장음표시 사용
561쪽
eam; sed quamvis ab aliis amicis et civitatibus Graecis officiose coleretur, animo molliori exsilium seri Pluti cap. 32. Q. Cicero ex Asia decedit Clodius villas Ciceronis inflammat, et Romae domum, in cujus area templum Libertatis exstruit his peractis vellicat quoque acta Pompeii quo lavente et adjuvante senatus frequens decernit, ut de nulla ante re ageretur, quam de Ciceronis reditu latum esset Plut cap. 33. Tribuni pl. legem promulgant et reserunt eadem de re. Thessalonica Dyrrachium se recepit Cicero Roma vero exierunt paludati coss. Piso in Macedoniam, Gabinius
in Syriam. Ad Attic. I, ep 3 et 4 I, 5, 6, 7 8 sqq. ad Terentiam aliquot priores. Lib. XV ad Fam. 5 Agitur in senatu de Ciceronis reditu quem Clodiani
caedibus intercludere conantur. Tribuni pl. vulnerantur, et Q. Cicero inter cadavera latet. Μilo tr. pl.
Clodium de vi in judicium frustra vocans, vim in sit,sidium advocat. Itaque Pompeio suadente et post SC. de salute Cic. tactum, lata a Lentulo cos lex de Cic.
reditu summo consensu omnium centuriarum accipitur Cicero non sext. ipso die natali filiae suae, in Italiam redux Brundisio iter iacit Romam magna celebritate et gratulatione omnium quasi Italiae humeris reportatur Romam, ibiqui incredibili populi studio excipitur, pridie non sept. Plut cap. 33. Orationes post Reditum habet in senatu, ad Quirites, pro Domo. is etiam decernit Pompeio potestatem rei frumentariae in toto orbe per quinquennium unusque ex Pompeii
legatis fit Q. Cic. in Sardinia. Ad Attic. IV, i, 3, 4; ad
Q. fratrem II, 1 Scriptae. 5 Acta Clodiana rescindit, cum offensione Catonis; Plut cap. 34. Tulliam filiam, quum eluxisset Pisonem anno priori mortuum, despondet Furio Crassipedi; ep. ad Q. fratrem, II, 5. Orationem de rege Ptolemaeo, cujus apud veteres fit mentio, habet ineunte anno, quum regis restitutionem P. Lentulo decerneret. P. Sextium defendit et Vatinium accusat pro Bestia
562쪽
dicit; de Haruspicum responsis disputat; de provinciis
consularibus sententiam dicit pro Corn. Balbo ac pro Coelio. Ad Q. fratrem, II, 2-xo ad Attic. IV D8; ad Lentulum, lib. 1 Famil. 5x Scripsit libros III de Oratore cons procem lib. II, et ad Attic. IV, ia ad Fam. I, epist. 9, 3, Orat in Pisonem dicit. 53 Scribit libros sex de Republica, seu de optimo sintst civitatis quos simul ac editi erant, avide se legisse dicit Coelius ad Cic. VIII, ep. 1, et ipse Cicero in lib. de Legibus saepe respicit. Causis multis distinetur ad
Dalr. II i5. Defendit Cn. Plancium, ambitus reum, et C. Rabirium Postumum. Scriptae ad Q. fratrem, II, Ii- 5, et ult. III, 5 sqq. omnes in Britanniam missae;
ad Attic. TV, 13 et seqq. ad Fam lib. I, epist longa ad Lentulum; V, 8, 9 VII, 5 et ad Trebatium 6-Io.54 Cicero fit augur in locum P. Crassi jun competitore Hirro Scriptae ad Famil. II, epist. et 5 ac sqq. ad
