장음표시 사용
141쪽
tot strages in mari acceptas classem pene totam a So
Iis Piratis plerunt ablumptam. Quis ignorat Lmaelem Persen,quem Sophitem uocant, tollus Mediae,ac Pa fidos uiribus, equitatu, & eo quidcin modico, Onanem Turcicam rabiem saepe repressisse, contudissem. Et nequis arbitretur barbaros tantum de Turcis triumphasse, Amarathus a Ioane Huntiade Matthiae legis patie saepς fusus,fugatus,&supercitus est. Tanta demuin es de apudVamam affectus,ut si Vladismus rex animosus magis, scallidus eius consalio paruisset, actu erat de Amaratho, di de omni Turcarum tetra, ignominiolat tyrannide. At Mahometes eius filius ab eode Hunilade apud Moe serum arcem,oiam Taurumin appellatam, in Saul,& Danubii confluentibus sitam , hodie Belogradumn Alla
graeca uocant, parua admodum manu, tanta calamitate cum uniuerso exercitu est aflectus,ut nucidatis laniussa rus,impedimentali amassis,ui X cum reliquus copiarum sagitta etiam uulneratus effigere potuerit, huici stragi Trebia,Trasimenus,Cannae,insignia cladibus nomina cessere . Longe uero antea CFricis a Philippo florentino,
copiarum Sigismundi regis praefecto multis praeliis est supcratus. Qui non longe postea apud Calipolim pu
gna nauali a Venetis est clatse munitissima, , maxima, cum ingetiti suorum clade spoliatus, unde holles ea di micitione perteiriti aliquot annis omnem maris princi patum Venetis concesscre. Quorum maX. ma extat l,&pulcherrima in univcrsam christianam remp. Cfficia.
quippe qui saepe Soli omnem illius funesti, ac luctuo sissimi belli molem, terra, marissi sustinuerint . Et nunc
142쪽
elasse iandiu instrum nihil aliud expectant, se uidere,
erecta uexilla, primum Sanctitatis tuae, deinde reliquos rum Principum Christianorum ad hoc commune bellium, communibus uiribus, contra communem hostem suscipiendum. Quo quidem nomine istic habent Orato rem uirum clarissimum Marcii Foscarum in quo nemo potest satis admirari excellens ingenium, singularem fascundiam, eximiam eruditionem, & in primis grauitato inansuetudine temperatam. Qui assiduus te suin me Pontifex ad expeditionem contra Turcas maturanda adhortatur,& calcaria ut est in prouerbio sponte currenti ad mouet. Sed nemo 'el crebrius,nel felicius csi ea gete pugnauit Matthia rege paucosq; illa aetas habuit; qui &belli, & pacis altibus cum uno Matthia fuerint conferendi. Hic caeteris cunctatibus in medium armatus, fortis aprosiluit,& Liburniam barbarorum praesidio deiecto in potestate redegit, quae a plaeris a uel Croatia uel Bosnai censetur,manifesto errore, cum ea sit regio inter Dalmattas,& Ithyricos locata, Libumiael finis, & idem Dalma tiae initium urbs Solona statuatur,Emporium Dalmata .rum, uastoriam Pollionis celebrata. nec fortissimus rex tam praeclaro facinore contetus facto in hostes impetu eos saepe fudit, fugauitq;. & in Sucrsissima loca prae iis more se recipere coegit. Quid enim non metuerent languidae,& laxatae pecudes irritatam, & cognitam Leonis atrocitatem. Nec ullum est genus cladis, quod Matthiae ductu.& auspiciis non fuerit a Panonibus Turcis illatu. Dies me deficiet, si quot praelia domus Othomana gessserit, cum maximis cladibus suis,exercituum I suorum
rus Vmetoria Orator. Mathias rex eis Turis eis triumpha uit.
