Dialogus venerabilis patris D. Ioannis Gocchij Mechliniensis de quatuor erroribus circa euangelicam legem exortis. De uotis & religionibus facticijs

11쪽

Actus uolunὸ persectu est in genere suo . Alius est actus uolutatis, talis imperat' imperatus siue eXternus,qui est actus alterius potenia est,ellieres. tiae,motae tamen per ipsam uolutatem ad huiusmodi actu. Et hic est actus fidei formatae eXterior, quo homo non solum deo acceptabilis redditur, sed etiaad honorem dei hominib' exemplaris eicitur. De quo pa Apostolum ad Philippenses dicitur . Deus est qui operatur in uobis uelle & perficere pro hona uoluntate. Omnia autem facite une murmurationibus 8c haesitationibus, ut sitis sine querela 8c simpli ces filsi dei sine reprehesione in medio nationis pra uae 8c peruersae,inter quos lucetis sicut luminaria in mundo,uerbum uitς continentes. Et per saluatoret Sic luceat lux uestra coram hominibus, ut uideant opera uestra bona, 8c glorificentpatrem uestru qui in coelis est. Hic actus fidei necessariae, ad perfectio nem uoluntatis requiritur,dumodo facultas iubestiqua interior motus uoluntatis ad eXteriorem effocium perducatur . Vnde illud Apostoli ad Roma nos. Corde creditur ad iusticiam,ore autem consesesio fit ad salutem. Et hoc est uerum ubi facultas stippetit,ubi uero facultas non sirppetit, bona uoluntas pro facto reputabit. Sed forte hic aliquis possit Gij cere:Planum est interiorem actum fidei ad omnem persectionem Christianae uitae sumcere, & eκteri rem actum ad eius perfectionem nihil facere . Dicit enim Apostolus ad Romanos: Omnes enim peccauerunt & egent gloria dei: iustificati gratis per gratiam ipsius,per redemptionem quς est in Christo Iesu. Et insea. Arbitramur enim iustificari hominem per fidem sine operibus legis . Qui enim concludit, homine gratis& sine operibus legis iustificari: manifeste demonstrat exteriorem allum fidei non res

obiectio.

12쪽

quiri,sed interiorem eius actum ad omne persecti nem sufficere. Circa quod attedere debes o anima, scripturam sacram omnibus eam uere intelligenti hus ubiq; conuenire,& illis χlumodo a quibus ma/le intelligitur,discrepare. Dicit Apostolus, homine gratis 3c sine operih' legis iustificari: gratis dicit ad

commendandam gratiam redemptoris,ad euacuadam omnem arrogantiam hominis,ut non glorie. Iustificari ho. tur coram deo omnis caro. Dicit etiam ine operib' minem gram

legis, sed non sine operibus fidei. Lenim Aposto, quo intolligulus a persectione Christianae uitae, opera fidei serius dere non intenditi manifeste patet in eo, qd ad Caslathas scribit.Nolite inquit errare, deus non irridet. Quae em seminauerit homo haec& metet . Quoniami seminat in carne sua: de carne & metet corroptionem .Qui aute seminat in spiritu ,de spiritu mestet uitam aeternam. Bonum enim facientes no deficiamus, tempore enim suo metemus non deficiens res. Ergo dum tempus habemus operemur honum ad omnes,maxime aute ad domesticos fidei. ite ad Romanos. Fratres debitores sumus non carni ut secundum carne uiuamus, si enim secundu carne uis

Neritis mori ini,si aute spiritu iacta carnis mortisficaueritis,vivetis. Item,obsecro uos fiatres per misericordia dei t e ibeatis corpora uestra hostiam uiuente sancta,deo placentem,rationabile obsequiuuestrum. Et nolite cosormari huic seculo,sed resor mamini in nouitate sensus uestri, ut Phetis quae sit

uoluntas dei bona 8c beneplacens & perfecta . Quideκ his Apostoli uerbis accipimus, nisi ιν ipse qui hominem gratis & sine operib' legis iustificari dixit,s necessaria sint opera fides, ubi facultas subesset,intelligi uoluit. Quid em necesse esset honu facere di

