Renati Des Cartes Opera philosophica, quibus continentur Meditationes de prima philosophia, Principia philosophiae, Dissertationes de methodo, dioptrice, meteora, & Tractatus de passionibus animae Renati Des Cartes Meditationes de prima philosophia,

발행: 1692년

분량: 57페이지

출처: archive.org

분류: 철학

11쪽

n vi. Inde Leonstat, nos poste non errare, si velimus non mare. sed denἱ-que .. tam sumus pravi corruptique ut errores amemus, eoque effugere ii reamus. Qira ratione simul agnoscitur volantatis malitia, libidoque errani, re omnis tamen errorum nostrorum culpa in volantatis abusum transcribitiir. Haec sane ipsa opinio nisi fuit Philosoplii, saltem esse debuit, utpote quam praeter ita turam recti ratio dc conscientia firmat. Equidem .haud

ignoramus, eum considerare mentem nostiam quatenus erat in puto naturae statu, ab erroribus de vitiis adhuc immunis : scd oc silpra iam monuimus ab ipsis quoque Philosephis ceu seduciam ad mandum M depravatam spe mii debere. f. is. VerE monet Cirtesu , illud quoque credendum esse quod Dei reveler, etsi naturales ingenii nostri Vires excedat, contra quam . rtionem se illo praeterito disputavit Faustus socinus. Etenim illarum rerum, quae lum ex oraculis Dei cognoscuntur, nullae sunt menti idear impressae, atque adeo ejusmodi mysteria, uti sunt fanai Trinitas, admiranda Filii Dei incar natio, aliaque doctinnae Christicinae capita, clard distin laque a nobis pcrcipi queunt, elli ea divinitus esse tradita literis saeris evidentissime videamii, Nempe desectus idearum nostri arguit intellectus caecitatem re ignorantiam , seis ex ea colligere velle, ipsis rcs ignotas non existere, extremae est impude tiae: quis enim haud rueret salse, l acriter reprelienderet stoliditatem ho minis infitientis Anauricam cile, quoniam eam nunqu ini viderit 3 Et veris doctrina, quae cum idcis ira insitis pugnat , minime est pro divina si b nda: quippe quia ipsi, a Di ini nil piae animo hae sunt rerum species omnia autem & singiua quae a Deo prosciscuntur, perscctillime inter se

consentiunt.

f. 28. semel atque iterum inculcat Renatus, naturalis sipientiae mi- diosum haud oportere tines rerum scrutari N am preter ea quae huic dii Ioir, - 4n Medit. III. scribit: Cum ιnim ian sciam, meam es valis infir mam cst timitatam, Dei autem naturam es immensam, iuram eis Gilem, in initam x hoc serii etiam io,illam innumerabit a spe,quorum casin q,- rem, atque ob hane unicam rationem ratumi aca Hr genus, quοά- Amr Hiislei in rebus P siali nutam usum habere existimo. Non enim ab ue te eritate me puro posse iuvestiga fuci Dei. Sed arbitramur poste quaestionen, Maccuratius, atque a Cartesio factum est, s uentibus effatis . . exflanari. l. Naturalium rerum indagator utique non debet finem pro cauta iniciente altriare, quod Dccre Perinatum&Platonem iuia redarguit uiam Ly. de aram. cient. c. .. II. Corpora omnia certum iunt condita oc adhuc conduntur in finem. quia Deus est siniens, nihil agit frustra.

12쪽

tum opter sinem agit, qui ipitim maxime decet: decet vero Deum

ut ex iis quae iacit, attributa iri P. appareant. IV. Atque is operum divino

rum finis est summu , principalis S ultlarus, diligento ideo inculcandus, ut ne rebus .a Dco conditis abutamur. Sed V. prieter hunc finem summum ae principalem universalemque, dantur & alii operum actionumque Dei linear. rticulares, S i alterni, ut vocant, noti aliqui, aliqui ignoti, seioque demum eventu, vel peculiari moi,to divino incit cati, quos posteriores qui

temere scrutabitur, operam scrdei.

