장음표시 사용
361쪽
uemus; ita rationibus argumentisqrheterum arte concinnatis , repugnantem aeῖrorum animum expugnamus. Videbis plerosq; quod uis medicamenti genus aspernantes: leue vituperantes, tanquam inane; forte respuentes, tanquam noXium; mediocre renuentes , tanquam inis utile : quibus tamen prudens mediiscus dicendi persuadendique arte instructus apposita quadam & ex
arte concinnata oratione fortia ,
leuia, mediocria facile persuadet. Nostis, Auditores, Aristotelem,phulosophia pariter, & medicina prae
stantissimum , curanti medico, me dicamentaque proponenti respondisse , Noli mederi misi, sicuti bubulco aut fessorial,quo; sed prius edissere, a que edoce, cur hoc facias, illud omittas: sic enim me obsequentissimum habebis. Iam vero gradatim medicuS a
Rethorica humanioribusque litteris ad d. Dialecticam ascendet. in qua' accuratissime versandum,tum quia definire debet identidem , aeque ii uidere, subtiliuscule argumentari, publice profiteri, priuatim cum medicis congredi, artificiose scribere, ceteraq; praestare, quibusnisi Dialectica sternat via, tape sepius impingat. medicus, turpiter Ora
362쪽
dae , ae pernIcIose Iabatur necesse est. Dialecticar tyrocinio exacto, vastum philosophiae campum ingressuris Aristote- Iis Manibus litandum. Et sane si quae est facultas medico necessaria, si qua in res dulo accurateque versandum est medico, in Philo. ophia certe versandum. Quid enim
obsecro Vos) aliud est medicinae operam dare,quam in perpetua philolophia reruq;
speculatione versari P In corporis constitutione noscenda inhaeret medicus in sanit iis conditione assequenda inuigilat, in otemperamento intelligendo innititur , inexplorandis morbis Versatur, in causarum
cognitione insistit , in omni denique speculationum genere elaborat. Omnium selementorum vires , ignis facultates , aeris conditiones,aquae proprietateS, terrae passiones explorat. Generationum sere Omnium , & alterationum scientiam callet: mistorum naturam, herbarum , pIantarii, seminum, florum, metallorum omnium , lapidum, omniumque pene mineralium
vires indagat. Horum medicus nisi claris. simo scientiae lumine fulgeat, obscurus i teat in omni medicinae genere; caliget ac plane cecutiat in quovis opere medico necesse est: 85 ut verbo dicam, imo dicam
cum magno Scaligero, Medicui. M L που, cortex ess sine nucleo.
Iam vero in hilce omnibus disciplinis tanquam in praeludio versatus tyro, in
363쪽
Asclepiadeam familiam, messicinae saeris
initiandus concedet. Et inouasi artis vestibulo Anatonem ostendit M
lariam. ut illius ignoratione, morbOS IPlo ignoret , sit necta: huius vero nisi exeapreesto sit scientia, neque morbos pellare ,
maximum naturae miraculum, structuram intime explorans, mirificam PartIum varietatem,inexplicabilem sympathiam,mutuumq; consensum indagans, Vsum cuiuscunque atq; munm inuestigans,ac denim, ut verbo dicam, vix humana mente coa prehen lendum totius mundi compedium mirabundus intuens , Deum ipsum tam operis opificem noscat ac veneretur ; sed etiam ut laborantes partes, affecta inis.ctaque viscera, morbos denique iplos de
prehendat, & ex arte depellat. Quemadmodum enim Dux nisi rem ae mphiam probe teneat, Urbium OPPidorumque simini explorauerit; λrcium mur nes; viarum, ac fluminum exitus;montium valliumque naturam cognouerit; neqne exercitum bene ducere, neque ex arte imstruere acies, neque hostes tuto inuaaere, neque invasos intrepide fundere, neque sfusos caute insequi potest. Ita
364쪽
optime nouerit nostri corporispartes,structuram, situm, connexionem, Vsum, cetera , neq; sanitatis arcem tueri potest, nec morbos, sanitatis hostes profligare. Vsu venit saepissime in medicina facienda, ri in morbis intime latentibus haereat medicus non in curando solum, sed in cognoscendo morbo, imo vero alterum pro altero deceptus accipiat, ut de se ipso in-geuue fatetur Galenus. Cui tamen incommodo oportune ac tuto subcurrit anatomia. Nam, ut Galenus affirmat, Morbi qui in imo eo ora deletescunt, exercitata coiniti nis in arte secandi virum desiderant.
