장음표시 사용
471쪽
loram,& Geo iam Menesium,qui singulis triremibus praeerant, incursabat, ct no paucos interimebat:& haec in Siquetrae &Menesi j cospectu faciebat, qui
nullo modo propter aestus acceden iis impetum suis ope afferre poterant.Tempus enim hostis acer dc infestus obseruabat, quo nam,que remis n5 agebatur, ei nocere minime possent Siquetra cum illi iter instaret,ut Cochimo in Lusitaniam intenderet, Henricum Mene siti arci Chaulens praeposivit, maritimarum rerum curam Iacobo Femandio Begiensi dcdit.Ei vero, ut mare illud tueretur,
duas naues magnas,tres triremes, Vna naiie longam, & unam praeterea minore
nauem reliquit: deinde vela dare iussit. Cum vero Malacia summa nauigatione illius impediret, in ora naues suas prope Regiensis classem costititit. At Hagamahamedus cum nullam rei bene gerendae occasionem amittendam existiniaret, cum triginta longis nauibus classem Lusitana circumibat,eam; multis tormentorum letibus assidue verberabat, dc illius conatus nauium suarum celeri tate,& vehementi remorum impulsu, de concitatione frequen ter eludebaci Siquetra cum se loco mouere no posset, angebatur Begiesis Andreae Mus Rui triremiscuiusdam praesectus erat, imperauit, ut triremem suam in ostili fluminis,quod Chaule alluit, impelleret,ne hostes per fluuium inuecti,arcem oppugnarent. Sed Hagam aliam ediis in Sousam inuectus, triremem nocte crebris ictibus oppugnauit,septe Lusitanos occidit, vulnera grauia dc periculosa multis imposuit. Alexius Solasse, Andreae Solis e frater, non leve vulnus accepit. Ad
triremem tande, ut eam retineret, suam nauem applicuit. Georgius Menesius ut ope Soule serret,accelerauit.Nihilo tame fecius Hagam ahamedus, ut utramque alligaret,summa ope c5 tendebat.Sed Begiensis cum trireme, cuius praese-etus erat,&Franciscus Mendoracu qitatuor lemias subsidio occurrit :&cu triremem Sousae laceram dc dissipatam animaduerteret, eam submoueri iustici Deinde in triremem Georgij Menesij transcendit. Naues interim nostrae eo quod ventus omnino defecerat,immobiles permanebant. Praelium verberar-s t. Qui erant in lembis clim no possent. ut non auderent hostium impetu sit - stinere,lembos si ibduxerunt, ut triremis puppi se defenderent. Itaq; omne ce tamen erat contra duas triremes institu tum.Malus triremis, in quam Begiensis se contulerat,erat iam pertul us,latera multis in locis yersossa. Regiensis cum acerritiae dimicaret,&omnibus locis occurreret,optimiq; ducis,&strenui militis munus sim ut obiret, exemplo suo mul tos ad rem strenue gerendam excitabat.Clim vero lembos non aspiceret,in puppim recurrit. Ergo,inqui homines
perditissimi, tuos nec pudor neq; religio ad ossicium impellit, mavultis turpiter fugiendo ab hoste crudelissimo necari, quam sortiter &animose dimicacio, vitam tueri. Dum haec diceret, tormetiunius ingentis pila latus illius percussit, loricam perfregit,ct: ipsius loricae fragmenta intra lacerum corpus immisit. CuGeorgius Menelius illum cecidisse conspiceret, corpus illius integum exo inuolutum a militum conspectu subtraxit, ne multi caede illius exanimati, a pugna desisterent. Eos autem, quos mors illius fallere non poterat, adhortatus est, ne
472쪽
unius viri casu anim6s demitterent, imo virtutis illivsexemplo ad sim ite decu, aspirarenti Tum ducis ossicio egregi E sunetiis, multa pertulit. At multi ex illis,
qui tormentis praeerant, occisi iam fuerant.Tum quilibet pro usu quem habebat,eorum vice munus illud administrabat . Remiges, cum essent a Christi sacris alieni lingua nostris ignota hostem magnis vocibus admonent, ut trirem Ealligent. Neminem esse iam,qui eam tueri posset,cum omnes aut mortui, aut vulneribus debilitati sui sient. Menesius cum hoc animaduertisset, septem aut octo remiges vulnerauit,reliquos sormidine perterritos in ossicio cotinuit. Haga mahamedus tamen, in magnam suorum partem intersectam, multas naues laceras animaduerteret, praelium, ne grauius aliquod damnum pateretur, omisit. Menestis, ut ijs,qui erant in litore,&praelium spectabant, victoriae speciem praeberet, illum perpliquod spatium inste quutus est. Deinde triremem quae omnem propemodum praeli j impetum sustinuerat, multis vexillis ornauit,&tormetorum omnium fragore laetitiae significationem dedit,quod illius ciuitatis incolis maximum terrorem incussit.Deinde ut magis victori cossessionem cunctis