장음표시 사용
171쪽
ιφν APPIANI DA CIVILIBUS RO; in Siciliam uenisset amicis retulit. Atilii a Parthis abstinetiadum suadebant, qui nuper Crasso insurrexissent, & adhue
ob eius cladem elatiores spiritus haberent, nec Corneliam singularis formae mulierem in eorum potestate comittenda esse, maxime cum e Crasso esset genita.Cum in Aegyptum demum ire statuisset,uel ad Iubam potius se cduertere,ami ci repudiatis Iubae rebus, utpote quae nullius aestimationis, aut gloriae futurae essent, Aegyptum ut adiret suasere, finitimam regionem ,&principatu ingenti praeditam, felice praeterea,ac potentem nauibus,fiumento,pecuniisq;. Cuius reages quanquapuerili in aetate essent. Pompeio tame paterna charitate obsequerentur. His permotus Popeius ad Aegy-Ptum se conuertit. Cleopatra Aegypto eleeta, quscuseatretia A m, xinnum Obtinebat, exercitum circa Syriam in fiat apti reella apparλbat. Ptolemoriis ea tempestate prope Cassium Aegypti Cleopatrae insultus morabatur. Ita casiaqhIodam in m. bete uento,Pompeius ad Cassium desertur. Inspectis copi js uae plurimae in littore constiterant a cursu temperauit, meitatus,quod re ipsa fuerat,adcfferegem. Prsmissis nuntiis amicitiam,quam cum patre eius habuisset exponit. Rex tertium supra decimum aetatis annum iam attigerat. Exercita eius Achillas quidam adseruabat. Pecunias uero Photinus nomine eunuchus,qui confestim de Pompeii aduentu inter uisuisu, stconsultare incipiunt. Aderat&Theodotus Samius rhe cor, pueri regis prsceptor. Hi nefandum inuicem negocium animo uoluentes, Pompeium interficere conueniunt, quo Caesari morem gererent Approbato deinde consilio, cymis ham eximie ornatam ad eum mittunt . ueluti mari impor tuoso eo in loco existente,nec a maioribus nauibus adiri se cili.Μinistri porro regii cymbam inscenderant, oc cum his Sempronius uir Romanus,qui tunc forte regi allides, alias cum Pompeio militauerat. Is dextram regis nomine Pom
peio obtuli ad amicum filium tuto monet accedere. I ter haec
172쪽
rer haec exercitus, ueluti Pompeio honorem praebiturus iv xta littus in acie constiterat, & rex inter medios purpurea amieliis ueste praesidebat. Quorum aspectu Pompeius suis spitione motus est, cum exercitus ordinem, cymbae ornatu intueretur,potissimurum nec ad ipsum accessisset rex, nec Sophoclis suis digniores praemisisset,liunc solum itaque Sophoclis im)bus. iambum protulit. qui ad tyrannu proficiscitur, illius seruus est,quanqua liber sit.quo dicto cymbam trepide est ingrensus. Cum in alto Iofige abesset, inter nauigadum magis ad huc de Sempronio coepit suspicari,sive quod Romanu ho minem secum olim militantem nosceret, siue quod solum adesse cerneret, quasi ob militaris disciplins aemulationem Pompstii imperatorem suum ess t invasurus. Ad illum itam couersus Uri . Tene inquit ego cognosco b miles citi statim ille annuit. Deindecouersum primus perculit: teri uero insecuti sunt Uxor itam,oc amici eius haec a longe intuentes,eiulatu, Se initum ad deos foederum uindices, manus tollere, nulla inceriecta moraci assem ab inimico littore avertere contendutcaput Pompeti a busto abscissum, re a Photino Caesari magno pro munere seruatum. uerum idem tam nefandi sceleis ris meritas luit poenas. Reliquum corporis in littore sepultub quodam tumulo insigni addito, cui ab alio inscriptum fuit Templi pondus erat modica qui clauditur urna. Procedete tempore,cum tumulus subharena esset obrutus,statuae ctia Pompeii Uuae Pompeio a nccessariis eius circa Cassium ex aere erectae ςPi priu teterant,in templi aditu, iam uetustate exesae seruarentur, aetate mea ab Hadriano imperatore summa diligentia pera Appianurquisitae,&inuentae sunt,cum ad partes illas accessisset. Tu H dri ni mulus quod madato eius perpurgatus,statuae erecte,sic ut Euiti denuo ab omnibus dignosci posset. Et hic finis uitae peio fuit, , quotam ingentia praelia exanclata sunt, cuius opera Romanoriam imperium in maius adauchim,ob qus magni cognomen habere meruilicumanemine antea esset superaa
173쪽
