장음표시 사용
191쪽
cum Caessare inter fictedum censueruti Calsurnia
consipira uere omnes, nullo iureiurando, aut sacrificio adhibito. neq; tamen quisquam ex ipsis se immutauit,aut fidem prodidit. tempus duntaxat, & locum requirebant. Attulit autem uel maxime commoditatem tempus,cum Creardie quarta ad exercitum esset prosecturus. sed custodia milita ipsum circunstante,locum in Senatu prius elegere. rati Sonatores , disi conspirationem minime intelligerent, inspe cta re promp tissime manus ad opus allaturos,quemadmo dum in Romulum , cu ex rege tyrannus enectus esset, eue nisse satis constat.Sic isti pari sermiter accidere,cu in Senatu fieret,non ab insul tu existimare homines,sed ab uniuersa ciuitateperpetratum esse, ec eluti comune facinus: nullum periculum a Caesaris militibus afferri posse, uerum laudem ipsis non ignoran tibus quantum negocij aggressi essent,n manere. His rationibus permoti omnes, Senatum pro loco sibi destinant. de modo aute inter eos dubitatum m. Non nulli quippe Antonium Caesaris collegam inconsulatu, ecamicum eius praepotentem, militibus quo ν quam notissiamum,cu eodem interficiendum esse censebant. Quibus ad uersatus Brutus :in Caesarem inquit uelutan regem insurgetes, rannicidarum habituros famam. in amicos uero eius non secus ac Pompeianae seditionis duces , hostium censeri loco. Ad quae potissimum adhibentes animum, futuram Senatus unionem expectabant. Caesar pridie quam Senatum ingrederetur, Lepido ma3istro equitu coenae adhibito, Deincimum Brutu, Albinum o pariter induxerat. Sermone de inde inter calices apposito, quod mortis iocundius haberet genus alijs alia diuerse sentientibus, ipse in meditatum cunctis antetulerat.In hunc modum de seipso uaticinatus est,re
his quae postridie passurus esset, illusiis uisus. Nocte postimodum defesso corpore cum accubuisset,Calfurnia cius uinxor per quietem existimasse uisa est, eundem sanguineptu rimo madentem.obido edomo exire prohibebat. Sacrita cami
192쪽
canti etiam ut plurimu signa apparuere perhorrenda. qu obrem Antonium, qui Senatum dissetueret emittere cura hat. Assistente autem Decimo, ac illum adhortante, ne suis spitionis infamiam subire uellet,sed praesens ipse ad locum proficiscens,Senatum sponte emitteret, lectica in Senatum Ciceronia
delatus est. Spectacula tunc quidem in Pompeii theatro agitabantur, ec lenatus in proximis aedibus conuocabattir, monio litus di ad spectacula huiusmodi accedere. Brutus interim sar occio summo mane in pom cu,quae ante theatrum sita erat,exige, sit 'loco 'tibus ab eo ueluti praetor ius administrabat. Intelligetes ita si que coniurati de Caesaris sacris,di senatus intermiisione:O- yph the omnino quid agerent addubitabant. Quidam igitus ad eos tru Pomo sic se habentes prosectus, unius ex coniuratis cui Casta no- umen fuit apprehensa manu: Tu me inquit amiculatere uo- petis, 'luisti:Brutus autem omnia retulit. Cum Casca ob conscientiam trepidare coepisset, subridens ille, a quo inquit has pecunias,quibus aedilitatem emeres, tibi comparasti quo audito Casca timeredesiit. Ipsos auteBrutum, Zc Camum stamul colloquentes, quidam ex Senatoribus Publius Lena Pub. Le/uerbis aggressiis. Dil uobis quae cogitatis selicitent inquit: ''
Verum celeritate opus est. Quibus auditis conturbati am ho,ex stupore sit uerunt. Cum Cssar in Senatum deferretur quidam ex semiliaribus coniurationepercepta,ut,quae didicerat illi annunciaret, ad Calfiirniam accessit,hoc solum inoquiens:instante re magna Cesarem a Senatu res euntem opperiri uelle,cum omnia,quae in eum parabantur, haud abunde intellexisset.Et alius in nido hospes illi notus, Arte
midorus nomine, ad Senatum accurrens nuperrime eum
interfectum reperit. Ab alio etiam insidiarum libellus in Se in natum properanti traditu', qui subinde in desuncti mani hus repertus est. Ante qua e lectica inrederetur, Lena quicum Cassio paulo ante sermonem habuit Caesari obvius,