exprimere ad vesperum in anchoris constitit. Postremo sublatis anchoris ad nauem pretioriam accessit,iacerάmq; triremem,& numerum corii, qui pugnando ceciderant,ostendit. Siquetra noluit inde discedere,an te tua classe sena reticeret,&ad Odoardum Menesium literas dedit, quibus rei statii significauit. Classe autem resecta,maritimarum rerum praefecturam Antonio Correae commisit, tantisper dum Ludovicus Menesius Odoardi Menesii frater, veniret, qui suerat ab Emmanuele mari praesectus. Rebus ad hunc modum constitutis, Siquetra Cochimum proseistus est, ut se ad iter, quod erat ei in Lusitaniam faciendum,compararet. At Hagamahanaedus sex & triginta longas nauestiirsus instruxit, & ita in Chaulis portum inuectus, classem in loco constituit, quo illam tutam 1 nostris facillime conseruabat. Haga malia medias clim Corream nihil mouere cerneret, ad classem illius accessit, &postquam ad ictu tormenti constitit,multis tormentis praelium instituit. At Correa tormetarij pulneris inopia laborabat,&ideo, ne totum sine magno fructu consumeret, iumma vigilantia prouidebat.Nostri duas turres excitarant, atque munierant, una adoram, qua numen in mare cadit, in qua specula erat,alteram propius urbem. Hagamaliam edus cominus decertare,nsi satis tutum arbitrabatur. Turrim vero quae erat ad fluminis ostium, oppugnare costituit. Eam triginta tantum viri Luittani tuebantur.Ducem igitur hilum nomine, cum quindecim nauibus ad eam oppugnandam misit. Is ducentos viros in terram exposuit, in loco, querupes excelsa tegebat: qui inde in editum collem subierunt, qui turri imminebat. Hi turrim a terra acriter oppugnare, naues E mari quatere tormentis instituunt. Nostri ancipiti praelio disti Ai,nulli tame loco desunt. Turris Praeseditis, cui nomen erat Petrus Vascius Furnianus, dum periculii a turris orti animo propulsat, tormenti unius ictu percussus occubuit. Simon Ferretra,& torme torum magister,& nonnulli eiusdem muneris artifices occisi sunt. Correa interim,
473쪽
quamuis praelium cum Hagam ahamedo tunc inire Rodericum Vascium pe- retram cum septuaginta viris Lusitanis duobus lembis immisit, ut ijs , qui arce tuebantur,lubueniret. Ii cum in terra desilirent,in hostes, qui collem occuparati nuadunt,eosque loco pellunt,& in sugam coni jciunt, & ferociter in litus insequuntur,&multos interimunt. Hagamahamediis verbpost praeliti longo spatio protractum,cum e suis maximum numerum interfectu aspiceret, receptui
signum dedit.Porro autem Correa praelij contentione liberatus, in turrim iuit. Ibi eos mortuos, qui dicti sunt, aduersis vulneribus inuenit. Multos praeterea vulneratos offendit. Parma unius,cui Petrus Queirosius nomen erat,septem dc viginti sagittis transfixa suerat: & alius nomine Emmanuel Cugna, similiter quinque de viginti sagittas parma infixas gerebat Alij similiter multa signa virtutis indicabant. Dum hostes ab arcis ingressu repelluntur, triginta ex illis caesi sunt,& alij praeterea sexaginta in ii tore ceciderunt, praeter eos,quos Peretra caeciderat. Omncs serme, tui hoc praelio caesi sunt, nobiles erant, quos cultus elegantior,&armorum usus indicabat. Inter eos Chilus,qui ad arcem oppugnandam missus suerat,&AEthiops quidam agminum ductor,vir sortissimus, iacebant.Mortuorum capita Correa prFidi iussit,ut ea ad Hagamabamedum muneris parum grati loco mitteret. Turrim vero resecit,& firmiore praesidio muniuit, illique Aluarum Brittium praefecit. Interim Ludovicus Mencsius interuenit cui Correa classtem continuo tradidit, de inde Cochimum prosectus cst. At Melichiazius pacem ab Odoardo Menesio si ostulauit,& culpam belli in Siquetram trastulit . Hagamabam edio vero, ut se cum classe reciperet,imperauit. Dum haec in India citeriore geruntur, Georgius Albuquercius Binta mi urbem egreste munitam oppugnare constituit. Itaq; magna classe comparata,ineam insulam traiecit, ad urbem instra posuit, de stationes propugnatoribus nudare instituit. Sed scalas non attulerat. Dictum enim illi fuerat, stationes & propugnacula propter humilitatem transcendi facillime posse: quod lon*e secus esse reperit.Itaque fuit ab oppugnatione cum damno repulsus.Multi namque telis hostium ceciderunt, inter quos Georgius Melius extiti qui cum Antonio Brittio in Mai ucas insulas nauigabat. M ulti vulnerati sunt. Ita deinde te receperiit, ut hostes eos