장음표시 사용
771쪽
. Doctores in cap. cum contingat extra de rm.
Ex quo infertur quod omnia possint tales prouisores in virtute potestatis eis traditae, & deducere actum deductum inquerelam, validam, vel inualidum annullare saltem quatenus de facto processit α ex foris facto contra seros, S priuilegia, vel alias indebite condemnare ostitialem ad poenam sibi dei bitam, vel quod fecerit litem suam: quia ad id principaliter agitur per partem graui mina prCponentem videlicet ad suum interesse consequendum, Scad debitam poenam Iudici infligendam, si vero pe- i. atur specifice vel si ex deductis potest compraeheni qi ex illa cla*sula peto justitiam administrare , imo
si solum fiat narratio casus sine aliqua determinatio ne, ut si in criminibus producatur gravamen, in quibus non est nece stari a conclusio, si autem grauarne concluderet solam ad annullationem actus, vel ad restitutionem interesse quia istud est ciuile iuditi licet aliquando actus annullatio sit poena, tamen si in tali iurisdictione constaret prouisoribus de sero facto, per quod alia poena veniret instigenda Iudici, non possent illam criminalem poenam anfligendam prouidere vel decernere, quia non agitur ad hoc ut ex civili iuditio, & ideo non potest resultari poena, lata infamia, sed bene si solum positum esset graua men conςlii dens ad punitionem, S castigationem, es conssarot de interesse incidenter, prouiseres possent prouidere & iudicem ad id condemnare restituendum parta laesae , unde dicit multum singulatiter Baldus in lege obseruare .L proficisci de off:y rocon sui. quod rector Ciuitatis tenetur generali iuditio Domino sito. i. Principi, & uniuerutati seu
Ciuitati quam gubernauit, particularibus autem
772쪽
quos laesit tenetur singulari iuditio, quoad publica poenam proceditur principaliter, quo ad particula re interesse nonnisi incidenter . Hinc est quod si
V.g. codemnetur de furto criminaliter etiam ad rei restitutionem, condemnabitur accessorie, ne fiscus suorum subditorum commoda negligere videatur.
Praeterea dicti prouisores possent dici facere pose sedc ordinare omnia antecedentia , super quo est
eis data potestas, per quς ad illud perueniri potest, unde si viderent ostitialem talem quod esset prae sumptio fugae ex debitis vel malefit ijs possent illum
incarcerare, vel inde posset sequi condemnatio Meorum prouisio non fieret ludibrio, cum ipsi enim habeant merum imperium habebunt omne genus carceris. Possunt etiam de tali idoneos fideiussores accipere de illo repraesentando, vel iuditiosisti, vel iudicato soluendo. possunt insuper omnia consequentia sine quibus id quod commissum est explicare, ita commode non posset. Hinc poterunt quae- relantibus locum designare, Mostitialibus ut adsint ad videndum purgationem &prouisionem grauionum, alioqui non tenerentur partes illius inquirere in domibus vel hortis eorum. Item possunt ordinare nuntios vel portarios,& mandataetiosvi tabelliones publicos ad acta conficienda assumere, sine quibus acta Iuditis nequeunt commode fieri. item eorum iurisdictionem impedire volentes possunt caperem mutare,& partes , & illorum contumacias ultione debita castigare , omnia enim possunt sine quibus illorum iurisdictio nequit expediri, inde possunt poenas apponere illorum mandatis no obtemperantibus Sc terminos signare ad compellem dum quod per eos mandatur, non possunt tame prouidete vel decernere super eo quod non spectat ad I ta a M
773쪽
id super quo concessa est potestas, neque super illius accessorio, sicut non possunt aliquid statuere quod non fuit prius statutum foro, vel priuilegio: neque facere delictum quod non erat, sed solum habent potestatem decernendi si est gravamen , si est iacta parti iniustitia si est commissum delictum vel non si est puni bile vel non &c.. An autem ab ista prouisorum de poena facta ordinatione appellare possit, videtur quod sic, quia i omnibus negoti js regulariter est remissa appellatio; leg. & in maioribus C. de appell. at vero notandum quod ad hocisis prouisoribus datur potestas comuniter sub hac sorma quod quidquid per prouisores fuerit prouisum, siue ordinatum habeat iliam efficaeciam, vim, & authoritatem, ac si per Principem in plenaria curia suisset factum statutum, ac pro visum undecu non recipiatur oblatio super eo quod ex edicto publico statuitur , neque etiam ab istis prouisoribus appellatio progredietur , quantumuis isthaec illorum prouisio cocernat commodum, vel damnum alicuius ex officialibus ratione cuius ut sic post fieri appellatio, potest tamen is qui laeditur supplicare Principi de eius