55 Clodium occidit T. Ann. ilo, quem defendit Cicero.
Μ. Saufeius, defendente Cic. et M. Coelio, absolvitiir; sed .innatius Plancus ursa a Cic. accusatus, a Pompeio desensus, damnatur. Lib. VI ad Fam ep. a. Hoc anno fingitur habitus sermo de finibus honorum et malorum, quem postea lib. V perscripsit. Scripsit etiam de Legibus, certe post Clodii caedem, ut ex lib. ΙΙ cognoscitur. 56 Cicero Ciliciam provinciam cons cum exercitu so titur, Appio Claudio successurus, itinere per Italiam et Graeciam iacto venit in Asiam, Ephesum Tralles et mox Laodiceam, inde in castra ad Iconium Lycaoniae, quo tempore Cassius quaestor . Crassi aute adventum
Bibuli Syriam a Parthorum impeto liberat Cic. vero Ariobarzanem jun regem Cappadociae praesentibus insidiis liberat deinde iter in Ciliciam iaciens Tarsum
venit, indeque contra hostes perpetuos in Amano monte prosectus, eos a. d. III id. Octob. caedit, et Disjtjgs b. OOole
563쪽
Imperator appellatur; Pluti cap. 36 Castra apud Issum habet, quae olim Alexander Pindenissum capit. ultae hoc anno scriptae epp. ad Fam quae apud Siberum videantur, et quae lib. V ad Att. continentur.5 Supplicationes Ciceroni Romae decernuntur. Ipse provinciam integerrime obire pergens Tarso abit in dioeceses Asiaticas Tullia filia vidua nubit P. Corn. Dolabellae Cicero quaestore C. Coelio provinciae pra posito a. d. III hal sext. decedit in Graeciam Rhodum appellit Athenis commoratur Tironem Patris aegrotantem relinquit ipse Brundisium venit et Romam
pergit Plut. l. c. lib. V ad Attic. p. ult. lib. VI, I, 2, 4, 6, et lib. VII priores octo Ad Famil. lib. II et maliquot ad Coelium et Appium, lib. XVI, plures ad Tironem neque pauca ex reliquis libris. 58 Ad Urbem veniens pridie non jan honorifice excipitur; sed in ipsam flammam belli civilis incidit ad Fam. VI, Io Kal. enim an in Q. Metelli Scipionis
sententiam tactum erat C. uti ante certam diem Caesar exercitum dimitteret. Si non saceret, eum adversus remp. iacturum Viderio cui quum intercessissent
M. Antonius et Q. Cassius tr. pl. senatus magistratibus negotium dedit, ut curarent, ne quid resp. detrimenticaperet Antonius et Cassius cum Curioiae ex Urbe sugiunt. Cicero quidem est utrique parti auctor pacis quod profitetur ad amit. XVI, I, et in orati pro Μarc. Ligario et Deiot item ad Fam. IV, , VII, 3;eons Plut cap. 37), sed frustra Itaque descriptaeataliae regiones, quam quisque partem tueretur, Cicero Capuam sumit ab Urbe discedit, επισκοπος orae maritimae a Formiis, quum coss. atque optimates omnes Urbem reliquissent. Evocatur deinde literis Pompeii in Apuliam mox Brundisium, quo itinere Ciceronem et Caesarem convenit ad Att. IX, 21. In villas suas recedit. Arpini filio togani puram dat Prosecto Caesare in Hisp. Cicero ad Pompeium navigat in Graeciam; Plutarch. cap. 38 A Catone propterea reprehenditur. Cis. Fragm. 33
564쪽
Itaque et quum ibi vidisset multa vitia poenitet v nisse ad Fam VII, 3. Caesar Hispania potitus a M. Lepido praetore dictator dictus. Huc reserendaeapp. ad Att. VII, 9, Io et seqq. hujus ac duorum proximorum
59 Caesar Brundisio in Epirum contra Pompeium trajicit Cicero e Graecia primum, dein ex castris scribit ad Att. X, epp. a 34 sqq. Praelio Pharsalico non interest. Cato, qui copias et classem habebat Dyrrachii, imperium et copias offert Ciceroni, ni consulari sed ipse recusat magno suo periculo Romam, certe in Italiam contendit Brundisii Caesarem exspectat 'lut. cap. 39); neque Antonium inimicum experitur Tulliae morbo affligitur. Epp. ad Atticum XI, priores Oeto
