장음표시 사용
341쪽
3 ri distitutionum Messicisa Illud vero animaduertendum est, mo hus magnus non semper cedit unico medicamenti generi nam quandoque cedit, ut testatur Gal. qui sanguinis missione se iugulasse febrim profitetur propterea
Utrumq; magnum auxilium aliquando in eodem morbo usurpandum est. Unde Galenus in eode morbo & ambobus Vti. tur medicamentorum generibus , & alterum alteri substituit A. de Sanit. Tuenda A. Quare in eacochymia, ut suera diximus, utitur phlebotomia, non quidem, quod primo & per se haec indicetur a copia prauorum succorum, sed quia morbus m gnus non cedit purgationi, alterum Vsur Pandum est generosum auxilium . quare
q. meth. 6. Etiamsi redundantis sanguinis concursus non adsit, ad ipsius tamen sanguinis missionem confugimus , eum scilicet morbus magnus est eum virium robore coniunctus.
Statuendum igitur est, scopum mittendi sanguinis primarium esse ple thoram , magni orbi causam, magni vel prilentis vel
imminentis. medicus enim Vt nauta peritusque nauium gubernator non pr sentes, modo morborum procellas, sed futuras etiam imminentesque tempestates praec uere & euitare debet. Secundarius Vero scopus est etiam cacochymia,& ipsa ut est magni morbi causa, cum vena secta non
sanguis modo, sed omnes promiscue humores ei uant. Ita igitur constituto phle
342쪽
Laber Terrius. 3I3hotomiae scopo , nullus locus est no sollimGaleni, sed nec Hippocratis , aut Celsis aliorumque antiquorum auctorum,qui ab alio disseiulat, qui amice cum altero non
Iam vero ad sanguinem mittendum a non magnitudo solum morbi copiaq; a sanguinis, aut alterius humoris 1pectandaeit,ied alas is virium robur. unde seriptum est ab Hippocr. in Acutis nu. 3 . In acutis morbis venam secabis, si vehemens appare emorbus. is qui e um habeant in vi resolatatis , robur Vm assuerit. Aetas igitur iuuenilis viriumque robur prasio sit, nec M. est, ut sanguis mitti possit. Quare de aetate scriptum est a Gal. 8. meth. At si vel puer,met senex sit sianguinem detrahere non licer. Imo vero lib. de Venae Sect. decimum-s quartum annum in mittendo sanguine pueris praescribit, guare nec pueris pertundem
venam ante decimum quartum amum. sed
. de aetate fere consultius scriptu est a Celis lib. 2. cap. I o. Vbi non quae sit aetas,sed quasint vires expendendum prςcipit inquiens. Interes enim non qua altas sit, neque qui in
corpore intus garatur , sed a viressint. Ergo si iuuenis imbecillus ect. amsi mulier,qua grauida est arum valeatimaDsanguis emittitur.
rint firmui puer, is robustus senex, ctgrauida
mulio viams tuto curantur. Ceterum illud
in pueris ac senibus grauidi'; mulieribus moneo , par tua in m mittendum esses so sanR
343쪽
314 Institutionum Medicina sanguinem, quam morbus exigat: quod di Galenus aperte docet lib. de Vene Secti
Minus autem detrahimus , quam plenitudo commonet, 'cundum atatem quidem in pueris
unde etiam patet ipsum Galenum, quasi pristini consilii pertaesum , pueris aliquomodo phlebotomiam concedere. De viribus vero illud etiam moneo, haS non is prohibere etiam ex Galeno languinis detractionem, sed minuere siue moderare:
Postulat autem semper ve sectio valentes vi res, inquit'. me in ., Sed que modo euacua tionis respondeant. er o vires infirmae non
plane respuunt phlebotomiam, sed ten Perant ac minuunt. Praeter aetatem Corporis habitus spectar diis in mittendo sanguine, Anni tempus, Re.1isqve, Ut patet ex mox citato Galeni loco, ubi ait molles carne, calidosque non Copiosam permittere phlebotomiam , sedi 'arciorem, item anni rem S calidum, caidaque regio Mintis autem, inquit', detrahimus , grani pleur rido commonet . ssecundum atatem quidem in 'ueris. fecundum anni tem pus seu, cane. fecundu regiones eo 'turionesiq; in js qui calidiores sicilicet, sicciorel; ex sunt; Fecundum corporis habitum in candidissecarisne mollibus, ut Galli ex sum. Ad rectam Ian uinis mittendirationem spe stant etiam Alui conditio, eris ventriculi, bilis evia , crudorum humorum abundantia, vim anteacta ,Vconsuetu .
