Belgii confoederati respublica seu Gelriae, Hollan. Zeland. Traject. Fris. Transisal, Groning, chorographica politicaque descriptio. J. de Laet Lugd. Batav. ex officina Elzeviriana, 1630

61쪽

r B E L G I c AEAnno misere a Gallis ad Tornacum

1 77. Carolus Burgundus , hoc titulo atque armis Getriae possessio

nem consecutus, eam tenuit ad

annum i 7 C. quo ad Nanceias Ian. occubuit: ut refert Co

minaeus.

.A1aria Caroli L , Maximiliani Austrii uxor, Ducatum a Gel-ris,ab ipsa statim deficientibus, vix obtinuit : nam Adolphocaeso Gelai Cassiarinae illius sorori administrationem Duc tus tradiderunt: quae prudenter aliquot annis illum administravit; donec Carolus adoleae eri I 92. Carolus Egmontanus, Adolphi fit., Arnoldi n. , ab Ordinibus Getriae e Gallia evocatus , Gel-riae Dux & Zutphaniae Comes inauguratus. obiit sine liberis anno Is '. a s s . Gulielmus, Dux Iuliaci & Cliviae &Bergensis: ex Ioanne Duce Cliviae & Maria Wilhelmi Ducis Iuliacensis filia natus , ab Ordinibus Getriae vivo adhuc Carolo Egmontano ascitus atq;. inauguratus: cessit Carolo V, ann

62쪽

Anno anno I s 43. Hic erat Gerardi

quem supra in Arnoldo ED montano jus suum Carolo Burgudo vendidisse & donasse diximus) pronepos. Res ita se habet: Gerardus secundus Comes Iuliacensis dc Bergensis duos filios habuit, Wilhelmum dc Adolphum; quorum ille Comes fuit Iesiacensis ; hic Be sensis. A Iuliacensi recta linea descendit Wi 'aus IV, qui primus fuit D Iuliacensis cui nupsit Ioanna, vel Maria, Rei oldi II Ducis Getriae Gha; atque ita duo illius filii Guisielmus & Rei oldus jure materno Ducatum Cetriae obtinuere. Filia Maria vel Ioanna nupsit Ioanni Arculei Dyn stae. fratribus autem sine liberis desunctis , proximus illorum agnatus e linea Bergensi, vid

licet Adolphus, prioris illius Mdo hi abnepos, dux Berget

sis factus est Dux Iuliaci, contra Arnoldum Egmontanum, cui jus in illum Ducatum com petebat ex parte aviae, quae fue

63쪽

B E L G I c AgAnno Iuliacensi dc Bergensi successit C. N. Gerardus, fratris Guillelmi fialius, Gerardo filius Wilhelmus. cujus filia Maria nupsit Ioanni Duci Clivensi , illique genuit hunc Guillelmum de quo a

13 3. Carolus V Imperator; &ipso resignante anno ISSS.iss s. Philippus I. Hispaniarum Rex. Quem provincia cum caeteris provinciis faederatis m. Is 8o

Glenburgicus Comitatus. V M in qua parte potissimum agerem de Culemburgo dc C mitatu, incertus haereo, Sc Ο perae festinant; bene de eo dicere neglexeram. Culenburgum ergo

situm est ad sinistram Leccae ripam; in tres partes divisum oppidum, quae singulae suis muris δc fossis cinguntur: sicuti ex arx illi connexa, Comitis domicili u.

- ' Distat

64쪽

DE sc RIPTIO. 4s Distat a Viana milliare unum. Regimen civile oppidi est penes praesectum, vulgo. Drast, in duos civium Magistros, septem scabinos, dc Scultetum. Qui omnes at . soluta potestate a Comite eliguntur, nulla praevia oppidanorum designatione : dc ipsi postea minora munia inter honestiores cives distribuurg, non modo in urbe, sed oc in agro. Sub Comitatu praeter oppidum sunt quatuor pagi; Sor gh fines jungens cum Hagesteynio , dioecesos Trajectinae loco ; Θderυeld, cum Leerdami ditione ι Gobberdisgh , in meditullio Comatatus δc Redishem, ad limitem Burani

Comitatus.

