Iusti Lipsi Saturnalium sermonum libri duo, qui de gladiatoribus

발행: 1598년

분량: 139페이지

출처: archive.org

분류: 로마

51쪽

Diem dixit : gladios ligneos Id autem, ni fallor, Rudis: Et reinm gladius, inquam es ligno. Suadeo Dionis etiam loco, in f., Commodo, qui post meridiem exercitia eius cum gladiatori-

etiam Δη- est Ixercebatur in in usu habebat armaturam Secutoris di simae ν clam: cupeum dextra,gladium ligneum in ira praeferens. Ait en init: ἡ clares, O ξύλiνον ad batuendum scilicet, non pugnandum. i. V Itaque Baculos eos appellat Capitolinus in Gallienis Pugiles bacutas,non veritate pugilantes. Ita enim ego emendem cum vulgo siusculis ex quo alij,1accului, me iudice, haud apte. Tamen vulgo aliter iudicant, scio: Tar Phabent dixisse Rudem laculum fuisse. At ego etiam aliud eos doceo in rude Duplicem v . .. eam fuisse Lan istarum & Tironum siue exercentium Lanio Lia d. stae fila rudis,qua secerni cognoscique potuit .eam dico e ferula, iram fuisse, δ ferulam etiam nominarii priscis. Dio in Commodo: m. --η 'γ- - ς em - Ο , ναργυμ in id est: Pugnabat cum eo Lanista quispiam, vel etiamgladiator,serulam habens. Et nonne discriminat aperte Commodo velut discipulo gladium ligneum tribuit magistro ferulam Seneca ab hoc' , more lucut in Satyra Menippaea Eum proximo munere, intern relu uos auctoratos ferulis putare placet. Nam noui auctorati, noui

ti gladiatoreri: quos rude ferulaque sua aberrantes lanista caedebat velut legitimus magister. Nam4 haec res a litterario lu-uoiuo, do. Mattialis illud tortuosum ircue,credo, iam capitis de an te delectet contra retiariumserula id est, rudis,contra tridentem De hac ferulacea rude Charisius Ruris scipio quem Lani Zabberandi saladiatoribus gerit. Glossae Rudis, απρο λω παπων vim, De ορανομο ν Varro transtulit decore: Ad te enim rudem agriculturae esse nunc,olim ad Stolonem, se dicunt id est, magistertium velut praefecturam agriculturae. At rudis ad gymnasia,diuersa ab hac,& gladiiserina,vt dixi sortasse etiam ponderosior,gr Am με liorque Suggerit apud Senecam Latro Portius : Non es utilis V exercitatio, nisi quae verisimi ima est iis quod exerceat itaque durior solet esse vero certamine. Gladiatoresgrauioribus armis discunt, quam pugnant diutius illas magister armator, quam aduersariussustinet. Idemque in militibus notat Vegetius actitatum: lib. I. cap.xi I. Duplicis

52쪽

Duplicis ponderis icti rutis o claua ideo dabantur, ut cum vera in hiιiora tiro armasium isset velut grauiore pondere liberati s. securior alacriorque pugnaret. Haec exercitatio sive lut mcditatio nouis gladiatoribus ad caedem. quarn Cyprianus,Victim Lucretio loquar,iure increpat incitatque Homo, inquit, ni minis volupta tem perimitur: quispo it occidere, peritia est, sus est, ara est ...' 'Scebis non tantum geritur,sed docetur quidpotest inhumanius, quid acerbius dictis Disciplina est,ut perimere quis possit in gloria est,quod

Mensae secundae interruptuspaustum firmo de loco dictumque periccasionem de Saturnaliciis unctibus: item de Apophoretis,quae duplicia oe in mensis, utem in ludis lectaculi que . DICEBAT etiam Pighius cum ego ad puerum Tolle

ocius has mensas, hellaria nobis inser qua bellaria 3 inquit Victor, non opus.

