Ascanij Torrij theologi Romani Pro libertate ecclesiastica ad Gallofrancum apologia

21쪽

h nti ἡ ' leges, quibus prohibetur,ne res vlla in personam non

--. O ar- AM. subditam distrahatur, nullo modo Ecclesiam,aut es r' ἡ Σι ricos asscere. Quin etiam haec Venetorum lex,a pli l . rimis utriusque iurisperitis, partim uniuersim, partim nominatim,ac proprie damnatur: uniuersim quidem seni tum ab ijs, qui leges ciuiles, in pijs causis nullius enei, nis i ..i, toti auctoritatis assirmant, tum etiam ab illis, qui inor . u. bus, quae ad diuinum cultum spectatir, iuri pontificio acquiescendum este non dubitant. Proprie autem, ac

cernimus.-I. a C. nominatim, rcij citura maxima, ut utque iuniperit

rum' parte. Quod si de iurisdictione aliqua incidat ditiuatio, iudicis Ecclesiastaei sententiae parendum ia ς sc , tam ccitum quam quod certissimum . Me H. . . - - - rito igitur quicquid Scruinus disputet) Pontis. Paulus. - V. hanc V enctam legem irritam csse iussit, quae tam multis nominibus, Ecclesiasticam violat libertatem.

Nam de collegiis, ecclesiis, manibus denique

e. io. n3. mort is ruritas inculcar, calam supra, cum de amor

- 2 - ti Zaiiom. lege ageremus, no semel resutata sunt. Quod ι, ' o. ., a si senatus Parisiensis aliter aliquando censuit, id pro-r testa. μή .c. culdubio, in ijs praed is locum haliat, quae iure aliquo

est i t. n. iqi. ta. Obstricta tenentur. Caetcrum quis non videat,impium,

ac nefarium esse, lege statuere, ne quidpiam Deo cola .iso .. secretur, siue ad diuinum cultum amplificandum, ueci Ommu G. . ad expianda sidelium crimina, siue ad pauperes alcim

dos, siue denique ad numen religiole propitiandum γ

22쪽

Orte ' Vrbanus Pontifex & prosper Aquitanicus, bona Ecclesiastica, patrimonia pauperum,pretia pec- b-

catorum, & fidelium vota appellant. Et ferenda erat e e praedia.e ni

lix illa, quae tanto bono non dicam Ecclesiam, sed fi- gulis .is. s. t. deles spoliat uniuersost Cum praesertim, non semel, rar. h.

iure canonico' cautum sit, ut quae Ecclefiae relinquun- 96. M 'eia. io.

tur, aut donantur, integra, & salua sint, neue ulla auctoritate, etiam Regia, ullo pacto laedantur. Illud video Gallos ance,apud omnes constare,quae pertinent, ad religionem, dc Dei cultum, adeo cunia iure Ecclesiastico coniungi, ut qui alterum laeserit, i. e. eum Li ei a virumque' sustulille videatur. Quod si placeat eo- c: Ib. rum sequi sententiam, qui illa contra Ecclesialticar I,

libertatem esse assirmant,quae tollunt, vel imminuunt Carta. . c. 9 via

clesi)s,atque Ecclesiallicis debentur, profecto negari

non pol il,lege ista Veneta,quam tu,Gallostance, a gute magis, atque ingeniose, quam vere, defendis, ripi c. 16. Va- non selum laedi, sed funditus euerti Ecclesiasticam li- e e quieti dis ii. . bertatem. Cuiuis enim mortalium modo liber sit, & u s. Γ, . ingenuus o iure naturae, licet emere, vendzre, petimu 5 - ἡ

tare, donare, acquirere, & Parta retinere, quae magna . o th. 's . Co

ex parte uta Veneta lege, clericis prohibentur. Sin l. eunctos populo

aurem aliorum magis probetur opinio, tui contra li- I. s stbertatem Ecclesiasticam, ea esse definiunt , ex quibus 'eri,

clerici cssciuntur timidiores,quis non videat, ista lege, scoris.cq fi 7.

eo redigi clericos, ut illis perpetuo metuendum sit, li ' civile.q et D. ια i. .

