장음표시 사용
421쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VIII. 399
Mque et ibi suturum, ubi praescripserit, et ea facturum quae imperaverit, obsidibus datis firmat. Unum illud orat, ut timori suo concedatur ne in consIiectum veniat cujus quam Romani. Quam postulationem Antonius quum judicaret ab justo nasci timore , veniam petenti dedit, obsides
accepit. Scio Caesarem singulorum antiorum Singulos Commentarios consecisse : quod ego non existimavi mihi esse su ciendum , propterea quod insequens annus , L. Paulo , C. Marcello Coss., nullas res Galliae habet magno opere gestas. Ne quis tame u ignoraret quibus in locis Caesar exercitusque eo tempore sui ent, pauca scribenda Conjungendaque huic commentario statui.
XLIX. Caesar, in Belgio quunt hiemaret, unum illud propositum habebat, contiuere in amicitia civitates , nulli
spem aut causam dare armorum : nihil enim minus volo-hat , quam .sub decessu suo necessitatem sibi aliquam im poni belli gerendi, ne , quum exercitum deduCturus esset,
hellum aliquod relinqueretur , quod omnis Gallia lihotitor
orat. Restituit Davis. Iumebatur Prius erat. In compectum. Adii in consPectu.
Respice ad O. 8. Scio Cresarem. Veluti epilogus libri est ubi nempe nonus annus tuiscipit, vel potius hiems noni anni.
L. Paulo, C. Marcello Cosa. Fuit annus P. U. C. MOR. L. Paulo. Alii Lentulo. Sed is in sequentem annum Cadit. IImres Gallico. Edd. vet. nullas habet Gallim magnopere res g staa. Magno vere. Vulgo magnopere. Cip. XLIX. Nulli spem. Davis. malebat speciem; i. e. Praetextum. Sed eausum idem est ac Prarte tum, et Gallia semper nova bella Perabat. B. JSub decessu suo. Sic Clarhius emendavit, et consentiunt codd. Vulgo sub discessu suo vel sul disces
Omnis Gallia. Tres Gallias intelligit. .Llii Galli in suac perint.
422쪽
sine praesenti periculo susciperet. Itaque, honorifice civita tes alit,ellando, Principes maximis praemiis afficiendo, nulla onera nova imponendo , defessam tot adversis praeliis GaIliam , conditione parendi meliore , facile in pace continuit. L. Ipse, bibernis Ρeractis , contra consuetudinem in Italiam quam maximis itineribus est prosectus, ut muni cipia et colonias appellaret, quibus M. Antonii, quaestoris sui, commendaret sacerdotii petitiovem. Contendebat enim gratia quum libenter pro homine sibi conjunctissimo , quem Paulo ante Praemiserat ad petitionem , tum acriter contra saetionem et Potentiam Paucorum, qui, M. Antonii repulsa, Caesaris decedentis convellere gratiam cupiebant. Hunc etsi augurem prius factum, quam Italiam attingeret, in itinere audierat: tamen non minus justian sibi causam municipia et colonias adeundi existimavit, ut iis gratias ageret, quod frequentiam atque ossicium suum Antonio praestitissent; simulque se et honorem suum in sequentis
mponendo. Mi injungendo. EI ganter. CL B. C. 3, 4. Conssitione parenssi meliore, viderent se ita scire in imperio populi Romani, ut pace uterentur. M
CAp. L. LMunicipia et colonia/. Ex his et sequentibus patet non tantum municipes, sed et colonos suffragia tulisse Romae in magistratibus Creandis. A. t Sacerdotii, auguratus, quem etiam Plin. Epp. xv , 8, sacerdotium dixit. Coti nitis. Mox di serie dicitur
i malus augur. Quod autem augu-
intus petitio li. l. sufragiis populi
commendatur, quum olim coopta. rontur augures, id eo factum est. quia lex Domitia sanxerat, ut Aa I
dotes, in his augures, comitiis Populi erearentur e quam legem etsi Cornelia lex sustulerat, restituit tamen A. U. I, Labienus, tribunus plebis. Cf. Fabrie. ad Dion. Cass. xxxvir, 37, et Emessi Clav. Cic. in Lex Domitia. M. Contendebat. ..gratia, qua valebat apud colonias et municipia. Male Ciac n. et Maliger abundare vocem gyratia putabant.