Culenburgensis ditio iam ab aliquot

seculis regulos suos habuit. Heuterus eorum primum commemorat Robertum Boiichemum, qui obiit anno II M.

Cujus successores connubiis plures ditiones creverunt, inprimis Gerardus II ejus Dominis Culenburgii regulus ; qui ducta in uxorem Elisabetha Burae, Bor- sebi, Zulae, Sint Martensilijckii, Sisijchii ac Doddendatae Domina , magnas ditiones cum ipsa accepit. EE his natus Casparus Culenburgii , Zae , Hogi stratae, dcc. regulus : dc Aleyda; qua Patris testimeto Burae dc Santi Martens-du es domina Frederico Eginondano

65쪽

B E L G I c AEIseMeynii domino nupsit. Casparus tantum quinque filias reliquit.Quarum major natu Elizabetha, licet bis enupta, nul- 'los liberos peperit. Secudo genita Anna,

uxor fuit nobilissimi viri Ioannis Palanti praesecti ditionis Veskenburgii. Equibus Florentius Culenburgii Comes descendit, qui hodie superest. Cujus parens Florentius a Philippo II Hispan. Rege primus Culenburgii Comes fuit designatus: verum quum una cum praecipua Belgii nobilitate an. I I D LXWilibellum supplicem Parmensi Ducissae, quae Regis Hisp. nomine provincias moderabatur, obtulillet, gratia illius excidit, o ab Albano proscriptus fuit, & domus illius , quam Bruxellis habebat inprimis

magnificam, excisa,areaeque marmorea

basis imposita, cum quadrilingui inscriptione, quae talis erat: Regnante Philippo secundo Cathol. Hi an. Rege, in his suis

inferioribus Germaniae Regionibus gubeγ- nante vero Ferdinando Alvare L de Toledo Alba Duee,cte. Florentii de Palant quondam domum solo aquari sanestum es; ob

execrandam memoriam repetita iis ea con-

jurationis asicrsus Religionem Ecclescathol. Rom., Regiam M. ct ipsas regiones , anno a salute cII II LXVI II, l. Iun. Misis quidem haec postea e-

66쪽

DEsCRIPTIO. damnatulit, tantumque periculum adiit vir nobilissimus, libertatis ergo, qua ho- die fruimur. Obiit anno Is 98 . penet septuagenarius.

S. Andreae munitio.QVumam cla Icxcix Andreas Ai strius Cardinalis, se re suo Alberto Archiduce absente, provincias Belgicas, quae Hispano parent, gubernaret, & mulitaribus copiis cum imperio praeesset Franciscus Mendoeta Arragonti: Thalassiarcha; magnum inter nosti os & H, sipanos certamen fuit juxta Bommelium, illis oppidum capere , nostris illud tueri satagentibus. Tandem quum Hispani de urbe capienda jam desperarent, monitussest Cardinalis ab architecto quoda Ge mano Thuanum sequor lib. cxx ir quia nostris ad ipsum transfugerat, locum

urbi subesse angustum, in quo Mosa dc

Vahalis juncti insulam essiciant, extruet dae munitioni valde opportunum , qua fabricata navigatio omnino impediretur. Itaque ille ex consilio belli ducum aBOmmela copias Romenium reducit, dc in propinquo quinquangulari munitioni designatae principium facit. Opu; summa celeritate & arte persectum , salicetis M actis arboribus insulae hi eam rem re

67쪽

B c I c Allsectis; sant- Andreana de nomine Cardi natis 1 ia munitio. Dum festinatis operibus in eo laboratur , Princeps Mauritius in Voornam insulam proximam descendit, in qua munitionem ovali specie habebat, ad res gerendas valde.Oppo rtunam. Aliquot levibus praeliis deinde certatum , munitioque ab Hispanis pers cta, dc praesidium cII II peditum dc alae unius equitum impositum. Sed haud diu hostis hac munitione potitus fuit. Nam. anno cla lac a Principe Mauritio o

fissa ut 1 kal. Apriu per deditionem in iulius manus tradita fuit v r ii idus Majas. Munitio haec structa ad normam cutriunt) arcis Antwerpianae; quinis ingentis molis propugnaculis in orbem cincta, quorum tria Mosae atq; Vahalis alveum

respiciunt, bina Har ardenam ; aliisque operibus , quae hodierni belli usus invenit, ita septa intusq; instructa est ut intecinvictas opere & industria celeri queata Arx quoque Nasiavica in insula Voorna

novis operibus munitior reddita. Vtraq; hodie validis nostroru praesidiis tenetur. Da munitione Sehene iana.