344쪽
Liber Tertius. De aluo constat apud Auen Z. lib. I. Trach. 8. caP. I 8. non esse mittendum sanis guinem aluo adstricta, quod Praeceptum religiose passim obseruatur. Neq; lubrica nimis ex Hippocr. in Acutis num. 63. At si sanguinem alicus detrahere volueris,solliam aluum farere oportet. De ventriculo tria sunt animaduerte daesi eius os sit imbecille, valde sensile, Dr cipueq; amara bile sit obductu,non est mi
tendus saguis ex Gal. 9.meth. Quibus ama- ἡile os ventriculi redundat, aut imbecillum
est, aut supra modumsensile, noxia est phleb. De bile extat Hippocratem uniuersale
theorema, Impedimentu insepuentibus cruem ea anni tempus,pleuritis, bilis. nam etiam inus, qui cruenta spuunt, in quibus maxime Iecanda vena esset , prohibetur, tum ab anni tempore aestiuo & sub cane, tum a pleuritide, quq ex Celso benigna cum sit iudiceturque per sputum, non opus habet auxilio medici ; tum demum abile redundante , quae excandescit sanguinis freno soluta. bilis ergo pronibet phlebotomiam. De crudis vero humoribus est Galeni
prςceptum 9. meth. Si praeeedae ciborum cruditas tanto tempore differre vena sedilonem iubebis, quantum satisfacere tum ad eorum coctionem , tum ut excrementa descendant,sidebitur. De vita vero anteacta,cosuetudine &c.
345쪽
3 16 Institutionum Medicina inquiens Si qui plenitudine grauatur nec pue' ssit neo senex, an illi secare venam oporteat, empendes fenitudinis aeualitatem, Ruantitatem,
Uarium robur, eorumque infirmitatem, Naim iralem totius corporis habitum, Tempus, Regi nem, Anteactam vitam . Consuetudinem , MRespraeter conssuetudinem, actas, aeuas excre noues habuerit ager, anpraeter solitum compe-
fuerit; Num gracilior an crassor euaserit oe. Hsc omnia spectanda sunt, ut de sanguia lnis missione determinare possimuS. At vero ut finem imponamus huic eu, cuationi, videndum Quantum sit per phle- ibotomiam euacuandum,nam An & Qummodo iam explorauimus. Quantitas definitur ex quantitate graduque morbi: atq;
Ex redundantia modo ,.ut est apud Gal. I 2. meth. , et ate, natura, anui tempore, regione, consuetudine, atqur ante hac, labor tis vir
tute . ex his enim omnibuS quantitas cleEnitur : quo intentior morbus est, eo ub
rius mittendus est sanguis , pr sertim si aeger sit iuuenis, natura minime apta ad
transbirationem, vernum anni tempnS, reistio frigidiuscula aut temperata , consueuerit aeger sanῖuinem fundere , copiosis optimisque cibis fuerit usus, ac maxime si eius vires sint valid . Apud antiquos acti sex usque lebras quandoq; mittebatur sa guis, ut est apud Gal. 9. meth. Aliquando vero eo usque mittebant sanguinem , Ut anum defeetus induceretur. Communia E L - me
346쪽
- medicoru opinio fert, antiquos nunquam mittendum es e sanguinem ad animi desectum inclusiue, ut loquuntur, censueuisse, sed solum exclusiue, eo nimirum Vsque v in aeger leve aliquod lieothymiae prae Iudium praesentiret. Sed aliter res sese ha-.bet . duos animaduerti apud Galenum i cos, ex quibus apertissime constat, eos i elusisse animi desectum. Primus est lib. . de Sanit. Τuen. 1 o. ubi haec habet, Ac priamo quidem ita mittendus sanguis, ut animi defectum non ineurrat ei de vera ne defectas
quidem ipse formidandus . SI 9. meth. in cim ratione con Lentis lebris: E porro febrium Minentium prasidium maximum sanguinis missio vel Uque ad animi deliquium. Primum
namque in contrarium Lyaeum agitur corpus
celerrime ex animi defectu refrigeratum p Si refrigeratur ex defectu animi, profecto iam defecit animus. Nostra Vero aetate liam ob leuit, ac merito. copiosa haec ne dicam perniciosa sanguinis missio : sed vere perniciosior inrepsit consuetudo, ut vix unciolas aliqui nostri medici audeant
sanguinis detrahere. Hac in re utrumque vitandum, ac medio tutissime eundi m . Iam vero sanguis non solum secta vena, arteria Ve mittitur, sed etiam hirudinibus' ano adultis, brachio pueris tape adhaer scentibus, ut nimirum viri u M tamarae prospiciatur , quae longe minor fit per has P quam per sectionem: & propter eandem P a r
347쪽
et 1 8 Insti uermum Med e narationem scarificationes etiam adhibentur& cucurbitulae scarificatae De modo quo aut vena arteria ve secatur, aut scarificasa tur cucurbitulae , hirudine'; apponuntur, nihil dicam. res enim est a Chirurgo per cienda . idem statuo de Cauteri js, Inusti nibus, ceterisque huiussinodi, quae imperante physico a chirur*o administrari s lent. Cetera, quae de Phlebotomia dice da essent, tyronibus fere incongrua laneis 2aec igitur pauca satis sunto.
