Francisci Eulalij Savastani ... Botanicorum, seu institutionum rei herbariae libri 4

발행: 1712년

분량: 185페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

61쪽

Sive Iacessitam ferro , seu sponte fluentem Tu ne temne ς suis namque illa ve I abdita venis sanguinis instar habet , vel pars est purior inde Dimanans ; serva e quae rith expressa saporem , Vimque Machaoniam , ct plantae genitalis odorem . Clausus & in parvo patrius vigor omnis in illa est , Haec docet , ωsrammandat transmittere se elis Thyrsidi plantarum cultrix Dea r protinus ille Arripit, ct secum memori sub pectore versat. Interea prono succedens Uesper olympo Inde monet Nymphas discedere i Docta reIinquunt Atria r successu felix sibi daedala plaudit Ipsa etiam Anatome , densisque educta tenebris Mira stupens Inventa , suo se condit in antro clarior . di famam meritis majoribus auget .

Finis Libri Primi

62쪽

BOTANICORUM.

LIBER IL

NVης ge , quae cauli seliorum snnexa eo triantum

Straictura accedat, Hliis quae gratia Florum , Post hunia commendet fructus quae gloria FloressΑ ut iam maturis quae semina fructibus insint rQuorsum Capreol os , atque auxi Isaria muItis Tela, vepres, hirtosque pilos , Cirrosque tenaces Frugibus addiderit rerum faecunda Creatrix , Exequax . Has etiam medicas mecum inspice partes

Dexter io l Ambroside , ct tenus ad blandire Cain cenae, Ipsas nosse juvet venas , penitasque latebras, Pubescens redit unde Salus Mortalibus ,gris :Miraturque ferox Lachesis serrumque retundi , Et nova jam vacuis succrestere vellera fusis. Τuque adeo , sua cui referunt genita Ita fruges Semina , frondentesque comas , flornmque AIubred IIIecebras , cui Naturae subjecta potestas , '

Forniaeque , & numeri , ct causarum mutnus ordo sHuc ades , aequaevi exemplum Gensioris , & ingens Exemplar rerum , veri sapientia Praeses .

Tu vatem , tu, Diva, doce, quibus insita serpat Ductibus & Illa, ct floribus addita virtus et Qua sibi maturos foetus , qua semina Caulis Arte parent ι optatam aliis paritura Salutem . Non inihi spernendus Iahor hic continget , & ipsam Gloria Τe rerum artificem non parva sequetur . Non minus hine Te nemph vel uno In ssore licebit, Aut tenui in selio , parvoque in semine magnam Mir 4ri, ct coeIo rapeas ait Ile Is mstut

63쪽

s 8 BOTANICORUM.

Fulgentes astrorum oethes , & Cardinis axes Stelliferi, cursusque, aeternaque foedera rerum Excutiant alii, perque alto errantia coelo

Signa Tuae nionitrent vigilis vestigia dextrae r Divinae satis una mihi facit agnita mentis Vel folii textura fidem , dextraeque potentis Prodit opes , artemque , & Numinis argumentum His patet in minimis auctor Deus . Ergo age frugum Hos quoque Paeonios scrutando evolvere textus Ne pigeat, justamque oculis impendere curam. Spectatum invitat patul1s quae ludicra ramis

Arguto illudens adsibilat aura susurro . Assultat latὶ pubes herbosa coruscis Frondibus, & frondes adnatis floribus ornat , Promissosque diti subdit , sua pignora, fructus. Iamque cx suas , pretium soliis , & florἱbus arbos

meis faciat, gemmas Ramis turgentibus offert . Has strutare satus soliorum ediscere , & ortus Si quis amor, florumque: a Uirent & in arbore gemmae a Faecundumque ferunt uterum , partuque renident . NempE sub his foetus , provecta aestate novellos , Aut tandem Autumno , felix quos concipit arbos , Arbos , sive Frutex , latitant, tectoque Tecepti Transmittunt atras Brumae intractabilis iras.

