermenteicens , sanie per sanguinem effusa , quodammodo obru tur , eatenus dum tandem saninguinis ballamo per fermentati nem diuturniorem absumpto, sive praecipitato , aut alio quovis p cto a reliquis secreto, exaltetur, calorem majorem , sive potius acriorem exerat ; qui solidas i Circo partes,. atque imprimis adi-posas fundendo, sudores. item dc
urinas oleosas, easque uberrimas movet , quae colliquat a nunc
Febris hectica sacile in gradu Pror-
primo curari posse creditur. Dis- ss.fici luis in secundo . Neutiquam plane in tertio . Ab anno deciam ctavo ad trigesimum quintum usque , Penes Hippocratem, a hecticae febri obnoxii sumus; quo tempore quamdifficile, si succendatur, evadimus. Non ita, quum vel ante , vel post eam aetatem supervenerit. In staminis facilius . solvitur, quam in maribus . Λυvi fluxus si insequatur , febricitantem quamprimum decessurum praecinit. Si decidunt capilli, pessimum omen faciunt : maximam quippe indicant fluidorum corru
piniam , succique alibilis actim niam , qui rescindit , eroditque
potius quam nutrit pilorum radiaces . quae Propterea recisae , ex succae, ac pene dicam, eκcarnes
avelluntur ἔ quo fit , ut proprio pondere defluant capilli . Hectiaca febris, quae ab ulceribus inu tur exterioribus , nisi ea tamen curationem plane respuerint , longe minus habet periculi, & lo ge facilius cedit, quam quae pro Diuitigod by Coosl
117쪽
dueitur aut sine causa mani'sta, quam ad calidum declinet . Id aut ab ulceribus internis . . prae caeteriS m et Galenus, qui Curano. Nullum unquam , hecticis em docet praeterea aestivo tempore randis , prout ipsa rerum magi- ubi calor magis intenditur , hestra quotidie praecipit experientia: ctica febre laborantes , comm magis antiquum , magis accom- rari debere in locis subterraneis , modatum , ac praesens videtur quae sint frigidissima, una &ma- praesidium, quam pacatus animus, Mime ventilata ; eoque unico jucundae consuetudines , rustica. praesidio febricitantem hectieumtiones salubres , itinera , equita- extrema macie consectum , intrationes , vectationes , & vel in mensem restitutum se vidisse pr exteras regiones navigationes fre- clamat Riverius. Nisi respondeat quentes, ac diuturnae, quibus vel alvus , cIr steribus leniter concitabidos quandoque solis omnino tanda . . Plurimum conseri , uti restitutos nonmodo accepimus , ante jam diximus, hilaritas. Μα- verum & ipsi vidimus . Ubi id rorem e converso, aeque ac animi contra nuIlatenus prosterit , im angustias, curasque mordaces h
cassum pene pleraque cessi sse alia cticam quamsaepissime per se s remedia in hectica vera semper las induxisse habemus . Coitus , observavimus . Victus esse de- maxime nimius , sugiendus , inbet optimi succi , humectans , quo sanguinis , ut ita dicam ,
non semper tamen tenuis , quin uligo , quae nimiam fluidorum 8c plenior potius , utplurimum , compescit acrimoniam , absumi- quam tenuissimus , concoctu cae- tur. Purgationes penitus in hectiateroquin facilis , & medicatus , ca proscribendae , ne Iympham
ut infra dicendum . Vinum no- eam per dejectionem educamus Nam plerumque intulit . Loco quae humores concretos diluit, ac vini ptisanam alii, alii multam , salium vim acrem, fundentemque cerevisam alii objiciunt . Infu- enervat Hinc potius humecta sonem radicis chinae cum melle tia conveniunt, athaldata, hol hispano, ac sussicienti quantitate se, atque absorbentia . In quem optimi cinnamomi in mulsae finem op imo cum successu ad
mam digestam, nos utique com- hibentur Pulveres ocul. Canc., r mendamus. Loco melliS , satius sur. ebon, Cor. cer. &c., gelatina
interdum quoque utimur passulis ejusdem cor. cer. , & reliqua maioribus recentibus mundatis , ejusmodi , decoctiones emollie necnon & radice glycrrrhirae tes , anti1corbuticae ex radicibus c. In victu prosunt hordeacea , ex. gr. graminis, altheae , fraga- amygdalata , caneri fluviatiles, rum i eκ floribus , soliisque injusculis praesertim si ve galli raginis, violarum, primulaeveris, naceis , si ve vitulinis elixati . pimpinellae, hederae terrestris, c Nocent salita nimis , aromatiza- chleariae &c. At prae caeteris s ta , eaque omnia , quae particu- rum i item & lae. asininum im-lis scatere solent acribus , ac V - primis, solemne, ac praesens he-latilibus nimis ; quaeque iccirco cticae curandae solet esse auxilium; humores universos acriores in die de quibus in historia, necnon &semper essiciunt , magisque ero- in animadversionibus &bsequendentes . Aer deligatur tempera- tibus fusius. Ad obstructiones viatus serenus , perflatus, qui ad sterum, quae hecticam passim aut
humidum , frigidumque potius , severe, aut comitari, aut saltemi
118쪽
