장음표시 사용
71쪽
imuit ι qui, circa am Christi mo. Imperator, in opere illo, quod in sexaginta libros distributum, Se Basilica, seu
Imperatoria appellatum, iusque Iustinianeum e Latina in Graecam linguam translatum comprehendit, hanc Iustini construitionem omisit; quo ipso hucusque hoe diuortii voluntarii ius obseruatum desinere voluit. Et ius quidem Leoninum, i. e. Iustinianeum reductum, postea temporis, quod contra Culacium notandum in Oriente obtinuisse, probat etiam Mnopsis ATTAMATAE, Tu. XXVILI. M. Sed nondum ex asse, circa hanc quidem obie- μνον an cctionem, satisfactum est ALBE RICO GENTILI. Uris sentima H. get enim ille etiam Novellam CXL & CXII. Q - rum priore constitutum est : μι si δυ- meme emptatur, idque neque dolo mariti, neque ipso consito, Iuram maleficio fias, eae vora tres annos id malum duis res, maιrimonium aeri sar, alteramque uxorem iace re marito liceare Posteriore autem : V si maritus per masn suis rampus is furorem Hri as, intra quinis eun m masnmanium solui nequeas ι eo autem H
pso, si furor eum adsuc occupra, se ui ροσι. Iam quidem satis est expeditum, non culpam, sed calamit tem esse furorem ; adeoque arctius stringere vine Ium matrimonii, non soluere, & commiserationem potius,quam desertionem mereri debere: nihil qui pe tam humanum, tamque conueniens est coniugalis soli etatis & amicitiae indoli, quam de sertuitis alterius casibus, adeoque & de perpetuo animi pariter aei core
72쪽
emporis morbo, alterum coniugem participem esse. Toleranda sunt aduersa, non tollenda, illis scilicet mediis, quae verbo DEI aduersantur; quem ad modum cum magni nominis Theologo, GER HARDO, magnus loquitur Iure Consultus, s T Ru VIus, in dic ta superius Disputatione, de Iure Diuortroru- . Eamque ipsam in sententiam , ante hos aliquot annos, in incluto Scahinatus Ιenen Iis Collegio pronunciatum esse memini. Quo circa via saltem nostri sori, ad verum diuortium inducendum, Leoninas illas constitutiones non usque receptas esse, ultro fatemur. Plane sponsaliorum intuitu res aliter comparata est: haec enim alterius furore irrita reddi, ipsa ratio euincit: namque ait BR OvvvERus, qui consentire futura coniunctum, qui θondere Perpetuum fore coniugium, qui
secram petere fae percipere benedictionem poterit lige, qui
furore eorreptus mensis exitium patitur ' Et quanquam nuda etiam sponsalia, tanquam inita de matrimonio pacta, non temere debeant dissolui, tamen quoties postea talis interuenit casus, qui . si ante e titisset, nunquam iri sponsalia consensum fuisset, toties iudicem ad dis lutionem eorum oportet esse propensiorem : in eiuscemodi vero casibus vehementem ac incurabilem furorem recte numerari, non est quod dabitemus. Compara C A R ZOVIVM, in Luris ud. Consistor. Lib. II. Def CLXXXII. Dn. de LTNCΚER, Decis Ienens Part. III. Dec. MLVIII. g. VII.