143쪽
enumerare uelim. Illud plane constat, neminem paulo strenuiore collatis signis, de aperto marte cu ea gente pugnasse qui uictor euaserit. Et quanqi hoc ipsu quod talaepe fusi fugati caesit Delint,maximii sit documentu,
quod non robore, non copiis, non armis, non militati
disciplina ualent, sed opinione, & uano Christianorum metu nonnihil esse uidentur, facit tamen sicques, & in considerata quaedam iactatio earum uictoriarum, quas perpetuo quasi cursu de hostibus reportari si ut & no stris hominibus semidolosi sint & rcs Turcicae pro maximis celebrentur. Quis enim audiens tot imperia, tot regna, tot prouincias breuissimo teporis trami subactas, non opinetur eos qui tam multa, tam uiua,tam longe, latem dispersa bella,nunc mari, nunc terra Obierunt,esse potentissimos.Quae opinio,ne cuiusque animo, amplius insideat ostendam,quod uerissimum est licet prope contra rerum naturam esse uideatur, nulla re magis,l ex ui
ctoriis,quae alioquin potentiae argumentum esse solenti Turcarum imbecillitatem cognosci, et ex nationibus, quas in Europa sibiugarunt,eorum tenuitatem,impotentiamq; apparere. Sed primum omniti loca deducamus, quae Turcae non armis, sed proditionibus debent, cum exploratissimum sit Thraciam fere totam , Thessaloni cen Corinthum, Peloponnesum,nec minus Theodosi , Euboeam, Sinopim suorum ciuium dcfest: e succu/buisse.Demantur etiam populi, uel quos pacis,inducia
Iumue tempore incautos, inopinantesis,&ab omni ex
clusos auxilio Turcae gentili perfidia repente inuaseriar, uel qui rerum nouarum cupidi sponte lauitutis iugum
144쪽
Lbicre. Quo ad caeteros, plus colligi potest ipsorum
tenuitas quod nationes adeo modicae,& infirmae tanduillis repugnauere, qua iactari potentia, propterea,quod eas aliquando deuicerint . Et quoniam apud ueteres deis tr nomine, & finibus plurimarum regionii ambigitur,& alius aliud sentit, nostia uero memoria antiquis loco rum nominibus abrogatis, plaeta P noua,eademq; barba in usurpamus. antei sigillatim de his agam situs Sar matiae , incestae, ac Daciae est mihi in uniuersum ex plicandus. Omnes qui extremi gentium, & caeteris mortalibus pene ignoti degunt, a priscis scriptoribus Scy/ s9fh - , 'thae sunt appellati, uerum a posterioribus graecis ita nium olim'. seiuncti ut Sat romatae Sarmata latino uerbo dicimus σ3 Eaecus rad Itali fluuium nominentur , reliquI ucio Scy thae. Sarmatas rursus bifariam illaisere in Europaeos,&Aslaticos, Europaei inter Vistulam, & Tanaim conti Sisistitiis dianentur, in quo tractu est Polonia exhatissima campo fm , et quimm planicie, quam gentili lingua Pole uocant,Polonia populi e dicta, quae utraiam Vistulae complexa ripam, ex parte ista irent.