assa Ap PIANI DE CIVILIBUS RO... tus,sed ab adolescetia usin inuictus fuis9et,ac beatus. A teratio quippe,&vigesimo usq; ad octauum di quinquagesima
aetatis annum monarchiae praefint,summa potentia usus, ecut opinio fert,ob Caesaris zelum populari fauore in principatu positus. Lucius ipitur Scipio Pompeii socer, caeterim quicunoe illustriores a Pharsalica pugna perfugerant ad calonem Corcyram uersus abiere,qui ad alterius exercitus c. ram, trecenta rumin triremium custodiam praetor relictus fuerat. Itam quicunm ex ipsis clariores extitere Pompeii copias,classem inter se partiti sunt. Cassius in Pontu ad Phar nacem profectus est,ut in Caesare illum excitaret. Scipiore Cato in Libyam enauigarunt Vari fiducia,& exercitus,qui cum illo adseruabatur)uba Numidarum rege pariter cum illis ad bellum conspirante. Pompeius aute primogenitus Pompeii filius,Lauiniusq; cum eo copiarum partem dedu centes,in Iberiam sunt profecti quam ad se alciscentes, ex ercitum alium ex Iberis, Celtiberis, seruum in unum com gregarunt,sic ut longe maiore impetu assurgerent. tantae acihuc iures ex Pompei3 apparatu superfuerant,quas idem illa felicitate quada dereliquerat in fugam uersus. Cum autem qui in Libya conuenerant, Catonem ipsis duce postularent Cato consularium praesentia commotus, id munus renui qui dignitatis cauua eo in loco legati aderant, cum ipse iaurbe praetor duntaxat extitisset. Lucium itam Scipione imperatore elegere, cum quo magnae adhuc copiae conspis uere ad bellum. Et hic duo potillimum exercitus aestimati
ne digni,ex Libya, oc Iberia in Caesarem una uires assum I serunt.Caesar post adeptam uictoria per duos dies in Pha talo commoratus est,sacris intendens,exercitum e praeli
defessum uicissim recreans. Eo in loco Thessalos , qui cum ipso depugnauerant liberos esse iussit: Atheniensibus prae erea ueniam petentibus facile concessit, his uerbis usus. Sara penumero uoa uestri culpa ad interitum redactos maiorum
174쪽
oestrorum gloria saluti reddidit.Tertia die Orientem ucrsus castra mouit,fidem Pompeians prosecutus fugae. Cum ad Hellespontum peruenisset, triremium inopia scaphis exer estum traducere compellitur. Cassius fortuna quadam trire. mium parte comitatus,adnaviganti obvius fit, cu ad Phar nacem properaret.Et quanquam triremium numero aduersus paruas rates tuto depugnare posset, Caesaris tamen seli, citateconterritus,cuius fides perspecta erat,vires formida dat, eundem consulto adnavigare ratus, a trireme in sca. id de cit pham, porrectis ad eum manibus ultro desilit,ueniat, im petrata triremes omnes illi tradidit, tantum potentiae Caeis saris felicitas sibi astiuerat. Non enim ego aliam contem plor rationem,neo opus aliud excogitare possiim in tanta temporis difficultate, latum illi fortunae successasse, ut Cas. sum uirum bellicosum,octoginta triremibus aduersius naαctigantem, ac illi imparato occurrentem adeo terruerit, ut nec ad manus cum eodem accedere sit ausus. Nam eum,
qui tam turpiter ex timore se illi dederat, posterius Romae imperantem neci tradidit: Qua ex re satis constat, longe ampliorem ex fortuna Caesaris tunc illi timorem assilisse.1n hunc modum praeter opinionem saluatus Caesar, supe rato Hellesponto, Ioni js , ec Aeoliis , caeterisque nationi
hus, Cherronesiim magnam incolentibus, 'uam uno nomine Asiam minorem uocant, per legatos Qeprecantibus ueniam concessit. Audiens praetcrea pompeium in Aegyis p tum pertransisse,Rhoduperuenit,ne nulterius expectato
exercitu, qui ad eum per partes accedebat, Cast ij,& Rho
diorum triremibus allumptis, cum Praesentibus duntaxat classem ingressus est,necpulli patefacto itinere circa uespe, . 'ram cursum mouet,reliquis gubernatoribus ut classis suae signum per diem sequeretur admonitis. Gubernatori autem Proprio cum iam a littore longe abesset, Alexandriam uerisius uela iubet ponere. Sic tribus diebus pel ago prosectus
175쪽
Alexandriam peruenit. Eo loci ab regi js ministris henigne
receptus est, cum rex moram circa Ca slam adhuc ageret.