modi ordinationem de iniquitatς . ii ius bii l. arguere , cum compet/t sibi: c , i a i. doli exceptio, seu pine' ' i. stari contra ex pre se&non nocet 2 3 bit sibi se
-id, Gn dii dum Cynumini. I. C. quae ,-n sit longa consumo
774쪽
mi Princeps securussit de admini irata: iustitis , connituitur necessario
inia boni principis est purgare prouinciam ma
lis hominibus i. 3 g. in .& l. congruitis decis. i praesidis, populumque sibi contradicentem coargue re, siue placeat siue non, ad modum optimi mediaci vo lentis egris remedia adhibere, siue V lentibus siue inuitis, aut utendo aut secando, modo sanitatem acquirat, ideo in iure prouisum est ad indagationem criminum multorum, ne delicta maneant. impunita c. ut famae de sent. excom: quod singularis persona ad hoc constituatur a Principe , cujus osticium sit, simi lia ad Principem deferre quae vulgo Fiscalis principalis nuncupatur. Verum enim uero optimum est prouidere omnibus sceleribus ne fiant, dum modo etiam praecaueatur ne sub isto medio quo mala corrigi & prohiberi debent, inde gra uiora mala contingant, sitq; grauius aliorum maloarum in ce nituum. Certe nouum non est, quod pauperes subditi in dies conquerantur, quod cum fisci aduocatus& procurator lint a Principe siue a publico salariati,&ab ipsis rei condemnari, expensarum nomine salaria exigant rod valde durum est, bivri x rationi contrarium, quia aduocatus fisci dati, votum suum in condemnatione seu absolutione, M
si condemnat habet salarium suum dii absoluit. nia 3bit, & sic in grauissimo Peticulo stat condemnar
775쪽
dus M absoluendus, hocq; e ste expressam mali speciem dubiis, ton est: a qua probibςt Apostolus, uemlibet abstinere debere, ad Thessal. c. vlt.& neum a malo S eius specie est obstinendum, sed etia a bono si malum inde speretur c. vlti ne cieri vel monach. dc pro hoe iudices salariati a publico nihil possunt inde a partibus extrare, neq; iure Canonico neque Civili, ut est prohibitiam c. statutum der stit. in ε. & in ciuili in authenti ut iudices sine qui
quo suffragio, ubi optime & glorios E loquitur imperator. S. cogitatio, S est valde notandum a principi
bus ut idem suis officialibus inculcent: cogitatio igitur nobis facta est inquit Imperator) quod agentes omnia quςcunq; in nostris prouinciis sunt uno actu
communi ad meliora migremus, hoc enim inuem
tum credimus si praesides gentium quicunq; ciuiles administrationes prouinciarum prius procuremm uti manibus, ita ab omni abstinere acceptione, pro illis solis contentos eos quae a fisco dantur, quod non aliter fiet, nisi & ipsi singula sine mercede acci- piant, nihil omnino dantes neq; occasione suffragiorum in quia nihil cupit ut det aduocato,&sequitur: considerantes quod licet quaestus non immodi- .cus immineat imperio , tamen nostris subditis imcrementum suscipientibus si indemnes a tu dicibus conseruentur& imperium & si scus abundabit, utes subiectis locupletibus. Sc uno hoc introducto ordia ne plurimyrum rerum erit libertas, nam dicit fisca& Imperium abundare subditis locupletibus, at ho' die si quis condemnatur de crimine, resultant haere des destructi, qaia expensarii nomine omnia asportarunt aduocatus N procurator fisci, S ex p resse proeessus, quod si ad fiscum & suum principem prou
776쪽
magis quando no prouenit ad Principem: & quod aliqui dicunt id fieri expensarum nomine, quando repetunt salarium, quam falsum effictumq; illud sit
sic demonstratur: quia expensae vel causarum conde m natio non attribuitur parti vinceti, ut vides inauthent. generaliter C. de Epist. Cler.& sic nihil
