Ascanij Torrij theologi Romani Pro libertate ecclesiastica ad Gallofrancum apologia

31쪽

uem n addis , ob nimiam Templorum multitudinem, instituendam potius querelam suisse, qualem Concilio Corallantiensi, i Petro Aliacens Cardinale propositam accepimus, quam de Duce, ac Senatu ex lollulandum, ob legem latam, ne ulla in posterum ab que Principis auctoritate Templa, aut Monasteria exstruantur,parum ut modestissime dicam) ad Venetam defensionem pertinet. Fac nimia esse Temploro, ac Monasterioru multitudine, ac rogandu fuisse Pol cilicem, ut Ecclesiasticis aediscus modum imponat, cur sibi Senatus arrogat,quod erat a Pontifice imp trandumὶ Negas ius tibi nouum usurpasse,at non probasti fas esse Principibus laicis, de rebus sacris, atque Ecclesiasticis,praecipuc vero de Templis, aut Mona

sterils,quicquam statuere. Monendi igitur potius tibi: I, tui, ut ' Caroli Magni pietatem imitem tur,qui quamuis graue, atque intolerabile iugum, a

Sancta Sede impositum,serendum tamen existimauit. Nam si perstent in contumaciain tam vita ac salut repraeceptum Apostolicum contemnant, verendum ea tis. ... ςstanς quod Hizronymus,& Beda insinuant .sdei,

ac religionis iacturam, aliquando faciant. Recte siquidem Gregorius Mil. de Apostolico praecepto, alia

ohedire noluerit, idolatriae peccatum incurrit, Samuele t

Liante,s B Gregorio as ruente, peccatum aractandi e Lam et obedire, Ur quasi resis idolatriaenon acquiescere. Pe

inum igitur Paganitatis incurrit, qui quis dum si i-tiatium se aserat, Sedi pinosicae ridire contemnit. Neque vero iacile poterit idonea excogitari ratio, cur. Venetum praxeptum,iam amplum,dclare paten cen

32쪽

seri rosta, vel iustum vel ad Reip. conseruationem

utile, nedum necessarium. Constat enim Regna,

atque Imperia, non armis tantum, & ciuili prudentia, sed etiam, & quidem praecipue, diuini numinis providentia , & canesti patrocinio conseruari, propagar, que . Aedibus vero sacris, Deique Templis, Marty- in Bassilicis, religiosorum Coenobijs, pauperum X nodochijs , tamquam caelestibus quibusdam arcibus , diuinisque praesidijs, ab hostium oppugnationibus de- findi, atque muniri. Vt mald omnino rebus suis consulere videantur ij, qui his firmissimis munitionibus neglectis, Eumana tantum consilia, patrociniaque Κρωtitur. Verὸ quippe dictum est a ' Davide: Nisi a P . ris. Dominus custodierit ciuitatem, frustra vigilat, qui custodit eam. Itemque. Hi in curribus, & hi triacquis; nos autem in nomine Dei nostri inuocabimus. Ipsi obligati sunt,& cecidcrunt, nos autem surreximus, ct crecti sumus . . ita Reliquum est tertium,ac postremum, tuae orationis caput,in quo Venetae legis tertiae,facilem,ac promptam defensionem polliceris, qua Venetus Senatus, ius sibi, in personas ecclesiiasticas vendicat. Exordia ' ris autem a grauissimo Petri ' testimonio, Sino, e v. r. q. inquit , et bum patiatur. t homicida,auisum, aut mi ledicus, aut alienori. m Ypetit . Lorum pori o VeIbo rum inrerpretationeni, a concilio A Matisconensi, d CV idest, mutuaris; in quo Patres capitalia quaedam,cleri, corum crimina', laicis Magistratibus permittunt.

sed A postoli verba, uniuersim ad omnes Christianos pertinent, Concilij Patres nominatim de Clericis agunt: itaque mirari satisi non possum, qua ratione