g. 3 . Vanam puto litem csse quae intercesserat de quaestione: Iudicium ad intellectumne pertineat, an ad voluntatemὶ Nam & bene & satis esse docst Auctor, ad utramque facultatem reserendum csse. Quando judic mi , mente primum rem judicand. a percipimus 3 deinde in perceptam consentimus, vel ab dissentimus: cst verbinanii stum, pei certionem intellcctui, S consensum vcl dulci sum voluntati tribui. g. 1 i. Secundum Philosophum gemina est Acilis substantiae, quaci

altera quid in nitam hancque uniciam, I cum Conditorem, altera autem inito, liasque plutes ac diversas continet. D. S. spinosa sublato omni eo discrimine, unicam modo subitantiam csse contendit: per substantiam i telligens id quoidius eir, perie concipitur, b. e. ita cuius conce8tus non inri-ge: conceptu alterius rei, a quo formari debeAEL Una, inquit, substantia non Dotest producere aliam, quia nihil inter teliabent commune, utpote cum liabeant attributa diversa, iecus cnim duae non forent substantiae. Quod e rinii rerum, quae nihil inter te habent commune, vita non possit alterius causa esse, pr at inde: quod quae niώis commune cum se tuticem habent. ma Ue invicemini Ligi non possunt, ictus Mntem cognitis cunitione eam

se is is et. Tun scilicet imbecilli sophismate argutum caput omnes &Philo sophi ae & Theologi e rationes non turbare sed a lere voluit 3 Equidem ii queo scire, rem quandam cile ei sinum, nisi sic in dari ejus caus , neque possunt nosse, rem cise causam, nis norim illam produxisse est inuit. Nam

cauia dc effectum ad se inviccin rcsseruntur, alteriusque conceptus conceptum alterius involvit. Verum oporici attributa rcrum ab luta discernere a relativis, quae Spinosa ic mere contudit: abibluta enim duarum substantiarum attributa sunt maxime diversa, neque cognitio unius pendet a cognitione alterius: sed relativorum attributoriun notitia mutua cae Ecquis enim in

dubium vocat, sciri posse historiani Nexandri M. igni, ignota licci Philippi Macedonis vita Z de cognoscere haud postumiis Alexandrum M. eile filium Philippi, nisi sciamus, Philippum cile Patrem Alcxandri. Ut aulcm norim, substantiam imite cile causam, susticiat nosse, ad absistum ejus attributa per tinere vim cui cem, qua cacia esse possit, &quo intelligam, subitantiam

13쪽

ateram csse cffectum, scire sitis est, inter ejus attributa absoluta non comparere tantam persectionem, qua a se ipse egislatis. 14. Quemadmodum Renatus magnam in Philosophia prima navavit operam, corpus uti aspiritu rem extensam a cogitante diicerneret, eoque mentum nostram etiam post machinae hujus teri inris dis lutionem cxistere cvinceret: ita IAbbia omni ingenii quo pollebat vi, studuit spiritus ad corporum classum aggregare & cogitationes cum subtilioribus corporum motibus confundere: qua: sententia cum sese facilὰ commcnstarit, de commendet quotidie Viris magnis, qui ea in quae ipsi nolunt laboriose it ruirere, pro superstitione ducunt, ii ab aliis ectantur: operiae pretium Q in erit, diligentius tanti momenti philosophema cxpendere. Itaque primδ ipse Hobbesii verba ex illius scriptis producemus: deinde hominis placita reiis politionibus c0mpi hcndemus: ac tertio dcnique judiciunt de iis breve suisivitum rationibus Iubjungemus. . contra Medit. II. scribit p. o. 8t. Sum res cultat s ; recte. Nam ex eo quod cogito, sive phantasua habeo, sive vigil uas, sive somniam, colligitur quod sum cogitans. Omnes tamcn Plu

losophi distinguunt subjectiles E subs facultatibus, de actibus, h. e. a suis proprictatibus de cilentiis; aliud enim est ipsi uri ens, aliud c si eju

, essentia; potest ergo esse, ut res cogitans sit subjectum mentis, nationis, ', vel intellectus, id que corporeum aliqvul. - Atque huic vidctur sc qui, , rem cogitantem inu corporcii quid; subjecta enim omnium actuum via

, dentur intelligi sthi modo sub ratione corporea, sive sit, ratione

materiae.