Germaniae Marcomanis, de Catis iungitur nunc Mora uos,ac Stesitas uocant ex parte Sarmatiae nano Omnes
ultra Uistulam regiones ad Sarmatiam pertinent positi sunt Cithones, Phaeni,Vmbrones, Varini nunc Vanai, &Vamenses. Quae hodie loca incolunt Prutent, Massa getae, I stuani, Limnii, Moschouit. Sed Poloniae regi hac icia pestate parent Ruteni quos R oxolanos,vel ut Strabo sentit R Oxanos uetustas appellauit, item Pru/reni,& Lituani,quos Phoenos nisi fallor Tacitus uocat. Supra Rutenos incolunt Moschi a nomine numinis
145쪽
disti .de quibus silendum puto,cum Clarissimus uir Pau
lus lauius, qui res Sanctitatis tuae,ac maiorum tuorum Sallustiana facundia aeternae memoriae consecrare non
cessat,nuper Moschouiae situ, populos,ac mores P ele ganti,ac dilucida breuitate fuerit complexus. Sarmatiae asiaticae limites Ptolemaeus intra Tanaim, & Rah nulli os, & Caucasum ac Hyperboreos montes concludit. in ea scribit Dionysius Hunos consistere,eost Turcas a Persis uocari, licet alii sint Huni Europaei, unde Huntigari genus ducunt. His apud Moeotidem uicini iungun/tur Gothi Traritas nominant) licet eosde putem fuisse
Gothos,quos ueteres nunc Getas, nunc Dacos dixere,ea tamen uox ita inualuit recentiorum scit ploruin usurpa
tione , ut si Getas pro Gothis dixeris, diuersum d:cere uidearis. At Strabo Dacos, & Getas uicinos locat, sed hos orientaliores. & ad Pontum obuersos illos Cerma . niam uersus, & Istri fontes. Uerior Plinii sententia, qui eandem gentem opinatur, & Getas a Graecis, Dacos a Romanis esse appellatos, bellica laude olim celthres &ob virtutem, & ob Zamoixis disciplinain , cum se non mori sed migrare arbitrarent. Receptissimi uero ali ho res Gothos bifaria diuiduli Ostrogothos,& Visigothos, ut hi magis occidui sint illi ad onctem solem uersi Eu xino propinquiores, eam cui puto) partitionem secuti, qua Strabo in Getarum narratione est amplexus. Haec de Sarmatia dicta uolo,nuc de Moesia. Proh maeus post Illyricum,& Pannonios.duas in Europa Moesias consti tuit, se periorem ac inferiorem, totidem quom in Asia sed ex ueteria marmorti inscriptione constat has Μγλ
146쪽
il sas,illas Moesias nominari. Moesia superior inter Danu/ bium , di montes M. cedonicos continctur, in qtio fere
spacio tres nunc regiones collocant, Bosnain, Ralciam, i i Semiam. Bosnam Mahometes superio i ibus annis ex Tm F. , et et prouiso adortus uniuersarii terram est foede populatus, pro uη rex Bosnae inopinato bello perterritus, publica fide ac hi ira cepta, deditionem fecit,sed nec spontanea deditio,neci data fides illi profuit, in hostium potestat m redactus 1 confestura interficit,deinde arκ Dira regni caput,quarto si mense postque obsideri coeperat est capta, qua deinde ,
t Matthias i ex ualidi si mo exeicitu expugnatam ditIonis . . ia suae fecit eius arcis praesidio in hunc diem res Pannonis . r ca sust incluti Rascia,& Seruia hunc fere teneni tractum, Rawinet Sera quem olim Dardania, quandoquidem Dardani uersus κω quem l a Macedoniae montes a uetcnbus locantur. Seruiae regiam rem habe t Sinde uiam uocant,non longe a Tauriarint de Turcae Ara Sinoero
