Diui Ioannis Chrysostomi Liber contra gentiles, Babylae Antiocheni episcopi ac martyris vitam continens, per Germanum Brixium Altissiodorensem ... latinus factus. Contra Ioannis Oecolampadij translationem

21쪽

CONTRA GENTILES. 3

nihil prorsus lucri nihil auctante dei optimi maxu

mi bonitate accessiste: ut qui non alijs egerent iugulam toribus,q illis ipsis a tubus geniti filissent.Haec etiam si magnu aliquod mura luna subsecutum fuisset, neradum sicubi exiguum quoddam,ac nihil reflamandis, idem 3 multa impostura scates proditum fuerit, haec inqua opera etiam si magna fuissent, tamen quae ego

dixi eiu modi fuisse constat, ut abunde probare pos

sint, ij quidem certe, qua mente prorsus alienata neet quaquam sunt,qtunam plane essent operum illorum artifices,ut flagitios . ut omnibus modis scelesti, ut nihil non ad vitae,statusq; nostri subuersionem molientes.At vero dominus noster a s es nobis quod tale foret nihil quicqua imperauit, sed adnurabilis quum sit ob ea,quae ardidit muricula nimiru ob ea quae reli:

qui praecepta nihilominus, ob miracula iure ab omnibus adorari, ac deus esse credi possit Impietatem quippe eam quam diximus aductu ipse suo soluit,ac

quod mirabilius etiam est,ab hac dura, Scimmani tyrannide non nos modo,qui ipsum adoramus, sed eos item a quibus blasphemass,ac conuitis laceratur, inaramune esse voluit,nes enim gentilium quisquam huius nodi victimas daemonibus suis posthac offerre coactus est data est ille erga nostrum genus humanita; te semper usus, cuius etiam ampliora extant erga inirebit

22쪽

D IO AN CHRYSO STOMI

micos suos beneficia,edaemonum in amicos suos maleficia. Siquidem daemones eos a quibus colerentur, at honorarentur propriorum liberorum mactatora res agere coegerunt, quum contra CHRISTUS e

qui se uersarentur ab huiusmodi imperiis liberos sisse voluerit, immanis 3 illius sacrifici, immunitatem,

necnon pacem hanc admirabilem non intra suos modo coartauerit sedec ad alienos sis eduxerit.Hac ratione ostendens illos quidem tyranos quosdam,ac generis nostri pestilentissimos hostes esse quo nomine sic, ijs etiam quos sibi asciuerant quasi alienis abuteibantur,siquidem erant 8c ipsi alieni.Ipse auteti rex, de opifex, de assertor totius generis hominum extistit, ob quod vel alienis, ut proprijs pepercit.Etenim proprium ipsius opus erat uniuersa homanum naturara,quemadmoduec discipulus eius ait, Inpropria venit,d propris eum non receperunt. Verumenimueraro omnem eius in nos dementiam numerare temporis huius non est ,de qua quidem,ut nullo unqua tempore loqui desinas,tanta etiam virtute praeditus,quaruta incorporeas illas virtutes praeditas esse par est,ne siequide rem pro dignitate attingas, Uenim bonus est, solus ipse nouit, quandoquide dc solus ipse sic bonus est Vide igitur cuius nodi verbis discipulos suos conueniat. Amen amen dico vobis,qui credit in m ope,

23쪽

CONTRA GENTILES. qra quae ego facio, de ille faciet,& his item maiora facies et nec enim latae eos gratia participes esse voluisset, non summa ipse, at adeo immensa bonitate praedi tus.quod si quis forte mecii disceptet,vbinam GH MIS I oraculum hoc finem sutian sortitum sit,accepto in manus libro eo, cui ista apostolarii nomen est:(cotinet autem is non acta ipsa omnia,ne I Omnium,sed unius latum, de alterius, Mea quidem non ita multabvidebit hinc aegrotos in lectitiis decubates umbra autem beatorum illorum solo statim corporum attactu ipsis sanitate restituere:hinc furiosos permultos utrato prorsus alio, q tactam Pauli vestatim remedio, ut ab infestante ipsos daemone liberaretur Ius e. ue omnia si quis factiun es e dicat,& figmentorum prS'stigia minimepersuasu facile certe quae nunc conspiciuntur, ad blasphemum os obturandum,adii pude' faciendum,ad effrenem linguam cohibedam, satis superque fuerint.Nulla est erum in eo quidem orbe qui apud nos habitabilis est seu regio, seu gens, seu urbs,

ubi nova at inopinata miracula haec non decantenditur,quae quidem si figmenta fuis erat, prorsus in tan tam hominum admirationem non venissent. Atque huius rei testimonium ipsi vos nobis exhibere possietis eorum enim quae a mediciatur neces arium nobis