libri de Cive Cap. is. f. i . Quando attribuimus ei inco viso senem di caeteros sensuum actus, vel icientiam dc intellectuin, quae in no- obis nihil aliud sunt, quam suscitatus e rebus externis organa prementibus . si animi tumultus, non est putandum aliquid tale accidae D o, si una ,, enim est potentiae ab alio dupundentis In Leviath. Cap. i. Cogitationes hominiam, primo sigilli: tim, deii is de alias ab aliis di pendentes, ut in serie considerabo. Ipsa n una quaeque alicujins qualitatis, Vci . accidentis in corpore externo, quod apyis pellari solet objectum, in apparitio sive rc princntatio. Quod obj iseium agendo in corporis immani organa, nempe oculos, aurcs , S c. pro diversitate actionis diveis producit apparitiones. Origo omnium nominatur sensus. Nulla enim cst animi concipiis quae non fuerat, ante genita in aliquo sensuum, vel tota simul vel pur partes. Ab his au is tum primis conceptibiis omnes postea derivantur. C p. II. Simul ac eo

14쪽

diis movetur, movebitur nisi aliud corpus obstet in in aeternunt. . Neque id quod obstat motum hunc in instanti, sed in tempore eest datim extinguit. Sicut in mari videmus fieri, ut cessante vento non statim cellant fluctus: ita quo 1 e in motu illo contingit, qui cli in i rartibus internis hominis, tunc cum vidct, somniat. Postquam enim objeistum remotum est, vel oculus Hausus, imaginem tamen rei visae retinemus, suan litam aliquando obscuriorvin. Atque haec est inim go, a ricultatam appellamus imaginationem. Ita intasiam Graxi de melius vocant, a quocunque scias u oriatur, imaso autem propria est rerum visibilium. Imaginatio ergo nihil aliud cit quam sensio e seiens, sive phantasma dilutum & evanidum, & est hominibus cum animalibus caeteris tere omnibus continuitis, sive vigilant sive dormia iis . Itaque quanto a visione v l sensione alicujus objecti lon ius est tempus , tanto dilutior est imaginatio sive pluvitasti Sensionis dilutionem hanc, rem ipsam indicaturi , nempe ipsum ph.

tasma nomiirimus ut ante dictum cit imalinationem, quando au- rem significare volumus dilutionem, appellamus memoriam, adco ut eadem sit res imaginatio & memoria, sed propter diversas considerationes diversis nominibus significata. Memoria multariun rerum experientia dicitur. - Imaginationes dormientium sunt seninia. Inter somnia dc cogitationes vigilantium distinguere dissicilli- mum tunc cit, quando casu aliquo in tam est, ut minime animad-

vertamus, nos dormiisIe; id quod facilE contingit illi, qui fac noris alicujus saeti vel fu uendi conscius, & sollicitus dormit sine circumtantiis exuendi vestes, & eundi cubitinii; ut qui in catlicdra dormit si sciis vel reclinatus. - Qui persectu vigilant, si inctici, los, Linistitiosi, fabulis rerum locibilium occupati sint, & in te nebris soli ejusdem generis imaginationibus obnoxii simi, credi

que si umbras & mortuorum spiritus ambulantes videre in coemit riis, cum tamen revera nihil vidcant praeter mera phantasmata: vel decepti sunt ab hominibus improbis; crui timore eorum superstitiosi, abutuntur, eo fine ut possint ipsi amicti vestibus Asun rum noctu imp coemeteria alia ue a conlecrata ad loca transire, qu. x nimium a se iste luctatari videretur inhonestum. Ab ignoratione hac dii lii, Gonis somniorum aliorumque Pliant irritum vividoriaris, a visone sensione, maxime ex parte orta est antiquoriim Gentilium religio

. satyros , Faunos, Nymphas Ac suntlia colentium si distra, hi e- que opinio quam habent Populi rudus de Lan is 5 Lemuribus, de de

