장음표시 사용
531쪽
Ex o ALB. FABRICII BIBLIOTHECA LATINA . o. AUG.ERNESTI AUCTIUS EDITA, TOM. I, LIB. I, C. 8, AUCTIOR ET EMENDATIOR.
I. ciceroniis cetas. V Laus III Scripta quae exstant Rhetorica. I. . Tullius Cicero i), Romanus, ex equestri familia, natus est in villa Arpinate a) ann. U. C. 648, Q. Servilio Caepione et C. Atilio Serrano coss. die 3 tertio januarii. An a rege Tullio duxerit originem, disputant ausquius et N. Heinsius ad Silium, VIII, 4o7. Pater fuit eques, mater Helvia. Nam calumnia est Fufii Caleni p. Dionem, lib. XLVI , patre fullone natum dicentis. Sed de majoribus Ci-
r Plinius XVIII, 3 D. Iam Fabiorum nomenJ Lentulorum, Ciceronum, ut quisque aliquod optime leguminis sereret M. a Idem Plinius XXXIII, 8: Cicero Arpinas, municeps C. Μarii. .
Quamquam vero non natus Romae Tullius, tamen ad decus romani aermonis Plus contulit, quam sexcenti alii etiam e disertis. Sed nec Varro, nec Lucretiua, nec Caesar Romae geniti, et multi alii insignes auctores latini aliud quam Romam natale solum habuere. Nimirum, ut Cardinalia embua observat, Me-Piua cultiore videmus scriptores prodiisse, non natos iis in locis, ubi linguae elegantia tamquam in patria sua viget quo maiorem illi adhibent diligentiam, ut effugiant vitia et sermonem castigerit, cultumque eius ac nitorem, quem negligentiores urbani non dubitant congenitum sibi esse, studio et attentione
3 CL illnstris doctrinae viri steph. Bainxit dias de die natali Cic. et epist. ' ad Em Cardinalem Noristum, quae exstat ad ealeem noti in lib. Lactantii de mortibus perseeutorum, ed. Trajectinae Pauli Bauldriri 693 Ἀ-8, p. xx sq.
532쪽
eeronis . Interpr ad or. II in Rullum Vitam ipsius eo
teribus, ne perditos Tullii Tironis et Cornelii Nepotis libros
memorem, Plutarchus scripsit, et brevius Aurelius Victor, cap. 8 I. Inter recentiores copiose eam atque diligenter si gulari libro tradidit Franciscus Fabricius, arcoduranus, digestam per annos aetatis, qua vixit Cicero quatuor et sexaginta Prodiit haec vita primum separatim Colon an. 563, in-8ir), ac deinde saepius recusa est variis formis locisque, ni notatum Tho Crenio, parte II, animadvers. p. 93, Sm. invissime Budingae 727, in-8. Etiam adjuncta legitur melioribus quibusdam editionibus Ciceronis, ut Gruterianae, amb. 16x8, sol apud Frobentum Ante Fabricium hoc argumen
tum tractaverunt Leonhardus Brunt Aretinus fi 444J
qui pro Plutarchi interpretatione novam ipse vitam c. dedit, inter Plut parallelas latine editas plus semel excusam tum Iac Angelus de Scarparia, cujus narrationem de vita Ciceronis Romae repertam an . 553 edidit Wolfi P risterus, Porussus, Berol. Ἀ-8 tum Darius Tiberius, eques Caesenas, in epitonae vitarua mutarchi edita Florent. 15or, emendatius Basil. p. porinnm 54 , recusa Parisiis ap. Hier Marnes 156o tum Constantinus Felix Durantinus
Ictus libris II de exsilio et glorioso reditu Cic. Lipsiae 535,
in-4 tum Henr Bullingerus, qui teste Ios. Simiero in ejus vita, fol. 8, . vitam et encomtum Cic. scripserat tum