insequerentur, neque caedendi finem facerent, usque eo, dum in scaphas & lembos,deinde in naues cum periculo non mediocri conscenderent. Laqueixi mena maritimarum rerum praestetus,ut magis vietoriae consessione exprimeret, cum nauibus viginti classem Lusitana persequutus est, Egidiumq; Simo nem celocis praesectum cum omnibus, qui sub illo militabant, interfecit. Exitus igitur rem te me se susceptam At fieri plerunque sistet, infelix admodum consequutus est. At Antonius Brittius ex eadem insula prosectus, ut Malutas insulas peteret, ad Iauas in eo cursu delatus, clas lem in Agacia mensi portu G-stituit. Erat enim ea ciuitas foederata. Aberat inde non procul insula nomine
Maduram,cuius aqua laudabatur. Itaq; magistrum nauis su .ueo misi ut aquaretur. Incolae in nostros impetum fecerunt,& lembum ceperunt,&captiuos, eo
474쪽
quod insta quadam temeritate de inselentia primi iniurias intulerant, nullo modo, nisi pretio pro redemptione persoluto , reddidem n t. Brittius propterea quod hyems erat, non potuit eodem anno in Maliacas nauigare:&apud Hagaci menses hybernavit. Et haec quidem in ulteriore India gesta sunt. Sub id vero tempus, ArmuZij Xerasus operam dedit, ut scelus meditatum in actum tandem erumperet. Postquam enim opera &industria Correae Baliare mensi insula potitus uiit, tantos ad scelestum illud facinus perficiendum spiritus al- sumpsit, ut oblitus fides,atque recentis illius benefici j ,conatus omnes ad exitium nominis Lusitani comparauerit. Obstabat tamen Regis ipsius voluntas in Lusitanos propensa, tui etsis ceri crebris sermonibus alienatus a nostris extiterat, noui tamen muneris & beneficij recordatio eum rursus ad fidem , ut antea faciebat, obseruandam allexerat. Hominis tamen scelestissimi importunitate victus,&sbceri altistoritate commotus, quamuis pestem sibi comparari eo scelere perspiceret,hominibus perditissimis assensus est. Die igitur ad facinus praestituta,in aedes, in quibus Lusitani habitabant, irruerunt, inopinantes oppresserunt, de domos aliquas incenderunt. Supra sexaginta ea nocte Lusitani caesi sunt. Huius coniurationis indicium ad arcis Praesectum delatum fuerat. Sed tanta suit hominis in tanto periculo propulsando negligentia,
tantique suscepti muneris obliuio, ut ne commeatum quidem ullum adobsidionem tolerandam in arcem importandum curauerit. Ea tamen nocte, Ut in re tripida fieri potuit , Garsia Cottignius , hoc enim praesecti nomen erat, ut diximus, turres ducibus assignauit,& tormenta apte collocari praecepit,&aciem instruxit, quae Lusitanos in arcem confugientes exciperet, & impetum hostium ab arce repelleret. Nostri cum ex arce egressi suissent, in Saracenorum turbam impetum dederunt, mult6sque ex illis occiderunt, & non paucos Lusitanos, qui nondum interfecti fuerant, conservarunt. Cum vero in arcem redirent, in hostes, qui vias obsederant, inciderunt. Fit atrox praelium. Hostes odium acerbum & immane, nostros desperatio & indignatio stimulabat. Illi multitudine furenter elati, nostri virtute freti dimicabant. Tandem cum nostris via serro aperienda esset aliter enim nulla spes salutis erat tantam impresilonem secerunt, ut hostium aciem perrumperent, & multos interficerent, atque tandem in arcem euaderent. Omnes tamen, qui quadraginta tantum erant, vulnerati fuerunt. Cottignius ea nocte nuncium de rebellione illa,& periculo, in quo versabatur, ad Praetorem in Indiam misit.Et quia materia ad excitanda propugnacula deerat, nauem Oneratam, quae in anchoris consistebat, exonerari, &di sibi ui ,&omnem materiam in arcem comportari iussit: quod non sine maxima amaonim contentione,& sine multo sanguine, de aliquorum caede fieri potuit. Multi namque Saraceni, qui opus impedire nitebantur, occisi su nt, & aliqui etiam Lusi tani ceciderunt: inter quos vis egregie sortis , 'ascus Viei in nomine, cuius in ea pugna praeclara virtus sue rat, occilia est. Eo vero tempore Emmanuel Sotis ad avares, qui cum classe
475쪽
mare Persiaim Sc Arabicu peragrabat, vi tempestatis in Mastatem delatus suerat. Eb Tristanus Valcius Veiga nauem, Calaiate prosectus, appulerat. Vrbis praesectus il lis Armugij rebellionem, de scelus in Lusitanos conflatum nunciauit. Significauit praeterea , se literas as Armuzij Rege accepisse , quibus imperabat,ut omnes Lusitanos, qui in eadem urbe versarentur, consevim occideret.