15쪽

o potentia soriacgoriam - -- Imaginatio, quae in honune, aliove vii tali, i sermone vel aliis signis voluntariis a scitur, appellatur Inie communisque est hominibus cum bestiis. Canis cnim consuetu- ,,d ne doctus , ari se vel abigi a Domino intelliget; quod sacient etiam is alia multa animalia. Intellectus qui homini peculiaris in, cst intellectu

se non solum voluntatis, scd c tiam conceptuum cogitationum aliorum ,, hominum, per ic luctas ct contextum appellationum rerum, inam rim

tiones, negationes alba que sormulas loquendi conceptio cap. Im Per o seriem Imaginationum inrelligo luccessionem unius cogitationis ad aliam ;o quam, ut dulinguatur a disciritu verborum, appello discuisum mentatim sic p. XXXI P. Propria ergo significatiooiritius in sermone vulgi, aut eo jus subtile, fluidum S invisibile cst aut specuum, i. e. idolum seu pham istasina: significationes autem metaphoricae, praeseriim in scrietura sacra multae sitiat. Sumitur enim aliquando pro dimittatione sive inclinatione .

ut litando dicimus spuitum contradictionis, spuitum immundum, peto versum, spiritum Dei. Aliquando etiam accipitur pro eminente quali bet facultate, vel etiam pro morbo animi insistito, ut ubi egregia sapien- otia appellatur spiritus sapientiae , & ubi homir ius mente capti spiritu dirui tur postideri. Vocabuli spiritus ligniscationes in Scripturis Sacris aliis, non invenio. Negandum tamen non est, quin apparitiones aliqua:

iubilantiales esse possint. Quid enim est quod E perficere non possci Neque quin sint quoties eorum opera Deus utitur J Angeli ; habent i

men dimensiones, ec siquidem finiti sunt, locum implent & moveri pos- sunt; Sed non incorpores. i. e. non sunt nullibi, nec cum videantur esse aliquid, sunt nihil. Angeli , vox Gr aeca, apud scriptores tam sacro quam profanos significat nuncium; in scripturis autem sacris plerumque is significat nuncium a Dco. Nuncius autem a Deo est omne id per quod Deus supernatural iter praesentiam, sive potentiam suam extraordinariam manifestam facit, praecipue vero in Gmniis&visionibus. De creatione . - Angelorum in Scripturis sacris dissertis verbis nihil traditur. Scriptores

igitur Ecclesiastici de natura Angelorum dissentiunt. Veterum autem Pa- istium aliquot eminentissimi corporcos eos esse putaverunt, alii nonnulli incorporeos. Vocantur passim in scripturis Spiritus. Sed spiritus cum Scriptoribus Judaeis, tum Graecis modo corpora subtilia, ut acr, ventu spiritusque animalium, in opirantasmata existimantur: quae nec realia nec diutius perin utent quam Somnium Avitio, in sua apparent. Quae phantasm. a sive apparitionex, etsi substantia non sint, sed acci- . ari dentia orsanorum sentiendi, quando tamen a Deo ad voluntatem suam , ptisandam, sur naturalitur producuntur , non Pr Tria nuncii a Deo . .

16쪽

i. e. Angeli appellistur. Et sicut gentes phantasmata Minniintiuiri tui usantias reales esse existimaverunt, de inde dcxm mam suam de bonis de nialis daemonibus deduxerunt: ita etiam Judaei sine veteris Testamcnti au- ctoritate, tenuerunt fere omnes sexceptis Sadducaeis in asParitiones illas esse Angelos ; nec dependere omnino a Phantasia, sed esie Dei creaturas permanentes; &, ut Graeci, alios eorum esse bonos le Angelos Dei; alios malos, qualis erat spiritus Python, & spiritus hol inis mente capti lunatici de epilcptici. Nam hujusmodi homines apud Judaeos habe- . bantur pro daemoniacis. Si loca Testamenti vereris, ubi Angelorum mentio fit, consideramus, inveniemus, plerumque ii non temper per Ang tum ideam aliquam, in Phantasia excitatam a Deo ad significandam praesci riam divitiam in operatione ejus aliqua supernaturali denotari. cap. Ante resurrectionem nil habet in coelo quod iaciat anima, cui per se existe- t. Verbum hoc immortalia in Scriptura S. nusquam, vita areota rassim invenitur. Item: quod attinci ad tortores, naturam & proprie nites eorum proprid traditas, habemus in nominibus Salan, Diabotas , per nam individuam nulltim, ut nomina solent propria, de- nant, sed osticium vel qualitatem aliquam; dc pro 'terea sunt arpellat trux sumta autem Pro Piopriis imperitos fallunt, iactu Atque inspecti a daemones totidem esse putent, quales adorabant gentes. Quoniam b. autem verba illa signific. int hostem, accusatorem, de extermimitorem, in r . ' telligenda sunt dehinc Ecelcitae Dei. si ergo regnum Dei post lesurre io . in futurum sitierra, etiam hostes & rcgnam coi uni in terra i sse debent. Quando enim regnum Dei in Israclitis crat, regna gentium vicina pro re snis Satan e habebantur. Et Cap. Mihi vero nimis durum videtur de Iaco di cere i qui Pater est misericordiarum, qui facit in coelo & in recia quicqui ruit, in cujus manibus sunt corda hominum omnium, qui in hominibus eratur tum facere tum velle, de sine cujus gratia libera nemo tabet, ii ue inclitiationem ad bonum, neque resipiscentiam a malo quod piccara hominum cruciatibus extremis, maioribus quam quisquam imaginari po- test. dc sind sine temporis punire velit.