1 Prima Ciceronis historiae per Fabricium soHptae editio prodiit Colon.
v. intereum Cholinum, 563, in-8, recusa est th an is o et asset. Repetita etiam in Venetamanutiorum commenlt imistrata edit opp. Cic. xs 8 sqq. sol in mehelianis Franos isso, in-8, tom. I. anov. 16o3, im Ia, Franeos. x6o et r6os , H Gmteria amamh.46x , sol. Tum eam separatim minus edidit Christoph. Heldmannos, prot Helmat eum breviario vitae , actionum et scriptorem te et Indd. novis 16ao, in-8, quae Amstelod recusa 164o, et mimst. 6 et Assirinxere hanc historiam dein I Gronovius cum suis adnoti. editioni suae Cic. x6sa, in-4. Emestius edd. I, et 3 , et II, 1 52. Separatim novissime prodiit Fabricii, C. e. adnoti Gronovit, aecessit Chri Cellarii historia explicandis epp. Cic. aceommodata, cura Io. ich. e ingeri,
533쪽
Christoph. nasus Ictus, cujus liber de vita et imit. c. Basil ap. porinum prodiit tum Christoph. Preyssius Pannonius, Basil. 1555, in-8; tum Seb Corradus, vir pereruditus in Egnatio sive Quaestura, qua Ciceronis etiam mores adversus Plutarchum aliosque tuetur, Bononiae anno eodem r); tum Petrusinamus in Ciceroniano, Paris. I 556. Post Fabricium memorandus etiam Lambinus in sua Cic. editionem Benedictus Herbestus an . 568 a); tum M. Brantius, qui cum elogiis virorum illustrium e Cicerone collectis ulli vitam chronologico ordine digessit, ni-Verp. 6 Ia, in-4. Davidis Chytrae tabula Chronologica , cum Scarparis libello edita Berotin i 588, in-8. Sim.Vallambertus in vita Cic. Paris. 158 , inin Masenius in palaestra orat Col.
Agr. 1659, tom. II, p. 29-84. Rudolphus Capellus in Pr theoria Ciceroniana, Hamb. 683 fol. Casp. Sagittarius libro de vitis Plauti, erentii ac Ciceronis, Alienburg. 167x, in-8 libro delectione et imitatione Ciceronis, ibid. et in Historia vitae ac Diortis Tulliae filiae,Ien. 669, in-4. Tulliae Vita nescio quo auctore Parisiis edita 168 I, in4.Vide sis etiam Petrum Lambecium lib. I de Bibl. Vindob. p. 726 seq. His accessit . Themisto of the Lis of Μ. T. cero, byConyersmiddieton , D. D. principa Iabra heeper of tho Universitfo Cambridge, the ad editio Lond. 174x im8, in II Volimes, in praef. p. a a Phave borro e myPlan sori have drawn my material also fro Cicero, ubi speciatim laudat Epistolas ad familiares et ad Atticum, velut
memorias istorum temporum. Hujus loca quaedam exami
r Huius Corradinae uaesturae, quum sint duae partes, una tantum vulgo edita est, nempe major, quae de vita Ciceronis est alteram minorem, quae traeta loca Ciceronis, emendat, explicat, et per eorum occasionem etiam alio. rum scriptorum, ignoratam sere, sed dignam lectu addidit editio Lipsiensia n. 754, in-8, ex editione Venet et 537, in-8. a Clo vita e scriptis et verbis eiusdem deseripta opera et studio Ben Herbesti, Roxolani, s. Rutheni patria, Noviomastensis Jesultae, cum diligenti ronologiae omniumque Cic. actorum et scriptorum observatione Francos. apud Nic. Bassee, s68, in-4.