quaedam instantius eloquebatur. Eius rei aspectus, ac di X latio,
193쪽
latio, adeo eos conterruit, ut se uicissim intuentes, pri us quam deprehenderetur , facinus aggredi uelle proporarent. Verum cum sermone in longum producto , nam potius deprecantem pro aliquo, suadentemque, qua aliquid annuntiantem suspicarentur, perstiterunt. Dein de cum Caesaris ultro genua amplectentem uiderent, ite rum assumpsere animos. Hos tuit principibus Senatum ingredientibus , statim ab ingressa lacra iacere. Denuo itaque Caesari id agenti, uictimarum prima corde caruisa Caesari su se uisa , uel ut alii reserunt, caput uisceribus in primis de xur fuit. Aruspice per id signum mortem portendi reserente,
: suh. 6' subridens Caesar, id ipsium in Hiberia cum Pompeio de
digrjs do pugnanti euenisse sibi retulit . Respondente aruspice nonuci x ς, mediocre tunc eum adiisse periculum, oc nunc inquit pro pitius nobis aderit, iterumque immolare monuit. Cum nec eodem modo litare pollet,consilii tarditatem erube scens. 5c ab hostibus ueluti amicis adhortatus , contem piis sacrificiis ingressus est, hoc inquiens,Necesse est,quod necesssie est euenire Caesari . Coniurati interea Trebonium
qui Antonium ante fores moraretur reliquere. Carastem uero in throno considentem, amicorum in morem circun
stetere omnes pugionibus instructi. Et primum quidem Attilius Cimber in conspectu positus, fratris sui reditum
qui tum exul erat, supplex precabatur.Contradicente Cae sare, Zc omnino renuente, Cimber ueste eius ueluti pre caretriis denuo apprehendit, exertot pugione collum per
culit, uoce clata, Quid immoramini o amici Cascam put eius inuadens primus serrum gutturi infixit, ac seremti Caeo pectus ex ictu aperuit. Tunc uero Caesar Cimbri ueste fors'Hβ tius apprehensa, correpta etiam ipsius manu a throno de currit, oc conuersus Casicam magna ui propulit. Sic stigiatur habentis, ac lanis in couersione simul aetegentis,alius
transfixit altius.Cassius pugionem in trullum adegit. Brutus samur
194쪽
BELLIs LIBER SECUNDUS. 63tus stemur uulncrauit. Bucolianus intcr scapulas impres sit ictum, adeo,ut Caesar serae in modum ira elatus unii quenque eorum a se auerteret. Post Bruti plagam , ueluti desperatis rebus, ueste se circundedit, quo honestius caderet. Cecidit autem in conspectu Pompeij statuae, illi in Caesar lacadentis dedecus, tres ec uiginti impressere plagas. pleri, o P que etiam se mutuo impellentes, aduersis percussere ictia tuis e tirhus. Expleto ab ipsis tam ingenti scelere, di loco sacro, ditire in hominem pariter sacrum, intemeratumque, subito fuga per Senatum, uniuersamqtie urbem fieri coepta. no nulli senatorum in tumului uulnerati sunt, alij interempti plurima etiam ciuium, exterorumque caedes ordita,niaula meditatione, sed ut in tumultu ciuitatis, per inuadentiuignorantiam solet fieri . Gladiatores quippe summo ma. ne instrueli armis, ad spectacula edenda e theatro in Se natum per septa decurrere, theatrum quoque ex strepitu cum timore, ec fuga dissolutum: Venalia direpta omnia
fores Occiusae,a lectis parata praesidia. Antonius ad proprias aedes reuersus eu, rebus Caesaris consilium assierre meditatus. Lepidus uero praefectus equitum, cum in io
ro persistens, quid actum esset intelligeret,ad insula quae
intra fluuium sita est accurrens , ibi enim militum legio consederat, in campum legionem adduxit tit ad Antonii mandata paratam retineret. Antonio quippe adhaeserar,utpote Caesaris amico,&consuli in primis existenti. Ipsis igiatur interseconueniensibus uisum est Caesaris iniuria quoquo modo ulcisci. Senatum autem cum interfectoribus una conuenturum magnopere timebant. quid fieret itaq; intemti prospectabant. Circa Caesarem milites sere nulli affuerat. νnon enim custodibus ullis utebatur, principatus officium duntaxat inerat. Plerique porro magistratus, ciuium,& extetorum multitudo, non mediocris seruorum turba,quis in libertatem uendicantes. d domos proprias abcesserat.