73쪽
Quidquid autem huius sit, iniurius certe contra Leonem nostrum est GENTILIS, quando eum, propter citatas constitutiones, vel Iurisprudentiae corruptae, vel multiplicatarum diuortiis caussarum, reum postulat. Quid enim clarius esse potest, quam quod sito iam tempore Ulpianus in hanc ipsam rem scripsit,& Iustinianus in Pandectis repetiit: Si maritus vesuxor constante matrimonio furere coeperint, quid faetendum sit, tractemus : & illud quidem dubio proineui obseruatur, eam persionam, quae surore detenta est, quia sensum non habet, nuncium mittere non polle. An autem illa repudianda est, considerandum est Et, si quidem interuallum furor habeat, vesperpetuus quidem morbus est, tamen serendus his, qui circa eam sunt , tunc nullo modo debet dirimi matrimonium : sciente ea peris , quae cum compos mentis esset, & ita furenti, quemadmodum diximu nuncium misit, culpa sua nuptias esse diremtas a quid enim tam humanum est, quam intuitis casibus mulieris maritum, ves Uxorem viri, participem esse Sin autem tantus furor est, ita ferox, ita perniciosus, vi sanitatis milia spes supersit, circa ministros terribisti & sortitan altera persona, vel propter saeuitiam furoris, vel quia liberos non habet, procreandae sobolis cupidine tenta est: licentia erit compoti mentis personae furenti nuncium mittere, ut nuIlius cuIMI x videa-
Lese M. I. I. D. MAL Matrimon. Iustinianeiae
74쪽
videatur esse matrimonium dissolutum, neque in da- mnum alterutra pars incidat. . f. XIII.
μνον θοκ- Equidem patrocinium caussae suae naneisci olli fasia, re -- TIL Is videtur a Paulla IC. in L. δε. g. a. D. de Riammo μ, D m Nupti --, ibi : furor eon rahi matrimoniam non Iu infitia. μώ, ν conseramu opus es 2 sed recte eantractam non impedu. Verum salua res est, & sicut antinomiam, intuitu legis aa. g. p. de Solui. Matri hac parte M. eurrere, non iacile dixerit GENTILIs: ita sententia Paulli, alibi etiam tradita , eo tantum, si quid cerniamus, reserenda venit, matrimonium recte & legitime contractum, iuris nomen esse, adeoque solo furore, qui facti est, tolli aut infectum reddi non posse 3 iunge g. I. in extremo, Instit. uisus non es pedimiss facere tesamenta ; ibi : neque ustum aliud negoistium recte gesum Hsea furor interueniens perimit. Ri exinde nondum conficitur, quod repudium con iugis extreme furiosi nefas sit. Sane de sponsalibus,
quod paulo ante monitum, res extra omnem dubiistationem polita est. Atqui de his pari modo pronunciat GAIVs furor qum sonsalibus impeiumento
fit, plus quin mam sum est: sed postes uterueniens
sponsalia nam i --. Volunt ergo hoc sibi ambo rure Consulti, Paullus & Gaius, postea interuenie tem surorem non efficere, ut contracta sponsalia aut connubia talia esse ipso iure desinant: sed pro-
75쪽
pterea tamen personae mentis compoti non negant... liberum matrimonio renunciandi arbitrium, ob eorruptam iurore alterius mentem, interceptumque adeo primarium connubialis foederis scopum . Etis enim hoc asserere , contra Iuris Ciuilis scientiam e set, quae repudia, etiam ex mutato duntaxat alte
rius affectu, libera & licita esse voluit, immo Rhae ipsa de caussa diuortia probauit, si huiusmodi Iaboret altera pars furore, ut nulla sanitatis spes s
g. XIV. Ceterum ex his apertissimum est ad perspiciendum, reuera nihil quidquam Vel contra, Vel p II. quater Ius Romanum, hae parte statuisse Leonem: Ne- ratione bisque adeo impetrare a me possiim, ut credam, illas obtineor. ias, quas adhuc indicauimus, leges esse, contra quas idem in Novellis suis disputat. Et si quidem istae sunt, minus recte intellectas esse, nullus asserere. dubito. Profecto non absque ratione esse videtur, quod citatis Iocis vel definit, vel repetit Augustus noster Philosophus. Si ipsum, ex natura inprimis ac indole coniugalis societatis rem deducentem, audire collibitum sit, verba eius in Novella CXI. sic habent: VH enim Vprobetur, ubi rationi consentaneum, aut Ι 3 mare
. . potest tamen etiam haec, si velit, matrimonium contianuare e quo modo accipienda est L. I. pr. D. de m eas fui pel aoem iuri sunt.