Anatomen excipit herbaria , hoc est, simplhcium medicorum exacta cognitio. Quorum sane sicuti vasta propemodum ει insinita est ubertas & copia, ita oculata cognitio minime necessaria. Etsi enim iumedicina facienda nihil honorificetus medico,nihil aegroto esse potest utilius,quam
- magnam medicorii vim, uberrimam praesto esse aut simplicium aut compositoru, qu ex simplicibus & constant & pendent,
medicamentorum copiam: tamen eorum
formam, figuram, colorem, S ut verbo dicam, quasi liniamentum & habitum de facie nouisse,aut superuacaneum medico, aut minime necessarium arbitramur. Phammacopolae partes sunτ, oculis ea intern scere, e terra pululantia animaduertere, adolescentia attendere , adulista spectare , Ρ ε vire
365쪽
virentia siccan; probe nosse. Medicis vero satis est , cuiusque naturam exacte tenere, uualitates viresque explorare , temperamentum & gradus, VireS Omnes ac proprietates introspicere. Neque enim is au t e terra euellere debet herbas aut avulsas tundere , coquere , exprimere , in succum densare, in syrupum condere , In emPl frum efformare ed aperito artifice emommatas oportune adhibere. Herbaria scietia sibi medicus comparata ad Astronomstim, Arithmeticam & Geometriam animum 1 radiumque conuertere debet. Et de dua- .
bus quidem posterioaibus , Arithmetica &Geo matria, satis constat, Hippoc. Τessalo filio praecepiste , ut sedulam viriq; veram
daret , non ad splendorem tantum Orn tumq; vitae, sed ad usum medicinae oportunum. Arithmeticae quidem ad morborum periodos criste's, Geometrii vero ad partium stum luxationes'; cognoscedas. De Astrologia vero non ita cemendum est, ut quae de'Iudici js agit, ad vitam se tunamque pertinentibus , aut utilis aut necessaria habeatur. Scio medicorum non nullos , Philosophorum plerosque, Astr lo os pene omnes apertissime reclamare, meq; inscitiae simul,& impudentiae reum facere .. Ceterum illatum crimen uno eoq; certissimo argumento diluere consueui . Hippocrates ille omnium,qui sunt,quique
fuerunt aut tauri sunt medicorum doctis-
366쪽
33 simus; Ille medicinae genius, philosophiae
oculus, scientiarum daemon; Ille qui G Ieni testimonio, philosophorum ac mediacorum princeps est; Ille , Qui, ut ait m gnus Scaliger, In medicina ct philosophia
netrali erit, quo nonnis initiati accedunt, is qui a se spernant profanum vulgus ct arceant.
Ille , qui, ut eli apud Macrobium fallere, quam falli nescit; Ille, cui, si Auia
Cennae credimus, omnibus in rebus Handum
est, etiamsi alij philosophi aut videant, aut pra-
δent, aut experiantur contrarium. Ille, quem
Ob medicinae praestatiam a Dijs oriundum crediderunt antiqui. Ille, quem cum Restges Persarum auro ad se allicere non potuissent, terrestri naualiq; exercitu e Graecia in Persiam abripere minitati sunt; Ille demum qui arte, ingenio, iudicio prope diuino statuis aureis decoratus in Diorum numerum relatus est. Ille, inquam, Hippocrates Astrologiam minime callens medicina plane ablegauit & longissime exsulare iussit. Etenim in uniuersis eius operibus, quae 6o. fere numero sunt, nuLlam Astrologiae,aliquans tantum Astrono miae, hoc est, Pleiadum, Arcturi, Canis , Aequinoctii , Solstitijq; mentionem facit. Si ergo Hippocrates talis, qualem audiuistis, medicus fuit, Astrologia omni ablegata , Astronomia tantum contentuS, nones ur medico eam necessariam esse putemus ; non est cur de eius neccistate tantae excitentur tragoediae. Itam
367쪽
lonrae op mimus suis rationibus
ficata fallacique astrologia, ad meret Inae Theoreticen, quae leges omnes certissima dogmata , saluberrimaque pIcinta Com-6rehendit , a meque pro Virui exP.icanda a mum appellent. Et vero siue iucundita. tem huius artis, siue utilitatem specternux liceat aliquid medici gratia de medicina adiungere) attento animo,summo trudi', omnibus ingenii viribus in eam Irinum hendum intelligemus. Quid enim,obsecet vos, utilius homini, quid iucundius potest necidere, quam rerum causas noume ἐOuid humanus animus ardetius sitit,quam res certissima scientia comprehendere .