Fusius ista Hobdesii

estata recensere oportuit, quo Lei for breves pos tiones nostras, sententiam illius complectens, cum iis conserre, ac certius de tam perniciosa doctrina judicium facereroget. Credit enim i. Omne ens finitum, quod reapse de pcr se existit, esse de vocari

corpus.

i. Ac proinde non dari spiritus immateriales vel incorporeos. ue. Sed quae vulgo dicantur de Angelis cum bonis tum malis, pertinere ad fabulas aniles, hominum superstitisne de or- α confirmata . .

17쪽

. Nam Angelos bonos, quorum sat in sacris literis mcntio, csse ph

sinatia praeter consuetum naturae ordinem producta in nobis a Deo advolvi citem stam nobis i nisi inclam. s. Quanquam i iiii Dcus&substantias Anyticas producere, quand iis liabeat opus, tum autem sore corporeas ac materiales. . 6. Opinionem vero de Angelis malis accepisse originem a stulta genu lium credulitate,Daemones malos generique humano noxios metuentium. Plontasmata enim ita judicasse primum nonnullos entiacile vera do extra se existentia. 8. Q iam credulitatem siquidem Rectores populi existinoverint A- ad cives alias contumaciores inter obsequii limites coel

cere in cives auas contumaciores inter ODic iuri limites coercendos ,

ita mi di E sussi. confirmatum, & in animis hominum nutritam au- . furique. u. Nomen Diaboli, satanae non esse persenae sedonicii& qualitatis

i o. Animam nostram a corpore non diisene, neque in sacra scripturi quicquam designa praeter ipsum animal aut vitam iis, Cep. Le rh. . , ii. Ea propter & cum corpore morte interire, neque ab eo separatam existere post obitum. ii. Animam tamen electorum die ultimo resuscitari cum corpore ad via tam artemam in terra peragendam: impiorum Hl reprobolum animas non item, ureote quae absumantur morte secunda, neque cruciatibus aeternis, uti . tenebrosa doctrina tradat, torqueantur. 'i 3. Cogitationem hominis esse. apparitionem aut praesentationem alia cuius qualitatis vel accidentis in corpore externo: cogitationum omniurioriginem esse sensum.1 Imaginationem esse sensionem deficientem sue phantasma diluuiuid evanidum: ima ines dormientium appcllari milia: a mniis cogitatio nes vigil intium di tinguere dissicillimum esse. is. Imaginationem a serm ne aliisve signis voluntariis ortam dici in ia lectum: de imaginationum seriem nominari discursiain mentalem. 16. Volitionem omnem fieri motu: cujus motus apparitio vocetur ani i voluptas aut molestia. At pie huc redit viri ingeniosi de mente disputatio, tam cupide a multis

credita, quibus nimium csthes citiosum, accuratae ctranquilla de profunda meditatione rerum discrimina discere. Non id jam agimus, ut singula per culosissimae doctrin. ae capita refellamus, sed ostendendum cst, mentem vel