non erit aliunde fidem mutuar quum vos,qui ijdem

24쪽

D IO AN CHRYSO STOMI

hostes nostri estis,nobis per vos ea praestetis. Nam nam enim ob causam Zoroastrem illum, item p a motrum ne de nomine quidem multi, imo vero nulli nisi admodii pauci norunis quoniam figmenta sunt, quae de illis circunferuntur omnia,quanquam rumiletli tum ii etiam, qui illorum facta memoria prodideraruntiummi artifices fuisse feruntur illi quidem inrapostura comminiscendae atque exercendar, hi autem mendaci orationis illecebris adumbrandi.sed quem admodum omnia frustra ac temere ivt,quum vitiaratum,infirmum ac minime verum fuerit eorum quae

dicere proposueris argumentii,si quum id talidum,

ac veris, omnia rursus rustia ac temere tetantur,quae

ad illius subuersionem ab inimicis excogitata suerint, veritatis enim robur plane nullo indiget auxilio, sed vi infinitos habeat, qui ipsam extinguere conetur, ea non solum non obliterari potest, sed reper eos quoreque a iubi oppugnatur spledidior multo ac sub limior exurgit,eosdem illos irrides,nihil aliud, tum sese discnitiantes,tum vere insanientes.Etenim apud nos quae vos figmeta esse affirmatis,& tyranni, Sc redises, S inuicti dicendo sophistir,praeterea Sc philoso mi, de incantatores,d magi, de annone subuertere summo studio tentaverunt,8 debilitata est aduersus eos lingua ipsorum, ut prophetae verbum stirpem,

25쪽

CONTRA GENTILE S. sde sagitta infantium plagae eoru facts sunt.Ipsi enim

reges non alium sane fructum reportartit,non alium quaestum secerunt ex us,quas nobis struxere insidijs, nisi quod feritatis opinione apud omnes assecuti sui.

nam propter eum demum furorem,quem in martyrare praettulerunt,in communem naturam ferocientes,

seipsi imprudentes infinitis obnoxios opprobri, reddicerunt.philosophi autem,Sc ingenios item rhetora res,opirnonem multam cum apud pleros phaberent, illi sanctimoniae ,hi eloquentie gesta aduersus nos pugna, ita ridiculi evasere, ut vis fuerint nihil prorsus a nugantibus pueris discrepare.e tot enim etibus, ex tot populis,non sapientem aliquem,non insipietem, non virum,non mulierem,sed ne puerulum quidem a sententia suadendo deducere potuerut.quin potius

tantus risus ex ijs, ae illi contra nos tentavere, moret

tus est, ut vel eorum libri in nos scripti iam olim exo leuerint,ex quibus etiam complures simulatque editi fuere,funditus deperiertit,sicubi autem saluus aliquis comperiariis , hunc penes Christianos asseruari inue nimitantum abest, ut ab illorum in nos insidij detri mentum aliquod suspicemur:si cirridemus multipli ce eosdemque superuacaneos illorum aduersum nos conatus,nes enim si adamantinabat immortalia nobis corpora inesten corpio repentes ignem mamo

26쪽

D IO AN CHRYSO STOMIbus constringentes timeremus, quinimo de huius rei periculum vulgo ostetantes faceremus : eadem ratioran nes posteaquam animas nostra fidem p in nobis tantam stabilivit CN aedis rus hostium nostrori vera nenis impetiti timemus.nam si nobis imperatum est super serpere a scorpio uper omnem item diaborali tyrannidem ambulare multo magis super vermes,

sis carabe .horum enim librorum ab aduersaris religionis nostra conscriptorum nocumentum tali inrateruallo dissidet, si eos compares in mali illius in nos daemonis insidiss.Et nostrarum quidem rerum ea est ratio vestrarum vero talis. Aduersum vos nullus unquam bellum gessit, ne penim Christianis fas est ne

cessitat ac violetia illata errorem subuerter sed tum suadela,tum oratione tum mansuetudine hominum salus cocilianda est quo nomine nullus omnino rem ex eis qui a C H RI set o steterunt talia aduersum vos dogmata sanxit, qualia aduersum nos excogitarunt, qui daemonum cultum sunt secuti. runtamen gentilis superstitionis error tanta quiete quum frueretur, Z a nemine illi negocium facesseretur,per sese tamen extinctus est,ac in se ipse corruit, eorum corporum more quae longa ac diutina tabes exedit:quae quidem sponte sua,vel a nemine offensa corrumpiitur,ac sensim distatuta prorsus depereunt. Quo fit ut si nec in

27쪽

CONTRA GENTILE S. 6totu satanicus iste risus ab orbe exoluisset,certe vel ea quae iam facta sunt ratis forent ad firmandam in no bis rerum suturarii fidem,plura enim tam breui temet pore subuersa quum sint,de reliquis nemo posse comtrouersiam mouebit.Etenim urbe capta,muris diruetis,exustis praetoris theatris,deambulacris,denicidera letis j omnibus, qui arma ferre possent, si quis forte intueatur porticus aliquot semiustas,& paucarum dium stantes adhuc partes, salvis aniculis ac puerulistis non continuo vici ora requi plurima iam ex parte rerum potitus fuerit, victoriam controuersam se sturus est,tanquam non valenti quod reliquum est con ficere.Piscatorum vero instituta non perinde sese habent, quae ipsa in singulos dies magis florent, de qui: dem non per apertam quandam,ut sic dixerim,planiciem non per quietem, sed per afflictionem, per bel la,per pugnas ad ostiam si pitatem perducta sunt. Getilitas enim per uniuersum terrarum orbem latis sime quum patuisset,inortaliumq; omnium animos occupasset post odum it ut videmus, postiatum robur,atque incrementum,ipsius C H RI SI I virtute dissipata est.Nostra vero praedicati non quum iam ubis tradita ac solide stabilita esset, aduersas bellato rum manus sustinuit, sed vixdum in auditorum ni