534쪽
navit Iac. unstallus in pist ad idiaetonum, de qua infra Erudite per iddietonum compilatam scriptionem melius digessit Prepost , Gallus, in hist. Cic. gallice edita, quae secundo prodiit aris. 749 , in-4 volt. 8. His accessit Μorabinus, scriptor vitae Cic. 1745 editae, de qua V not. sq. Praeter hos ex Germ. ni Georg. Lud GoIdne edidit: - Μ. T. Cic. patria, genus, ingenium , studia, doctrina,
mores, ita facta res gestae, mors, omnia fere ex ipso Cic. ac D. Lambino collectaci tum quoque ejusd scri ta,ete. istorumque editt. Gerae. 17 Iu in-8 et Ι Μ. Gesnerus in Chrestomathia Ciceron. Vinariae, 717, in-8, recusa lenae
Ciceronis effigies exstat in nummo Magnesiorum apud Τristanum, tona. II, 429, et in alio apud Lambecium, tom. II, p. 26, ubi de corona ejus laurea, quam in Cilicia prom ruit p. 628 , atque in Veteri Cyriaci atthaei marmore ibid. nec non in gemnia apud Laur. Begerum, p. 7 thesauri Palatinici et in veteri anaglypho porticus serenissimi Duris
magni Hetruriae apud Iuc Gronovium tom. III thesauri Graecar Antiquitatum. In plerisque tamen horum desideratur vestigium naevi sive cicerculi sub sinistro oculo, a quo Ciceronis nomen aiunt tulisse, et quem in veteri statua marmorea thoracide Venetiis vidisse se testatur Georg. Hieron. Welschius in actis naturae curiosor. Decade Ι, anno 3, p. 54. Sed nomen a majoribus transmissum, ab ejusmodi Ciceronis aevo derivandum esse merito negat
Conyersmiddleton, - Histor of the Lis of Cicero, t. I, p. 6sq. rationem appellationis petens , duce sinio Hist. Nat. XVIII, 3, 1 ex eo, quod majores in colendo hoc genere leguminis nobiles fuerint ut Fabii, Lentuli, etc. unde
sculptores etiam Veteres Ciceroni aevum ejusmodi amn- gentes reprehendit De peregrinatione sua et studiis Cicero
, si Nos Ciceronis vitam a Leonardo retino diligenter scriptam, insop. st subjicere maluimus, quia Pleni're magni viri notitia, quam ipse Picit- η maturiore rerum digestione Ciceronem expressisse nobis videtur BD.
535쪽
ipse in Britto, cap. 9 seq. cui jungenda V. C. Io Georgii Walchii amoenitates historicae et geographicae de Ciceronis
peregribatione, Lips. 7I5. Quis vero non miretur Cicer nem , hominem novum, de quo ipse sere gloriatur orat pro L. Muraena c. 8, primo statim, quo petere eum licebat,
tempore, hoc est, tertio et quadragesimo anno aetatis, Onsulatum Romae et petiisse et impetrasse et gessisse tanta cum auctoritate Cf. orat contra Ruthim, c. I sq. et de
Catilina a Cicerone consule oppresso Excerpta ei resciana, p. 797, et rati Catilin. Plutarchum, Sallustium, etc. Consulatus sui res gestas breviter celebrat Cicero in Pisonem,e a 3 et reditum ab exsilio c. i5 Historiam exsilii Ciceroniani gallice diserto stylo scripsit orabinus, Paris. 1725, in-12, vitam integram pollicitus 1 ususque notis in editis Abbatis de San Real in librum tertium et quartum Epistolarum ad Atticum Eadem anglice etiam versa prodiit Lond. I 726, in-8. Ante Morabilium de exsilio Ciceronis latine scripserat Hortensius Landus et Constant. Felicius Durantinus, cujus alter etiam libellus exstat de glorioso ejus reditu, quem composuit annos natus non plures quam septemdecim observationes de vita Ciceronis separato lihello Lond. I73I, an- , nescio quo auctore anglice editae. Nummus in Ciceronis ex Cilicia triumphum apud Begerum, tom. II hesauri Branderiburg Consulere etiam juvabit ejusdem Begeri
examen dubioruni quorumdam, ubi Ciceronem Proconsu
lem non Cilicis tantum, sed Cypri et quoque et partis'
Asiae fuisse disputat Berolin. 17O4, fol. Uxorem ipsius erentiam fuisse, sororem Fabiae erentiae virginis Vestalis, notat Plutarchus in Catone minore, p. 768. Filius Ciceronis, arcus ullius, ex patern in-
1 Promisso sietit Edidit enim ille instoire de Cicison, Mee des remarques historique et eritiques Paris. I 45 a volt in-4, et a 46, a volt in-1a apud Phil. Nic. Lottin. et Cicero de Divinatione, libro et capite Ι - Cilicum autem et Bithynorum gens, et his finitimatamphylia, quibus nationibus praesuimus ipsi, etc.