13쪽

Nlud bona no deficere,si interior motus fide sufficeret. Aliud velle, aliud denis est bonum uelle,& aliud bonum facere. Perlacere, interiorem motum fidei, honum uolumus & eligimus:per exteriorem eAhibitionem operis, num facimus. Manifestum est igitur ad persectionem Christianae uitae,vhi facultas subest utrunq; actum fidei tam interiorem quam exteriorem necessarie requiri. Sicut 3c ipsa ueritas euidenter ostendit, di/cens : Non omnis qui dicit mihi omine domine, intrabit in regnum coelorum,sed qui facit uolunt Tertiua erio xςm p xxi mei qui in coelis est, ipse intrahit in re.

eom, qui i. ς lorum. .cta cocedunt, Tortium Renus errorum est illorum, qui utru sed ex natura. actu tam iterioris uolitionis a eXterioris operatio. libus fieri pos nis ad Christianae uitae perfectionem necessarium se diffiniunt. credui,sed cν naturales uires liberi arbitrη, siue naturalis facultas humanae naturae absq; auxilio diui

nondum e2. mi iciit Haec fuit haeresis Pelagiana,qus quavistincti sunt. ζcclesia sit codemnaraac multis sci ipturare testimonsis reprobata,in quoruda tamen cordibus quς dam reliquiae mera serpere reperiuntur, qui uirtuo tum exercitium non solu diuinae gratiς attribuut, . sed in facultate naturalis aptitudinis,plusa eXpedit Cotra confide confidunt. Contra quos tamen per Apostolu dicistes plu a dς' tur i Gratui dei sum quod sum,& gratia eius ini' i ta me uacua non fuit. Et rursum.Non enim quod uolo bonum hoc facto,sed quod nolo malu hoc ago, M. Condelector enim legi dei secundum interio. rem hominem, video aute aliam legem in mebris meisa epugnantem legi mentis meae, &captiuam rem me insege peccati quae est in membris meis.

Novit uti Apostolus,s quamuis natura humana

naturali.

14쪽

in eo dignitatis gradu sit creata, vi ad sublimitate aeternς beatitudinis possit eleuari,&ob hoc ad eam , desyderio fertur naturali:propter nimiam tame dinantiam naturae ab excellentia gloriς hoc fieri nos oluit,nisi per aliquod medium,quo naturae humi meitas ad sublimitatem gloriae eleuetur:hoc aute me diu inter natudium,gratiam dicimus. Et si hoc uerum est de na. glQΠ- tura integra,quid dicendum est de iam corrupta,&uarhs peccatorum oneribus aggravata.Quod gravamen ita unicuiq; imminet,vi interdum nec ho

num quidem facere possit quod diligit, aut si facit, non tamen ita facit sicut concupiscit. Vnde Apo solus sub hoc onere se suppressum intelliges,& n5bonum quod diligitsed malum quod odit se facere dolens in gemiscit & dicit: Infeliκ ego homo, quis

me liberabit de corpore mortis huius Frustra enim infelicem se diceret,si naturali facultate ad felicitate

peruenire posset. Sed quia hoc sibi impossibile iudicat,tum propter naturalis facultatis insufficietiam, tum propter pondus corruptionis naturam aggrauans,Vbi doloris sui remedium expectat OX tu, Q Π'

dendo manifestat dices:Gratia dei per Iesum Chri IIS; ba ,

sum dominum nostrum. in diceret; Ruantum nem euangelieX cosyderatione propriae imbecillitatis in meipso eae legis. deficio, tantu ex cosyderatione diuinae honitatis in eius gratia respiro. Ad ide ualet quod per saluatore dicitur. Sicut palmes non potest facere fructum a semetipso nisi manserit in uite,sic nec uos nissin me maseritis Ego sum uitis, & uos palmites, q manet in me & ego in eo,hic fert fructu multum,quia sine me nihil potestis facere . Ad huius erroris manifessationem poterant haec scripturarum testimonia