Pighianus hic quidem sermo ante omnia tragemata isellii: S. .

nobis. Ecce autem dum loquimur, pueri ad elle nuntiantur Onulli, pomis,pyris,oliuis,palmulis, caraeis, aliaque copia partim domettici,partim exotici fructiis. Missi erant ab Hietonymo Berchemio, familiari nostro Hem inquam ego. semperita munis no iter Berchemiusὸ Tutores illi dabimus, ne pro rigat. At vos pueri grates illi dicite gratias, rogate cras via pucinos sit Versusque ad conuiuas,AnMci,inquio,numquam vidi munera magis opportuna: non eo solum quia allata in punctistitio, ut sic dicam,mensae postremae, sed quia hoc Saturni die. Morem enim Romanum scitis, per Saturnalia, munuscula missitandi ultro citro Spartianus in Hadriano. Suim ιcia in Sigillariciafrequenter amicis inopinantibus misit, y ipse ab his libetia L ' ter accepit. Tertullianus de Idololatriaci Nobis, quibus Sabbatia extranea sunt, Cy Neomenia feriae aliquando a deo dilectae Saturnalia. Ianuariae, o Brumae, o Matronales frequentantur: munera commeant sirena consonant , usus , conuiui consi, sint. Martialis: L Saturin

53쪽

IL SATURNA L. ERMONvM Saturnalia diuitem Sabellum Fecerunt, merit tumet Sabetas.

Meminiti Suetonius Augusto cap. LXX v.& plures alij. quid enim moror in re trita Tu Pighi, dum interiungis, bibe Licet, inquit: nam sitiebam in hoc sermonum aestu puer affunde

largius. Dum ille bibit,ad me Lernutius, Demuneribus mosam, ei mihi satis liquidus: non aeque de Apophoretis,quae ipsa dona- ta Saluinalibus lego. Suetonius Vespas cap. x I x. Sicut Saturnalibi dabat viris sophoreta, ita in Kalendis Martii seminis S us, at des,iliti stra. Ne id quidem Lernuti, incluam ego,in alta nocte. Nam Graeco eo nomine dicta proprie, quae in conuiuiis dabantur auferenda. Ipse Martialis, qui libellum eo indice scripsit, interpres,

Praemia conuiuae et sua quissu suo.

Et Ambrosius sui ad conuiuium magnum inuitantur, pophoreta secum reportare consueuerunt. Suetonius In Caligula iraton Eu-

.: cba comissati ne quadam, in sopboretu viciesvis contulit Nec

. per buis ignota illa scio vobis: illud noue fortasse moneo Lampridium -- o corrigendum iam acce voce,VIta Eligabali Eunuchos pro aphro-

π diis dedit dedit quadrigas,equos'atos. nubs basternas in rhedas. 1. 1 a rescribendumque pro tvvoret Mis. Atque haec, Lernuti, in , - . . men a ApOphoreta. Postea translata ea vox ad munera etiam in Lauti editionum e enim lineam spectaculi huius transiliamus,sci-Υ tote fuisse ritu miti Editores munuscula aliqua amicis fautoribusque mitterent, ludis confectis ea quoque Apophoreta dicta Symmachus lib. ii Filius noster Immachus, peracto munere candidato, asseritibi dona uaestoria, in ceteras nec pitudines nostras pari bonoreparticipat. Quaeso igitur, elin nomine inpliciae sopboreta sustipere dignemini, qui apparatu eius plura in praeclara tribuissis. Et saepius Apophoretica apud undem. v lib. ix. Non alternabere,ut aestimo, dypriicbi, apopboretici oblationem n

que enim graue ess,erecundiae tuaeso enuia oe votivasuscipere Libro quinto: Ad ted 'ptichum candidati, in apophoreticum brarum argenti duarum misimus approbare cupientes editioni te nostrae non Anthmia animo defuisse Nec omitto denique, Apophoretum vel Ap phoretam potvis inter genera vasorum censeri Isidoro, cuius verba De vasis escarum sopboreta, a Graecis, a serendo poma vel tale