t Paucorum, nempe Pompeii, Catonis , Marcelli, Scipionis, etc. JDecedentia de provincia. CELLA RIU . Quia veto e repulsa Antonii poterat intelligi Gesarem Parum valore sua commendatione, imminuta et convulsa suisset senio de Caesari gratia et polentia apud oviues. M. In aequentia anni commendaret
423쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VIII. . fio I
anni commendaret petitione, Propterea quod insolenter adversarii sui gloriarentur, L. Lentulum et C. MarcelIum. M. Creatos , qui Omnem honorem et dignitatem Caesaris exspoliarent; ereptum Sergio Galbae consulatum , quum is multo plus gratia suffragiisque Valuisset, quod sibi conjunctus et familiaritate et necessitudine legationis esset. LI. Exceptus est Caesaris adventus ab Omnibus municipiis et coloniis incredibili honore atque amore : tum primum enim veniebat ab illo universae Galliae bello. Nihil relinquebatur quod ad ornatum portarum, itinerum, I eorum omnium , qua Caesar iturus erat, excogitari posset. Cum liberis omnis multitudo obviam procedebat : hostiae omnibus locis immolabantur : tricliniis stratis sora templaque o Cupabantur, ut vel exspectatissimi triumphi laetitia praecipi posset. Tanta erat magnificentia apud opulenti res , cupiditas apud humiliores. LV. Quum omnes regiones Galliae Togatae Caesar per
cucurrisset , Sumina cum celeritate ad exercitum Nemet
L. LentuIum et C. Marcelium. Fuerunt Coss. a. 7o5 P. U. C. MOR.
sed invitis eodd. M. Alii spoliarent. Sergio Galboe. Hic legatus Gersaris in Gallia suerat, lib. I I, in. Quum
consulatum deinde peteret, repulsam tulit propter Caesaris amicitiam rex quo Caesari insensus eum Cassio et Bruto conspiravit. Sueton. Galb. 3. CELLAR1vs. Ruben ius in Electis
, , Caesarem cum Suetonio conci
liat ; duplicem tulisso repulsam Statuit Galbam, primam, de qua hic, quum Caesar adhuc esset in Gallia,
alteram , cujus meminit Suetonius, Caesare jam dictatore. ISui eos eius. Sssi pronomeu reciprocum, quod male hic pro demonstrativo potii autumat Davisius. CAp. LI. IDinerum, locorum. Vult
floribus et coronis cousPersa es. O ,
quod populus sacere olim solebat, cum gaudio aliquem excepturus. V. JCum liberis, etc. Similia de Curione Plutarcti. tu Pompeio ,eap. 58 , et in Caesare , cap. 3o, et Appianus, Civ. 13, 27 , p. 446. I, linias stratis. Triclinium,
auctore Isidoro, est caenaculum a tri
bus lectulis discumbentium dictus. Apud veti. enim, in loco ubi con vivii apparatus exponebantur, tres erant lectuli strali, in quibus discumbentes epulabantur. Gon. luumiliores. Alii meliores. C p. LII. Cum eeleritate. Bo te
424쪽
centiam rediit : legionibus pie ex omnibus hibernis ad sines Trevirorum e voculis, eo prosectus eSt, ibique exercitum lustravit. T. Labienum Galliae Togatae praefecit, quo majore commendatione conciliaretur ad consulatus petiti nem. Ipse tantum itinerum laciebat, quantum satis esse ad mutationem locorum, propter Salubritatem , existimabat. Ibi quamquam crebro audiebat Labienum ab inimicis suis sollicitari; certiorque fiebat id agi paucorum consiliis , ut, interposita Senatus auctoritate , aliqua parte exercitus spoliaretur; lamen neque de Labieno credidit quidquam , neque, contra senatus auctoritatem ut aliquid saceret, potuit adduci ; judicabat enim liberis sententiis Datrum conscriptorum causam suam lacile obtineri. Nam C. Curio, trihunus plebis , quum Caesaris causam dignitatemque de sendendam suscepisset, saepe erat Senatui pollicitus , si
sic. Alii praepositionem omittunt. Nemetocennam. Cons. caP. 46, extr. M. Exercuum lustraνit. Ex rei tum lustraro est expiare solemnibus saeriticiis. Quod liebat ab imperatoriabus, vel qua ui ad novum exercitum veniebatit, vel quum de Pr vincia discedebaut, vel re bene gesta, vel aute praelitim. Lustrationis ejusmodi exemplum habemus apud Iav. xL, 6 : a Prior hostiae pars ad dextram, posterior ad laevam viae P nitur. Inter hanc divisam copiae armatae traducuntur. Fi Mos deniquo erat lustralionis, sacrisicio Peraclo, exercitum, et divisas bifariam acies concurrere ad simulacrum Pugrue.