23쪽

ue praedia, aut agros acquirant, sue distrahant, ne antcontra sacros Canones, & Ecclesiae utilitatem peccensi vel si leges Principum negligant, in eorum offensi nem incurrant. Denique si quod ' plerique alijs p

tius verbis, quam diuersa a priori sententia affrmant ea velimus esse contra Ecclesiae immunitatem, quibus clerici, iuris communis beneficio spoliantur, plane es scitur , cum isto senatusconsulto, clericorum liberta tem , nequaquam consistere. Certe nam l. assirmat non nemo, ea cum Ecclesiastici ordinis libertate pii gnare , quae clericis vetant, quod nulla lege diurna,aut canonica prohibetur Quae cum ita sint, fateri necesse est, a quo cum Ecclesiastica libertate pugnare, si pro Libeantur clerici, bona immobilia comparare, & co gantur intra ccrtum tempus, ea sibi legata, aut don

Vides igitur, Gallosi ance, cuius legis defensionem susce peris, quae tam multis nominibus iuri diuino n. turali, ciuili, & Ecclesiastico aduersatur. At enim ii terest Principum, ne Ecescsiastici tam multa pra dia comparent, ut laicos spolient, atque ita breui rerum copiam habeant. Quaret ob causam addis, in Senatu Parisiensi, frequentibus senatusconsultis, statutum esse se, ne absque consensu Principis, ulla immobilia b ira, clerici vel religios retineant, ita l. contra Catalat nensem Episcopum,Anno M. CCLXX VII. definitum esse. Acute tu quidem, sed vereor, vivere. Neque enim de diuina prouidentia dubitandum est,cuius p tissimum consilio, Regna, atque Imperia stant, e Respublicae administrantur. Itaque tecte dixit Aristotelis, inter regia ornamenta, ita at esse pietate in Deu, α rellia

24쪽

& religionis cultu praetantius. Et ' XenophorΓ, tanto ait, cultum religionis magis decere Principem, qua in sit felicior, ut imitationis studio, pietateq. in ali

rum animis excitata, hoc sibi maiores opes, & potentiam assi et, quo magis diuini numinis veneratione .

populum imbuerit. Itaq. Numa Pompilius, ut populi

Rom. feritatem exueret, & Regnum in longissimum tempus stabiliret, una cum legibus iacra, in Rom. Remp. inuexit. Et sut de nostris aliquid dicam) vere omnino, ac sapienter' Cyrillus, politicae administra-

. tionis fundamentum, religionem esse dixit. Et vicis. sin Theodosius, de Valentinianus, ad Cyrillum scripserunt, Principem quasi alterum Reip. parentem, atque tutorem,nihil aeque decere, ac religionis antiqua veraeque curam, & patrocinium. Remigius autem , liRemensis Episcopus,cum Clodoueum Galliae Regem inungeret,iamdiu Regnum duraturum esse praedixit, quamdiu in eo religio, & iustitia colerentur. Et in eandem sententiam, ' Agathias duraturum Imperium e M. 1. Callicum pronuntiauit,in quo non minus pietas,quam si'ς iustitia vigeret .vItaq. recte' Minutius, nihil, ait, in dis G . Rep. curari masis, obseruariq. oportere, quam reli sionem. Et Isidorus Pelusiota nihil censuit utilius, aut praestantius metate in Deum , quae Laureatis quoque Imperatoribus, sartam tectam popularium obedientiam conservat. Certe olim diuinis oraculis pronunciatum legimus, Christi Ecclesiam, Regum opibus , ac thesauris supramodum locupletandam. Huc enim spectant illa apud Ictiam; Et erunt Reges nu- ri- xiiiij tui. Itemq. & luges lac gentium, & mamilla Re 'Sum,lactaberis. Et rursus, Reges eorum ministrabunt

D tibi.