Quod etiam Calaiatensi praesecto, post Veigar ab illa urbe diggressum, praescripserat. Omnes enim illius orae ciuitates ad Armuzij ditionem dc imperiit pertinebant. Cati latentis autem praefectus continuo paruit, & omnes Lusitanos, quos pratuit,interemit. At Mascatensis, cum esset vir senex , long6qtie rerum Vsu peritus,& coniectura prouideret, iacinus illud non esse seliciter casurum, sea caede continuit. Veiga fuit cir neque moderatus, neque moribus & vita rectEconititutus,tanta tamen animi magnitudine praeditus,ut nullum unquam pe riculum sermidaret,ita,ut multi illum insaniae,&praecipitis cuiuidatra temeritatis insimularent Is tunc, cum inter illum &Solitam iurgium extitisset, lotus cum triginta Lusitanis Armitatum prosectus est, & per inediam hostium classem,in densos tormentorum globos,& in flammas,& tela, & in sagittarii multitudinem irruit,tantaque virtute dimicauit , ut omnium iudicio vires humanas superaret. Atque tandem cum hostium classem perrumperet, in arcem penetrauit. Praebuit facinoris illius audacia hostibus maximum terrorem ,&obsessos ad spem certissimae salutis erexit. Emmanuel Sousa ad insulam Quei-xumem,quae in arcis conlpectu posita est,naues appulit Cottignius cum a Vei-ga percepisset,Sousae classcira esse exiguam, de hominum praesidio no satis munitam,illum rogauit,ut simultatem deponeret, Id se rui liis cum Sousa coniungeret. Is , etsi vulneratus erat, Cottignij precibus obsequutiis est. Iterum igitur non cum minore periculo classem hostium perrupit,& Sousiam de statu ii quo arx tuc esset,admonuit. Cum igitur aestus accedere in hostes inuecti sunt. Pretium fuit utrinque magna virium &armorum contentione commissum. De 'cem hostium naues depressae, multi intersecti atque vulnerati fuerunt. Enostris unus cecidit,octoginta vulnerati si int: classis vero Lusitana ad arcis portas, hostibus frustra repugnantibus,accessit.Xerasus cum cerneret arcem mari,propter Lusitanam classem,oppugnari minime posse, omnes vires ad oppugnationem,quae ex urbe fiebat, nuertit. Consillio autem Turcae cuiusdam, nomine M irabdelic, viri in bellicis rebus exerci ti,stationem in regiis aedibus erexit, dc alteram similiter in Xenodochio Lusitano, quod inter Resias aedes &arcem interiectum erat,excitauit.Vnde,eo quod propius abesset, nostes plurimum damni crebris tormentorum ictibus nostris inserebant. Garsia Cottignius Em 'manuelem Vetulum, & Rodericum Varellam cum hominibus quadraginta: in eam stationem immisit. Hi stationem acriter oppugnant, parietem disturbant,violenter irriimpunt,magnamque caedem faciunt duo tamen in eo prγlio cadunt,&omnes terme vulnerantur.Statione ad hunc modum capta,
tignius tormenta omnia, quae in ea disposita suerant, in arcem deportari p*:H. cepit.