Rc primum quidem ociositatem quandam ob assistentium sibi paucitatem simulare coepit. Nam ad eum accedetes per humane recipiebat,&urbem circunuectus pulchritudinem eius admirari uisus, 5c disputantibus philosophis in multi tudine praesens astitit. Quibus ex rebus gratiam apud Roxandrinos,ueluti a negotiis omnibus solutus, sibi comparambisnu. uit. Adsistente uero exercitu,Photinum quidem,&Acnilla MAchilla ob ea quae in Pompeium perpetrauerant morte mulctauit. Popei ino Theodotum demum fugiente Cassius O in Asiam uenissetis.1 C. , cruce suspendit. Tumul tu ob hanc rem inter Alexandrinos
re morte orto,cum regium exercitum in illum concitassent,pluribus mul stati. praeliis circa regia in maris littore certatum est. Quo in loco cum in mare desiliasset,&in profundo aliquandiu ena tasset, Alexandrini uestem ab eo adeptam,in trophaei moduerexere. Postremo iuxta Nilum cum regecertamen iniit, in
quo uictoria superior euasit. Inter iis c per nouem menses comoratus,tandem Cleopatram fratris loco Aegyp ti regnum iussit obtinere.Per Nilum quo quadringentis nauibus deueeliis quo regionem perlustraret oculis,cum Cleopatra si mul adiit, mulinoe alia ut illi obsequeretur essecit.uerum hec
singula ut gesta sunt, diligentius eo libro reseruntur, qui de Aegyptijs inscribitur a nobis.Caput Pompeii ad se delatum Caesar leo minime intueri uoluit,verum sepeliri statim iussit. Templa
Ilbi' h quo p per diuum ante urbe condidit,quod indignationis
neruitidi Pacrum appellauit,&quod aetate mea Traiano imperatore gnationis Iudaeorum genus in Aegypto debelIante, abIudaeis ipsis ad RPPςiiδε opportunitatem belli disiectum est. Tam magna in Alexa , dria operatus Caesar, per Syriam in Pharnacem copias mo uir. Is quipp e la m muIta peregerat,& quasdam Romanoruprouincias sibi asciuerat, re cum Domi uo Caesaris praetore
depugnans splendide uictoriam adeptus fuerat. Qtia ex re
176쪽
nEL Lis LIBER SECUNDVS. - . maxime elatus Amysum urbem in Ponto sitam,& Roma norum fauentem partibus in seruitutem redegerat. pueris quom eorum manus abscindi iusserat. Adueniente deinde Caesare,pauore,ac poenitentia ductus,cu per ducenta stadia longe abesset, legatos pro pace ad eum misit, qui coronam deferrent auream, filiam quo eius ob inscitiam in matri. monium illi traderent. Caesar intellectis his quae afferebant cum exercitu progressus est, oc ipse in primis anteire properauit Jegatos uerbis detinens,donec ad Pharnacis castra n uenisset. Et hoc solum inquiens: an poenas adhuc dabit hic patris intersector equum ascendit confestim prima uo ice Pharnacem in fugam uertit, plures quocp cum equitibus Caesar tris qui ad mille primoimpetu ad eum uenerat occidit. Qua ex um uerbo caussis illum exclamasse ferunt. b beate Pompeii. similibus xv xxxulupost lithridatem huius patrem occurrens hostibus, ct ob ζ.h uid
id magnus habitus mamus appellatus.post pugnam do uici. noinde haec Roma praemisit Veni uidi. uici.Pharnaces in Bose asphori regnu quondam a Pompeio sibi traditum libens a Id Escessit. Caesar nulla ad ocium intermissa mora tot bellis ip/leriter coissum circumstrepentibus in Asiam peruenit. 6c intransitu uris i nota. hibus, quae a tributis oppressae fuerant ius administrauit, quemadmodum a nobis in Asiaticis rebus perscriptum est.