195쪽
Exhis tres solum cum eo commorati , corpus serriculo im/Ponenses ,nullo ornatu domum detulerunt, & eius quidem qui Pauloante terrae, marim imperabat. Interfectores Caesaris nonulla in Senatu dicere conati,auscultante nemine,ue.
stes clypeorum in morem sinistris annectentes, pugiones quom cruore illitos palam deserentes,regem se,ac tyrannuoccidisi e clamitabant. Ex his quida pileum in hasta pro ferebat libertatis signum, uniuersost ad ciuilitatem patria uocabaul. Brutus quae ueteres in reges peregissent illis me morabat. Accurrere itaq; ad ςos plerim ensibus instructi, qui eius operis minime participes, se tamen affuisse simula. bant. Len tutus scilicet Spuater,Faonius,ec Acilinus, Dol bella insuper,& Murcus,& Petiscus. hi gloriae nullam par tem consectui, supplicii, oc reorum cauilas subiere. Populo ad eos minime accurrente addubitare, &uereri admoducoepere. Senatus nempe a principio ob inscitia tumultum diffugerat. Confisi itaq; his ut amicis, & cognatis,& tyran nidem insuper odio habentibus,populum contra uerebanatur. Multos quoque ex Caesaris militibus in urbe commo rantes, ecqui tunc forte praesentes aderant, quosdam quod a militaribus soluti oneribus inter suffiagia distributi essent Alios quod ad expeditionem praeparati,Caesarem ad exeracitum euntem secuturi forent: Lepidi insuper aspectu,mili rumq; sub eo existentium timore ducebantur. Antonii ad haec comtis,ne senatus loco populu ad se traheret,aliquid
cum ipso crudele moliretur. Hec igitur animo uoluentes cugladiatoribus in capitolium una peruenerunt. Consultanti
laus quid optimum factu esset, mercedem populo conserre uisum. Nam quibusdam, quae gesta fuerant laudare incipi entibus , reliquos secuturos sperabant, libertatis caussa, oeReip. desiderio pellectos: cu populum ex Romanis quam syncerissimum esse existimarent, qucmadmodum Bruti ii lius Prisci aetatesuerat, qui reges expulit. nec satis animaduertebant
196쪽
uertebant duo haec ad inuicem eo traria, qui Iibertatis simul di mercedis cupidos sibi utiles arbitrarentur e Isse , quorum alterum facillimuerat, epub. iampridem deprauata. Per mixta iam quidem multitudo ex aduenis emersit,& liberti nus par illis habetur ciuis, & seruus herilem quodammodo praesert imaginem,senatoribus exceptis,quibus alia uestis
quam quae seruis communis est. Annona insuper, quae Roα Annona.
mae solummodo pauperibus impenditur, desidem aeque,ec pauperem, industriumue Italorum in urbem conuocat: nec turba eorum, qui a militia soluti sunt uiritim, prisco more per patrias diuiditair. Sic enim iniusta propulsabantur bella verum communiter adsumagia iniqua alienae urbis, alie narum domorum properabant homines, ec in sacris locis, templis residebant sub uno signo,uno prsside suae ciuita tis: quae praesentia illis crant ueluti erogationem quandam reputantes beneuoliubi mercedem adesse noscerent.Qu obrem non dissiculter admodum ex tot, talibus uiris multitudo ingens fori in medio circa Cassium sta tim coit. qui liiscet merced e ducerentur, quae gesta erant neutiquam lauda re audebant, Caesaris gloriam oc aliosv qui ab eo futuri erat formidantes. Caeterum ut incommuni comodo Pacem conclamabant,&pleri in primores ad ea hortabantur. Id eminterfectorum figmentu fuerat,salutem suam per hunc mo in dum meditantium,cum pax non nisi delictorum obliuione indita, sperariposset. His ita se habentibus, primus Cinna, qui praetor erat, oc Caesaricoetnatione deuinctus in conspectum uenit,inopinem in medium progressus, uestem milia larem,qua erat indutus exuitiquali a tyranno prsbitam deis spiceret,& Caesarem tyrannum coepit conclamare,&qui euoccidissent, tyranni interfectores esse, & quae acta essent in
maius collaudare,quod maiorum suorum uirtutem forent imitati. uiros eos e capitolio ut benefactores euocandos,ec
honoribus metitis assiciendos esteaic Cinna locutus est. At ' - X uero
197쪽