476쪽
cepit .Xerasus ingens tormentum in insima regiarum aedium parte collocari iussit: illius ictibus arcisportae confractae, atque dilaceratae sunt. Aditum tameillum Cottignius obiectis molibus obstrii xit , de multa tellure compleuit. Tum e templi turre,quae erat regijs aedibus aduersa, tormentum excellenti arti fici commisit,qui ita collineauit, ut hostium tormentum, quo fores effregerant, iistuprimo dilaceraret. Hostes exterriti quide eo casu sunt, in instituto tamen perseuerabant. Nostros cum multum fames, tum multo vehementius sitis astrictabat. Homines quidam obscuri ex arce aὸ hostes transfugerunt, quorum indicio Xerasus accepit, nostros non posse diutius sitim perferre. Eo nuncio fietus statuit, arcem admotis scalis oppugnare. no credebat enim, ullas vires in Lusitanis ad resistendit propter aquae penuria residere. Hoc fuit Cottignio Saraceni cuius da indicio, qui ad illu transfugit, con tinxo delatu . At Cottignius vasa tormentario puluere copleta, & trabes transuersas cti saxis ingentibus, ex trabibus aptissime colligatis, in pinnis statuit. Hostes ad oppugnatione satis c5sidentes accedunt,plurimis simul scalis admotis, in arcescanderenittitur: quantum quis'; potest,ut primus, vel inter primos, ad summu euadat, enititur: in Lusitani trabibus demissis scalas peistingui,vasa dei jciunt, multos saxis interimunt, multo plures flamis abs umunt interim pilae inc6sertos emis Iae, maxima strage sacita n t. Xerasus receptui signia dedit, & icalis omissis, arce tormetis quatere si ne intermissione parauit.Catapulta deinde in qdibus regijs disponi iussit, quae pi urimu damni nosti is in serre potuisset, si aliquis inter hostes eiset, qui ea
uti scitet.Sed hostili imperitia frustra fuit omnis opera in ea statuenda conjumpta.Tandem Xerasus murum aedificauit, ea mete,ut ad tantam altitudine perduceret,ut arci immineret,& tela atq; densas pilas in nostros emitteret, arcemq; propugnatoribus nudaret. At nostri Cottigni j iussu crebris duorum tormetorum ictibus murum quatiunt,eumque lata rima findunt,multisque locis pertundunt.Deinde galeas fustibus sublatas inter pinnas statuunt, ut armatorum speciem praebeant,& choreas ducunt,maximamq; recentis laetitiae significatione dant,vi hostes opi narentur recens auxiliti aduenisse. Ea vero nocte,quae sequuta est, Cottignius Emmanueleri tutu,&Rodericu Varella,su vasis pulue re tormetario resertis,in muria immisit. Hi magno lilentio ad muru accedui,α per rimas atq; foramina vasa intra murii collocant deinde sparsum puluere tenui quodam limite ab aduerso muro ad arcem cotinuant. Deinde postquam in arcem recepti sunt, ignem deiiciunt. Flamma repente in muri ruinas temporis momento discurrit, vasa corripuit, incendiu cum horrendo quoda strepitu concitavit,quod statione, luae intra murum erat absumpsit: in aedes deinde regias impetu pertia sit.Ventus erat ea nocte vehemes,&itae uenit,ut cum omnes accurreret,nemo posset incendita restinguere. Neq; ibium aedes regiae,sed magna etia ciuitatis pars incendio illo consumpta fuit. Hoc facto Xerasi atoue Regis spes incitae fuerunt. Viderunt namque suos conatus ad nihilum rectilisse: de existimabant nostros nouis praesidijs confirmatos esse : dc idcirco ciuitatem. Gg s deserunt,
477쪽
deserunt,& in aduersam insulam cum trepidatione traijsunt. Nostri ne in
cendium ultra serperet, operam dederunt, & varium ex urbe commeatum, &aquam praecipue in arcem importarunt. Rex postquam in et xii mens iri sula constitit, literas ad Cottignium dedit, quibus significauit, se valde luscepti facinoris poenitere, cuius omnem culpam in Xeratam transferebat, & 1