3 imposito militari praesid o Pannoniae fines assiduae po - si putuatur. M oesiam inferiorem Getae' ut Strabo sentit ι olim incoluere ubi hodie Valachiae pars esto,qua Moldace uiam uocant.praeterea Bulgari in hoc quoq; tractu sede B i5 haberit, militaribus rebus quondam insignes,ut qui mul/ loea incolol. I tas in Eumpa clades uicinis intulere,Constantinopolita , nisi imperatoribus formidini saepe fuerunt. quida per i morem eos esse Wballos arbitrantur, cum Triballi sint Thracia gens a romanis inuicti, quod armis Cermanorus iuualentur . caeterum in Asia quoq; duas Mysias loca li mus, quae ab Europaeis &nomen,& originem ducunt, De utrasi alicram Olγmpicam Bithiniae & Epicteto idest minori Μνμυ- 1 Phrygiae cosi riguam iubi Glγmpus mons adeo enunet, it
147쪽
ut horai nostis tertia solem ex eo intueri liceat. Astera circa Caicum fluuium . & Pergamenum agrum uso ad Disubitis qui Thelattaniam urbem . & Istri hostia protenditur. Nam et Ist r. fluuius, qui ex iugis Arnobi montis ortum habet, per Germauiae, Pannoniael populos Danubii nomine de . curiit. ula autem ad IlIyricum in Austium: deflectit. huberioribus aquis elapsus, Issaei nomen assumit . in te nus de Moesia nunc ad Daciam,hodie Valachiam acce DUer fio vi dati xi I duas diuise partes , prima monti/ω5 - ὰἡ bus tinctim circunsepta, Transibianiae 3 contigua. Iaay olim eia k. Π Olim erant, qui nunc Transiluani hi & Melanastide is, . dicti, idest migrato res, quod ex sis qui apud Maeotide
Transila, ni degunt huc commigrarint. Altera Valachia protenditur inter Istriim. & Tiram usq; in Pontum, ubi nunc Mob I ., i dauia est a fiumine nominata, & iri ora Ponti Istropo h me x A. Iis . ac Tomi, Nasonis exilio clari. Sunt qui putent . it Valachos esse italicum genus . cui opinioni astipulas
tur Romanus sermo, qui adhuc in ea gente durat, sed
adeo ex omni parte corruptus, ut uix romano homi , ut ni intelligatur, nam post Getas, di Dacos romanis m. mis tande domitos & subactos, Colonia Valerii Flacci auspiciis eo est deducta, unde primo Flaccia, deinde
V bcbia inis corrupta uoce Valachia dicta. Quae ab occasu Tian triti. siluaniae contei mina, ab ortu in Euλinu cAcurrit, a me
ridie abluitur Istro, a Borea , & septentrione Ruxiv nos attingit. Constat autem quicquid Valachiae nomi/, I ne continetur, in duas olim fuisse factiones diuisum,
Q. λ factionem unam Danos appellabant, alteram uero Dra
gulas, qui cum Danis impares essent, Turcas auxilio
148쪽
quondam uocauerunt, quorum armis, DanOS pene ad Intemitionem delauere. Caeterum sub Galeno Dacia aromano imperio est abscissa,quam Aurelianus princeps desperans posse armis recuperare, omnem An regio uena sponte prouincialibus, liberem possidenuam reli quit, abductis tamen ab ea romanis colonis, quos interutrant Mysiam collocauit, luamq; Daciam appellari iussit. Nostra uero tepestate sola Cimbrica Cheri essiis gens romanis cladibus notissima, Dacia uocatur, cui sex Christiemus praefuit ab hinc triennio seditione popul lari regno eiectus, hic Suetia quot,& Noruuegiam Pegninsulas in eodem mari obtinebat,a Ptolemaeo, & anti quioribus ne quidem nominatas, quod ignotae,ail in compertae tunc essent. Nunc sigillatim ad gentes,& na tiones inaurcarii potestite redactas accedamuS Epiro Epirotirae non illi quonda urbisi expugnatores a Pyri ho Achil elis filio Pyrrhidae, deinde Epirotae tincti,cu prius Milossi uocitaretur. sed ii qui nuc sunt,degener S,atqῖ agre m stes tandiu tot certaminibus Turcas sustinuere, ut nuncb υ ' , t no pares, saepe superiores habiti sint. Bulgari,qui insciis Ahim, re Moesia colunt non solii hodie exigua,sed etia rudis,& pastoralis manus, si mper ita cubeis tam dubia martis plea decertatu ut utra pars' euaserit superior,ambigatur, tande diuturni non tam bclli. qi latrocinii tedio affecti, inquietae libertati ociosam seruitute praetulerunt. Servii, qui ad superiore Moesia spectant. Moesii olim appella/ q*t oliti, nec numerosa natio, nec rebus bellicis exercitatu,sed ' metallis effodiendis intenta. post longum annorum nu merum uia tandem succubuere. Nam quod in subiuga