25쪽

tibi; πω enim: es Regnum, quod non seruierit tibi a 73. peribi'. Quocirca Leonem Augullum, Leo' Pontifex monuit, Regiam potestatem, non tam ad Reip. ad minali rationem, quam ad Ecelestiae praesidium colla, d et Rm ςiiς Vero ' Ioannes Pontifex ad Iustinia. ME .ath. num imperatorem in haec verba scripsit: Nihil ἡβquod lumine clariore praefulgeat , quam recta Des tu Principι. Nibiles quod ita nequeat occasiui Fubiacere,qua. et era re iso . . Mox vero de religimus studio. Hoc e tenim, inquit, quod frumfirmat imperium, hoc quod e mestra Retna conseruat.iIpse vero lustinianus alicubi; Nos, ait, omni providoma, curam EGlesiarum emimus , per quas, Imperium nostrum sustinera, o ubi eas res, per clementiam Dei, o gratiam, muturi credimus. Go e M. . seri nep. torum porro Rex Atalaricus apud' Calliodorum in hunc motu scribit; Tanto iuvinitati plurima debemus, quanta caeteris mortalibus,maiora se epimus. Nam quid simile rependat Dea,qui mistur Imperio Sed Met pro raram, to munere niuit compensi ni positi idonee, ipsi tamen grati redditur, dum in servientibus honoratur. Vides igitu i 5 sopinor ) Galloirance, ii obesie Principum auctoritati, Ecclesiasticarum rerum, & personarum aniP di tudinem, ac maiestatem: neque verendum esse, ne fidelium in Deuin libetralitas, oc munificentia, ciuit CN ,& politicas opes cxl auitat. Quod si aduersus Catalara nensem Episcopum , Senatus auctoritate aliquid imias definitum est,peculiari quopiam uiro, de singulari priuilegio factum elle non dubito, cum de amplistim LSenatus pictate, ac religione, non aliter sentiendax videatur. Quamobrem vide, utruna recte in uniuQ rsum concludas, hoc ius ad Principem P cinere, v c

26쪽

absq. eius ficultate, Ecclesiasticae personae nihil pen,

tus queant possidere. Nam quod ex ' Iuone atque Au a par. 3.e. 1ν .gustino profers, ut initio monui, alio spectat, tantum ' a Z. I in tua.

enim docet squod nemo negat in villas, & praedia non diuino, sed humano tantum i ure possideri, ijsq. haereticos recte priuari, quod Imperatoriae leges' illos spoliandos esse decreueri ni . . Venio nunc ad secundum tuae disputationis caput, in quo tibi, secundam Venetorum legem defende dam proponis, quae Ecclesias, monasteria, & pia loca sine iussu Principis exstrui vetat.GTuam vero defensionem duas in partes tribuis, & in altera quidem rationibus, in altera autem exemplis pugnas. Et quod attinet quidem ad rationes, lateor squod initio ponis gentilium templa, suisse olim expiata,& diuino cultui

religiose consecrata. - Caeterum ante omnem Princi- d fret. N sin viaris Iegem, ipsa Apostolorum aetate,certa loca Deo di- et 5 22 s. k cata erant, quae ab alijs Oratoria, ab alijs Ecclesiae vocabantur. Conflauatinum Imperatorem omnium pii. 'mum, lege lata toto orbe terrarum, testatem secisse, ut Christiani Ecclesias, aedificarent, quas non semelethnici Imperatores, suis nefarijs edictis, partim prohibuerant , partim euerterant, equidem non inficior.

Illud nego quod etiam initio significauiὶ templorum

dedicationes, ullo unquam tempore, apud Claris ianos auctoritate ciuilium Magistratuum fieri consueuisse . De Concilio vero Chalcedonensi, de Balsamonis interpretatione quid sentiendum sit, quia docui non multo ante , hoc loco praetereo. erte Ambrosus, Valentinianum Augustiim, cum de basilicis tr dendis ageretur, his verbis affatur. Nec mihi inquit, e lib. s. et 33.

27쪽

mum Prinati, nullo potes iure temerare , domum Dei exi-II imas auferendo. Astegatur Imperatori licere omnia,

ipsius esse iniuersa. Restondeo, Nob re gravare Impe--or, mi Putes, te in ea, qua diuina siunt, Imperiale alia quod ius habere. Noli te extollire, si iis diutius imper re , esio Deo bubditus. Scriptum es, Dei, Deo,qua sunt Caesaris, Caesari. Ad Imperatorem palatia pertinentiaci Sacerdotem Ecclesiae. Pablicorum tibi marmum ius commissum est,non sacrorum. Nonnullis autem interie.ctis subdit; Ecclesia Dir est, seri itique tum debet Miseri, quia ius Caegarisbesserum potest templum Dei. Qua igitur fronte, assirmare quis audeat, rerum quoque sacrarum curam, ad Principem pertinere, de ad eius auctoritatem spectare, ut de ijs leges ferat, iubeat, de vetet Audi hunc ipsum Ambrosium ad eundem V lentinianum haec scribentem. ' Nec qui quam, ait, contumacem iudicare me debet, cum hoc asperam , quia A ustae memoriae, pater tuus, nan solum sermane refudit , sed etiam legibus sitis lanxit in causa fidei, E