76쪽
musque faeduatiaus conficiature M enim nustus ades eruculentus es, vives momento quemquam eum feruis eundem locum includere sustineas r quomodo legi benigmerae Praedia Ha lex es, qua Perperus esseratafrore conrugι cobab tare maritum 1Mur Sed per comissum Cinquiunt λ rn vinum corpus coieruns, Fortet que membrum aiserum alterius morbos perpetie re dissis num praeceptum est, quos D EvS sunxeras, ne festarenis Qur. Praclara gmdem haec, ου aeuina , utpote qua aDEo pronuntiata te verum non recti, neque secun dum diminum propositum hic in medium adferuntur. Si enim matrimonium talem satum conseruaret, qua lem eius in principio pronuba exfibuissere, quisquis se pMaret, sHrobus Profecto esser, neque reprehensionem effugeret. Iam vero quum prae furore ne vocem quidem
humanam a mutiere auiuas, nedum a d quiaquam eorum, qua ad oblectamen um hilaritatem matrim nium largitur, ab ista Moneas, quis Mes acerbum horrenduinque matrimonιum Homere volu e Ea propter sancimus, ut si quando flos initum maIrimonium
malio in furorem incidat, ad tres annos infortun/- maritus ferat, moesitiamque toleres o Ausi interea ιὸ oris ab iso maloi Ha tigeretur, neque ata mentem redeat, eum marrimθnium diuellatur, maritusque ab in oloabiti Uia ealamitate exoneretur. Et in Novella sequenti CXII. ita pergit : Si enim hoe in maιrimonio Bectatur, ut eum utriresque coniugis commodo contraha-
77쪽
consisti stadet, si posequam inuum eris, eadem ratamiatas ex sar, non idem eius compagem tanquam inarium iussuadebui P An operam dari oportet, ne quis omm in mati cuiusquam periculum incidat; gm vero ram ιuinciderit , hic finexorem ope relinquendus, i usque calvi tatum non miserasse tam es uod permis si/ὰ atque si quis, friusquamTM rbo qui iam corri'aest, adhibendum remeaeum ext aera, as iam correRtum n gato remedio mori sinat. Quamuis vero hasce rati nes grauiter exagitare, & tantum non absurditatis aris guere laboret GENTILIs non potest tamen ipse inficias ire, esse non nulZos, qui eas valde grAuestre magnas dicant, s propter quas, si fimmo iure agem duis esset, omnino resinae matrimonium sto M. Certe aliis Orientis Imperatoribus tantae illae vi ae sunt, Vt propterea easdem Leonis constitutiones, repetere ac confirmare non dubitauerint prout nominatim de Niceptioro Botoniata, ex Emmundo Bonefico referti probatque s ELDENVS Sunt etiam non ex guae auctoritatis Viri, qui, non obstante canonici iuris dispositione, secundum illas Leonis Constituistiones recto iudicio pronunciari posse autumant ; si quidem vi suror plane sit intolerabilis, ac incurabilis, β sine dolo culpave alterius coniugis exortus, γ pars integra, seu mentis compos, continere te nequeat, furenti de alimentis, reliquisve necessitatibus, condigne prospiciatur, e haec omnia a magistratu eccle-
78쪽
72M vsv EF A TORITATE siastico legitime cognoscantur. Conserat, qui volet,
XVI. g. P. illustr. Dn. ΕΟ ΕΗ ME . in egregio actDecreta l. Comment. TD. de Conium raros. I. s. ubi& rei iudicatae exemplum. Plane si carnalis eo lanondum sequuta sit, dissolutio matrimonii facilius conceditur, vid. Dn. CONR. PHIL. ΗΟFFM N Nin Diau. Iuriae de Nupt. Femnae temp. in M.