Sentiens deinde seditionem Romae coortam esse,&Anto qnium equitum proectum,commeatum cum exercitu omni ex parte praecludere, mam regreditur. quo cum uenisset omnis ciuilis seditio extincta est. Uerum militum altera in Seditio
eum insurrexit, qui nec ipsi Pharsalico bello promissa capitaentes,nem ex lege ulterius in bello permanetes, ad patria re - 'dire properabant. Nam quaedam illis infinita in Pharsalo, di alia etiam infinita,cum in Libya bellum persectum esset, pollicitus olim fuerat. tunc autem ad illos misit unicuiq; mille drachmas persolui iubes.Hi uero non polliceri eum potia in quam Goluere statim admonebat parum Q abfuit, quin -
177쪽
1 6 APPIANI DE CIVILIBUS RO. PriscumSallustium ad eos missum his de rebus interficeret nisi quod idem suga elapsus est. Ouibus perceptis Caesarie
monem aliam militu,qui urbe sub Antonioseruabant, Δ, triui suae,urbis egressibus iussit prssidere,veritusne miliates ad rapinas se conserrent. Ipse trepidantibus cunctis,& ut militum insul tum praecaueret admonentibus, longe auda tior ad eps dissidentes in campu martiti prosectus est, ita ut priusquam loqueretur in tribunali sit cospectus. Illicum tu
multu inermes ad eum accurrere,&ut mos est, inopine ad Uenienteeo imperatorem ueneratis t. Iubente deinde illoiit si quid de muneribus loqui uellent, in conspectu suo discerent: nihil ausi pavore siluerunt. Cum aute moderatius a militia dimitti omnes conclamarent,sperantes eundem ob
exercitus indigentiam sub munerum spe ad reliquos hostes deducturum et se,de comuni opinione nihil ucritus dimit rouos inquit. Stupentibus ipsis,multb magis subsecuto sile. tio,in hunc modum fari coepit. Dabo uobis omnia quae pollicitus sum,cum decaeteris triumphii agam. Quo insperato responso moti,cumidipsum laete audirent, uerecundia etia oppressi sunt. Ratio quom cum zelo simul incidit,quasi eo rum imperatorem hostium in medio relicturiessent,aliique ipsorum loco triumphii habituri.Lucra insuper, quae in Lia a lonae maiora consecuturos se sperarent,amilluri, oc uicissim Caesaris,&inimicorum eius futuri hostes. Qua ex re ampliore adhuc timore ex dubitatione conticebant,speranα res Caesare quicqua illis daturuesse, ac simul ob necellitate, quam in praesenii haberet poenitentia acturum. atille ex ad
uerso loqui desiit. Amicis deinde,ut aliud quippia ad eos lo queretur suadentibus,& neta breui,superbo resposo plura militibus celaret admonetibia loqui exorsus,ciues mili
tum loco haberest dixit.quod discedetiu a militia, &priua tam uita subeutius nuerat. Illi poenitetia ducti, ec ulterius
nostr etes exclamare, ac precati.Σ ut ad militia assumerent postere.
178쪽
exposcere. Recusante &id Caesare, & a tribunali simul de .
scendete milites multo acrius instare,di ut permaneret ora
re .re qui deliquissent cna asticidebere postulabant. Μογdicum igitur quid commoratus,nem discedens, neq; r egre diens dubitatione simulare coepit. Mox reuersus neminem ex ipsis se punire uelle dixit. gi tamen admodu, ac dolere, mirus uer .
legionem decimam,qtiam in honore semper habuisset, lit, biu odittimultus praestisse catissam. Hanc igitur solam ab exercitu meo inquit eximo. dabo aute quaecun uobis pol . licitus sum,cum ex Libya rediero. dabo insuper agros cum . hella omnia consecta fuerint. Non quemadmodum Sylla caeteris eripiens,quos illi haberet,& spoliatos cum his, qui accepissent in unum habitare faciens adinvicehostes eos statuens.uerum populi agros inter uos distribuens ,& ex meipso necessaria simul adhibens. Plausu & collaudatione ab omnibus elatis, lecima legio moerore tabescebat. Caesarem selum erga se implacabilem esse intuens, sem ab illo sortiri deposcebat,& partem ex eamorte mulctari. Caesar nihil cuilla contendere ausus, cum indigeret adhuc, cautius demupoenitentia deductam sibi conciliauit: indec, in Libyam ad bellum se proripuit. A Rhegio itare urbe in pelagus delac tus,amsema tandem Lilrbarum deuectus est. Iba Catone Lilyb abelli apparatum cum classe,& peditum parte in Utica serin Rhegium uare intelligens, trecentis Romanorum additis, qui se belli consul tores fecerant,& senatum seipsos nuncupabant Imperatorem uero eorum Lucium Scipionem corutitutum esse, Adrumeo praestantiores ex ipsis in Adrumeto moram ducere, Scipio- m nem uersus classem mouit. Quem cum ad Iubam profectuossendisset, contra Scipionis exercitum acie instruit,quasi Opportune hostes, imperatore absente prosio invasurus. Labienus ex aduerso,ac Petreius Scipionis duces illi occurrui, di ex Caesaris militibus plures intercipiunt. Fugientes quo