149쪽
da Bosea, & Rascia, quae itide superioris Moesiae sunt
prouinciae tanto conatu,tot annis , tam uaria praeliolum
uicissitudine laborarunt, apeitum indicium est,exiguum esse, planeq; ridiculum , quicquid est, quod tantopere Christiani sibi Dimidandum persuadent. Adde totiens dums, totiens incfficaces contra Vatichos expeditio nes, qui longissimo tempore, eriiguis copiis omnem Icarum vim , non modo sustinere, sed etiam prouo care sunt ausi tandem intestina seditione. ut superius di ximus perciti, & mutuo inter se digladiates, ita in Turcarum retionem uenerunt, ut leges suas simul cum resbus,& pene libertatem retinueritit. At Moldaui, qui ad alteram Valachiam, uel quod est idem ad Moesiam inferiote attinent tot clades Turcis intulerunt, ut coacti suasi non armis,sed conditionibus eos dclinite,& socos, atq; amicos appellare. O egregiam potentiam, Hispanorum strenuitati, Germanoru ultibus, Gallorum opibus, Izalo rum utituti formidandam , cum qua de summa rerum agrestes Epirotae diu contendunt, Bu ari aequo marte saepe confligunt, Servii per tot annos bellum prodii cunt Bostentes ancipiti fortuna pugnant, Valachi saepe uictores pactionibus decidunt, Moldaui ex aequo socii uocantur. Iactet nunc aliquis Turcarum uictorias, enumeret gentes, nationeso ab eis subactas dummodo intelli gat magis mirandum esse quod non uno,& leui impetu simul omnes adeo imbelles, deo inopes & modicas na/tiones statim subegerint, qι quod post tam longi tem poris decursum, tot ancjpites praeliorum casus cum singulis exhaustos tandem uniuscuiusq; lassitudine, magis
150쪽
se suis uiribu uictores euase int. Nam Taurum, ubi tam saepe.& sub tot ducibus nomen omne Turcioena pene Taurinuqκ est deletum eo tempore potiti sunt,ciam arx illa p sis modo amis. Jo uacua,moenibus infirma tormentis nudata,& a re fru sum. mentaria inops, omnium praedae,& direptioni patebat. At Rhodii xysti Pontificatu cum ab eodem hoste op/ Rhodior pugnarent, licet numero longe impares,uirtute fre ii tam prinit Gorfortiter, tam P alacriter barbarorum conatibus obuiam ω, et F ς' o ierunt,ut uno praelio nouem millia Turcamna sint desi/ si pM
derata, quindecim millia uulneribus debilitata, Altero cum ingenti machinarii ui moenia urbis essent 1siecta.&dissipata, magnaqι pars solo aequata,ita pugnatu est. ut nulla crepido, nullus propemodum lapis esset, quin Turcarum sanguine conspersus fuerit, ait madefactus. Et tunc quidem libertas Rhodiana non muris, sed ho minibus ut olim Sparte defensa est. Superiore uero blen , .nio post diutumam obsidionem, hostis tanta cum suo i rum strage & occisione, ea est urbe potitus, ut aliquid fortasse gloriae aetitiae certe parti detrimenti uero plu rimum senserit. Idi ei contigit,quod PFirho qui cum Romanos apud Syrim fluuiu magno praelio fit disser, in recensendo post pugnam exercitu cum strenuissima. quenq; occubuisse cemeret dixisse fert . Peribimus haud - dubie si sic Romanos iterum uicerimus. Dicam quod sentio si no nobis ipsis deesse uolumus rei p.Christianae conducit Rhodum,cum tam ingenti hostium chide. 8e interim esse amissam,nam Iannissariis stre omnibus tru cidatis, reliquo peditatu ueterano absumpto, quem rannus ille in supplementum asciscat, praeter pastores, '