mi infixa,ais insita iam inde ab initio coacta est,tan

28쪽

B IOAN CHRYSMsTOMI quam acie instructa depugnare contra uniuersum terrarum Orbem contra principatus, contra potestates, contra mundi dominos ac rectores tenebrarim sectili huius,contra spirituales versutias fidei enim scintilla nondum bene accensa fluuis ais abyssi undequa pinfluebat. Vos autem, inor,nequaquam latet, non perinde es e plantam an euellere,quae multis iam annis radices alte egerit, atque eam quam nuper seueris. sed tamen quum is esset rerum status in Christianae quidem pietatis scintillam,quod modo dixi aduersam norit mare inundabat ea vero scintilla eiusmodi in undatione non solum non restinguebatur Ade maritor, de illustrior inde ut exurgeret, quoquoversum statim omnia suo flatu comprehendebat,aduersariorurum partes facile perdens ac consumens nostras auratem Christianorum excitans,atc ad immensam tol: sens altitudine.etiamsi viri quidam simplices, tenues, atque obscuri operam ad eam rem sitam praestarent. Nec vero piscatorum illorum vel verba, vel miracula succesium huiusmodi efficiebat sed GH Rari a virtus in illos esticaciam suam infundes. Nam exis; qui quae dixi miracula edebant, ter,is Paulus fuit, taber, naculorum texendorum artifex: ter, Petrus is fuit, piscator erat. Se quidem in mentem nunquam venis se hominibus tam tenuibus,tanas abiectis tale quide

29쪽

CONTRA GENTILE S. et

dam effingere nisi si quis eos insanisse,ac delirasse didicat:hi porro quod non insanirent liquet tum ex egregijs virtutis eximia operibus,quae illi solo verbo di

derunt,tum e compluribus qui etiam nuc huiusmodi operibus fidem habent. Nunquam igitur talia tera mere illi vel mentiti fuissent, vel gloriabundi aetas sent. Siquidem quod initio dixi,qui alis verba datu:

rus est, metitur ludem mentitur autem non sic, ut

omnibus planitin id fiat. Si enim posteaquam reres ipse contigerunt, e tam multi rerum earunde euen: tum veru fius e sunt testati, tum ij qui per ea temporara crediderunt,tum ij qui ex eo tempore bis eadem hec ita esse de tant,non apud nos modo sedec apud barbaros,le si qui barbaris ipsis sunt fleratiores:nore nullos tamen adhuc inuenias, qui post tot ac tantas: a post uniuersi, ut sic dicam, orbis testimonium, prorsus ijs omnibus, quae antea facta sunt, nullam fi dem habeant(ut taceam hic permultos esse, qui de re tota nihil quicquam inuestigare,nihil indagare, nihil examinare laborant)quis obsecro, initio neque rebus ipsis coram perspectas nec recepto rerum earundem digno testimonio fidem suam. Hi det o obstrinraxisseis tud aute omnino illos comouis et tale quid dam fingere at 3 componere sies enim orationis vicqua enim fronte id illi attentastentiquum eorum alm

30쪽

B IOAN CHRYSO STOMIter literas prorsus ignoraueritone opum, ac diuitiarum copia subnixi erant,ut quibus necessarius Victus vix suppeteret manuit suarum opificio victitatibus, at neque obnatalium splendorem cristas tollere illis licebat. terius enim patrem ignoramus, tam fuit ille Obscurus ais ignotus, Petri autem notus quidem pater fuit Ad ea ex parte Pauli patrem claritudine superarat, quatenus eius nomen sacra tantum scripturae nobis notum,ids propter filium esse voluertit, Quod si de regionem,8 getem exquirere velis,alterum tam licem fuisse comperies, alterum ignobilis ciuitatis cisum, seu,ut verius dicam,non ciuitatis,sed vici cuiusdam infimi incolam, quippe qui Bethsaidae locum in Gallisa hoc nomine appellantonatus sit. Iam artes eorum quisquis audiet,quales fueriit, videbit nihil iratas magnu nihil graue spirare: nam tabernaculorum artifex piscatore quide honestior,sed idem tamen caeteris artificibus vilior.Vnde ergo, obsecro, unde rem tantam simulare auderens quanam spe sublati quo praesidio freti nonne calamo:atshamos an cultro ac terebras homines insani in malam cruce iam lainc non discedetis,aut vobis praecipitiu aliquod parabitis a gedum vero fingamus per vos hoc quod alioqui ita manis viribus fieri nequit,fieri tame posse:hoc est ut tum is qui palude recens egressus sit,haec verba sur