54쪽

tale quid nominata est enim plana Desieram ego sed excipicias Duaa,Benein benigne doces de Apophoretis, inquit sed auden tu ea dare nobis 8 Quamam illa ἰ inquam magnum sit quod tibi negem, o Batava Syren Ex medio, inquit, Saturna

lium ritu cereos accensos scin cui reliqui nobis domum prς- σε η uceant. certe enim iam tempus Heu, inquam , Morino, non

Syren. - His miser ammis Vix adsedimus etiam,& facis dediscessu Caue, cave, ne per hoc Saturni se fugit aboles stum Saturnum te facia ego, knouus Iupiter te dem in vincla.

Iterum adgladiatores reditum: dequelocispume dictum Fasiunt, Ro-gtu, Forum, Amphitheatrum,Septa,Orcus μιc regiones.

AT tu, Pighi ,redis in eandem arenam pugnatum Ille ridens, Ego,inquit, iam millum me putabam. Scin quomodo inquam ut mihi domino citius decretum sit auctorari,quam vite soluam. Pergo igitur,inquit. De loco ubi habiti, dixi locus superest pugnae,qui non unus. Ad rogum enim da ubi d.tias ti in foro: in Circo: in Amphitheatro in Septis: Uicatim cre ' 'gionarim. Ad rogum olim,in exequiis: isque antiquissimus locus Postea non placuit circumducere populum, Lomisso rogo ipsi gladiatores funebres in foro dati Forum ergo locus, Iasura νζm. tus pariterin diuturnus Vitruvius Italiae non eadem ratio fuit. Nam a maioribus consuetudo tradita est gladiatorum munera in foro dari. Proinde spatiosiora distribuebant intercolamnia. Idem alibi: Muneribus quae a manstratibusserogladiatorum, scaeni que ludorum dantur Asconius in Verrem mentus exceperat sitb ius unius columuae,super quam tectum proiiceret, unde ipse poliri eius flectare munus ti latorium obsint quod etiam tum insor dabatur. Ait, etiamtum: quia nimirum is mos non prorsus exoluerat etiam Asconij,id est, Claudij aetate Plini verba cauete vobis impo 23 et 'nant, lib. Xv. cap. viai Ara indesublata gladiatorio munere Diui Iul ,quod nouisime puenauit in foro ancipitis dicori fallacis sententiae verba Vulentur enim adfirmare postremum id fuisse in foro munus. Fesso. Nam S sub Augusto fuit,ex Propertio Seu cum lasciuumsternet arenasorum.

55쪽

&Tiberius munus gladiatorium duplex dedit alterum in se ro, alterum in Septis, auctore Tranquillo, cap. v M. Atilinius de ipso Caelare sensit, nouissimum id fuisse forense munus, illo editore. Tamen coeptum vilescereri forum opinor ideo, quia

I T loca si si in spectationi parum apta Itaque magno ambitu lo-

. MD cum in soro Consules magistratusque clientibus tribulibusue suis adsignabant, Min benefici loco Cicero oratione pro Mu- ni rena satis multis verbis ad Atticum lib. 1 i. epit t. i. Ouaerit ex

ιαφ. . da medium consuessem Sicutis ocumgladiatoribus dare Negaui. At epo, inquit Jouus patrontis Hiluam sed soror,quae tantuin habeat consu-tiris loci, unum mihiselta; pedem dat. Et facit eo decretum Senatus