t 66 APPIANI DE CIVILIBUS Ro. Nero qui plebem ipsis permixtam, non adeo synceram esse
cognouillent,non utique eos uiros euocare satagebanti nec
aliud amplius,quam pacem conclamabant. Dolabellaeta adolescens,&insignis nomine,&qui sub Cssare in reliquis anni tempus consulatum gesturus uidebatur . cum Caesariarbe excessisset,& consularem uestem sibi induerat,& con sulatus signa circuntulerat,eum, qui talia sibi concessisset. secundus accusaba t,fc his qui in illuconspirassent ignoscendum esse,se manu sola inuitum abfuisse praedicabat. Fuere qui dicerent,eundem natalem urbis ea die statuendum ce fuisse. Ad quae mercede ducti in primis exultabant, ueluti praetore,&consule ipsorum indulgentiam urbe costitutus. Cassium quoque, ec Brutum e templo deposcebantillii Dolabellae maxime confisi,eundem oc prudentem.&iuuenem ec praeterea consulem Antonii conatibus aduersaturum istimabant. Descendere tandem ad eos seli Cassius,&Maracus Brums, manus adhuc sanguine laedatas praeserenaes. Intulerant enim in Caesarem hi plagas ad inuicem certantes. Cum in medium stetissent,nihil miserandum, aut abieetiim Uterque eorum locutus est,sed ut in rebus honestis soletfieri Adhortas se mutuo laudarunt,urbem beatam appellantes α ρlurima toe ς Π' Decimo attribuentes,qui gladiatores in tempore illis PN
Moop.. stitisset. Deinde populum adhortari pergunti ut paria suisium. maioribus experiri uelletiqui reges non ex ui imperates, ut Caesar egerat,sed inpace sublegibus degentes pepulissent. SextusPO Adhaec ,extum Pompeium,magni filium,eius,qui pro Deoia pom mocratia in Caesarem mouisset arma,esse reuocandum, caprii filiu: aduersus Caesaris duces in Iberia adhuc perferret hellum Tribunos plebis Caesetium.& Μaryllu, qui regnu Caesari abstulissent, eligendos eme. Haec Brutus oc Callius palam
elocuti,capitolium denuo ascedunt. non enim praesentibus satis fiderat.Sed cum domesticis eorum, ac cognatis, quam
primum ad templum ire licui stat, legatos elegere, qui pro
198쪽
BELLI g LIBER SECUNDVS. to ipsis ad Lepidum prosciscerentur,& Antonium concilia
tionis,& libertatis prouidendae caussa,& utpatriae ignosce
rent,quae nisi inter se omnes conuenirent, magnorum ma
lorum discrimen esset aditura. Haec quippe legati exorare iussi,quod actum erat nequaqua extollentes,cum de Caesa ris amicis minime confiderent,uerum id ipsum perferre suadentes,misericordia eorum,qus gesta fuerant,non alicuius odio,sed patriaepotius charitate, amore,ac urbis pietate, iam odiis exhauite assiduis,cum futura seditio reliquos ho, nos uideretur ereptura. Nd enim esse aequu, si qua priuatim odia inter eos extitissent,ea in publicam consene perniciem quinimmo multo magis in rebus publicis singulares inimi. citias esse eliminandas. Antonius autem, & Lepidus Caesarem ulcisci,ut prius diximus, in animo habinant,sive ami citiae causa,siue isdeium,siue dominandi potius cupiditate ρc subinde cogitates omnia ipsis faciliora esse, tot, ec talibus e medio sublatis uiris,cognatos tame,& amicos eorum Bramidabant. Reliquum porro Senatum ad eos couersum, ac Decimum praesertim a Caesare finium is Celtarum populis praeesse iusium,qui exercitus mannos cotineret. Quibus ex causis,quam mulsimum uisum est,futuroru praestolari eue tum: ac lubinde meditari,quo pacto Decimi copias assiduis laboribus attritas sibi assumeret. haec machinatus Antonius legatis ita reddidit. Ob priuatas inimicitias nihil attentabi mus,uerum odii causa, re eorum, qus Caesari iureiurando polliciti oes sumus,custodes fore eius corporis,autquippia perpesso adesse ut tores: optimum id erit iusiurandum, sce
Ius uindicare,&cum paucioribus innocuam potius uitam agere,quam omnibus execrationibus esse obnoxios. Veruhaecnos,quibus sic uidetur,uobis inconsilio scrutabimur ec id utile urbi facinus credemus esse, quodc6muni omniu consensuerit approbatum.Sic Antonius aperte locutus est.