33쪽

3 haecduo Nimisque vim, per imprudentiam Hidas. Quoniam, Eliu Apostoli verba, ad clericos nm p tinem

loci rerum aduersalu toleraturam, cum vitie inno, l . .... . , ' in Uri xς commendan quae tacilaicis , quam clericis communis esse debet tam

Ecclesiasticos,quam saeculares iudices spectam apud quos iuste, vel iniuste quis plecti pote illus praetermis

estillud Concilium,circa tempora Pelagii hoc est anno circitereta Christo vito DL X XXII l. At multo antea uniuersiim clericos, ad riuuvium Princi- . Em uuiadictione . liberos docuerint, x Di Vtas q.: l. . CQimibum, ii Cardragin.: ita Gre riuit ι s. i αμμώ. . N im mi cilium Agathense . Conciliud.

e tantum,led re ipse, Ecclesiasticam libertatem com. . immarum, nam Instantuiti Oidein praetere uuae

. . o. voiciat, Monachum , ahenae uxori stuprum iota Drte vidisset,iam immane tricinus,paludamenti obi ctu velaturum se,ne tanti facinoris aspectu, aliorum. K cula: uinarentur . Quo mica vades aute conci Matisconenset, Gestulacam libertatem pro Mstetisse. In eo autem Concilio,potuerunt Patres ata lad temporis ratio pollulareo aliquid saecularibus con, cedere,ut multa siti vestro Regno, ipsisque adco Vonetis, ab Ecclesiasticis concessa esse compςrtum est .

34쪽

a Leeus Di, contra Ius, ras

libertat*m R explicatione C VI

35쪽

μωllere, citu Cl iistianos a Principum auctoricia rati baiu tque adeo ollaudere Pruicinibus SMa

iaciam proferi, quam ad la culares dumtaxat Mari lsatus nemo quod iciam, reuocandam censiui si

Vtudi linit 'culo, Cum videlicet Apostoli Iuperstitiu

gistratus, agitari . De canonibus, Nepistolis veterum ominoim,deque A stolicis constitutionibus Ruod in praelen;ia subijcis nolo tecum curiosius disputares quamquam enim eorum auctoritas, non est penitus Contemnenda, in hac tamen conti uersia, nihil mihi allarendum duxi,quod non essedapud omnes certum α exploratum.

36쪽

Immatore retetu vis, sed a synodo Tuisse damnatum; aperte docet ' Eusebitis, qui plures, in eum Episcopo

rum sententias latas fuisse memorat; cumque postre- 'f' 'mo ab altero Antiocheno Concilio, sacris prohibitus; atque ex auctoratus esset; nec tamen, ab Ecclesiastica

domo, Synodi auctoritate pelli posset, coactos fuisse Episcopos, Aureliani Imp. quamuis gentilis, Opem ,

atque auxilium implorare, non aliter, ac plerumque nostra tempestate, Ecclesiastici Iudices, in atrociori bus criminibus, saecularium iudicum censuram, atque auctoritatem aduocant .isImperator autem, illunia

quidem Ecclesiastica domo exire compulit, domum vero ipsam,Episcoporum Italiae, Rom. praecipue Pontificis iudicio, sententiaeque permisit. Vbi primum obseruo, etiam sub Imperatoribus infidelibus, Ecclesiam bona stabilia possedisse ut Deinde ethnicum Im peratorem, de domo ecclesiastica,sententiam ferre re cusasse; id unum ratum, ac firmum esse voluisse, quod spiscopi,& Romanus praecipue Pontifex iussissent. Et pon pudebit Christianos Principes, reclamante prae sertim Pontifice,de rebus,& cauus Ecclesiasticis, leges . , ferre Z Clericos, & quidem nonnulla dignitate conspicuos, stacularibus iudicibus subij cere Itaque Pamli Samosateni histolia, quam tantopere probas, si diali gentius expendas, a nobis est . Obij cis legem Phia lippi Imperatoris, qui inter Romanos Principes, Omnium primus Christo, nomen dedisse fertur. At quid, quaeso in illa lege reperisti, quod clericos attinsat incendiarium, qui sese dolo malo, tam immani facianore contaminarit lege Cornelia, de si carijs, punien