in honorem Ser. Sulpicij Senatui Accire Ser. Sulpicio statuam pedestrem aeneam in rostrissiatuc. circumque eam sitituam locum ludis, gladiatoribuaque iberos posterosque eius quoquo versus pedes quis 'AVti m que habere, apud Ciceionem Phil. X. igitur structa Amphi theatra, deliinata proprie huic ludicrori Vc nationi. Et ple- ruque ex nu .m Hs dat gladiatores tamen non omisso prorsus - foro. Etiam in Septis Agrippae Suetonius Calig. cap. xv m. β 2 munera et diutoria partim in Amphitheatro Tauri, partim in Septis Cimi aliquot evidit. deside scriptor notat alias Sedri Circus interdum isti ista n tu rei Vt reperietis in Dione saepe Vici xi iis regiones vrbis quod sub napp. factitatum obseruo. Sed non mihi mens onerare vos copia vulgarium exemplorum Explicui de loco

C AP v x VIII.

De Spo arao,quoditem pars ludi unde id dictum, cui rei usuique. Obiter etiam de obscaena ludi parte. t Uictor ,Nimium properas. Quod olim de Haterio Augultus,de te Pighi dixerim Suilla minandus es. Nam Spoliario quid fiet,nisi locus ei est in loco Caput percussit Pighius, de Hem inquit, videte vestrum Cyneam Absque hoc monitore res tam illustris elapsa mihi erat. Sed retraham. S Spoliarium non ipse ludus, sed ludi,ut apparet, pars Ex lapido ''' prisco, quem Tybure vidimus: CVRATORI MUNERIS.

56쪽

PvBLICE. PT LERIT. Etiam Tertulliantis ab ipsis Amphitheatris separat Ceterum Ueculo coronantur ν lupanaria Lirinae, in pistrina, ω carcer, in ludus, Amphitheatra, ipsa poliaria ipsique Libitinae Ductum nomena re balnearia.

Nam exteriores cellati in balneis, Spoliaria dictae, ut notant Glos A ba-sae Latinae veteres: vet,ut Graecae Am et scio, oliarium. Ubi eria 'R

go in balneis exuebantur, seque veste exspoliabant, Spoliaria dicta. a caussa simili,in Ludis. Nam ibi,credo, gladiatorum Cin D

vestes,ornamenta Plinius in Panegyrico de Erario disterens: Nunc templum,nunc vere deus,non poliarium ciuium cruentarumque praedarum aeuum receptaculum. Imo amplius, locus ille receptor vulneratorum caesorumque.Cassius Seuerus in Controuersia, Debilitans expositos Produc agedumfamiliam semiuiuam,tremu- ,debilem,caecam. ancam,famnam ostende nobis captiuos tuos.

volo mehercules nospe Eum Jecum tuum,ilgam hum.inarum calamitatum scinam, Pud infantium bioliarium Seneca de Prouidentia: Videant largum in foro sanguinem, in supra Seruilianum lucum id enimproscriptionis Surivae stolianum est Senatorum capita. Itaque crebratillae acclamationes Senatus, mortuo Commodo, sunt ab hoc ritu, apud Lampridium, Gladiatorem inspoliario. , Gladiatoris cadauer unco trahatur gladiatoris cadauer in s obari ponatur. Quini ij, qui sine spe curationis laesii, illic intersciebantur, Seneca epist. XCIiri. Nunquid aliquem esse tam cupidum itae putas, ut iugulari in Spoliario, quam in Arena mabes obscaenam IVS ηαε partem ludi in eodem Seneca lego libro, i . Quae ih. at ex ''' tremo nec scio an ad Spoliarium an ad ludi locum foedum . n. v. ubi ' Spongia, referam an potius emendem artem ludi. ca- μ' piam de iis qui sponte lete auctoranti hiari

natae pompia rugae.

57쪽

Finu conuiuiisermoni ue per occasionem demitu tu item de ratione

invitandi ad hilaritatem inusitata hodie. Ammianus expletus aconiectura. Des utitution Agedius correctus, in Nonius.