o sane illud vulgo dictitare soleo. M P
lam profiteri, Ceterarum pene 'mnium sacultatum fucatum esse ac verI specie mentitam scientiam: solius medicinae esse ertam, ratam, compertamq; cognIlIone. Neque putetis, AuditoreS, me aut mediis
liti: aliquid liberaliter tribuere , aut disclispulorum auribus blandiri. Nam peruia-ium habeo, hominum mentem in philosophia plane hallucinari , in astrologia semis per somniareis in aliis fere omnibus quasi dρlirare. Licet hoc aperte intelligere a tConuertite animum id singula . Neque enim festo extra chorum, non aberro a ria inroposiva:=In philosophia nihil ratum, nihil constitutum. Philolophi in ipso scientiq
368쪽
limine offendunt: ipsa rerum principi is, Rus omnium maxime exPlorata esse deberent , adhuc haesitates tu incerti in dubium reuocant. Alij nempe, Aristotelem sequuti , rerum omnium Principia materiam quandam esse putant, quam aeque ingenuidi ignari fatentur omnes. , nec animo se Cqmprehentare poste, nec verbis eXprumere: Non est quid neque gnate, uequo quantum , neque aliud ex bis, quibus ens detormia
natur . Nimirum quid non sit haec materia, apertissime se scire profitentur ; quid verosit, Certissime ignorare declarant. Alij Democrito credetes rerum principia atomos
esse opinantur. Alij Pherecydem audiem teS , terram esse censent. Alij Τaletem se. quuti aquam constituunt. Ali3 aerem , Anaximeni addicti. Alii ignem Heraclito. Alij demum Empedocli 4. elementa asseis Nerant. Verum enim Vero, hanc philos phorum inconstantiam, ac de ipsis proprijs distentionem, vel potius ignoratiam,
facile seremus , si Astrologorum titubantiam attendamus. Hi namque non in compositione sollim structuraque ea lorum cadiligant ; non solum haesitant in facultate stellarum, in figura, in situ, magnitudine,
interuallo ; Sed in ipso etiam Orbium motu, quem sensu oculisque videmus, incerti fluctuant'altercantur. Scitis, Auditores, solem trium millium, eoq; amplius ann
rum spatio, iuxta praeclarissiimorum Astroo
369쪽
logorum sententiam, omnulmque ocuIos Perpetua Vertigine circumactum , circa terram rotasse. Terram vero stas libratam ponderibus temper stetisse, ac veluti radicibus defixam haesisse . Repente vero e titisse Copernicum, qui non minus Nic tam , Horpheum, ac Philolaum imitatus, uam Iosuen aemulatus; solem stare iust, terram Perpetuo motu cierio Nempe apud Astrologos non solum incerta sunt, quae animo comprehendi solent ted etiam quae sensu ipso oculisque videri. De meta
physicis vero , nihil dicam . Qui enim fieri potest, ut de abstractis entibus , de puris
illis mentibus a mortali concretione sep ratis, ab omnibus sensibus, imo a cogita tione longe dissitis aliquid se scire polle in confidant cum ea quae manu terunt, Vi dent oculis omnibusque sensibus deprehendunt, nec intime nec extime cognoscere possint. Sola, mihi credite, medicina est, in qua humanus animus rerum costa scendarum studio ductus, possit oblectari. Haec namque certas rerum causas nouit, abdita scienter explorat, ex lorate cO-gnoicit, intima quaeq;.patefacit in naturqpenetralia pervadit. Uideo, Auditores, vestrum, pIerosque animo subridemes,haec aut person , quam substineo, tribuere , aut naturae meae simplicitati condonare. Verum si per tempus
liceret, si per patientiam vestram, si per
370쪽
3 1 propositum mihi argumentum g paucis id, ijsque apertissimis ostenderem. Sed ne vel benignitate vestra, Vel re proposit slicentius abutar, argumentiS, ex Perimentisque posthabitis , lolum affirmo, si Vos, Viri Philiatri, enarratis omnibus disciplinis instructi, Latina 1cilicet litteratura, Philosophia, Herbaria, Anatome , qtiae prorsus necessaria sunt medicinam facturo; Gr is litteris &Astronomia, quae utilissima , IArithmetica, Geometria, Rethotica s, Poesi, Historia, quae reuera commoda solum videntur a si, inquam, hisce omnibus
disciplinis instructi praeclarissimam hanc
artem, cognitione certam, studio iucunis dam, quae itu utilissimam, utilitate salubrem studiose colatis, futurum spero, Vt vos ad artis culmen euadatis. Et quidem id vobis enitendum esse, primo quidem suadet medicinae dignitas, eorumque Pra stantia, qui eam exercuerunt ; deinde horritatur lum mas si mi Pontificis, & Cardinalis Barbarini in Academiam propensio, demum impellit utilitas maxima, quae inde consequitur. Etenim artem colitis ingenuo viro dignam, Principe dignam , Rege diβnam. Exploratum namque apud Vos esse existimo, non Mithridatem solum a Pontiac Bitiniae Rege, medicinae operam dedisse; non solum Isinam Scotorum Re gem, Constantinum IIII. Orientis Impruratorem, Theosophum Regem Corinthi,