Cottignio pacem suppliciter atque demisse postulabat. Interim Gondissaluus Cottignius,Garsae Cottigiiij frater,ab India cum valido pr sidio iussu Odoardi MenesjArmurium venit , cuius aduentu metus a nostris omnino depulsus,& omnis hostium spes prorsus abieeta suit,& nostri, quasi iam pax instaurata esset, hostibus mansuefactis familiariter uti coeperunt. Xerastis tamen, ut susceptum scelus alio scelere cumularet, cum intelligeret Regem literas ad Garsiam Cotti tum clam misisse, Xa miro homini primario, quo plurimum utebatur, negotium dedit, ut ipsum Regem strangularet quod ille diligenter effecit. Illo mortuo, Xerasus nixam, Malia metxam rasardi mi Regis filium , qui rasardimus eo tempore, quo primum Albia quercius Ar-mu Zium venit, regnabat, Regem creauit. Quo beneficio illum sibi vehementer obstrinxit, ut multo liberius tyrannidem constitueret,&per omnium facinorum genera vagaretur. Hoc anno in Africa Ioannes Cottignius ducentos equites eduxi t, & rursus Altassarem Quebirium prosectus, iter ita secit, veprius omnes vias diligenter explorari iuberet. Tintanes tandem peruenit . qui locus Alcassare Quebirio quatuor millia passuum abest . Ibi in hostes inopi nantes inuasit, multos occidit, captiuos quinquaginta duxit, & supra duo millia boum abegit. Praesectus Alcassaris Quebirij cum trecentis equitibus, Scducentis peditibus, vestigijs illius institit. Ioannes Cottignius pedetentim, Minute copias agebat :&ita postremum agmen muniebat, ut hostes illi parum nocerent.Transmisso autem fluuio constitit,&hostibus piignandi potestatem secit :& cum illi fluuium transire metuerent, in eorum conspectu conquieuit,& cibum sibi,& militibus apponi iussit.Inde Arellam cum omni praeda ingressus, maximam laetitiam cunctis attulit. Fames enim tunc grauit ma Hispaniam & Africam vexabat. At Hamet Larorius , qui sum mam Alcassaris Que birii potestatem habebat, cum se magnam ignominia accepisse iudicaret,quod Cottignius cum tam exiguis copiis, tam procul Araita,& prope Alcassarem Quebirium Mauros tam multos occidisset,& tanta praedam abduxistet, maculam delere constituit.Itaque equites quadringentos Arailam duxit. Dies erat caliginosus,&pluuius,&ideo factu est, ut a speculatoribus minime sentiretur. Multi lignandi gratia ex vi be sine metu exierant . qui ubi primum hostes conspicati sunt,in iumenta confestim insiliunt,&in urbem inuehuntur,&siablatis clamoribus hostium aduentum significant. Multi qni dispersi vagabantur , in urbem se recipiunt. Cottignius signo dato ex urbe cum copiis egressus est. Adolescens quidam, Alvarus Nonius appellabatur, cuius pater resiae supellectis praeerat,in agmine primo,quod Fernandus Malcaregnas antesignanorutri ductor
478쪽
ductor agebat, exierat Eum, chira esset animosius & liberalis, adulatores multi sectabantur. Titin quidam ex illis, Age, inquiunt, facultatem tibi diuinitus oblatam ne praetermittas nemo tibi diei huius egregium decus ullo modo prς- ripiat. In hostes irrue, nos te sequemur. Adolescens iuuenta & audacia furens, ct adulatorum sermonibus inflatus, equum incitauit. Mastaregnas illum reuocare conatus fuit. Sed is chira inuidia illud fieri putaret, multo vehementius accelerauit, ut ante omnes manum cum hoste consereret. Quinque & viginti illum sequuti sunt, qui tanto impetu in primum agmen hostium initas e-Iunt,ut eos retrea cedere compellerent. Sed cum a Larogio subsidia repente mitterentur, ipse circumuentus, atque prius, quam auxilium afferri potuit, caesius est cum illoquatuor alij ceciderunt. Hostes deinde eos, qui fugiebant, seroci ter insequuti, cum in Ioannem Cottignium incidissent, tersa verterunt. At Ioannes Cottignius Aluarum Nonium adhuc vivum offendit, &, ut sistatio, quod adhiberi poterat, dolorem illius leniret, elaborauit , illumque in urbem. inferri continuo iussit. Qui tamen antequam ad obem accederet, expirauit. Cottignius vero Mas regnam cum equitibus quadraginta, ut agmen postremum carperet, praemisit. hi cum aliquos primo impetu deturbasset,dc unum vivum cepisset, ex eo sciscitatus est , an Larogius ipse interesset. Cum Larori uadesse intelligeret, Cottignium admonuit: qui eo nuncio valde laetatus est. valde enim cum LaroZio congredi, propter viri famam,cupiebat. Et ipse La- metius id se vehementer expetere saepius asserebat. Verum cum animum Cot- tigni ad dimicandum paratum cerneret, consilium mutauit. At Cottignus