Conciliaretur civibus Romanis in Gallia, suffragii jus habentibus. M nuit Davisius. M. Cons. Cic. episti
ad Λttic. I, a Labienum ... εOEiotari. Et stetit postea a Pompeii partibus. CELLAMDs. Spoliaretur. Cous. cap. 54 , ubi hoc narratur. In Paucis iis, de quibus h. l. sermo est, praecipue Ma cellus consul suit. M. Obtineri. Suhaudi posse. Bent l. obtentum iri. C. Curio. Ille Est, ad quem Ciceronis epistolae, lib. II, exstaut. CL Sumton. Asar. 29, 36. CELLARITs. Add.
Steph. Dio Cass. xu, su ; Vellei. Ρaterculus, II, 48 , qui mores crurionis adumbrat. Atligit etiam Plutarchus
in Caesare, cap. 3o. M. Quum ...su cepisset. Magnis C: saris largitiouibus Curio in ejus Partes traductus est. N.
Pollieitus. Quaerit Bent l. quid sit pollieitus p hoc elarum, sore liberam
civitatem, si discedat uterque ab armis; feodem sensu aC, Pr msuerat ut discederet uterque..., Pollicitus
eo pacto fore liberam civitatem. B. J
425쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VIII. 4o3
quem timor armorum Caesaris laederet, et, quoniam dimite ii dominatio atque arma non minimum terrorem foro inferrent, discederet uterque ab armis, exercitusque dimit
teret , sore eo sacto liberam et sui juris civitatem. Neque hoc tantum pollicitus est; sed etiam per se discessioriem sacere coepit; quod ne fieret, consules amicique Pompeii jusse riuit,) at pie ita rem moderando discesserunt. I. Magnum hoc testimonium senatus erat universi,
Per se ipse discessionem facere
empit. Rogavit sonatum, num Placeret ut et Cresar et PomI eius e se citus dimitterent : multi cuim Eo rem trahebatit, ut solus Cesar ab armis discederet. Appian. Civ. II, 27 Sess. Pag. aeterum ingeniosa est emendatio Faemi, ab Ursino indicata : sed etiam S. C. per discessionem facere coepit. M. Maliger ita :sed etiam per se senatus discessionem facere coepit. I Discessionem, sententiam; nam discessionis haec erat formula : re qui haec sentitis, in hauc partem, qui alia, in illam partem ite , discedite. M JQuod ne fieret.. uaserunt; i. e. hoc prohibueruut. Sed partim noupoterat tribunus plebis simpliciter prolithendo impediri, partim dubitavit Oudendorpius , an Latinum s tis jubeo, ne quidsat, etsi plerorumq'io codd. haec lectio est. Quod autem in aliis codd. suaserunt pro jusserunt legitur, id est lenius verbum , quam Pro summa conteuti e , qua tum ea res in senatu agitata est. Lectio rursus vulg. intercesserunt est a manu emendatrice. Ergo Scimus quidem consales amicosqueP-peii obstitisse Curioni, hoc est, efficere voluisse, ue in Curionis sententiam iretur, Deve PomPeius quo que exercitum diruittere juberetur.