6 Tvllia ad patrem venit Brundisium Caesar dignitatem ei suam, datis ex AEgypto literis, conservat in Italiam adveniens occurrentem sibi Ciceronem comi ter excipit. Redit in Urbem et cum libris in gratiam; ad Famil. IX, I, et Plutarch. cap. 39 ad Attic. lib. XI, P. I et sqq. missae. 6 Romae v vi et in villic conquiescit in studiis; Plut cap. 4 o. Scribit Partitiones Oratorias, et Brutum, seu de claris Oratoribus. A Caesare ornatur. Scribit Catonem, cui Caesar opponit Anticatonem, sed cum Ciceronis laudibus Plut cap. 39. Cicero scribit ratorem gratias Caesari agit de arcello; et pro Ligario apud eumdem agit seliciter Divortium facit cuma rentia, quod domum Ciceronis exinaniverat Plutarch. eap. Vitam Terentia dein produxit ad III annum
Val. Max.VIII, 4), liu XII ad Attic epp. priores. 6, Virginem Publiliam sal Popiliam uxorem ducit,
cujus opibus aes alienum dissolveret ad Fam TF, 14. Filiam Tulliam amittit, quae ex partu decesserat; hine moeret nimium Cicero, ad quem consolandum philosophi confluunt, et amici literas mittunt M. Brutus, Ser. Sulpirius, L. Lucceius, C. Cariar. Ipse quoque
565쪽
scribendo librii de Consolatione so eonsolatur Publiliae, morte Tulliae laetari visae, nuntium remittit Pliat. cap. 41. Ε dein, non quod alii volunt, vetula Terentia, Vibio Ruso nupsisse videtur. Domo abest et in villis sub philosoplitas operatur. Scribit Hortensium. tum Academicos libros IV, et V de Finiti laudationem Porciae. Filium Athenas mittit. Ρro Deiotaro apud Caesarem dicit Pleraeque Epy li . XII et ΙΙΙ ad Attie scriptae ad Brutum, epist. 9. Hoc anno vel seq. scribit
Quaest Tusc. lib. V. 63 Romae est initio anni sed coniurationis in Caesarem particeps non est, quamquam a M. Antonio, ut conscius, arguitur Caesare intersecto fidibus mari. in Capitolium cum aliis adscendit, neque adduci potest, ut ad Antonium eat Liberalibus, id est xv kal. april. in aede Telluris, quod in ipso est, undamenta pacis jacit; sed ea essectu caruere; lut cap. 42. Ρost Brutum et Cassium ipse quoque ex Urbe dis dit, et villas suas lustrat. Scribit libros ΙΙΙ dematura Deor duos
de Divinatione, et dial de Senectute, seu Catonem majorem mox Laelium seu de amicitia. Dolabellae saetum de eversa Caesaris ara, S. columna, Valde probat. C. Octavium mense pr. ruri seeum habet, qui tum praeter sententiam matris et vitrici hereditatem Caesa ris avunculi adit Hirtium quoque eos des in Puteolano vhi sermo de Fato habitus, sint et Timaeus Platonis conversus Sub finem mali Romam versus proficiscitur, neque tamen in Urbem Perm nisi post aliquot mei,ses, ut videtnr De Officiis seribere insti tui libros, quos post reditum e cursu Achaico absolvit. Antonium scit vitandi causa iter in Graeciam ingredi tur Inter navigandum sine libris Topie ad Trebatium
scribit. De Gloria duos qui deperditi hodie jam ante
ad Atticum miserat Syracusas ita Siciliam transgressus, in Graeciam trajicere frustra nititur; rejicitur enimadversantibus ventis ad Leucopetram, promontorium Rheginorum. Audito ibi, Antonium immutatum omnia
566쪽
ex sen auctoritate agere, ac desiderari ipsius praesentiam, festinantius Romam contendit. Ibi incredibili studio et gratulatione populi excipitur; sed Aluonio in senatum vocanti excusat languorem quod ille ira amiens aegre et impatienter seri Plut cap. 43. Postridie in senatu satis libere loquitur, habita Philippica L Antonius ei inimicitias denuntiat, inqne Tiburtino Scipionis de eo ' declamitat in senatu etiam xv kal. Oct in absentiam invehitur Ciceroni autem in senatum venire cupienti per amicos non licet respondet tamen Antonio, hilippica II nobili illa et divina, ni Iuvenalis ait, scripta quasi in praesentem. Rusticatur deinde et perficit libros de officiis. Forto etiam Parmdoxa scribit hoc tempore Quum Antonius Urbe excessisset, Romam redit, id dec et xiv kal. an. Vocatu tribunorum pl. in senatum venit, sententiamque dicit, quae est Philippica III. Μox populo in concione exponit, quid in senatu actam sit, Philippica IV. Epp. pleraeque lib. XIV et XV; quaedam etiam lib. VI ad
Attic scriptae. 64 Cicero amplectitur C. Octavium jam tum potemAN. U. C. tem, quo uteretur adversus Antonium pugnatque in Io, S. II. Senatu, ut Antonius hostis judicaretur, et ejus adve