cum iam Sol occidisset, illum fugientem insequi noluit, sed quinque captiuos homines primarios abduxit,&caesserum spolia legit,&ita victor exercitum incolumem reduxit. Nemo enim cecidit, pr. aeter illos quinque, quos temeritas in illum casum praecipitauit. Eodem ferme tempore, Henricus Menesius,Odoardi Mensj stater,uir multis disciplinis eruditus,Tingi praeerat,qui
multas cum non mediocri laude excursiones secit: &csim per exl l oratores intellexisset, Tetuani Praesectum in agrum Tingitanum copias educturum, Ut vastitatem inferret, & Henrico pugnandi potestatem faceret, Henricus obuiam illi processi t, & in loco, quo Praefectus erat venturus, tres dies expectaui t. Quarto tandem die in urbem reuersus est . Iam omnes ex equis descenderan t,cum repente Praefectus apparuit.Pugnae signo dato,Henricus Menesius in hostes inuectus est, illos sudit fugauitq;, dc usq; ad nocte insequutus, multos occidit,&n5 nullos captiuos abduxi maiusq; multo damnii hostibus intulisset, nisi tenebr nodiis hostes seruasset. Duabus aute de causis victoria fuit insignis. Prima, quia PresectusTetuani vir egregiὸ sortis habebatur,& ma nas copias adducebat,& Menesius cu multo minore numero militu illi cotidenter occiari erat. Altera,quia fieri no credidera ut homo, qui magnam vitae partem in disciplinis varijs,& in Pontificio ju re consumpserat, tam acer in armis esset. At W-s iis Fernandius Cesar fretum interim Gadita: in non magno quidem militii
479쪽
numero, sed magna virtute tuebatur. Clim verbad illum biremis accederer,
Irauarchus illum admonuit, quatuor naues unam nauem Lusitanam cepisse, quam secum e praetoriae nauis puppe colligatam trahebant.Caesar sine cuncta tione ulla in eas cursum instituit, quas post Calpem montem conspexit de cum nauem praetoriam ab alijs di si unctam cerneret, in eam nauem saam incitauit, cumque prope constitisse eos, qui ea vehebantiar,interrogauit,unde essent. Illi erant autem Britanni) responsum no dederunt, sed exitium minitati sunt, nisi protinus vela demitteret. Caesar cum minime selitus esset eiusmodi laridatis obsequi, non obtemperauit,sed ad certamen ineundum, satiς se promptum
atque paratiam exhibuit. Tormentis acriter utrinque decertatur. Interim ver qui erant in naui Lusiita na,sunem,quo erat alligata, praecidui, quod Britanni, eo quod essent pugnae acrius intenti, minime perspexerunt . In hoc praelio Caesar septem ex sitis amisit,& multi praeterea fragmentis scutorum, quae hostium tormenta dissipabant, erant grauissime fauciati . Germanus quidam procero corpore,&animo satis acii ad moriendum,si opus estet, praeparatus,quindecim vulnera acceperat quibus plurimum sanguinis emanabat: quem Caesar ad monuit, ut E pugna tantisper abscederet, dum vulnera obligaret. Ego, inquit, noprius hinc discedam, quam aut moriar, aut hostes importu nos vela demittere compellam. Deinde tormentum humero sustinet, & socium ignem applicare iubet c quo facto nauis armamenta ea parte, tua antenna malo alligatur, dissi pauit, malique partem perfregit: & cum hoc iterum atq; tertio secisset, magnu Britannis terrore iniecit.Alius deinde Germanus, obo a prora in puppim immisse,inultos interemit,& puppis partem dilacerauit. Britanni iam eo tempore viginti ex suis amiserant,oc multi vulnerati discesserant. Itaq; vela continuo demiserunt.Quod etiam naues aliae,quae propter aduersum ventum proelio interesse nequiuerant,ei fecerunt. Hoc facto Caesar scapham demitέ iussit,&Anglos accersivit,dc causam scire voluit,cur Lusitanam nauem cepissent. Illi respodent, se,ut eam a Maurorum incursione, qui cum longis nauibus mare peragrabant, tuerentur,secum trahere voluisse. Illos deinde dimisit,qui,ut se reficerent, Cades adueeti sunt. Caesar Septam se contulit Emmanuel vero ut fretum securius a piratis redderet, classem in siniendam curauit,cui Simonem Cugna,Tristani Cugnae filium,praefecit. Hoc anno propter nimiam in M. auritania Tingi tana liccitatem fuit ingens sterilitas agrorum,&inopia si usum, famesq; imul'tos mortales absumpsit. Eo malo coacti Mauroriam increat bilis multitudo ad Rege Emmanuel emisit,qui dicerent,se velle ad Christi sancti sim si nome ad-