competit fisco, neq; procuratori, quia aut pars prin cipaliter prosequitur accusationem vel denuncia tionem,&aduocatus fisci assistit solum, ne colludat, Cum alias non possit, quia non adueniente legitimo accusatore cessat inquisiti' l. a. g. si publico .is de adult.& tunc pars prosequens S vincens debet habere expensas, ubi expensae in criminali debeantur de Iure, quia duo accusatores vel partes nequeunt esse in iudicio: si autem fisci procurator principali ter prosequatur inquisitionem , tunc non videtur quod habeat locum refectio expensarum, nam texta in gi. c. cum dilecti extra de dolo& contum. quod in criminali causa inquisitionis habeat locum comdemnatio expensarum , intelligitur cum priuatus prosequitur inquisitionem, secundum Anton. de But. ibi, Sc sic etiam tenet Iacobus Butrius in l. eu quem temere. ff. de iud. dicens, quod in causa criminali non habe t locum refectio expensarum, sed
expensae contumaciae veniunt, idem in I. non ignorant. C.qui accus non poss. sicque nil poterunt habere neq; fiscus neq; procurator, quia in criminalibus officium iudicis deseruit fisco & non parti, neque prstendere possunt aliquod priuilegium adhoc sibi co- , cessum de receptione expensarum a principe, qui princeps plurimum grauaret hoc permittendo tam '.quam contra raxionem & subditorum euidens damnum,& populiam depauperans,&ad noxam ten
dens, sicque merita reuocandum, si quod tale inole:
777쪽
nerit priuilegium . Fatendum tamen est quod si pars relinqueret causam fisci persecutioni, dc daret, cautionem de expensis & fiscus prosequeretur, vel forte quia pars renunciauit in casu prohibito & fiscus prosequitur . vel quia prosequens inquisitione inhabilis est, in quibus casibus fiscus procedit, nam quoties priuatus desistit inquisitioni S renunciat vel transigit cum reo, iudex de sic fiscus iuste prole.
quitur eandem instantiam , imo reus tunc vadetur crimen confiteri, S est ratio in prompin, quia ex cutio delictorum continet ius publicum. st de publican. I. licitatio. sed pactio priuatorum, ius publicum noti tollit l. Iurisgentium, de paci. ergo. hoc etiam
solum intelligitur in casibus in quibus prohibita est transactio, iuxta l. transigere C. de transact. si auteerit permissa, tunc transactio quς licite fit in causa criminali impedit processum ex eadem instantia pquemcunq; tertium, vel etiam iudicem, argumen to l. eum qui, g. in popularibus is de iureiur. ubi t
men Bal. l. si quis in hoc genus C. de Episc. M Creta
tenet indistincte quod licet pars remittat iniuriam, faciendo concordiam vel pacem, non tamen ludex
secu laris debet desistere ab inquisitione & punitione,&ex hoc dicit sequitur, quod in praeiudicium
reipub. offensus non potest renunciare processui ita quisitionis. dicens, quod loquitur de Iure com ni Mistud dicit fallere in uno casu l. diuus is ad svllaianum. Sc sic non videtur facere distinctionem de transactione permissa, in qua re est obseruandac iusq; regionis praxis & stylus, secundum legem tra-sgere. de transact. ubi Bart. intelligit tam de publicis quam de pri totis, quia ubiq; praeiudicaretur .sseo. Vnde in pluribus locis non conceditur abolitio criminisses quamcunq; transactionem, & in
778쪽
hoe assessores & iudices cauti eo debent, quod aliqua do incipit fiscus de per se sime stimulatione quia
non concedit abolitiones nisi saluo iure principis , & tunc stante consuetudine non esset munum gra, uamen prosequi inquisitionem vel transactionem, Hoc vero maius est malum , quod fisci aduocatus qui restat in consilio,d: habet dare votum suum, speret premium vel salarium si reus condemnetur, Msi absoluatur, non, ideo debet princeps in haec anum aduertere per alium fisci aduocatum . Quibus autem in casibus fiscus procedat, non erit inutile adnotare . Primum genus causarii est principaliter Regi vel principi pertinentisi, ut in crimine
laesae maiestatis, iniuriarum sectatu suis ossicialibus, cum sint pars corporis eius C. M .st. ad i. Iul. maiest. l. quisquis. Item in committente crimen carceris priuati,& in falsatores monet ς l. I. C. de falsa mon.
ut si iniuria sit facta vel data iudicibus ordinarijs vel delegatis, utentibus regia iurisdictione, vel furtum principi sit factum , ista sunt facta α negocia propria principis, quia ipsum & suam maiestatem principaliter tangunt, &. sunt facta propria ipsius, in ijs multa sunt specialia, quia princeps de per se cognoscit c. cum venissent delud. oc princeps potest tales accusare vel denunciare, quod regulariter in causis fiscalibus nequit in c. non potest in fin. qui accusare poss. Item in ciuili pro contractibus initis cum principe, quia in proprijs principis negoti j setiam in ciuili est permissa inquisitio secundum In-
c. in c. ad nostra de iureiur.