Illi relata gratia discedunt, in spe firma ponentes Omnid. senatum
199쪽
senatum certe in cunctis obsecuturum illis eis e confidebant Ahibrin Antonius interea magistratibus nocte urbem custodire ini mandatu. Perat,quemadmodum per diem ex interuallo in mediolo catis. Conspiciebantur itam per uniuersam urbe ignes,quorum gratia nocte tota coniuratorum amici ad Senatorii cio mus decurrebant, eos ad patriae salute, ac sitam hortabantur.Ex aduerso,eorum,qui ex sorte electituerant, duces se rebantur,palam comminantes, nisi illis promissa cream ut, tro data seruaretur. Et iam ciuium pars syncerior fiduciam acceperat: paucitate eorum , qui quicquam agerent inspe Perensae cta, re ad Caesaris memoriam una terebatur, animos ere Cssaris in xerat. Eadem nocteCaesaris pecunias cum imperi j codicit,
dbπd --in Antonii domu detulere: siue Caesaris uxore id iuben
latae. te,quae a minus tuta in securiorem Antonia domum se consetulerat, siue Antonii mandato. His peractis decretu nocte Decretu. perlectum est, Antonium sequentiate in Telluris templo, haud longe ab ipsius domo Senatum habiturum. non enim in consit ium,quod Capitolio subiectum fuit,accedere audebat,gladiatoribus apua coiuratos commorantibus,nec ex ercitum urbi inferre, ne tumultum concitaret, quem Leps
dus subinde intulit. Appropinquante die quidam ex Sena
toribus in Telluris templum couenere, & Cinna praetor ueta stem adhuc exutus militarem, quam pridie, ueluti a tyran Princlpiu no praebitam reiecerasiuna uenit.Huncquidam ex Caesaris
xv ut μδ' militibus ira conciti,quod primus,quanquam Caesaris amnis maledictain eum congessisset,aegre perferentes,lapidishus insecuti sunt,& ad domum quandam fugientem comi tati, igne adhibito succendere tentabat, nisi quod a Lepido exercitum ductante sunt prohibiti. Id confidentis in primis signum Caesaris rebus uidetur inuisse,sc quod mercede dactis,coniuraus f incuteret timorem.In Senatu uero perex igua quaedam syncerorum manus aderat,violentoi r quo γα querulorum. Plures enim uario apparatu ad coniuratos se conar
200쪽
n ELUS LIBER SECUNDUS. tos secontulerant,& primum fide dignos seipsos existimantes,
cum illis una ademe,&commorari,&-is ad optimos tra-sire laetabantur: Quod ab Antonio neutiquam prohibitum fuit,fatis fiso,cos minime uenturos esse,quemadmodu nouenere quidem.Senatus scrutatione praeposita,quidaquod ab illis audacius admodum tentarum fuerat laudabant: uia ros eos tyranni interfectores, oc meritis honoribus donan dos praedicabant.Quidam honores dandos abnuebant, re
cusantibus ipsis,nec ob id,quae egissent secisse profitetibus, satis esse illos ut benefactorcs collaudare. Alii laudationem sententiae eam omittendam esse. solum illis ignoscendum iudicabant. zzς - ε Nonnulli circa huiusmodi subdole se habebant , satis anta maduertetes si a senatu a principio admissi essent,ad res iqua post modicum faciliorem illis astuturum aditum. Erant requi ceteris synceriores hoc opus ut nefandum abhorrerent. iaciod autem ab illustrium domibus salui praestarentur, ne suaquamprohibebant. querebantur tamen, si eos ut bene factores honoribus excolerent.Pleriq; e contrario dicebant nonconuenire,quibus salutem praestitissent inuidere, ut tu ti esse possent. Cum uero quispiam dixisset, corum laudem esui calumniam afferre, neutiquam concedendum puta uerunt, ut defunctus uiuis praeserretur. Alio constanter ad modum dicente,ex duobus alterum eluddum esse,aut Cae sarem scilicet tyrannu profiteri, aut hos uiros miscricora solita.dia salvos facere. Hoc soliim reliqui admittentes, sortes ad haec tradendas postularunt,ut de Caesaris iureiurando inter se scrutarentur,sententiaquam syncerissime ab illis ferri posse,nihil ad sortes neccilitate latas intuentibus, ne*Ut prius
de se ipsis sollic itis, at u ueretibus,defuncto Cesare,sub quo nihil sponte egillen si Pompeio exempto rebus humanis, ac post Pompeiumini initis alijs. Antonius eos contemplatus cum insidias astrueret,in sermonum materiam haud inope,
ec quae ambiguitatem auferret. eos incidisseuidens, quod Y animo