iugi,&quibus iis hominibus Christianis, qui eos salutaribus disciplinis erudirent,in seruitute addici.Concessit hoc Rex libentissime Tantu studii 4 in illo religionis extitit,ut eo solum nomine postet facillime in fraude impelli. Corasi bat tamen, eos simulate religionem inopi .ae subleuandae gratia profiteri,quam erant, ubi primu facultas aliqua daretur,indignis simis factis violaturi. praetcreat hostes immanes in intimas Lusitante sedes admitter minime tutu videbatur. Accedebat,
480쪽
Accedebat,quod erat opiniosos pestilenti contagione corruptos, posse facillime Lusitania pestiferis morbis inficere .Quin &uniuersa Lusitania eade agroru sterilitate laborabat. Siccitas enim primui segetes multas absiumpsit, postremo imbres immodici,qui mense Maio & Aprili deciderat, fruges enatas corruperunt.Itaq; cum magna Maurorum multitudo se omnibus, qui eos alere vellen in seruitute traderet,vix erat quisquam, qui eoru opera uti vellet. Sic factu est,ut multi egestate Sc fame cosecti,scede perirent. Hoc anno Veneti cu Quin- ue magnis triremibus Olysipponis portum subierunt.Nauarchus erat Alexa-er Pisaurensis, vir patricius,qui in rep. plurimit auctoritatis habebat.Is a Venetis legatus ad Emmanuel emissus suit,victi illo pactione saceret de Indicis ammatious,quae volebant illis certo pretio cu emolumento Regis addici. Rex legatu honorifice admodum recepit, multisq; muneribus, & ornamentis affecit, ct reliqua omnia,quq postulabat, benigne praestitit. De aromatu vero pactione nihil transigi potuit. In anni huius exitu Rex Emmanuel eo tempore, quo ma- igis opibus,&imperio,summaq; nominis gloria,& celebritate florebat,de optima,ut videbatur,valetudine,& corporis robore,de incol umitate vigebat, in mor biam subito incidit ex quo post dies novem .decima tertia die mensis Decebris, ex hac vita migrauit. auinquaginta duobus annis & sex melibus vixerat e quibus viginti sex annis,&mense cum dimidio regnauit. In ipsis vitae fine, maxima quaedam insitae religionis & pietatis documeta dedit. Testamen tu cum singulari prudentia secit,animu sacris sancti Isimis expiauit,mortis certissimae nunciua quis simo animo tulit,sacerdotes,qui illum circunsistebant,&hymnis atque ζrecibus ad Deum adhibitis,vota pro illius salute sempiterna faciebat, adiuua-at,& versus sacroru carminum multis in locis memoriter proniiciabat.Fuit in Bellehemitico teplo,quod sudarat, cu multis lacrymis,quas desideri u illius excitabat, cti resto funere,omniumq; sernae Principii, de nobilitatis uniuersae celebritate, in sepulchro coditus. Si verbcursum vitae illius co sideremus, homine certe felicissimum. si felicitas ulla in rebus humanis extare potest udicabimus. Cum edet Regia stirpe procreatus, nulla tame in spe regiae dignitatis & amplitudinis enutritus extiterat. Omnes, qui illu iure propinquitatis,&antiquitatis antecedebat,uarijs casibus exti neti sunt.Regni vero patrimoniti miris accessionibus amplificauit.Armiigist,Arabiae parte, India Indo & Gange definita, eam etia,quq ultra Gange est,extremisq; Orietis Solis regi oes imperio adiecit: terras incognitas perlustrauit. Omnia namq; , quae Lusitani illius imperio faciebat, ad illius aude dc gloria reserenda sunt.Necent in Regis ossiciti in ulla re clarius perspicitur, quam in excellentiu hominu , qui res praeclaras cia maxima laude moti si mr mi illitudine. Rex enim est si vere hoc nome usurpat, qui spiritus affert,
qiii animos ad laude excitat, qui pericula sit bire copellit, qui deniq; honoribus,& pr m ijs virtuti propositis multos homines sibi subditos cupiditate verissime laudis inflamat.Vt igitur militii Hrtitudo imperatorii industrie, q illos exercuit,& militatibus disciplinis instruxit,dc proptos, & alacres ad regerenda exhibuit, ascribenda