Phlebotomiae, quae praecipua medicianae instrumenta sunt,adhibend , reliquum est, ut diaetae rationem tradamus o Haec: adeo necessaria est,ut dixerit Gal.de Ther.
ad Pis. Omne remedium evadit infructuosium, nisi delira victus rario connectatur: adeo necessaria, ut lexcenti hac iola evadant a pericolosissimis morbis, pharmaceutico,& chirurgico omni praesicito posthabito; nubius tamen sine hac vel leuem morbuapte ac tuto curare Possit. Romanos per sexc tos in tegros annos medicis caruisse,auctor est Plinius: at medicina plane non caru runt: nam etsi neque ex chirurgia, nequoς
348쪽
3 19 ex pharmacia medicameta sibi asciuerint,
quippe medicis non usi; tamen Dista mO biS accomodata usos esse, mihi omnino persuadeo,qua sola vel maximos curabant morbos. Suem Veterem morem quasi a postlimioto reuocans Cicero per tranStationem dixit Att. ep. 3. lib. q. Ego diata cum rari incipio , chirurgiae radet. Diaeta autem triplex ea Plena , Medi cris, Tenuis : N unaquaeque maxime talis, mediocriter talis, minime vel exiliter talis. Hisce tribus diaetis respondet triplex partiaculare alimentum, Cibus, Sorbitio,Poturi Plenae diaetae Cibus respondet: nam plena est ea, in qua ea exibentur quae manduntur , Ut paniS, caro, oua, &c. quae cibi nomine compraehenduntur. Mediocri re spondet Sorbitio. mediocris enim mediocriter cum nutriat, ea non recipit, quae solidiora sunt , magisque proinae nutriunt,
sed ea solum quae substantia liquidiori prP
dita miniis nutriunt, qualia sunt quaeso hentur, ut panis contritus liquidus iura cum ouis , cotusum carnium liquidius &c. Τenui demum respondet Porus.cum enim tenuis minime omnium alere debeat, ex eo alimento debet constare,quod minime Omnium aptum sit ad appositionem nutritionemq; cuiusmodi sunt quae adeo liquida sunt, ut potentur,ut iura carniu tenuia, aqua mulsa, aqua hordei &c. At vero cum
unaquaeque diaetae species triplex sit, ut
349쪽
axo . Institutisnum Medi-εdhamus, maxime talis , mediocriter , exiliter: Maxime Plena erit, quae ex cibis constat maxime nutrientibus, Ut ex Carnecaponum, & vervecina, auctore Galeno . Mediocriter plena ex carnibus constat gablinaces, perdicibus, haedinis, Vitulinis p riem. Exiliter demum plena ex auiculis montanis, turdis, alaudis, piscibus saxatilibus, ouis, ceterisque huiulmodi . Μediocris vero victus ratio, quae maxime talis est, constat ex carnibus contuus, ex iure consiimpto cum vitellis ovorum, ex pane contrito coctoque in iure consumpto cum vitellis ovorum m. Quae vero minus nutrit,inter mediocres sorbitiones mediocris est, eritque ex pane iure cocto, Pane siure mavido, & in liquidiorem formam redacto , ex iusculis gallinaceis non valde tonsumptis cum ouorum Vitellis. Qus d mum ex mediocri minime omnlum nutrit, est ex ptissana hordeacea, farre, oriZa M. Quod facit ad victum tenuem hic, Ut dixi-rnili, potu absoluitur, & ut magis vel minus accedit receditque a mediocri, vel tenuissimi is dicitur, vel mediocriter tenuis, vel minime seu exiliter tenuis r siue nouus dicitur extreme tenuissimus, simpliciter tenuissimus absolute ac simpliciter tenuis, ut loqui l olet Gal. I. aph. q. & alios . Victus, simpliciter tenuis est,qui proxime accedit ad exiliter mediocrem,ut Ptillana, vinum fuluinn & odoratum , & unico i
350쪽
Zibo Treetur , 321 verbo, sorbitio ipsa tenuior ac liquissor victus simpliciter tenuis dicendus est. M diocriter vero tenuis, siue, ut loquit Gal. , simplicitar tenuissimus est ex simpliacissimo potu aquae hordei, melicrato,vino mali punici, vino oligophoro, qui minus nutrit quam aqua mulsa ex Galeno. E treme vero tenuissima dista est omnim da inaedia, quam antiqui adhibere consu
Iam vero hae omnes distat oportune adhibendae sunt: nam oportune adhibitae mure prosunt. Vi tus ratio per se ac primariti inclicatur a viribus: nam alimentum ex se vires respicit, no morbum: at Vero secumdario & quasi peraccidens etiam a morbinindicatur, & si non indicatur simplicitet
alimentum, indicatur tamen vel qualitas, vel quantitas, vel modus, Vel tempus. It que in omni diaeta constituenda ad morbum respicere oportet. Illud uniuersaliter scire conuenit,quo a tior est morbus, e tenuiori diaeta utendum est, quo longior ,
eo pleniori . Quare in acutissimis morbis vel omnimoda inaedia, vel solo potu ut bantur antiqui: in morbis minus acutis , paulo pleniori utebantur; in adhuc minus acutis adhuc pleniori, & sic deinceps: adeo ut in cronicis longisque morbis oboe
tetentur etiam eo, quod maxime nutrire diximus. Et non solum morbus morbi veidea spectanda est , sed etiam peculiare elua