sufficere, sed ad maiorem dicendoru declaratione,

15쪽

Duae uires. libet quasdam rationes assignare. Attendere igitur Intellectus, debes anima duas esse principales uir ,2 qum sumst uoluxR . mae operationes humanae perficiuntur, ut intelle ctus & uolutas. ae quis ab onere carnis min' sunt praepeditae, nihiI tamen dignu aeterna beatitudinem ... per luas naturales operationes possunt facere, sicut

eκ subsequentibus potes aduertere. Et primo dera tu, ' tione&actibus eius. Notu est unamqua*uimani'mae, suum proprium obiectum habere per quod ad proprium actum deducitur, & in sua actione perficitur, sicuti obiecta perficere habent suas potentias.

Proprium autem obiectum rationis est summu ue/rum, sicut proprium obiectu uoluntatis est summuhonum, & quia nulla potentia per suum proprium obiectum in actum deducitur, nisi ab ipso informe tur. Informari autem non potest ab obiecto, nisi obiectum a potentia comprehendatur sicut uisus non activatur nisi per comprehensionem coloris,nec auditus nisi per comprehensionem uocis,&c. Potetiauero non potest apprehendere obiectu,nisi sit capa citati potentiae proportionatum:eo cip sicut eκcelles

sensibile n5 informat,sed corrumpit sensum, sic eκcellens intelligibile non informat sed obtudit inreulectu. Hinc est op ut principales uires animae ad suas

proprias actiones deducantur,necesse est ut a pprio tuo obiecto informentur. Insormari autem no pos sunt,nisi potetia Sc obiectum eius mutuo proportionentur. ia ergo summu uerum,est proprium obiectum rationis:& summum bonu,est proprium obiectum uoluntatis: eo O in eius comprehensione consistat summa Sc ultima operatio utrius . I ta sententiam saluatoris dicentis: Haec est uita aeterna,

Vt cognoscant te solum uerum de ac que misisti

16쪽

CIRCA LEGEM EVANG. D. Iesum Christum. Et summum uerum& summu

num est infinitae comprehensionis: naturesis uesro capacitas rationis Sc uolutatis est finitae actionis. Finiti autem ad infinitum nulla est proportio, ne aliqua potentia naturalis,potest naturaliter tendere

supra se. Quia nullum ages eXcedit proportionem . . . , principq sui activi.Manifeste patet, principales uires animae,naturali facultate ad proprias suas actio 'nes tendere non possunt, sed oportet ut alia uirtus eis accrescat,qua illud perficiat: hoc autem dicimus auxilium gratiae. Alia etiam ratione id declaratur. Secunda ratio Sicut oportet appetitu rationalem exire a se,&ele, quat e g, Ruari supra se, si aeo debet per amore uniri sic oporis nςςςiis δρtet intalectum humanu supra se eleuari, si debet ad dei cognitionem pertingere. Sed neuter eoru per Proprias 8c naturales apprehensiones 3c inclinatiosnes potest a suis naturalibus eκire, quia nihil est se. ipso maius uel fortius. Ergo si aliquis eorum debet

ad summas 8c ultimas opationes suas,quae sunt operationes stupematurales, secundum statu uiae ad beatitudinem disponentes, secundum uero statum pa/triae fruentes, oportet alio auxilio eκtrinseco adius uari. Hoc autem est auκilium gratiae.

Alia ratione idem adhuc declaratur. Sicut neces TωIa in isse est uoluntatem cuiuscum Christiani se habere cir/ ad idem. ca operabilia,sic necesse est intellectu se habere circa credibilia. Sed uoluntas tenetur obedire diuinis leogibus ad faciendum & seruandum eas, etiam cotra propriam inclinationem & naturale desuderiu ei'.