siue per contemptum insequi coeperunt, donec Labienum Ta equus
179쪽
equus per ilia con stiis humi deiecit. uerum illum clype, rorum manus ab hostibus eripuit. Petreius abunde eorum periculo perspecto, oc quaecunque libuisset, facile obtinere potens, bellum intermisit, eos, qui circumsteterant his uerbis increpans.ne Scipionem imperatore nostrum uictoria fraudemus. Quod opus Caesareae fortunae pars altera uidetur extitisse , hinibus ut apparuit uictoria adeptis , qui tam inopine pugnam dissbluillent. Ipsum autem Caesarem, . . , ' eo in praeli in Os insurgentem a stiga cohibuisse aiunt,ocoistium . quendam ex ipsis aquilam ferentem, quae praecipuuin betalo signum fuit, sua manu invadentem a fuga ad primos co Pulit se,donec Petreius retrogressus est, de Caesar ipse facilius suos reuocauit. Et hic helli primi a Caesaregesti in Libya finis fuit. Non multo post cum Scipio octo peditum legio . nibus instructus,equitibus uiginti milibus,quorum maior . pars Libycorum fuit. ad haec scutatis plurimis elephan iis circa triginta aduentare diceretur cu eo Iuba rex, qui pedites alios ad triginta millium numerum: Numidas equites ad uiginti milli ur lanceatores quoi mul tos, & et phantos sexaginta alios secum duceret Romanorum exera Romani citus coepit trepidare,militescp inter se tumultu concitarunt T. Σάr ς'rum cauila,quae iampridem experti fuerant,&hoc ob ito&iu, pinionem multitudinis,ac uirtutis, maxime insurgentiunt multus. Numidarum equitum , tum ob elephantoru bellum aduer sus constitutum. Boccho deinde altero Μaurusiorum rege, Cirtam,quae Iubs regia fuerat intercipiente Iuba intellectare ad propriacu exercitu reuersius est, triginta duntaxat ele. phantis Scipioni derelictis. Qua ex re Caesaris exercitus a
deo exhilaratus est, ut quinta legio elephantis se opponi postularit,eac, in primis uictoriam adepta sit,&ex hoc nunc etiam ipsi legioni elephanti uexillis inscribuntur.Tandem longa cum labore in omni eius belli parte puana, multini da conuersione facta Caesar vix tandem in uesiperam uicto
180쪽
' DELLIS LIBER SECUNDUs. tq0ria potitus est. Et Scipionis exercitus demum superatus nul f hiauictoriae intermission nec in nocte quidem facta,quoad U I 'l,
omnia profligata sunt. pauci hostium ut potuere infligam tus. abeunt.Scipio caeteris omnibus Adranio permissis,per mareduodecim cataphratus nauibus elapsus est. In hunc mo dum exercitus octoginta milibus militum ad praelium in structus,et iampridem cxpertus,et ex prima pugna in spem maxima et aliis , hoc secundo praelio penitus dissipatus est.
Caesaris gloria felicitate belli insuperabilis a cunctis habita. nihil uictis uirtuti eius tribuentibus, sed propria errata Cae. saris selicitati adscribentibus. Visum est enim id bellum ducum imperitia in hanc cladem decidisse, minime istinentihus ipsis,quousis ut in exteris indigeret Caesar, nem prima uictoriam ad finem usi deducentibus , veru statim se ipsos dissoluentibus,cum iamGaesar essetprofligatus. His Vticae
relatis circa tertiam ferme diem , & Caesare subito admoti recopias,fuga omnium insecuta est: quorum neminem re
tinuit Cato, ied naues illustrioribus eoru tradidit, ipse qui Cato uirtus in urbe perstitit. Uticensibus etiam pro illo in primis do 'P imvε Precari pollicentibus,subridens Cato,non conciliauonem ibi cum Caesare opus eise resipondit,&id ipsum C esaremo ptime intelligere Publicatis insuper his,qus recondita apae illum fuerant, singulis Uticensum primoribus inscribensatin dispartiens,circa uesperam a balneo ad coenam tran*t Distumbens porro conuiuatus est eo more, quo a Pompeii nece consueuerat,nihil solitaeconuersationis omittens,nem plura, aut pauciora conuiuio inferens. Cum astantibus et, de his qui enauigauerant sermoneprotulit, rogans an pro stero uterentur uento,&quanto interuallo longe essent hahituri , priusquam ad lucem accessisset Caesar. Postremo in
cubiculum delatus, eteros omnes,filio excepto, a sedimi sit,quem solito arctius amplexus est. Post haec ensem terio