ΛΝ.-uNDI sariis honores decernit, Philippica V Plut cap. 44 et 394o 45. SCtum de legatis ad Ant mittendis populo in concione exponit hilippica VI. In senatu pacem cum Antonio dissuadet Philippica VII. In Q. Fufium Cal
num invehitur et disputat contra alios, qui tumultus nomen, non belli, in sententia ponendum censuerant, Philippica VIII. Ser. Sulpicio, in legatione ad Antonium mortuo, statuam aeneam pedestrem in Rostris
ponendam decernit Philippica IX. Cicero filius apud Brutum militans rem bene gerit, eique legio Pisonisse tradit M. Cic. pater Calenum oppugnat Phil. X Cicero filius C. Antonium praelio victum in Μ. Bruti potestatem redigit. Cicero pater bellum contra Dolabellam C. Cassio decernit Philippica XI. inerva,
567쪽
quam Cic. pridie quam in exsilium iret, ante cellam Μinervae posuerat, turbiniis vi dejecta et fracta, ex SC. Quinquatribus acto, restituitur. Legationem sibi ad M. Ant decretam dissuadet Philippica XII. Pacem
cum Antonio et Antonianis esse non posse, demon
strat Philippica XIII. Calumnia appetitur, quasi ipse
fasces appeteret quam diluere P. Apuleius trib. pl. studet etsi nihil necesse erat Populus enim universus testimonium integritati ejus et amori in patriam per-hthei. Nuntiata mox victoria Mutinensi a. d. xvIII kal. maii concursus ad eum mirificus populi fit aqvo in Capitolium maximo clamore et plausu deductus atque in Rostris collocatus, domum reducitur. Supplicationem L dierum trium imperatorum Hirtii, Pansae et Octavii nomine decernit Philippica XIV. Quum uterque coss. Hirtius in praelio, Pansa ex vulnere obiissent, rumor it de Cicerone cos facto ad Brut. p. 8, et Plut cap. 45J, sed falsus fuit Cicero
hortatur D. Brutum et L. lancum, ut bello Antonium persequantur legatis vero exercitus nomine impudenter in senatu consulatum octavio deposcentibus, in iisque centurione, ostenso gladii capulo, dicente, hic faciet si non seceritis vos . libere re spondet Cic. Si ita consulatum petieritis, eum accipiet Sueton in Octav. cap. 26, et Dio, lib. XLVI Octavius tum ad Urbem movet ad eum venit Cic. in castra sed paullo post ex Urbe fugit Octavius chal. Oct cum Q. Pedio consul fit, et sacta cum Antonio et Lepido triumvirali pactione valere jubet Ciceronem; ob cujus proscriptionem contentio triumvirorum Antonius eum perditum vult Lepidus accedit octavius per biduum repugnat; sed tertio die cedens, salutem Ciceronis deserit Plut cap. 46. Qui quum sub adventum triumvirorum Urbe cessisset, tum in Tusculano agens cum fratre Quinto, certior de sua utriusque
proscriptionc primo cum fratre fugit, dein quum hic viatici causa rediret, ab eo digressus mirabiliter, Asty-
568쪽
ram, Villam suam, petit, marique fugam tentat; sed
frustra Interea Q. frater cum filio occisi Μ. autem Ciceroni, multum fluctuanti tristiaque cogitanti ev niunt portenta infausta in villa Caietana Servi quidem fideles, mim eripere gestientes, ad mare portant in lectica Pint. c. 4 . Sed superveniunt percuSSores, quorum ducihus nefariis Popillio Laenati tribuno, et Herennio centurioni, Philologus ingratus, Q. Cie lubertus, iter arei indicat. Herennium quum instare sibi sensisset Cicero, animo constanti servos lecticam ponere jubet, et immotam corvicem extra lecticam praebet praecidendam. Sic trucidatur patriae parens VI id dec Caput et manus praeciduntur, Antonio anserenda Plut cap. 48. Quae membra ubi Romam allata Antonius improbe laetus, jamque finitamur scriptionem dicens, illa poni jubet in Rostris, hodirendum Romanis spectaculum Plut cap. 49. Vixit
Ver annos xIu , menses I dies, sive anno LXIV,
minus xxv diebus victurus per omnium saeculorum memoriam cs. Vell. II 6 elogium Ciceronis. Filius ipsi superstes Μ. . Cicero an V. C. 23 eos sust olus ex id sem consulatum gessit cum Augusto, in eoque auctor fuit, ut statuae, imagines, mamenta Μ. Antonii onini disjicerentur, sancireturque edicto, ut ex Antoniana familia nemo arcus nominaretur;
Plut cap. 49 et Plin. Hist. Nat. XXII, 6.