536쪽
genio nihil admodum habuit praeter assectationem urbaniatatis, sive jaciendi oci, cujus exemplum affert Seneca suasoria ultima. Non minus tamen ac pater consulatum obtinuit, gessitque eodem quo Augustus an . U. C. 723, suffectus excidibus sept. Et in consulatu suo auctor fuit, ut statuae, imagines, ornamenta M. Antonii omnia dejicerentur, Sancireturque edicto, ut ex Antoniorum familia nemo Marcus nominaretur.Vide Plinium, II, 6, et Plutarchum
in Ciceronis patris vita, p. 886 Appianum quarto Civilium, p. 39 Dionem p. 456 seq. etc. Nummus Ciceronis filii,
triumviri monetalis, apud Lambecium tom. II, p. 738. Μulti sunt in hujus Ciceronis filii laudibus esserendis scriptores duo recentiores, quorum unus latine, alter gallice vitam ejus consignarunt, et simul nonnulla attigerunt de rebus patris, fratrisque ejus Quinti, et quem hic habebat filium cognominem, Quinti Ciceronis Latinus quidem, raro obvius, scriptus diligenter tersoque stylo, non indignus mihi visus, quem prelo iterum subjici curarem Hambum I 729, in-8, una cum Andreae Schotti Cicerone patre a calumniis vindicato. Titulus libri est 1 M. Tullii Ciceronis
Vita continens rerum quum ab aliis, tum ab ipso domi s xisque praeclare gestarum historiam, Simone allamberto, Heduo Malonensi auctore, Paris apud Barthol Macaeum, 1587, in-8. Auctor posterioris, quae gallice lucem vidit Hagae,1735, in-Ia a), maloire des quatre Cicerons, ex Vallamberto profecit, licet vix usquam commemoret nomen, niSi P. 22, vitiose alember pro Vallamberto.
De Tullia Ciceronis filia et genero Dolabella 3 eruditam observationem leges in Acerra Philologica Hallensi germanice ann. III 5 in-8; edita p. 533, seq. De fano, quod Tulliae filiae suae defunctas Cicero monumentum dedicasse se innuit XII, 5 et , ad Atticum, dissertatio Nicolai Mongasti in-
537쪽
serta emoriis Academias Regia inscriptionum, vulgatis gallice tom. II, p. 4 3. Sed de Ciceronis uxore, liberis,
videndus inpr. Corradus in Quaestura. In Academiam et thermas Ciceronis, quae oculis medebantur, argutum pigramma aureae Tullii eius liberti, servatum est a Plinio XXX, a. De clade Ciceronis patris vid Plutarchus in vita ejus, p. 884 seq. Ioannes Antiochenus in excerptis Petrescianis, p. 798; Valerius ax V, 3, 4; Martialis III, 66, et quae ex Livio et Severo Seneca suasor. VII, e recentioribus Io. Conradus Dietericus in vita Augusti mp. p. 78 seq. et Theodorus Gorallus sive Io Clericus ad fragmentum Cornelii Severi dedere. Desiderii Liguaminei, Patavini ad D. Baptistam Privitellium Cenetensem descripta et Venetiis ann i557, edita facies monumenti Ciceronis, reperti, ut aiunt, ann. 1544 in Zacyntho insula cum inscriptione Μ. ylli Cicero ave et tu tertia Antonia, cumque urna inscripta verbis vir Tul. Ave . et vasculo excipiendis lacrymis, recusa