Aliud genus causarum fiscalium stat in poenis legalibris aut statutis in foro, i factis criminalibus vel ciuilibus inter priuatos, quorum persecutio principaliter pertinet priuato , licet rex principaliter
779쪽
habeat partem in dictis poeniscum fuerint adiudicatae,&istae paenae non possunt peti per fiscum, donec
per sententiam quae in rem iudicatam transiuit, fuerint ad iudicatae, quia tunc sunt debitae fisco, ex quo non veniunt ipso iure, sed per sententiam, ad hoc in C. Cum secundum leges de haeret. in o. M sic in eis
sola restat executio petenda per fiscum . Aliud est genus in conuentionalibus stipulatis per partem aut per Notarium, domino principi in
contractibus initis inter priuatos,& istae parnae non
possunt peti per fiscum, donec pars in cuius fauore fuit dicta poena apposita posuerit suum libellum, eo posito incontinenti fiscus potest petere popuam. Aliud porro est fiscalium genus ut sunt reges ter crimina publica, quorum persecutio pertinet ad fiscum,& quae sint publica crimina vide l. I. is de pubi. iud. de illa pertinent ad publicam vindictam ,
quam iudex etiam nemine prosequente debet vindicare l.licitatio. U. de publican. quia reipub. in re est ne maleficia remaneant impunita c. ut famae de sent. excom. quia respubl. offenditur, cuius Offensam habet iudex vindicare, etiam parte non prosequente ut notat Bal. l. siquis non dicam rapere C.
de Epist. SI Cler.& hoc consideransius Canoniciis c. ostensam publicam, omnia crimina publica dixit. Innoc. in c. I. de collus. detegenda 'Sed ius ciuile non tam late publica crimina intellexit l. I. is depub. Iud. Aio Quomodo autem omnium publicorum iuditi
rum fiscus dicatur persecutor nemine accusante, quia nemo sine accusatore damnatur & hoc firmat gl. in l. 2. g. de pub. f. de adult inquisitionem regulariter prohibitam uisi in lenocinio Uxoris propria: l.
2. ii. de adulti in salsa charta, in salso inste , in salis
780쪽
ω calumnioso aecusatore, de in notorio erimine, nloquimur de Iure Canonico, in quo sunt omnia crimina publica, quo iure inquisitio est remedium o dinarium, tunc hoc iure est permissa inquisitio, Πλquocunq; crimine , &est unus modus permissus Mgendi de iure Canonico, c. super his, de accusatio. postquam fama praecedat, & itat regula pro inquisitione sola fama deserente, si aute loquamur de Iure Civili,&tunc oportet considerare,quod aliquoties Iudex inquirit generaliter, ad crimeninuentedum,& hoc triplici modo. s. constituendo denunciatores & certos ossiciales qui de nuncient omnia maleficia, quae in aliqua prouincia, districtu vel territorio committuntur, quandoque fit per ocularem inmspectionem Iudicis, Iudex enim vadit personaliter& inspicit vulneratum, tertio sit per inquisiitionem generalem, in qua inquiruntur latrones &alij ma lae conditionis δc famae, ista tamen generalis inquisitio potest fieri etiam tripliciteri: aut generaliter
quoad personas & quo ad delicta,ut si est aliquis in
ciuitate sur latro &c. aut generaliter de personis, delictum vero est speciale , visi est in ciuitate aliquis qui fecit tale crime , potest etiam esse generalis quoad delicta,& specialis quoad personas , ut dum inquirit de tutore suspecto interrogans an commisit dolum in administratione vel culpam, & sic crimine non expresso,& ex isto triplici modo inueniuntur crimina, non tamen ex aliquo istorum modirum sequitur condemnatio, sicut ergo nulli permittitur accusare sine metu calumniae, sic non de facili permittitur iudici inquirere f. in quibusdam c sibus, in quibus permittitur actio sine metu calumniar, in his rationibus de sacili permittitur inquisitio, est ergo regula, verum iudicem posse inquire Kkk a re