πολλων; quae vero verba Hisetius h. l. scripserit nescimus. MO
Discesserunt plerique in hanc sententiam, ut utrique imperium abri aretur, neque adeo Pompeius Caesari praeserretur. Vid. Appian. C. 31, 3o, P. 446 extr. Fortasse ergo
legendum : atque ita rem eo modErante discesserunt; nam nec moderando, nec discesserunt ad consules referri potest; hi euim non exhibui sent testimonium favoris erga Caesarem; sed quia, C. 53, sequitur magnum hoc favoris testimonium fuisse,nc esse est, ut tu hoc discesserunt sit honorifica senatus de Caesare sunsragati . CL Plutarch. iu Pompei , c. 58. M. Iusserunt...discesserunt. Locus, Cui medela vix asserri potest; adeo male coli aerent dicta. Ρro jus.serunt rectius ad sonsum staret, Obstiterunt, impedierunt. Dein Iurinius, sublato parentheseos signo, c-jicit rem morando discussorunt. Verum non apparet, quomodo cum hoc cohaerea ut sequentia. Si discera runt
legas, nou de illa discessione intelligi debet, cujus mox mentio facta, sed simpliciter significabit, abierunt.
426쪽
conveniensque superiori sacto. Nam Marcellus proximo anno , quum impugnaret Caesaris dignitatem , contra legem Pompeii et Crassi retulerat ante tempus ad senatum de Caesaris provinciis, sententiisque dictis , discessionem iaciente Marcello, qui sibi omnem dignitatem ex Caesaris invidia quaerebat, Senatus frequens in alia omnia transiit. Quibus non frangebantur animi inimicorum Caesaris , sed admonebantur , quo majores Pararent necessitudines, quibus cogi posset senatus id probare quod ipsi constituissent. LIV. Fit deinde S. C. ut ad bellum Pae thicum legio una a Cn. Pompeio, altera a C. Caesare mitterentur : neque obscure hae duae legioues uni Caesari detrahuntur. MunCn. Pompeius legionem primam, quam ad Caesarem miserat , consectam ex delectu provinciae Caesaris, eam tanquMn
Cis. IIII. Marcellus. Vid. Sueton. Iul. c. 28 : ει Retulit Marcellus ad senatum, ut Caesari ante tempus auccederetur, et ne absentis ratio comitiis haberetur. v M. Contra legem Pompeiiet Crassi, qua Caesari Gallia in alterum qui quennium decinta rat. Appian. B. C. is, 37 , p. 437; Sueton. Iul. C P.
24; Plutarch. in Pompeio, cap. 5 I.
Ante tempus. Nondum emuxerat quinquennium. CL B. C. I, s.
Dct...Provinciis. Acceperat Gesar Galliam Cisalpinam, Illyrico adjecto , mox etiam Comatam. Sueton. Iul. II. Necessi uianes. id. Gellius, Mix, 3, ubi de discrimine inter neceasia udines et necessit icta. Cap. LIV. Fit... S. C. Appian. Pag. 446, C. Dio Cass. LL,M,66.
Bellum Parthicum. Hoc tum Bibulo imperatore gerebatur. Di Cass. XL, 29, ubi Fabricius Ciceronis locos collegit. M. Mitterentur. Alii mitteretur.
Quod, ut elegantius, recepit Ach. lQuam M Gesarem miserae. Vid. dieia ad VI, 1. M. Froo n im Coegaris, eam. . . Vulgo alia distinctione et lectione, PT MI CDU, CG ari, eam. .. quod contra historiam est. INam Pompeius non dedit legionem Caesari, sed ex S. C. Bibulo, ut ea uteretur contra Parthos, et eam dedit tanquam suam, quamVis ex delectu provinci in Caesaris consecta suisset. Ita duae Caesari pro una legiones detrahuntur. Nam ea, quam ex S. C. Pompeius debebat, detrahitur ex provincia Caesaris, et altera, quam Caesar ex eodem S. C. debet, detrahitur quoque ex suis Provimesis. Ergo, etc. Ac intred Cresaris in codd. duobus, et uno quidem timno , reperit Oudendo ius ε, distin tionem mutarunt jam multi inter-
427쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VIII. 4o5
ex suo numero dedit. Caesar tamen, quiun de voluntate adversa riorum suorum se exspoliari nemini dubium esset, Cn. Pompeio legionem remisit, et suo nomine XV , quam in Gallia citeriore habuerat, ex S. C. jubet tradi. In ejus locum XIII legionem in Italiam mittit, quae praesidia tueatur , ex quibus praesidiis XV deducebatur. Ipse exercitui distribuit hiberna : C. Τrebonium cum legionibus quatuor in Belgio collocat; C. Fabium cum totidem in duos deducit. Sic enim existimabat, tutissimam lare Galliam , si Belgae, quorum maxima Virtus, et AEdui, quorum RuCtoritas summa esset, exercitibus continerentur. Ipse in Italiam prosectus est. LV. Quo quum venisset, cognoscit, per C. Marcellum Consulem, legiones duas ab se remissas, quae ex S. C. deberent ad Parthicum bellum duci, Cn. Pompeio traditas atque in Italia retentas esse. Hoc facto, quamquam nulli erat dubium quidnam contra Caesarem pararetur, tamen Cae-
pretes. II. Te eam Per pleonasmum additum videtur. Dessit. Bibulo ad bellum Parthi cum . M. Suorum se exspoliari. Haec verba puto esse tollenda : certe, qui varias Iecti . consuluerit, intelliget ea dubia esse: atque verbum suorum, profecto non est ab Hirtio. M. Eadem, quae
Morus, Benti eius hic sentit. t Seexspoliari suppressit Ach. J
Et suo nomine. Vulgo, et ex εuo numero, quae est mera interpretatio. MOR.