exhibetur in ampliss. Viri Burchardi Gotthei Struvii Bibliotheca librorum variorum, theca I, Ien. 1719, in-4. S. Hieronymus cujus Epistola selectae sub ulli Christiani nomine a Monacho quodam Benedictino vulgatae sunt Parisiis ann. 1718, in-xa. Eustochio suae Epist. a narrat, febricitanti sibi visum se coram divino tribunali vapulare, quod Ciceronianus magis esset quam Christianus. Pro revere gesta accipiens Blaesensis Epist. 4 B. Hieronymus, inquit, fere usque ad internecionem flagellatus est ab Angelo, quia rhetorici lepore sermonis illectus vanitati operam dabat. I corpore Canonico Can legimus , distinct. 37: Legimus de B Hieronrmo, quod quum libros legeret Ciceronis, ab Angelo est correptus eo, quod vir Christianus paganorum agmentis intenderet, Aliis somnium, quod ipse alibi firmat Hieronymusci aliis, ut Heumanno I), merum
x Anno aetatis meronymi xxxxx. Vide Tillamoni Hemor Histor Eectis.
538쪽
est commentum Hieronymi Sed nihil impedit, quo minus fuerit somnium ex iis, quibus videmur nobis vigilare et tamen somniamus, quod febricitantibus saepius accidere est
II. Verissime prodidit Velleius I, 7: perfectum prosae eloquentiae decus sub principe operis sui ullio erupisse. :
atque S. Hieronymus, re in arce eum Romanae stetisse eloquentis M. Quae enim vis, quae suavitas, quanta copia in ejus oratione, quae dignitas, quanta rursus abundantia rerum, honestas sententiarum quumque familiariter agit cum amicis ac necessariis suis, quantus in simplicitate inimitabili nitor, quantus delectus verborum ecquod porro doctrinae gentis, quae pars, quam ille ingenio suo non dicam attigerit, sed mirifice illustrarit et amplificarit quid tam abstrusum aut dissicile, quod pro illo usu rerum et doctis nae, qua abundabat, ubertate non potuerit explicare iacili, me atque quam pulcherrimis luminibus exornares Ex innumerabili autem multitudine eorum, quibus admirabilis semper Cicero visus est, Stephano Dolet etiam Deus, unum dumtaxat adscribemus testimonium Plinii misi. II,3 : Salve primus omnium parens Patriae appellate, primus in toga triumphum linguaeque lauream merite, et s cundiae latinarumque iterarum parens : atque ut dictator Caesar, hostis quondam tuus, de te scripsit, omnium triumphorum lauream adepte majorem, quanto plus est ingenii romani terminos in tantum promovisse, quam imperii . Antonii Schultino erudita oratio de Iurisprudentia Cic ronis subjuncta est viri illius clarissimi dissertationibus editis Franequ ann.47o8, inq, et recusa ad calcem dissertationum ejus de recusatione iudicis Lugd. Bat. 734, in-4, non post inacii, Ruperti et Bynhershoehi notas ad Pomponium de origine uris, p. 3o9 seq. 4lae 735,in-4. Quamquam Ciceronem ICtum non fuisse, disputat Nempe non
tom. XII pag. 4 sq. Chembini ara Iosepho apparatum Biblicum tom. I, pag. 38 sq.