spiritum a corpore tota cilcntia disici re, Sc cogitationem cum motu ab Holdi

O t cra cons Ubi primo quidem servemus

servemus, mensurari omnem

Pollu

18쪽

se motum, & magium essu vel parvam lineam, quam corpus mobile dues

ncquire autem mensurari cogitationem, vel animolineam ejus fino Deinde eo us motu transfertur e vicinia corporum quibus hactenus circumdabatur in viciniam corporum aliorum: quando autem diversis momentis cogitamu: de rebus maxime differentibus, in eodem loco manere possumus. Neque s scit dicere, cogitationem ab una re transferri ad alteram: quia miniscitum est, comus propterea e loco suo non abire. Unde conficitur, cogitationem

haud esse inter motuum, corporis modorum, genera refercndum, ncque cur

pus cogitare: sed substantias cogitantes naturam habere a corporibus omninodi euta Adde rem cogitantem esse actionis suae consciam, corpus autem

norare quid agat. L 1 . Uti ens finitum est vel infinitum: se&gemina est existentia de consequenter duratio, finitare infinita. Existentia infinita est necessaria ,

principio ac fine caret, & cum altera mensurari nequit, nedum aequiparari. Vocatures aeternitas, derivaturque a summa persectione Entis illius cui tria itur. Existentia finita est contingens, nam ens impersectum aut finitum

potuisset non esse, habet principium, finem habcbit quando placebit ei qui

principium dedit. Et quia finitum Ens primo existentiae momento non extruct necessario, seu virtute suae essentve, sed libero Creatoris imperio : idcirco C momento secundo, tertio de reliquis possct non existere, vel in pristinum nihilum redire. Oportet ea, velit Deus, idem ens momonto secundo, tertio & caeteris existere, quae Dei volitio entis est conservatio, sicuti contis

nitatio existentiae appellari seleti Tempus ad durationein finitae rei nihil addit nisi proportionem, quae inter ipsam durationemque aliam notii rem, constanterque aequabilem, cum qua mensurari solet, inter dit. Unde manifesto liquet, graviter eos errare, qui existimant, aeternitatem Dei e letempus principio ac fine destitutum, nostraeque durati is distorentias,' praesens intelligo, praeteritum ac futurum, hoviemum ac bes inum cum illa convenire. Etenim quia aeternitas est existentia infinita, pugnat eam finito modulo hesterni. hodierni Moestini posse mensurari. Imo ii accurat philosephemur, neque duraris esse censebitur, quandoquidem ea vox con tinuationem erisentiae non neces Iariae, α nexum momentorum per se iussis lubilium indicare videtur Ad . 63. . ini negant, mentis humanae essentiam in cogita listima constare posse, crebro ac vehementer urgent, ita substantiam mutari in accidens, viamque sterni perniciose opinioni de mortalitate animae . etenim cogitatumem non es le nisi modum rei gitimus, subsuntiam ipsu minime gentium. At omnisprosecto tolletur dii cultas, ubi cositationem

teneralem in sex abstram hiectatam discernamus caenis ejus termin:

19쪽

Hone ad certum obiecti , tum a certae fori e per intrinsecam sui varii se vim susceptione. Nam quando intelliginius, volumus, dubitamus, assii

inamus, negamus, Letamur, dolemus, irascimur, ε . cogitare nos, extra

omnem est controversiam positum: sive diversis hisce cogitandi mi is num substernitur fundamentum, cogitatio praeciia dc generaliter considerata,

quam esse substantiam inde liquet, quod aliud nullum requirat tu ei bimi

quo existat, uti videmus, dolorem, iram, laetitiam, cptionem, v litionem, . esse in recogitante, quos propterea cogit di modos Phil sephi jure faciunt. Vanum est excipere, rem vel substantiam csse subjecitam cogitationis, quippet quae saltem cst notio Logica vel Metaphysica, extra men tem nostram non existens: dc propositio hac: Res cogitat vel est e sitatio omnino inveni dcbet hoc modo: cogitatio est res. f. i. Solciane est nobis de rebus ex sensuum de ii: testimonio judic re, quanquam illi sint nobis a Deo dati, non tam ut de rerum cssimia, quam