Donec Vere novo, ece Io elementior annus

Cum redit . erumpunte prodit novus inde tenellus Surculus , ct longos plantae solatur amores. Scilicet evadit primo quod Vere quotannis Fronde nova exit Itans , Zephyrosque Iacessit ovantes, Haud tum concipitur germen ; lenta otia dudum Dissimulans latuit , gemmarumque abdita claustris ImpIicuit folia , 3c florum primordia duxit, Squamoso obvolvens tegumento , aptisque secundis. Extrahit usque adeo patiens Natura laboris Lenta puerperia , α paulatim ad grandia turget . Nec

64쪽

Nec 1 magnus Iabor est illas deprendere visa .

iam primum tenero rumpuntur Cortice, furtim π1IIam soliorum intra tener ipse cubantes tarcia Ius ostendet , sese Iunonius urget Ium mensis, rutiloque calet jam Carcinus astro. Q ad rixae a sc lege ratum equos ipsa quotannis . seria generis , teneros submittit idonea ramos .*ae Ciandos jubet Ire r novas existere partes

Hinc videas , genitalis inest quibus insita virtus . Drganaque , in sobolem queis Stirps se rite propaget. Ira de c3 recens Uterus t neque enim se me j editus, idem

P expetuo viget , & ramum saecundat olentem traiia leni sparsa serunt totis Animalia terris . QVisque suum , primo in lucem qum truditur anno , Fert riterum Ramus , genitaliaque organa claudit ;Eriixusque brevi sterilescit ,& ubere Matrem Dediscens , reliquum viget intacundus in aevum . Haud veris Arboribus tantuni,Fruticumque minori Gemmarum luxus populo contingier & ipsis Restibi Iis venit Herbarum Radicibus , annum

Uu Irierat aversum cauda cum Scorpius , & cum

Fr ridentem sylvis Aquilo deturbae honorem . Gemmarum cs ignotum hoc, si vera est fama,Napaeas Edocuit Mater pretium Berecynthia primum , Faecundosque sinus, obstrusasque edidit artes . Festa dies aderat , sibi qua celabranda quotannis Saexa Desim Genitrix indixerat. Undique Nymphat Convenere , nigris Idae quaeque ardua sylvis Cu1mina, quaeque lacus pat rios, quaeque alta profundi

stagnax Ha , auctore Malpitbio , in nostrit bisce Regionibus eirea Iunium man-fem e tenello 'reuso erumpunt intra sely axillam eubantes. a. Singulis enim annis . tenellit qu3busque Ramutis nova eme sunt pareas , a quibus exeoquitur, ct derivatur semiuum materia , tanquam e spermatteis organis . 3 Hinc non idem uterus in plantis perpetuo viget, ut in nimalibus ; odsisisque Ramus eo, quo in ιucam prodit, anno, propriis gaudet Derma-

eicis organir, ac brevi usafacisndus, υι ta reliquam infacundum transigit.

Nec furculi tantum arborum , aut frutieum , sed di Radiees Herbarum restibiles gemmas quotannis Autumno pariunt.1 U Menam plantaram gemmis non satir anna exploratis lux, ct pretium aec aerit , fabula illustratur . .

65쪽

stagna colunt , campis & quae spatiantur apricis . Adfuit ante alias ramo caput obsita Phyllis ,

Phyllis Hamadryadum pulcherrima r jamque serenti

sese alias inter mediam affulsere profectae Dibe alio , atque alio dites a Sole sorores , Et Clio , S Berou , Nymphae Gangetides ambae . Ambae auro , spoliis nitidae rubri aequoris ambae. Namque sitas ollis Matuta indulserat omnes Gangis opes ; cultu nec gemma accesserat uno Aut collo decus , aut digitis . It plurima circum . Perque sinus , perque ora suos fert prodiga census. Gemma comas fingit, committit fibula vestes Gemmea , Memnonios distinguit gemma cothurnos .

Ut primum fulsit lux indica , Phyllidis aegros Perstrinxitque oculos, facibusque excivit iniquis Invidiam t gemmante flagrans magis aemulus ignis Gliscit ab igne . Sui miseram pudet, & rubor ipsum

Exuperat , trahit obnupta quem fronte , virorem.

Quid faciat λ Turbae stimulis agitata malignis

Ereptam nemori proper E se se abdit opaco , Et luctum lacrymis nequicqualia irrorat amaris. Non tulit indignos Nymphae Berecynthia fletus iIgnaramque suae censu mage divite sortis Incusans , dictis animum sic erigit aequis rΤe-ne adeo sterilis gemmae Garamantidis aegram Discruciet nitor , & stimulos sub pectore verset Nec nova gemmarum quae Τe faecundior ornet Pompa , vides p Meliore vires ah nescia cultu Ditior , atque opibus vincis potioribus Indum . .