Iuxta illud quod per saluatorem dicitur: Si uis ad uitam ingredi,serua madata. Et illud. Nisi quis renuociauerit omnibus quae possidet,no potest meus esse discipulus . Manifestum est aute,*madata seruare

17쪽

simi Volutas 8coibus renuciare, est cotra propria inclinatione Sctenetur Obedis naturale de deriu uolutatis. ia naturalis inclinare deo contrR tio uoluntatis est seruare natura in suo esse,obseruampriRm in tio mandatost dei est natura relinquere,& si necesse sit ad iussione dei,ad destructione eam offerre:sicut Ru, patuit in martvriti'.Sicut ergo uolutas tenet obedire diuinis legi, ad faciedu,sic intellectus tenet assen Credere arti . tire diuinis illustrationib' in articulis fidei etia con culos fidei no tra naturale apprehensione rationis ad crededu. Iust per naturR xta sententiam saluatoris dicentis: i crediderit Scie RPPhςβλψ0' haptizatus fuerit saluus erit. qui uero no crediderit, condemnabitur. Sed quia credere articulos fidei qa est necessarium ad salutem, non fit per naturalem apprehensionem intellectus, eo mintellectus nihil potest supernaturaliter apprehendere,nisi in quo resucet,aut euidentia ueritatis, aut similitudo uelpro habilitas ueri aut ibatio rationis . Multi uero lunt articuli fidei in quibus nullum istorum naturali apoprehensioni intellectus relucet: manifeste patet, ne

cessarium esse intellectui, ut ad hunc actum salutis aliunde adiuuetur, hoc est, lumine fidei illustretur,:: quod est auXilium gratiae. EX praedictis omnibus obiectio de ita manifeste colligitur,* quis naturalis facultas homiturali motu nu ad actus naturales aliquid ualeat,tamen ad actus ad summum supernaturales,quibus anima ad uitam aeternς hea

honum. titudinis disponitur,sine aurilio gratis nihil possit. ANI HA. Mirum uideturqd audio. Cum enim

constet, sicut creator omnium deus qui naturam instituit, nihil frustra fecit, sic nec natura una Duastra mouet aut tendit. Alioquin motus naturalis e9set inanis. Sed sicut eκ scriptura & rationibus prae mistis manifeste colligit: appetitus rationalis, natu

rati motu ad summu bonu mouet.Nam suaunu bo

18쪽

cIRCA LEGEM EVANG. Fo.3. nu Spriu obiectu rationalis appetit' ibide dicitur, &ciaru est, ois potetia naturali motu ad suu propriuobiectu inclinat, sicut omnis materia ad sua forma afficit .Quia ergo appetit' rationalis naturali motu

ad sui Iprq obiecti apprehensione tedit, si tunc per

sua naturale tentione ad eius apprehensione peruenire non poterit, nonne naturalis motus appetitus

rationalis,inanis esse covincitur Quid enim aliud est tendere, & ad qa tenditur no posse peruenire,a stra laborare: Necesse est ergo, ut uel mot' naturalis inanis dicat, vel φ natura ad omne id ad qd naturali motu movet, sua naturali facultate pertinge re posse affirmetur . S PIR IT V S. Ea de causa utile mihi uisum fuerat, praedicta materiam aliquato diffusius tractare, ut te ad expiationem huius in te latentis ueneni posim inducere. ia necessalauno erat,errori iam dudu ta famosissimoru uirorum scriptis a ecclesiς determinatione emedato p nouas a rationes obviare. Nisi aliqd in quoruda cordi b', eN se pii trihui' erroris reliquhs lateret,qa necessariu esset eme M' quoruda dare.Hocem si meministi&antea diXera. alu .f. huiusmodi in quoruda cordici' adhuc serpere. EX hoc nepe si bene aduertis,uidebis multos in ecclesia dei ad Christianae uitae exercitia uarqs duci deisderqs,8c passim magnu amoris feruore ut uidet Orien De seruore indere,nuc magna tacere,nunc mira dicere,maiorat ordina:o quodc mirabiliora omittere,ac alios huiusmodi ipetuo rialam seu nosi spiritus feruorem no sequetes, ignauiae arguere. secudum sci Hinc in exterioribus obseruanths 8c ceremonqs risu'm

gor intolerabilis exhibetur, & circa deficient sed' co bo ali, ea tres,benignitas charitatis negligitur. Otus appeti' e edito autus sui inratigabiliter exequutur,traditiones nomis' modicii utilitinum magno amore amplectutur, sed potiora legis

19쪽

Naturalis fas cultas ad bo. nubene facie dum nfisi sus, ficit.: a Differetia Iter uita gratiae stultam naturς. Apostolus. Vivo egor non ego.