sequi solent, reserandas, perquam- quum fi lunareS , qui prius idoneas censemus aquas chaly- Opportune , commode , amum- beatas large haustas , non secus terque ad id temporis numquam ac nucerianam , quae particulas non confluXerant , recurrebant , insuper salsas eluit, infringitque, ex inopinato exterrita, ac mensi- ac per urinam subducit . diangui- bus iccirco omnino compressis. Ω-
ebri hemetieae medendo praestare
nis missio , ubi redundet , & ob
menses praesertim aut non debite fluentes , aut diu retentos , sive ob excretiones consuetas, aut per haemorrhoides , aut per nares, aut per alia loca non ita pridem suppressas. , necessaria videtur . Vesicantia contra , item& sonticuli plane ableganda; e quod pus illud , quod in ulceribus conficitur, per ulcera ea eX-trinsecus inducta , non eXcern
tur omnino ; quinimmo ejus aliqua saltem portio, sive a sanguine, sive ab aliis per ulcera circumeuntibus humoribus absorpta, in gyrum per venas remeat, fluidorum maisam iterum coinquinat, atque hecticam potius eXalperat. Vesicantia praeterea damnamus item ratione potissimum canthariadum , quarum acerrima effluvia, uti sensibus patet, a carne eXtrinsecus affecta , intus immittuntur in vasa , ac fluidorum acrimoniam longe magis acuunt. De s libus , aeque ac balneis , aquae
potissimum dulcis , non ita judicandum , quae opportune adhibita, seri vim erodentem diluunt. Fimria 'L
GLye erium nobilis, ac nubilis
puella , quae decimum Te ptimum nondum compleverat annum, optime constituta , robore valens , atque aspectu venusta temperamento praedita calido, humidoque , nempe sanguineo , amore tribus eirciter ab illine
mensibus vehementer capta , Zelotypa fit , ac misere ideo angitur . Μense Augusto , tum , bre corripitur ardentissima, rit re praevio ; quae eX acuta post diem morbi vigesimam primam,
quartana simpleX evadit , contumau, diutina, quam tandem per tela , ulteriorem curationem ad annum, & ultra neglexerat. Fluxus praefatus pridem suppressus, uti consueverat, tandem reversus quartanam penitus solvit. Paulo post febricula quaedam insequitur ;quam , cum ad menses sere octo sine ulla sensili remissione perduinrasset , hecticam esse pronunciavimus. Mitis erat quippe calor. Lenis per articulos universos evagabatur dolor . Aderat tum c la, quae duarum circiter horarum spatio a pastu interposito nonnihil exacerbabatur , quo tempore impense quoque rubebant genae .
Torpida erat , languens , pervigil , siticulosa, moerens, irrequieta , noctu praesertim , ubi praeterea in sudores uberrimos solvebatur . Urinas emittebat crassas , oleosasque - Pulsus parvus erat ,
frequens, & celer . Saliva salsa. Corpus insuper universum tabesita consecerat, ut febrem ad gradum saltem hecticae secundum pervenisse, inferre quisque potu rit . In eo plane statu hanc men se Aprili Anno salutis 37I3. tr chare coepimus. Quia autem , ut lamem , qua interim laborabat quasi canina , expleret , opipare vescebatur , & alvus adstricta erat, ventrem ideo blande priussero caprillo solventi A concit
vimus. Ut vero viscerum obstructiones evincerentur, atque ut ab
humoribus labes fundens jam a te contracta eluerctur , larum hac
119쪽
alia ratione B paratum in Aur in quotidie iterum sumendum con- secimus . Ut primum alvus sero solventi soluta, fluere coeperit, alteram quantitatem seri caprilli ad libras circiter quatuor depurati ex intervallo potandam ei praescripsimus; ac deinde , modo ulterius sitiisset , ut aquam nucerianam
frigidam, utut ei libuisset vel post pastum superbibisset , potestatem fecimus. Serum praefatum B pro diebus sequentibus constitutum in cubili hauriebat . Et postquam ad horam fere quievisset , insu
gere consueverat , per amoena lubinde ambulatura . Ut placide tamen, commode ac lente inc deret ne sanguis excandesceret, hortabamur. Lacte interim dumtaxat caprillo cum ovorum vitellis
recentium qua ssatis , per B. Μ.eocto his in die cum s. q. panis optimi triticei, abstemia prorsus, reficiebatur. Loco vini potare eo suevit decoctionem hanc C. Diebus quindecim vix exactis, sud res nocturni plane sistuntur. Uberior excernitur urina, quae tamen optimae sit conditionis ; atque alvus laxitatem quamdam inde naturalem sibi comparare coepit. Quamobrem longe placidius noctu requiescebat Glycerium. Longe minus febricitabat. Et ut multa pa eis complectar, longe melius eam se deinceps habere manifestissime cognovimus. Adeo ut brevi post, febre radicitus eκtincta , ac animo tandem pacato , carnem sibi induit, modicam suscepit pinguedinem , neque alia imposterum patiebatur incommoda, praeter eam, qua adhuc vexabatur tussiculas cca, atque irritanti , quae , ut Plane extenuaretur, lac asininum
post seri praefati usum , ea , quae insequitur , ratione D paratum , proposuimus; neque incassum, siquidem lac illud torbere vix coeperis si Oper. Med.