In Iladiam. In Togatam nemPe Galliam. Ea XVI legio appellatur III in Caesare de Beli. Civ. ux, et IV
a Lucano, VIII, 2IT : κ ... Cornus
tibi cura sinistri , Lentule, cum prima, quae tam fuit optima bello, Et quarta legione, datur is Sed
hanc varietatem ex diversis apud toricos numeris ortam esse potius crediderim quam ex ea cauSa quam Achaintre, nempe quia metri ratio non eamdem patiebatur accurationem quam Caesaris textus, quum in ipso Caesaris textu sit varietas. B.
Vide Voss. et Oud. JExercitui distribuit hiberauet. Alii, exercitum distrib. per hib. Sed hi
voluerunt usitatiorem syntaxin aurustituere rariori. M. ω Belgoe, i. e. ai Bekium. C P. LV. Traitas. . ..e3 E. Di Cass. M, 66. II.
Quidnam. . . pararetur. Sic codd. Oudend. magno numero : ulgata, quin armia c. C. Pararentur, rurst γε est Explicati . N.
428쪽
466 C. IULII CAESARIS DE B. G. LIB. VIII.
sar omnia Patienda esse statuit, quoad sibi spes aliqua re linqueretur, jure potius disceptandi, quam helli gerendi. Contendit
Belii gerendi. Benti eius bello
agendi. Contendit. Hoc verbum in pluriabus et quibusdam bonae notae codd. addi, iii uno vero etiam Contρndit quadam utraque die futurum legi, testatur Oud. et deesse bie norinulta existimat. Ac profecto videtur Hirtius ad illa usque tempora progredi voluisse , quibus evenit id quod, irieunte lihro primci de eivili linito, Narratur. Certe , ut nunc legitur libri illius initium , non cohaeri et Plane cum hujus libri verbis et rebus niti-inia. Res, quae desunt, ex Appiano II, sacile possunt addi. Milieet Caesar, qui jam in Italia erat, Per litteras contendit ab senatu, ut etiam Pompolus se imperio abdica inret, εeque idem facturum promisit;
tium libri primi de hello civili rLitteris C saris consulibus reduitia... Πaec ergo est rerum series, n quo optis erit, cum Vossio et Glanis
dorpio Oxistimare, initium libri primi de liari Io civili deesse. M. Bene id suPPlementum concordat cum initiol. I de bello civili.
429쪽
EORUM QUE IN HOC PRIMO VOLUMINE CONTINENTUR.
Lecturis Pag. Lectori salutem Uristus Belli Gallici XIII Commentarii de BelIo Gallico XV Libri primi argumentum Liber primus u Libri secundi argumentum 6l Liber secundus ibid. Libri tertii argumentum 99 Liber tertius ibid. Libri quarti argumentum 12τLiber quartus ibid.
Libri quinti argumentum . . . 16
Liber quintus a d. Libri sexti argumentum 215 Liber sextus ibid. Libri septimi argumentum 265 Liber septimus 26έObortini prielatio in librum octavum 547 Dissertatio Henrici odWelli . 548 Libri octavi argumentum 557Liher octavus 558PINIS PRIMI VOLUMINIS. Diuiti oti by Corale