DI Wi. Ut iam sermonum pausa quaeso. Nam siserum est, ut video: in me quidem omnis vis loquendi iam

vaciat Itaque domuitionem paremus. Inclementi vultu ego,

Tu Pighi cesses nec per limitcs illos eas, quos ipse tibi posuisti Non ego homo trioboli sum, si id feram Cras licebit, inquit. nunc te Lipsi per hanc de teram oro, mitte. Non, si per hanc sororem Letiam quoque inquam. Et iamne mitto ad Prei-torem, Ut te nectam meca etiam, inquit, si voles. Nam mihi decretum in hoc Spoliario mori potius, quam amplius in hac Arenam. Lernutius cum Victore interueniens: Hercules multa nox est, Lipli, inquiunt: dc tempus abeundi. Ego commotior, Etiam me latrant meae cane. Sed surgebat iam, Duga Itaque ego,Haec quidem conspiratio est, inquam. at sedete saltem dum patera ista circumfertur. Nam Pighio nostro non alia le-Σ ge diludia do. Sedit iterum respexit me Dueta, Diludia tu

quid appellas Apposite ad hanc rem,inquam Nam,tempora quaegladiatoribus conceduntur inter dies munerum quibus pugnatur, Diludia diiuntur, uti scribit ad illud Horati j, Di licet icte locus, clamo diludiaposio. vetus scholiastes Hla Victor, Vere fortat Ie Commentator, inquit. tamen mihi olim sententia mea non displicet, Diludia esse cum medi ludi alio genere spectaculi interrumpuntur,&quasi di Tnduntur. Ita enim mos , ut in media saepe comoed Liaut tragoedia, Venationem aut paria aliquot gladiatorum poscerent, taedij leuandi Horatius testis: Si dificordet eques nedia inter carmina posunt ut ursum aut pugiles. Et Dio: qui Circenses dii fissos ait enationein Athletis inter

censibira interposit e caesi, in athletae certarunt in puer Asiatui

58쪽

orrhicam Atarunt. Approbo, ait Dueta. Et similis calamitas Terentianae Hecyrae interuenit, interposito funambulo Eius enim sententiae querela illa Prologi,

Ita populussuri stupiaus funambulo

Animum occuparat.

Etiam gladiatoribus ut statim,

Primo actu,placeo cum interea rumor venit Datum trigiadiatores populus conuolat. Tumultua,tur, clamant,pugnant de loco.

Cum dixisset, patera accepta ego Victorem intuitus,Hanc ita spumantem, inquam,Latio MLatiae. Eduxi,& Victori tradens, Vivamus, inquam moriendum est. Ille abominatus tam tristem vocem, Quaeso, inquit,vitemus hanc. uis in mensa: α despue me omen habeat tua vox. Ego risi,&,Homo religiosissime, inquam,ita nescis morem antiquum Z Numquam illi tristin ἡ- hilarius se inuitabant, quin lacesserent laetitiam hoc sermone rem Atque adeo ipsa verba, ut protuli, apud Vibium Gallum in Controuersa Senecae vii lib. ix. Conuiuae certe tui dicunt, Vis Σ mus,moriendum est. Ita ego non Bibamtu cum vulgo. Ritum non vulgatu obseruo in hac ipsa admonitione apud Ammianum, tib xvi. Nam pueri ministri cum lumina mensae in serrent, Iiti similia dicere. Ita enim suppleam legamque desecta haec verba Malignitatesimili quidem Agens in eius in His ania ad crinam itidem inuitatus. um inferentes vel retina lumna pueros emta

masse audisset ex usu Vincamm peruu tem ne uid

interpretatu atrociter deleuit nobilem domum. Leg luamus er ling. e dum est.addiditque Ammianus calumniatorem aliquem sic Σ' interpretatum esse, solemne verbum, tanquam machinaretur. imi. Dominus ille aliquid magnum. cum exiti sui metu coniunctum. aut,tanquam id detorsiliet in saeuitiam Imperatoriς, sub quo omnibus pereundum esset. Hoc ecphonema etiam in

veteri scriptione sepulchrali,

Et lententia non semel obuia in poetis. Quid autem dices, si ipsum cranium mortui inferre in mensam soliti. huic rei 3 iuini H Epi i

