장음표시 사용
61쪽
igniumque violentiam invicta stetit, sub praefecto Iusto Burio, qui eam magno animo tuebatuta. Ita Petrus Longus divite praeda onustus cum praedonibus in Frisiam revortitur Reliqui ex Geldris cuncta ignibus est rapinis vastant'. Alcmaria in praedam versa, & post septem dierum populationem igni tradita. Idem fatum Bevero vicum dc Sparodamum habuere,Aspera tota sanguine imbuta. Sed Henrici Natavii virtus, qui copias nomine Regis Caroli ductabat, ita eos in arctum egit, ut dispersi passim trucidarentur, vel atrocibus de infamibus suppliciis more latronum puniretur. In agros quoque Geldria arcesque nobilium igne de rapinis vitum Denique Carolus Geldria dux Arenaco concitissus extrema Fortunae expectabat, nisi rex Galliarum intercessisset Interea Petrus Longus homo multis facinoribus e pertus, ipse inquietus desturbidus maria turbabat, desin exitium nostrum, captis mercatoriis navibus commercia impediebat. Erat huic homini inveteratum in Hollandos odium atque iracundiae aestus, profunda atque insatiabilis avaritia,quq in immensiim rerum copia augeoatur, ferox A vastus animus, inc6nsulta audacia, quae illi pro virtute erat; excutaque semel metu omnia dira minitabatuc. Nimia
quoque elicitas illum transversum tulerat more morta luam, qui ea' sorte coauigere,fuga tribuunt peritiq. Accessi tri nostris ingens terror, nam terra marique graVite opes cunctorum quassabantur, c damnum unum alterum
sequebatuta. Ubi terra quies,mari erat belli tempestas. Necti e tantum profundum, sed modo hac modo illac litora pessabantu . Itaque pro periculi varietate timor insolitus incesserat, concursare passim, festinare, etiam fictis rumor I bus
62쪽
biis credere, quasi ubique hostis adesset. Interea Florentius Helstein ius nuspiam diligentia: vigilantiae parcere, ani mos illorum , pr cipue Hornanorum, qui maxime periculis expositi, erigere, suppetias promittere, piratas belli insolitos, vinci faciles, asserere. Paucis post diebus xviii Julii indicta Delphis comitia, Patri que Proceres prospicien
tes, nequid Resp. detrimenti caperet, decrevere, imposito tributo cuneta bellica praesidia contra Petrum Longumo cogere, in tempore , quod omnium rerum primum , classem dispersam aucto stipendio convocandam, facile dispersos ab hoste circumveniri, conjunctas copias etiam a vorsae parti formidabiles fore, cum non animus sed fortuna Batavis deesset cavendum inprimis, ne nostris bellicis navigiis direptis, eisdem in nostrum exitium hostes utere hintur denique ad tutanda commercia conductorias naves ex
pediendas. Ita inclinante mense Julio, Antonius Holatenus Fleter Dominus qui propter adversam valetudinem Do mini Sevenbergae in sinu Australi classi jam conjunctae imis perabat, cum accessissent .alia navigia urbium nomi missa, hostem lacessere ausus, atque omnia hona in proxima spe habebat'. dicto primum regio unicuique privato libertas depraedandi concessa. Caedes, incendia, aliaque bes-li facinora in hostem patrare jus4 fas censebatuta. Ita alii pr dicupiditate, alii vindictae studio, sicuti in populo varia
sunt ingenia, hostem terra marique vexabant Plerosque cri cupido acrius praecipites egit. Unusquisque rapere , trahere, per vim extorquere , vel per insidias hostem circum venire, bona inter se dividere, nisi quod de bonis direptis Praesecto cum Concilio cognoscendi facultas reliqua esse . 1 Verum
63쪽
Verum archi thalamis expedita classe animo intrepido mare tentare hostibus vim inferre Fortunam sibi faceres, cuneta horrore impler . Incens opilari manaves, quae prope Bunristotam in si alio ne sederant, ali fugate in Frisiorum portus
se receperunt . Ita illi, quorum prompta fuerat nemin resistente audacia, atque opes civium nostrorum flagellaverant, per summum dedecus atq; socordiam imperium maris vix conspecto hoste amiserunt . Nostri autem quibus bona erepta maris libertas imminuta fuerat, continuis incubuerunt victoriis, portus hostiles cinxere , atque extrema iisdem intentarunt . Cum autem diuturna haec esset expe ditio, de militiae robur argentum deesset, primo nautica plebes, quibus aetas animusque ferox erat, Pretis et os exagitat e pecuniam poscere, turbas movere . Jamque praesens metuebatur seditio, nisi Franciscus Cobelius Holiandi senator, autoritate desprudentia pollens, ideoque Pr*fecto maris adjunctus, literas ad Hor nanos mitisset, rogatum uti unica vice nummos mitterent, quos tribus intervallis pollicitati fuerant. Incipientem & nondum adultam seditionem non
verbis non metioribus consiliis mitigari posse, nisi pecunia:: militem, quanto ad sustentandos labores acrior esset, tanto deficiente praemio ad seditiones promptiorem fore turpo esse uictoriam sibi ipsi adimere, docum hostem superaverisi in te ipsum militem concitar . Pecunia missa, an ab Hor-nani , pro comperto dicere nequeo. Ita sopita discordia Nostri Opportunitates maximas non desidia vel nihil agendo corrupere, sed hostem mari pepulere, ita ut nulli bi securus tutusque esse G. Cum ita in artium res illorum redactae e Diant, ut consilii nulla amplius superesset copia, semestres