QVia jam in munitiones incidimus ,

nequaquam praeterire debemus f mosi unam munitionem Gravit ar- diaeti

68쪽

Hiae , quam a primo conditore vulgo Schenckianam vocant: sita quippe est ad angulum insulae amnicae quam vulgo

's Graven-vveert vocant, ubi Rhenus in

duo cornua divaricatur; quorum illud, quod septentrione versus defluit, Rheni nomen servat; alterum quod occidentem versus dilabitur Vahalis assismit: prospectit in omnes partes jucundissimo. Haec primum a sortissimo militum ductore Martino Schenctio nobili Geldro exiguo ambitu structa, ut Hispanos arceret, qui jam oculos in hunc locum conjecisse dicebantur; anno cIa Io Lxxxvi. Sed post illius obitum, opportunitate loci cognita, ab Illustri ordinibus confoederati Belgii variis modis est ampliata , ita ut

jam intra vallum contineat virgas CCC,

habeatque templum,forum, scholam, Maedificia privatorum haud ineleganter structa circitera xxx ; atque ita permunita, ut nihil eorum operum , quae hodierni belli usus postulat, hic desideretur. Et quia Rheni violentiam nonnumquam experta fuerat, vastis in flumen iactis molibus variisq; operibus indemnitati illius consultum.

69쪽

HOLLANDIA

Situs o limites. OLLANDIAM a plaga mundi

occidua Britannicum mare ; a septentrione Cimbricum ambit & littora illius pulsat : abortu solis fretum amplum, vulgo de Su)de Zee, Frisiam procul aperit; ad euro- notum Τransistianam & Velaviam: ad austrum Trajectina ditio obtenditur, &porro Gelliae & Brabantiae pars: ad occidentem denique atque corum Zelandicae insulae praetenduntur. Regionis ambitum ad Lx milliaria extendi volunt: longitudo ejus magna secundum oram maritimam, inde ab insula Schellinga ad septentrionem sita, ad Scaldiam Zelandiae insularum unam: I ritudo perexigua est, & nusquam sere septem octove milliaribus major; quandoquidem e meditullio illius creditur vi tori trium horarum spatio hinc ad oce num, illinc ad extremos illius fines patere aditu. Ex quo aestimari potest Ho blandiam a reliquo Bataviae veteris corpore deductam, longae taeniae aut litui im

curvi faciem prae se ferre. Memorabilis

70쪽

DE scopΥIo. vero est sinquit H. Iunius) majorum n strorum industria & digna hujus gentis gloria, quod, cum Rhenus dc Mosa in plures singuli ramos 5c brachia alveosique diffusi , regionem quaquaversum

complectantur & intersecent, illi tamen haud contenti hoc naturae beneficio, arte atque indastria hanc adjut uiat, passim emissaria , opportunos euripos M aquaria adjungendo, ut adventu di scessuque commeantium , commercia alerentur.

Gli selisae qualitates.

TT Ollandia sinquit V nino longe

maxima parte palustris est, solo depressiore acdemerso plerisque locis,mulutis etiam natante, non in novuiri modo sed in adultum quoque ver, pr sertim qua Trajectinos fines respicit: stagnis αeuripis passim irrigua ; lacubus immanibus,quorum finem nulla oculorum acies metiatur , divulsa : alicubi arvorum culturis distincta, arboribus fructiferis consita , aut nemusculis amoenam fociem ostensura. tertiam ferme partem

mari objecta sabuleta occupant, sterilia quidem illa,sed cuniculoru fecundissima. D i arbu-