Ne jactet sese ille Ira quas divite gemmas Despuit is , Iucis sunt in saecunda maritae Nun erat proliparis circumfluis arbitra gemmis Ipsa , novique aperis foetos virtute smaragdos. bic ait; a & tenerum , Phyllis quo praedita, ramum Arripiens, oculis praetendit, & inde virentum Cen marum ignotum reserat decus. a) Aspice, subdit, Quae v iridi hinc passim turget de Cortice gemma , Proh quantum gerit illa uterum i Subiturus in auras surculus hic latitat, soliorum hinc prima trahuntur

66쪽

Αpta rudimenta , & meditatae insignia forniae rProinde quibus Ramus coalescit partibus, iisdem Conltat Ec illa i 1 suci vestitum cortice lignum Deprendas licet ut medio, quod lignea circum, Fibra , suis turgens bullis Fibra mollibus ambie . Spepe pilis etiam coli lacte albentibus horret. quamatim si hinc allinc quas tractim prumper ς cernis Inde leves alas , foliis vestigia signanx.

Horum quae geminae exterius sunt nata tegendae , Fluxa vel intereunt anno labςnte , figuram Vel subpunt aliam , & mores cum tempore mutant.

Nec s3ὶ tantum obtectis tuta hinc cultodia circum Accedit foliis , sed qui deductus in illa , Inque sinum gemmaς succus pervadit , aviti Illorum hiriculi. hyberno tempore sensim

Excoquitur , longaque mora mitescere diicit :Prolistra donec pollens virtute faventi. Aeris auxilio lenta sese arte carinam In gemmae revehat, teneri primordia rami ,

Atque ita vim foliis jam succrescentibus addat. An Tibi qua solia haeς vireant gemmantia formi subjiciam λ medio excurrens haud corpore nervu1 Tenditur hic , foliis qualis contingit adultis ;Ae plures in fasciculos collecta sub auras Τur uratim g ssurgunt, appensi sque undique septam Vericuli. cςrto itatuunt sibi limite metam .

-- - , enim in madia viret te auum est ιιguumssaea cortice circumaartim,

vegetat onem .

Rursum huiusmodi gemmarum stia non suum nervulum ad insta

67쪽

Et nunc r illa quidem putri tandem arida squalenι victa situ , stabilique locum jam deflua nato Concedunt folio r gracili nunc subdita ductu P. dioli in formam sensi in tenuata recedunt. Saepe a) etiam quae iuncta basim folia extima gemmae Substarnant , specie, prodit quae prima , mitellae

Amissa , atque alias o aliasque ex ordine rer Vin . .

Passa vices , stabilis folii se denique certam In faciem vertunt; ramique in jura vireseunt . Quid 3 referam quanta Ramo mansura vigenti Arte paret solia , atque operi solertior instet Omniparens Natura , cavis molita latebris p Linea se primo resupina in imitata carinam Prodit i eam surdam suffuso humore tumente M Appenis de more secant utrinque s bellae . Unde etiam fortasse suis membranula pende e Differta utriculis transversim in nninus ituris . Non secus ac prima reserunt Animalia forma .

Hos ubi distendunt deducta a I menta. patescit Tuin solium , succoque illis turgentibus , isthuc Expandit sese , & spatii confinia laxat . Quo concepta situ gemmae ista coercita cI austro Claudantur so Ita, ulterior spectare volupta Hauis facile est vulgare : sibi se apta cohaerent

Contracta in nodum , concordique adsita nexu . Complexa ut sese serventque, tegantque vicissim,

x Tatddeunt segram a foliata hae, is tandem caneidunt, exhausto iam eontacta humare ; vel graeitescendo in pedioliformam absemuntur .a Non autem sibi perpetuo consae bac Natura Metώodus ; Dasve quaxemmarum basim praeipue camponunt, aeue, an matra spectim am4

fureulus condecoratur

3 Natura paritar Ratio in producondis stabilibus filis mirabilis est. Ppin-ιipio si quidem vervulus carina instar humare turgidus unὸ cum appensia Abeltis prodit , e quibus utriculorum era kersalium mambrauula pendent, ut in prima va im Mium delaneatheue obseruatur , Patera autem deande oecipiunt,deducto nσυo alimenta , quia eomplacata sacculo-l rum moles subeunto Deea turgest,ct ita folia latitudinem, di laxitata constitiae . 4 Foιiorum etiam stabilium situs inera gemma elauorum mirabilis est; te enitu resum m partes contorquentu , o complicantur , ut sibi mutub

68쪽

ve spatio exiguo mirere Iatescere silvain. 'Vt quondam, digido quam praetendebat ovanti, Vocalem sertur signantem tempora molem Carolus Austriades gemma clausisse sub una , Ipsum etiam captivum adigens ad vincula Τempus. Tot volucres orbes , tot libramenta rotarum Annulus angusto versabat daedalus auro; AE ternum Domino mansuri tempori index rΗaud aliter gemmae parvo viridantis in orbe Implexas soliorum alas , nexusque licebiτ ε Inspectare, satumqne novi deprendere, si I.