64쪽
hidiicias procuravit Rex Galliarum 'cui paci promovendae
arbitrii honos concessus. Conventum ea conditione,ut Getidrus Frisiae jure cederet, Carolus Rex centum coronatorum millia penderet, statimque arma dimitterentur. Verum uia soluta Arenaci obsidio, de qua ante diximus, confirmato ite tum animo, conditiones a Geldro spretae. Sequenti tame anno, qui erat decimus de oetavus, induci ς prolatat . Neque minus piraticam iterum crudelem, immoderatam, ii misquam calamitosam Petrus Longus exercere , quibuscunque modis posset vires nostras attereres, captivorum corpora in
mare projicere, nulli bi misericordi vel gratie consulere, luctu descruore omnia complere Nostri, quamvis apud Prae fectum Hollandiae prolixae repeterentur querelae, jussi nihil hostile intentare,sed sua tantum tueri. Ita in immensum lio, stibus crevit audacia Terocia, dum plures pauciores facile superarent,Nostri autem, si plures,aggredi hostem prohibe rentur. Invisum plebi erat bellum pacis nomine involutum:
fortunas opes, gloriam, quae prima mortales censent, hosti tradere summum probrum jure censebatur . . Interea languore nostro ejus serocia augebatur. Ut caetera relatu mino
ra subticeam, xlv Augusti imperterritus praedo aliquot Hollandorum navigia vi adortus, juxta Hor nam sortem quidem primo adversam tulit quippe primaria navi occupata, Pr secto sociisque aqua interemptis, cedereidamitaverum idem cedendo animo non cessit, atq; iterum experiri fortunam in animum induxit suum. Cum itaque pubem nauticam denuo accendisset, monuissetq; , uti forti paratoq; animo essent, ingenti virtute Nostros in fugam egit, unde cim navigia cepit, quingentos circiter vel ferro caecidit, velit aquis
65쪽
aquis submersit. Miserabilis ea facies suit, cum hoste
cum aquis collii istari, mortemque fugiendo in certam incidereo Secundae hostium res continuo secundis tegebantur. Nam non multo post S. Lamberti die totam orientalem, classem Rufex mari Balthico in Hollandiam vela dirigebat, intercepit Hollandis, quorum tria erant navigia, Oceanum pro sepulahro dedit . Idem vigesimo istavo Septembris viginti quinque navigiis cum quingentis, vel, ut aliqui roserunt, mille de ducentis militibus nobilem expeditione suscepit. Inuis a maxime Horna erat, oppidum validum dc jam tum mari pollens Neque diu hic dubitatum, cum continuis successibus spes aleretur, victoriamque certam promitteret. Praefectus, militiae maritimae impiger, constitis tectis Haeservicum contendere se simulabat, ubi tum Carolus Geldriae Dux agebat, nota Praefectorum arte in vulgus falsa spargere, abdita consiliorum clausa in pectore tenero.
Nocte itaque intempesta primo militem,vigilum negligentia, in aggerem impellit, dein per vicum, qui postmodum
Geldricus nuncupatus, urbem invadere moliturL. Sed quia frequentes cives ibi vigiliam agebant, facile detectus, tota subito civitas in armis stetit Acriter diu dimicatum, urgente raediavido Frisio , sua defendente Hollando. Nunquam de minus dubia probatum, maximum ad Fortitudinem, momentum , sua cuique esse, de vitae prodigos eos , qui si Vineantur, morti jam destinati sint. Extrema enim civibus, C dem, rapinam , incendia crudelitas Petri promittebat . Unde vacillat quoque annalium fides captam fuisse urbem, quia nihil reliqui iis praedo fecisset expulsum ex mon mentis Hornae publicis constat. Neque enim caetera curiosi ejus
66쪽
si ejus anni Consules, tantum facinus silentio praeteriissent. Ita Petrus Longus ipsis admodum induciis quaqua vorsenaci
rapinis Hollandos vexabat, de lucri contactu ac successu ulterius depr dandi avara spes gliscebat'. Et jam non arcana murmura civium audiebantur, quorum opes nullo resistente lacerabantur,ra vindictocupida plebes indignation aestuabat. Finitis tamen induciis iterum no v iactiad biennium , sublesta rursus Geldrorum fide in Anno hujus saeculi vigesimo secundo Geldro-Frisii viginti navigiis, Gallico bello implicito nostro milite, opprelis Tessalia tringaque insulis, ingens tributum extorsero Tessali decem Philip peorum millia, Wiringae tria millia de quingentos,sexaginta di bus igne consumptis, indixere. Et quia tanto aeri sobvendo impares, obsides dati qui opibus maxime praesta .rent. Profligatis quoque a Carolo Geldro ante Gelmudam castris, calamitas calamitatem premebat. Sed bellum in Frisos a Nostris vorsum totam fere regionem sub jugum misit. Annus sequens latrociniis Geldrorum infamis, qui pluribus Hollandi et vicis ignes datis, Haga spoliata, instar tuimini
cuncta subito prostraverant. Sed nihil memoratu dignummari invenio,nis quod jam tot per annos concitatis in miI- tuam perniciem animis, extingui belli iuro nequiverire. Tandem anno vigesimo octavo, cum praefectus FrisiiGeor. gius Scencius Tauten burgicusis Florentius Egmontanus
militi et summus magister, conjunctis copiis, multo labore atque acri impigraque militia pluribus urbibus captis hostem ad extrema redegisset, inclinante autumno Goriche,
mi laeta pax utrinque summa latitia constituta. CAP.