539쪽
suit professione, et qui ab aliis consuleretur et operam scribendo, cavendo, respondendo navaret, sed juris peritum fuisse nemo negat : nam alias causas civiles in foro
agere non potuisset Add. Cornelium a Bynhershoeli in opusculis varii argumenti, p. 83-9o, de quibus opusculis Vide Acta rud. an. 72o p. III et II 6 seq. Nicolai Har- scher diatribe de divinatione Ciceronis 'eip. mutationem praesagientis in exemplum divinationis civilis proposita Marpum. 17xo, in-8. Iac Periaonii oratio inauguralis lectu dignissima, de Ciceronis eruditione et industria, proposita in exemplum juventuti cademicae. Franeqv. 682. Io. Sam Bergeri Cicero edicus Witeb. IIII. Io Casp. Has rungit Cicero Theologus, Witeb. I oi Io Philippi reuneridus de Theologia ullii Ienae edita. Ex utroque horum, sed longe magis ex ipsa Ciceronis lectione constare puto, alienum fuisse ipsum ab errore Epicuri , quem illi impingit Jo Matthias Gesnerus, qui in Chrestomathia Ciceroniana, libro utilissimo alioqui et commendando adolescentibus, p. 77, providentiam divinam ab Cicerone negatam fuisse
Vim dictionis ullianae innuere videtur Ennodius, Epist. V scribens de Avieno Aurum Demosthenis et ferrum
Ciceronis expendit, Idem Epistola XVI: . Adhibita, credo, adversus me fuisset ulliani profunditas gurgitis, Chrysippi
proprietas, Varronis elegantia . Μanus Ciceronis, sive chia
rographa ejus, adhuc superabant temporibus Quintiliani, quo iudice X, 1 Tullius effinxit vim, Demosthenis, Platonis copiam, et Isocratis jucunditatem M atque, ut ait Veli. effecit, α ne quorum arma vicerant Romani eorum ingenio vincerentur . Hieronymus prologo quaestionum Heb. Sed et Tullius, qui in arce eloquentia romanae stetit, re oratorum et latinae linguae illustrator, repetundarum Ccusatur a Graecis . Similiter Regem eloquentiae appellat Paschasius Basterius prologo in Evangelium Matthaei. Et hemisti graeco scriptori oratione XII ad Gratianum Imp.
540쪽
p. 73, audit λην-- ο Tiauioco τῆς παλαι- ωμαά- 'lac ἡr. iis, qui nihil ignoraret , dux et auctor veteris Romanorum sapientias .
III. Ex scriptis Ciceronis exstanter Libri II, qui vulgo de Inventione inscribuntvi , soli tulere aetatem e libris quatuor, quos fecerat adolescens de arte Rhetorica Conser ossium de natura Rhetoricae, cap. a 3, p. x. In duos illos libros edita sunt commentaria A
toris antiqui Fabii Marii Victorini de quo inis libro IV)
cum variis Ciceronis scriptis, Venet. 149o mediolano x498, et separatim Paris apud Rob. Stephanum 15 37, im4, atque
una cum variorum Commentariis in universos Rhetoria
eos Ciceronis libros, additis virini Becichem castigationibus Basil. x54 , sol ac denique inter antiquos Rhetores latinos collectos et editos a Francisco Pithoeo, Paris I 599, mi Libri duo de noentione, ab initio sub titulo Rhetoricae -teris prodierunt, quemadmodum libri ad uerennium nuncupantur Rhetoriciae O e. Itaque et a Georgio Trape-Σuntio per Rhetoricam veterem libri de Inventione denotantur, non libri ad Herennium, ut sibi persuasit Balthasar Gibertus x): idque recte observatum in Diario Iapsiens sa). At verba haec, Commentarii in libros ad Herennium, non sunt ari Fabii Victorini, qui in illos non scripsit, sed recentis scriptoris Nova Rhetorica sevocantur libri ad Herennium' ad differentiam veteris, quam in adolescentia
scripsit Cicero de qua in Oratore ait : Qui libri nobis
exciderunt, etc., Hos libros cum iis, qui sunt ad Herennium, primum editios habenius Venetiis, 147o, sol per Nicolaum Ienson, cum his versibus ad calcem
mendata manu anni exemplaria docta Omniboni, quem dat utraque lingua patrem. Haec eadem Jenson Veneta Nicolaus in urbe Formavit Μauro sub duce Christophoro. xx gementi fur es auterer de la Rhesorique, tom. I, Paria r I 3.