dum definit; de clericis verbum nullum. Quis igia

37쪽

3gtur, eam legem aliter interpinetur, quam ut in eos tantum viin habeat, qui Rom. Imperio substat 3 At loquitur, inquis, sine vollo personarum discrimine. F reor. Sed ridicule legislator, non sibi subiectos, excupiat, quos certo constat, sitae legis potestate nequaqua comprehendi; neque enim credo Gallicanis vestris i gibus, aut Senatus consultis Hispanos, aut Germanos excipi, quando nec illi Gallos, aut Italos eximendos putant. Aut igitur pisandum tibi erat, clericos iure Principi esse labiectos, eiusque legibus, & sanction, bus teneri; aut, si id non probas, pontificiae sententam,

lex illa Philippi ossicere nihil potest. De Athanasio tuta aperte contradicit ' Thheodoretus, qui eius caussam, in Concilio agitatam, & Episcoporum, non stacularium iudicum sententia definitam, scribit. Tantum addit, Sanctissimum Episcopum, ab uniuersa Sy nodo absblutum, Imperialium ministrorum opera, ab

inimicorum manibus ereptum,nefarios eorum mn

tus, atque insidias elusisse. Itaque, qui ab Imperatore constituti erant ut Theodoretus loquitur) ut paci,& tranquillitati prouiderent, nullas sibi iudicis partes

usurp*runt, sed perturbationem, & caedem, quae haereticorum improbitate imminere videbatur, pro sui muneris ratione, prohibuerunt. Addis Stephani Antiocheni causam, quem dicis lege Cornelia, reum c ram Imperatore actum, ab eius legatis, in Palatio,non in Ecclesia fuissse damnatum. Fateor μ Theodoretum, rem ita narraste, ut scribis. Sed reticuisti, quod idem tamen Theodoretus assirmat, iudices maxima ex pa te fuiste ecclesiasticos, quamuis eis Praetor additus esset. Et quod ad causam in primis pertinet, Constantia tium

38쪽

cum Imperi qui ei cimoni praesuit Arriana labe intarium, & Ecclesiasticis, non mediocriter fuisse insensum. Videris autem tu, utrum Arrianos Imperat res , dc Ecclesiae hostes, Venetis tuis imitandos, censeas .hDenique potuit ea cauta in Regia, non in Ecclesia discuti, quod periculum esset, ne in caetu Epia scoporum, seditio, & maius periculum excitaretur, cum praesertim extra ordinem in ea causa, Imperator iudicium exercuerit, postulantibus Episcopis, qui laesi fuerant. De Timotheo Aeluro vehementer admiror, . re verba facere voluisse, cum satis constet, illum ab uniuersa Synodo Chalcedonensi damnatum, atque anathemate fuisse percussum. Cum vero ille, haere

licorum studi js plurimum posset, Episcopi omnes, ad

eum ulciscendum, Imperatoris opem implorarunt; &uicii quia Ecclesiastici Canones, capitule supplicium non infigunt, precibus ab eo contenderunt,ut legibus ageret, nec pateretur, Ecclesiastica sententia coetu fidelium exactum, ea scelera impune ferre; quae riclesiasticae vindictae vi illi loquuntur) mensuram excederet . t De Zenone praestabat omnino silere: ille namq. ut scribit' Euagrius , dc tyrannidem exercuit,& haem' asisti fouit, aliaque quam plurima, contra ius, sitque usurpauit; Ecclesiasticam denique libertatem, sacros que Canones, quam qui maxime, violavit; ut mirum non sit, ad eius immania crimina, hoc etiam quasi palmam stagitium accellisse, tot alios Episcopos suis Ecclesjs eiecerit, alios iure expulsos nefarie restitue rit. Quae si tibi probanda videntur, merito ranonis exemplo, caulam Venetam tueris. Sed inalet, credo Veneti causi cadere , quam tam perditi imperatoria