rat, ut optime convaluerit; ea tamen prorsus in omnibus servata ratione , quam pro usu seri praescripsimus. Λ N. Heli. bisto. Ut. unc. iv. ,
rem. tart. Bag. i1., ser. camisi. lib. ., m. f. ferum solv. sumendum in Auro .ra, cui borae unius circiter interp
βο intervalla , superbibere alteram per vices incipiat seri quantitatem ad libras usque quatuor , O, in
bi p. q. s. ad a. f. bust. Ierit. , O. F. a. , col. pro potu quotic
charo in Praxi medica uis mei tendum ducimus . Μel quippe , nihil aliud esse videtur, quam suc- η xcus quidam roscidus , quem eX variis hinc inde delectissimis flo- ribus, odoratisque soliis delibare solent apes; quemque ingestum ,
ac leviter immutatum ex stomacho postmodum in foveolis alvearium cereis eructant ; ubi r conditus sermentatur, atque effer-
120쪽
vescit; donec optime tandem digestus , atque in mellis formam subactus , eam , qua pollet vi , sibi comparet balsaminam. Partiaculas quae tamen blande agunt, lon- .ge volatiliores habet, quam sae- charum MLernum commiane arti ei e , quod ex cannis contusis , atque contritis expressum , igne concrescit . Saccharum dico h diernum commune artificiale; vetus enim , quod, penes Μajores no
stros, solemne suisse accepimus , species fuit mucoris , ut ita dicam, melliti ; qui naturae solius ope in soliis , sive in tubo talium
cannarum extrinsecus ex succo Iosiam earum tenuissimo eκuante , cum rore matutino immixto , ad Solem inde , veluti
manna, inspissatur. Mel tum ob plurimum, quod habet Volatile , tum ob balsamum illud roscidum, tenue, ac blandum, quod ex plantis potissimum suaviter fragranti bus rore madefactis nanciscitur , leniter solvit, detergit, roborat , una & aperit . Quamobrem Μulierum mensibus , aut deficientibus , aut diu suppressis ciendis ,
revocandisque; necnon etiam obstructionibus viscerum reserandis praesens sane haberi debet rem dium quo optimo cum successu in iure utplurimum simplici adunciam unam, aut duas quotidie
in dies plures subinde frequentissime utimur & ipsi , jampridem
edocti a viro celeberrimo Fran cisto Redi Praeceptore nostro olim dignissimo . qui pro re nata mel praesertim hispanum in praefatis affectionibus praedicare consueverat . Hispanum prae caeteris in Italia optimum eκistimamus iu-
de Calabrum . In plagis siquidem ejusmodi calidioribus ob majorem plantarum virtutem mel
longe melioris notae deligitur. Si decinnatur , & despumetur , t
nujores avolant particulae, atque adeo ejus , ex nostra sententia , potius obtunditur Vis , quti mor uis medetur . Μellis abusu pluribus ex causis noxius censeri debet , juvenibus potissimum , hypochondriacis , scorbuticis, hystericis, & maxime febrientibus,
dummodo febris ardens sit; eo- quod cum succis intestinorum facile sermentando, effervescat, im mutetur , corrumpatur , atque ita vappam , ut ita dicam, degene
Vnt qui haecticae curandae v L Uictuactum plane insulsum commen- salitus dare consueverunt ; atque adeo pro he hectica affectos ab eduliis salitis cticis cu-Omnino arcebant . Sal quamvis si εvel eκ nostra sententia, quum eo n*n P 3 hectici abutantur, valde noxitura
haberi debeat , utpote quod in tu,
tus per meatus corporis humani effusum, humores universos , di praesertim lymphaticos acriores iacere , magisque erodentes valeat. Tantum tamen Clinicorum ea in re rigorem non Proba mus . Salis abusum in hecticis utique damnamus quemadmo
dum damnamus item, sercula iis neque sale vel minimum condiri. Sal enim dapibus modice inspe sum , ventriculi fibras . aeque ac intes inorum roborat, flande stis mutat , sermentorum vim acuit, digestiones adjuvat , secretiones movet , alvum lubricat , atquci alios optimos praestat effectus vesin hecticis ipsis ; qui praepostera ejusmodi quandoque victus potius ratione , quam febre ipsa , bre-evi , aut contabescunt, aut C chectici praetermodum intumescuntdcc. Hyacinthus Fontana , vul