Aeeipe fi vel Lapathi ), victoriae 3 aut accipe gemmam,

Deinde sinus scrutare r levi conclusa patebunt Singula membranae velo solla arcta , retortis Partibus in tergum geminis , majusque minori, Qua nervus late excurrit, facere inde videbis P ex fidiumque , locumquer pari sic foedere cuncta

obvolvi , gravidaeque pati fastidia gemmae . Pubentum quanquam foliorum taph figur

Pro varia & varius situs est, rerumque novatrix Cuique suas aptε Natura accommodat artes . At foIiis F, non gemma unis tumet oinnis , & unos Frondentes tantum xam os . nititur i Ipso Sunt quae concepto florum se pignore ditant et Atque arvum genitale satu meliore coronant. Quas primo sub Vere nrag Is t irgescere cernes , Floriparae Τibi sint I nam quae Eorente tumescunt

Pignore Frondiaris molis discrimine praestant. B a Setia Sie exempli eausa si Lopathi, aut Pistorta gemmam evolvas , Pita

69쪽

scilicet i ipsi etiam verno qui sidere flores

Erumpunt, plures jamdudum ex ordine Lunas Transmisere, suis jam partibus undique lento Informati utero . longosque tulere labores . Sic Thymesaea ciὶ novos Iani sub mense bifrontis Quos a erit flores , sormatos ante is iteritis Signa sub Erigones fas est deprendere : gemmam Nam tum si reseces , parvi petata omnia floris . Eductosque apices. & conceptacula clausi Seminis aspicies , rude , sed mirabis e summae Αεtis opus, tenui meditantis grandia nisu .Qu Id majus spectata minor Lunaria subdet tNam si toto gravis ante anno vestigia partus Sustinet, & foetum paulatim extundit olentem. Ipsi Τibi praegnans reseret signa obvia Radix rNimirum hanc supra , caulis qua tostitui , Ara Ceu florem exIguum , tenuem turgescere cernes pol Iiculum , quem si reseces , peisitusque resectum Perscrutere , Ipsum molli sub tegmine germen Discretum tot Is jam partibus, inque vos utum Aspie Ies, & ferre uter uin mirabere p Iantani . Hoc tu saecundo gemmarum munere spreto Aurorae invideas donis , si erilemque praeopten

Lucis tot pompam ,& luxu capiaris inani pΑh tua splendidior randem bona nosce, tuique Constis plaudentem donis potioribus effer . His dictis erecta animo , nec iam amplius ulli Invidet, aut ullo tabescit fu Igure Phyllis . in 'emmis jam laeta suis sese obvia gaudet Perre

70쪽

Ferre palam rursum , ct meliori effulgere eultil. sie gemmis, foliis unde est , ct floribus ortus , Auctus honor Sacros lustra res Aotanice, partus Interea Τibl , Paeonios& distere mores , Ne grave sit. Multum eurio hoc de munere fluxae Praesidium vitae , & rebus tutela caducis . Inde si cati in primis solii praediscere partes , Ingeniumque , habitumque , re non imItabile textuinativerit, bductamque ocul; s evolvere gaxan, scilicet & λ1io vis est sua . formaque cultu Non uno , & medicas non ultimus usus in artes .inae δ cauli, par spsi elsam textura i cavatas A ligno hic etiam fas qusppe agnoscere fibras , Insinuat sese queis lymphae-ductibus humor . Tracheasque , suisque fibratum Reee resertum vericulis , nec non ratrio turgentia succo vascula, & obductam protenta Epsderm de vestem. Amicat t3 h Rami ligno intersore micantis Pediolus prImum, Iignosis undique Kbris, Tracheisque cavis , vasisque instructus avitis Permixte , fascemque coit compactias In unum. Mox ubi stibnεκum in folium sese expiscat , altae Celi caudex , iterum in ramos diducitur: & nune Nervuli in emgiem procurrens longius Illos Hinc submittit , & hine r Subdit nunc protinus , A A Conspicuos secat in nervos , frondemque pererrat 3 Hedera solium , Lenaeum insisns . viro stip .

SEARCH

MENU NAVIGATION