Pluries πα- Sed Vrget porro ALBERICUS GENTILI si plurimιιum tertias nuptias mendose improbari punirique ab Im. Ob peratore Leone, in Novella XC sic disponente: VL
Leoc na obnoxii fim. Videlicet Canone III. & VII. Comeilii Neocaesariensis, non solum tempus aliquod me nitendi bigamis & erigamis imponitur, sed & vetanatur presbyteri interesse nuptiis eius, quae secundo nuis bit η: quemadmodum etiam nonnulli patres ecclesiae benedici ione sacerdotali priuandas esse statuerunt se. eundas nuptias 3 quod idem, alia quidem ratione additas. Verba canon. VII. haec simi: Presbterum in nuptiis biga-- ρ --- -- cs --, quia εα- ρ---ia offam a Zeae, quis eris presbyter, qui ρνυιre coaeuiuiam statibus nutiis possit 'abere cons sam. Quae dii sitici, etiamsanti vitato suti videatur, suporsutiois est.
79쪽
dita, nimirum quod actus leguimus non tabeat iterari, confirmauit Pontifex Vrbanus, cap. 3. V. depecunae NULRationes huius instituti prolixe cumulare, nunc neqi evacat, neque iuuat. Potiores tamen sunt, tum, quod χ-cundo nubens prioris conulgis memoriam obliterare&obterere, tum, quod primam etiam nouercam, vel viatricum inducens, iam satis prioris matrimonii liberos iniuria afficere, multisque molestiis implicare videatur. Mulieres enim ad quas odios re secundis nuptiis leges maxime reseruntur) notiis maritis non solum res filiorum, sed etiam vitam addicere istent, ut est in Leg. aa. C. de Adminis. Tur. & parentes plerumque. maligne circa sanguinem suum inferre iudicium, nouercalibus delinimentis, instigationibusve corruisplos, auctor est Gaius, in Leg. M. D. de Ino . Te sum. Taceo dissidia & aemulationes, & contentiones, quae inter liberos diuersorum matrimoniorum prope odum quotidianae solent exiitere. Naturalis enim quaedam alienatio animorum est, inter illos, qui ex nouercis nati sunt, & eos, qui ex priore coniuge, pari quondam honore florente. Quam ob rem, qui tot incommodis occasionem praebent, nuptiis iteratis, non immerito in odium vocata sunt, non .so lum ab Leone Caesare, & Canctis patribus, verum quoque a profanis legum. latoribus. Ceserum is nitamen haec incommoda ει mala non necessaria, aut per se obueniunt nuptiis secundis; sed ex accidenti tantum, atque ex corruptis hominum moribus oriun.
xur , propterea felici alii saltem est, ut scite loqui-
80쪽
tur illustris THOMASIvS , tertiam, ace quaniam etiam uxorem ducere, absque nota infelicitatis. Qua de caussa neque Leo Imperator, neque qui eum hac parte secutus est, Constantinus Porphyrogeneta simpliciter damnauit ac prohibuit υυ ρογαμίαν; verum, priscorum exemplo legislatorum, libidinem duntaxat, pluries nupturientium coercere quodam modo voluit. Quibus ita comparatis, palam est, nihil hac etiam parte caussae habui ise GENTILEM, cur Leoninam solicitaret iuris philosophiam ,.alio quippe loco a semet pariter, ac fratre, SCIPIO in N B, reuera defensam. g. i XVI. Iudaeos Chri- Rectiore autem censura Nouellam constitutio.. o. Misis i qm Leonis LV. notat GENTILIS. Nimirum per an racteiosita legislationem Romano-Iustinianeam in ciuilibus quirit Leor dem negotiis, quaeve ad haec reseruntur, Iudaei ita Imperio degentes, ex praescripto communis iuris vi
uere, omnesque suas actiones secundum Romana in Fum legum normam attemperare iubentur ἔ in iactas
vero ritibus, circumcilioni Mos aicae, suisque sabbathis ac ceremoniis, quatenus citra Christianae religionis contemtum peraguntur, tantisper relinquendos eos
.i esis, . in plenissimo sapientium monitorum Tractatu, de uin Uustorum Prudentia Consultatoria , inscripto, Gep. VIAS. XLVII. Nouell. I. Cap. II. vers ut autem dc De Nuptiis Lib. n. eap. XXII. s XXIII. integro libro, de secundis nuptiis, scripto. Add. RI T E R 1 H v s. m Dissereri. Iur. Gu. σ Gn. I b. II. cap. L.