Praeterire reperiuntur. Quibus congrue illud salua roris pharisaeis improperantis conuenire uidet. Vae uobis scribae &pital fari hypocritae, qui decimatis mentam & anetum 8c cyminum 8c relinquitis quae rauiora sunt legis iudicium 8c misericordiam 8c ficm,haec Oportuit facere,& illa no omittere. Duces caeci, eXcolantes culicem, camelum autem glutim

tes. Sed quid Magno charitatis feruore tam ad propriama ad proximorum salutem aspirare uident. ded si subtilis discretionis acumine singula penetra tur,proculdubio reperietur,* ad huiusmodi qus in oculis hominum magna uident,non diuini spiritus feruore feruntur,sed propriarum passionu deside rhs agitantur. Videtur spirituale esse quod agitur, sed proculdubio, caro 8c sanguis reuelant quicquid actitatur. Ab hoc malo ut caveas o anima te ammonitam esse desydero, vi si bonum anere te delectat, honum etia bene facere no omittas.Nulli enim dobium, quin naturalis facultas hominis,ad multa hona facienda sufficiat:sed sentire up ad bonu bene fa ciendum sufficiat,a synceritate Christians fidei omnino degenerat.Sicut Apostolus ad Calathas euideter demostrat cum dicit: Christo confiκus sum cruci. Vivo autem iam ego,non ego,Viuit uero in me Christus. in autem nuc uiuo in carne, in fide uiuo fit a dei, qui dileκit me,& tradidit semetipsum pro me. Non ob acto gratiam dei. Si enim per lege iustiscia,erno gratis Christus mortuus est. Cloriatur em Apostolus,amore se unitum Christo, 8c uitam gra/tiar inuenisse in Christo,qui antea uita mortis miserabiliter agebatur sine Christo . Sed q alienam uita gratiae qua fecit charitas, censeat a uita naturae qua regit cupiditas,manifestedicens: Vivo ego, iam no

20쪽

cIRCA LEGE H E V A N G. Po. .ego,viuit uero in me Christus. Quasi diceret:Ope

ra uirtutum quae uitam gratiae in me demonstrant, non facio in uirtute naturae qua homo sum, sed eκ uirtute gratiae qua amministrat Christus qua eius membrum sum. Et ideo iam no uiuo ego operans secudum motum naturae, sed uiuit in me Christus,

qui uigore sipiritus sui mouet me ad ministeriu suua se praedestinatum.Fel, qui hoc dicere potest cum Apostolo, vi mehrum Christi effectum, ita ab eius spiritu absorbeatur,vi in statum quedam supermu

danum transformetur, Ut motum naturae molestu

non sentiat,sed in iraquillitate spiritus motum gra, tiae sequens, totum diuinum est quod degustat. ANI HA. Gratissimum nihil est quod audio . Sed quesio te ut clarius me instruas de errore imp ruosi spiritus quem demonstras. Videris enim diceremultos interdum magna bona facere,deu tamen sic facta bona non acceptare.Vnde fit,ut quavis multum laborant, tamen ad optatum finem non perueniant.Cuius quidem discretionis acumen quia non attingo,a te plenius informari de*dero. S PIRITUS. Si huius discretionis claritatem uis dere de deras, ab eXercitio carnis te paulisper sub trahas. Quia iuxta Apostolum . Animalis homo Animalis h no percipit ea quae dei sunt.Vt ergo a praemisso ero mo n6 pcipit rore libereris,& in omnibus agendis uerae discretio q spo dei. nis lumine illustreris,ante omnia te attendere Oporstet: error nihil aliud est,nisi discrepantia a uerita id eri Q te, vel disti militudo ueritatis: veritas aute deus est. Vnde liquet, a ueritate discrepare,est errare, sicut obliquare a recto tramite est deuiare, hoc est, de re cta uia errare. Et ideo quam difformius a ueritate discr*dtur,tanto obliquius erratur. Attendere etiam