569쪽
I. I roso mihi nuper ac lectitare aliquid cupienti oblatus est libellus quidam ex Plutarcho traductus, in quo Ciceronis vita contineri dicebatur. Illum ego etsi saepe alias diligeriter et accurate in graeco legeram, tamen latine quoque videre gliscens quum percurrere coepissem, animadverti statim neque enim obscuri erant errores eum qui transtulerat bonum quidem virum, sed non satis eruditum, partim agnoratione graecarum literarum in multis prolapsum, a tim ariditate quadam ingenii parum respondenter parumque concinne ea ipsa, in quibus non prolapsus fuerat trans
II. Itaque indolui equidem Ciceronis vicem, et mecum ipse indignatus sum, quod in eo viro iterae nostra adeo mutae reperirentur, qui vel solus ne mulae rent sua diligentia praestitisset. Huic ego desermitati latinae linguae pro
virili mea succurrere agressus, confestim graeco Volumine requisito traductionem ex integro inchoavi. Et opus sane ab initio satis luculenter procedere videbatues mox Vero ut
progredior, et ad convertendi diligentiam singula quaeque magis considero, ne ipse quidem lutarchus desiderium mei animi penitus adimplevit. Quippe multis praetermissis,
quae ad illustrationem summi viri vel maxime pertinebant, Cetera sic narrat, ut magis ad comparationem suam, in qua Demosthenem praeferre nititur, quam ad sincerum narrandi judicium accommodari videantur. III. Nos igitur et Plutarcho et ejus interpretatione omis-
570쪽
sis, ex iis quae vel apud nostros, vel apud Graecos de Cie rone scripta legeramus, ab alio exorsi principio vitam et
mores et res gestas ejus maturiore digestione et pleniore notitia, non ut interpretes, sed pro nostro arbitrio volunt teque, descripsimus. Est autem nihil a nobis temere in histo. ria positum, sed ita ut de singulis rationem reddere et Certa probatione asserere valeamus. Tu ego Nicolae I censor et iudex rerum nostrarum, Ciceronem hunc novum diligenter
leges, et si non indignum putabis, aliis quoque legendi
copiam ejus facies. Hortamur autem et provocamus omnes
qui ingenue eruditi elegantius et probabilius de iisdem robus scribere poterunt, ut parenti et principi literarum nostrarum suum quisque scribendi studium certatim exhibeat. Nam neque ulli magis literas nostrae debentur, quam illi qui eas nobis tradidit et mihi tanti est Ciceronis honor, ut vehementer exoptem a multis de hoc ipso scribentibus
IV. Tulliorum familia, quae et Ciceronis postea cognomentum recepit, ex municipio Arpinati originem traxit: principium vero generis in Tullium Volscorum regem satis constanti opinione hominum referebat. Sed quamquam a regibus orta, tamen ut res mortalium fluxae ac labiles sunt, procedente tempore claritate nominis exstincta, ignobilit tem adusque consenuisse videtur. Non tamen adeo demersa, quin et Romae supra vulgus emergeret, ac equestrem locum, qui medius inter patres et plebem habebatur, obtineret Qui primus ex ea familia Cicero cognominatus est, in extrema nasi parte eminens quiddam in figuram ciceris liabuit, a quo sibi cognomen inditum, ac per eum in posteriores gentilesque transfusum. Ex hac itaque familia Cicero oratornatus est patre Tullio, matre Olbia, quae et ipsa honestis parentibus orta memoratur. Natum illum ferunt in nonas ianuarias Q. Caepione et Serrano consulibus. Nec multo
a Intelligit Nicolaum Nicolum, ad quem exstant plures Leonardi epistolae.