39쪽

diseiplinam, Principum seueritate mirum in modum iuuari, nae ego libens tibi Gallosrance, a tantiar. hoe enim semper Ecclesia profissa est , & fideles, atque e tholicos Principes, tamquam sirae libertatis patronos, ac defensores agnouit, eorum semper auxilium in robus dissicillimis implorauit,suaque iura, eorum auctoritate, Se stare,& promoueri non negat: quod in Comcilio di identino Patres magnificentisinne praedicant, obnixeque uniuersos obsecrant, & obtestantur,ut maiorum exempla sequuti,Ecclesiasticam libertatem, &complcctantur,& protegant. Sed nimirum haec Priti cipum, de Magistratuum auctoritas, Ecclesiasticae libertatis vim, non modo non instingit, aut minuit,sed vehementer potius confirmat, ac roborat. Nequς .rm αδ-- aliud signiscat ' Augustinus priori illo loco, quem ex. Gratiano indicasti. Cum autem posteriori, malos clericos curiae traditos assirmat, siue traditos fuisse velis ut curiae ministrent quod plerique sentium: siue, ut iustum supplicium subeant quod alij malunt ' utruvis auctoritate Ecclesiasticorum Praesulum, non Principum imperio, fieri consueuisse lignificat. Aliam subinde, disputationem aggrederis,& I stiniani Nouellas obi cis, quibus ciuilium,ic Ecclesiasticorum criminum disserentia notatur, quasi vero obscurum sit, qualis hic imperator fuerit, quamquaa s de catholica alienus, cuius denique opera ram multas leges, de rebus Ecclesiasticis, & sacrosanctis tulerit . Tantum enim ille sibi alieni iuris sumpsit,ut quod B. Ambrosus , ' inauditum esse dixit, fidei controuer

sias definire non hbitarit . At laudem a Ioanne

Rom.

40쪽

- Rom. m. Fateor, sed quod res Ecclesiasticas pio ,1.4 -- α tunc studio complecteretur , quod iustitiam coleret, Wi . OZbd scelera,atque flagitia legum auctoritate compe-

eret, dc ulcisceretur, quod Ecclesiae dignitatem, de , tueretur,dc coleret, quod Sedi A postolicae cuncta subijceret,quod Romanam Ecclesiam , omnium Ecclesiarum caput, & magiitram agnosceret. Novellas autem illas,quas tu laudas, Ioannes Pontifex ne videre quidem potuit, qui antequam ederentur, diem, sui creditur clauserat extremum. Doce igitur leges Venetas esse Apostolicae auctoritati subiectas, sacris canonibus, de Ecclesiasticis sanctionibus congruentes. Doce non pugnare cum Ecclesiastica libertate, tunia iure suadebis,ut Paulus V. eas non solum probet, sed etiam laudet. Ita suae dignitatis rationem nabebit, ut maiestatem Senatus, ne leuiter quidem imminuat. Affers deinde sententiam Barioli, qui Pontificatum dixit esse,quasi fratrem, Principatum vero,seroris io Cum tenere. Sit sane ita, non ibis tamen inficias, isto praesertim Gallicano iure , quo nere lilia pernegatis ,1brores fratribus esse subiectas , agnoscant igitur alia

quando Veneti tui, Pontificatum virum esse, dc fir Hem,& quidem primogenitum,Senatum vero, dc Ve- neram Rem publicam minorem natu sororem, quam tri dicto audientem esse necesse sit. Verius autem

omnino dixisses Pontifices esse Patres, Principes cui sacri Canones affirmant) eorum filios. Tu vero videris virum filios parentibus, an parentes filiis parere iubeas. Mones praterea Pontificem,Vt rclagij lem b it; ρ. . tentiam sequatur, qui Narsae Patritio, ac Duci impe- π M.ri rat, ut Epitcopos nescio quos schismaticos, comptin