de earum ad corpus nostrum ratione t stentur. Quapropter ncccst iuria est ,

ut hos duces secuti in errores incidamus. Nam quia incias humana primunt de re dc oculis de auribus oblata nolo judicavit, & in altera quidem felicit rem, in altera auicio vetitatem se invenire, stolide putavit, hinc fici est, ut qu)nte de occasione visus 5 auditus semel dccipicias, porrosinsuum usu dcciperctur. Et quia corporcae rcs a prima statim infantia po scimus in corpus nostrum agunt, hinc a teneris jam annis mens falsa de iis ju cia fert. Quandoquidem ad ideas cogitationesque nostras de alteri par si n o& nobismet ipsis designandas voces inventae sunt, planum est, cos ad errores sive committendos sive evitandos non parum sacere. Quod i enim conceptus inciatis exprimamus vocabulis ambiguis, obsc is, vel aliter ad rein

quam cogitamus significandam ineptis, facile dc nos de alios fallimus. Sit meriora prosccho secula huic asscrto fidem finiunt, quibus Doctores quanto

mere ad voces incertas, obscuras, ignotas & horrido excogitandas ingeni sores, tanto de in gignendis de propagandis erroribus cum multis tum magnis infeliciores. Et ne pristina solutu tempora accusantes, nostra mala ci praetereamus, quis ut gens Arestiis rerum arbitcr est, qui ignoret aut diis Hanu, ingentem litium & controversiarum partem, quocunque de negotio,

sacro, naturali, civili aliisve sint ortae sephiae tolli posse, D litigantes do finitis de claris vocibus animi sensa indicenti s. Ea quae hoc raragrapho continentur, monuit Auch r , ut ne Romana Catholica Ecclesia pro haeretico liaberctur, si quando ipsus philo

sophemata illius placitis adversarentur, caeterum naturae lumen cum Reves

tione pugnare o qui , quandoquid in utraque lux ab eodem Patre luimi

20쪽

o vertit. Pura cernimus ope scripturae Sacrae, quae ad diverses homini status pcrtinent, quam recta ratione de iis assequi Valemus. At lumen majusion toti it minus, saltem id obscurat, uti nemo dixerit ibium eis contrui uiu indelae quod plura nobis conspicien si praebeat quam debile hoc lumen. Quod attinet aἡ nonnulla Philo ophiae cisata, uti sunt: Ex nihilo nihil fit

a privatione ad habitum non datur r ciliis: virgo non parit, deci non a gunt ea nisi de ordinariis naturae viribus, non vero dcclarant, quid Dcus virtute omnipotenti essicere queat, & secundum decretum ab aeterno factum enicere velit. Qiiemadmodum autem in Philos hia nihil est credet dum, nisi quod clare distincteque percipimus: ita dc in Theologia nihil pro vero admittere oportet, praeter id quod a Deo sacris litaris revelatum esse

Ad Partem Principiorum secundam.

αYnum, quam Echeic, paulo tamen aliter ac vulgo fit, explicatam retia nebimus. Trifici namque modo corpus isto in argumento spectarii test, ae sorsui debet, primum quatenus ambitur ab aliis corporibus; secundo quatenus ipsius pici circumdatur aliis tartibus: dc denique tertio qua tenus ipsum totum est extensum. Respectu primo dicitur cile in loco exter no , respectit secundo in loco interno, dc tertio in spatio. Si corpuς modo unicum existeret, non foret in loco intemo, quia ejus superficies a nullo alio ambiretur: taci tamen in loco interno; nam una ejus pars sita maneret juxta es cram. Locum externum mutat corpus; quando totum transferriv d vi cinia proximi corporis: internum, quo corpinis particulae a se inviacem recedunt, orientem versus alix, aliae versus occidentem, quod aces dii in morte. Spatium suum corpus sive integrum sive in partes dii lutum tinet seinper, quia servat eandem extensionem , lici t non semper in iuuctim. Sive enim in oriente sive in occidente Volitent particulae corpo

ita Pomponii, ad illud constituendum semper pertinent, de sitam contes .raenter ipsi extensionem, licet mire dissi aram tribuunt. H, qui probὰ cum animo perpendit, iacile intelliget rationem, qua corpora nostra ollinil mortuis r incitabuntur.

g. io. od . aliis conlisit armentis Metaphysicis, ut amplislutis N saepe pugnantibus tecum invicem Philoti horuin disputati onibus lar aut praebetent occasionem, idem& intractando capite de materiae aut corpori L isibilitate dc olim de postea accidisse videmus. Pythagorae sertur sententia i i iiiii .

SEARCH

MENU NAVIGATION