59쪽

Epigramma Graecum diserte:

Sedri in Trimalcionis conuiuio apud Petronium Potantibis accurati me lautitias nobis mirauidin aruam argenteam a tu lit nobisseruus,sic aptam, . articuli eius mertebraeque locatae in omnem partem flecterentur. Hanc cumsuper mensa eme iterumque abiecisset. .atenatio mobilis ali uo figuras exprimeret, Trimalcis ad iuit, Heu heu nos miseros quam totus humuncio nil est.

. . .

Sic erimi cuncti postquam nos aucteret Orciv. Ego vivamus dum bcet esse bene. . Quod ab is gyptio quidem ritu videtur, qui ne re ipsum mortui inferre conuiuio soliti cum monitione, Ita breui omnes futuros Plutarchus auctor in Conuiuio Hic Lernutius: Morem asperum,inquit, non longe a scytbis quibus etiam potus incranio mortuorum. Quin hodie, ut audio, apud visu D quosdam noui orbis Indos.Tamen inuitatio illa feci e bar- bara re optima. Qiijd enim homulli sumus Θ aut quamdiu he cvita Ite mortales, simagnis cogitationibus animum imple ter cras morituri. Et in calore illo simul studit hos Anapaestos: Miserum niserum, mortalegenus, Cui vix ortostum aboris est: Heu quambasiaci iactaris Turbine vitae

Illa superbi limina regis Ambit, o alterpopuli fasces: Alternun sine parandi

Aurum congerit incongesto Pauper maviros.

Ab nescitis vis G, nec mori.

Cursu praecipit ruinaeis. Ludite,

60쪽

4 Iudite, vivite, dum breuia sinunt P nsa serorum.

Cum fine versuum omnes surgebant. Dugam ego acinia tenui Atque audin inquam,iam opus Viuere Imo Bitere,ait,ut Comici nostri loquebantur . Tempus nos admonet certe somnus. Non etiam mittis Poli pus mihi videre: ita quidquid

tetigeris, tenes. Mittam in hanc Iegem,inquam, uti cras iterum

apud me sitis. Im,apud me, ait Lernutius. Sit enim haec per dies hos festos quaedam , tantiqui dicebant, utitatio. Mirantibus nouitatem verbi, ita dico nquit, lutitatio.Agellius M, A. . Legitur in Attei Capitonis Coniectaneis Senatus decretum vetiis, tum m quo iubenturprincipes ciuitatis, q ludis LMegalensibus mutitarent, ideJ mutua interseeonuiuia agitarent urare apud cos.&c. Vbi ego is fide codicum, mutua inter se dominia agitarent Dominus anti N. quis, Praebitor: Dominia, praebitiones hilariores Lucillius: Primum dominia atque sodalitia omnia toltantur Cicero Frumentaria in errem Huius argento dominia vestra buitu signuserum comitiumque ornari. Mutilus hic Tullislocus apud Nonium inti uiri :Dominusci Cicero Frumentaria Adria argento dominos vestrae facilis ex kerone correctu Ad haec alternantia conuiuia Virgilius respexir, Mutuaque inter fleti conuiuia curant. Etiam Pindarus Ode l. de Tantalo, qui , --cii et . I να- χει id est,abernantia conuiuia diis praebet. Occupauit respondere Duza,Ergo apud te Lernuti in prandio cras erimus Nam hic Lipsius petit tanquam Caesaris candidatus. Etiam irrides inquam At enim Berchemium vocavi. Igitur is apud nos erit, ait Lernutius. Tu abi, cum nos bene curasti, valetudinem tuam cura. Et cur dicto facta discessio, vel ut ego appellabam fuga.

SEARCH

MENU NAVIGATION