clesia iaci alicuius ordinis, eum iudicare debere, qui nec munere impar sit, nec uire dissimilis; haec enim mersos re cripti sunt hoc e t Iacordores, de sacerdotibus, moluit iudicare. - At Novellam Iuttiruani, nobis obijcis. Sed illum plus sibi iuris, in res Eceseliasticas usurpas ise, quam recta ratio pateretur , non ita multo post ostendam. De Collegijs, quod ex iure ciuili in medium affers, squamqua eo quidem locoquem tu indicas, nusquam reperitur) quorsum pertineat, non satis intelligo, nam si velis Collegia, religionis,& pietatis gratia instituta, a Principum, de Magistratuum, auctori-

28쪽

ctoritate pendere, sacris ' Canonibus apertissime aduersaris. Neque vero sanctissimus Dominus, Dominus Noster, Paulus Papa V. illicita Collegia, aut priuatas coitiones, etiam per speciem religionis, nullius Ecclesiastici praesulis auctoritate institutas defendit;

quin potius vehementer dolet , occultos hominum congressus esse alicubi , conniventibus Principibus, non sine magno religionis , ac morum detrimento

sensim introductos. Quod sit de ijs Collegijs loqueris,

rem quidem non omnino veram, at certe non penitus

improbabilem asteris;sed ad caussam V cnetam defendendam , nihil habet momenti. Tertulliani sane testimonium t nisi ego fallor Plinij iunioris edictum o.Qyr. indicare videtur, quo se ille hetaerias prohibuille, ad Traianum scripsit. Quod si illud edictum probas,

eadem ratione obi j cere poteras, ' legem Diocletiani, α Maximiani, caeterorumque tyrannorum edicta , quibus olim Christianam religionem oppugnabant. itaque vides, Gallossance, nullam te vel probabilem attulisse rationem, ad legem Venetam stabiliendam, cum plane conitet, hanc exstruendi Ecclesias, & monasteria auctoritatem , ' sacrain, & Ecclesiasticam

esse.

In altera porro tuae defensionis parte, Principum, atque Imperatorum exemplis,utcunque probas squod nemo catholicus inficiatur) plurimas basiilicas Acenobia , oc loca pia, corum liberalitate Lisse exi tructa;

non tamen absque nutu Episcoporum , multoque minus sine eorum auctoritate, atque opera faille consecrata. Potuisses autem multa de Constantino ex ' D

maso,& Eusebio scribere ; de Constantis,ex F Ath -

- nasio

29쪽

nassio; de Gallo, ex ' Nazianzeno i de Iustiniano

. Procopio; de Carolo Magno, alijsque permultis, quae recensere longum esset. Sed nisi ego fallor, fal- .. , ipse, dum allieris, nulla extare monasteria,religi fas domos, aut alia venerabilia loca, nulla etiam corpora , & uniuersitates, nisi vel solius Principis liber inte , vel ipsius auctoritate, & approbatione. Quod si in isto Regno, absque Regis diplomate, & supremae curiae senatu: consulto, nullum templum, aut monastetium exstrui licet, Ecclesiasticum priuilegium, L cilius admiserim, quam ullam Christianissimis Regiabus in res facras, de Ecclesiasticas tribuam auctorita-d tem : aut s i Regius consensus desiideratus est, de ijs saetis aedificijs accipio, quae in area publica, vel: certe solo, olim iuri Regio obnoxio, excitanda erant. Exempla sane, quae a te afferuntur, Imperatorum , ac Regum magnificentiam ,& pietatis studium, mirificer declarant: auctoritatem tamen, quam contendis, nequaquam probant. Domesticum vero exemplum ut tu loqueris aedis aureae diui Marci, Sebastiani Zi ni Ducis pietatem, & munificentiam commendat; praeterea nihil. Neque enim credendum est, absque auctoritate Praesulis Ecclesiastici, tam magnificum aedificium, aut inchoatum, aut perscctum , aut Deo denique dicatum esse. Non recte igitur concludis, Venetos more maiorum,nimium in templis exstruendis, Christianorum studium , repressisse et quicquid enim in illo genere peccetur si quid tamen peccatuo Ecclesiasticorum nrouidentia emendandum est. At inquis, Uvali redus Abbas, latius cise dixit, paupetin v bus, quae viva Dei templa sunt, & simulacra, scibue-

iure a