67쪽
SU Carolo V bello Gallico maritima virtus Nostra intum itertim enituit . Quippe Batavi quique acrius salo soloque animantur Zelandi, quibus nullus labos insoli tus,nullum periculum sermidolosum erat, anno CII I xLi irinens Majo, cum praedonibus Gallicis mare turbaretur , decem armatis onerariis navibus plenis velis in portum, Burdegalensem delati, commotis facinoris, periculi no vitate oppidanis , septendecim nave is mercibus stipatas occuparunt, reliquisque incensis, ex vicina tellure ingentem prςdam diripuerunt. Caeterum Galli anno CLII o Latempore pacis, levitate genti insita, ex improviso classe nostram, quae in Hispaniam tendebat, intercsperant, meraces in praedam vorterant . In expediatum hoc damnum graviter omnium animos concusserat, atque exasperaverat Quippe immensae divitiae ultra duos milliones aestimabanatur, sive quod ita se revera habuerit, sive quod damna sua in majus augere mortalium conditio est. Restitutione negata, cruentum bellum sanguine maria&terras imbuit' Itaque appetente Vere anno sequenti, iii amare Gallieis praedonibus infestum erat, interdicta publice orientem occidentem versus navigatio Prospiciebant enim Patres
spe lucri maxima pericula sustentare mercatores , imo aleὰ Fortunae bona sua subjiceri in privatorum autem opibus publicas opes consister . ccessit postmodum edictum, ne ulla
68쪽
ne ulla navigia mari se committerent, nisi quae milite armato, tormentis, annona militari probe instructa essent, dc juncta classe hosti resistere possent . Singula enim naves, quae extra numeros dissi indebantur, facilius quoque hostium injuriis patebant'. Interea sequentibus annis ferocia belli aucta obsidiones frequentes, devictis vastationes dccadavera urbium horrorem incussere. Et terra Sc mari crebrair lia, victoria per vices acta. Caeterum longe acerri mum nobilissimumq; praelium anno CII In Liv mense Augusto mare veluti lassavit Hollandi viginti duabus mercatoriis navibus iter ad suos moliebantu . Quo comperto Gallus maximas confestim copias armat , pubem nauticam cogit, denique instruetam classem novendecim navigiis bellicis, cum sex celocibus in mare ducit, praed pomtiundoavidus. Prope Dou veram acerrime concursum est Gallis erat animus ingens, potentia validus, Nostros necessitas ad fortitudinem impuli . Illos praedicupido incendebat hos metus ingentis damni. Hostis fretus multitudine militum, parabat injectis manicis cominus armis contendere, Nostri quia pauciores metuere, ne numero Obrue rentur,in tormentis bellicis,hinc atque illinc latera navium quassando, omnem spem habere dc cum artis tormentariqperitia prae Gallis pollerent, declinare, ne ullo modo rates fix sibi invicem ungerentur. Postquam multum diuque ultro citroque tormentis se lacerassent, vecti in angustias freti, cum mari tranquillitas suda incumberet, Galli summo impetu harpagonibus manicisque serreis injectis , quindecim navibus cum nostris totidem numero congrediuntur. Tum cruentumi chorribile consertum praelium, quale illud saei culum
69쪽
culii non viderat. Dum enim cominus res agebatur, pro se quisque virtutem ederes, ferro ferire, cadavera super cadavera volvi, fori sanguinem in mare eructares, clamor vi-ram, vulneratorum uspiria exaudiri, denique vitam ac mortem juxta aestimare Agilior Gallis erat classis, Nostris altior compactiorque 1 illi multitudine, Nostri virtute de constantia agebant . Pubes quoque nostra nautica melius ossicia militaria expediebat, S ex navigiis, quae cominus non dimicabant, certis tormentorum ictibus navigia hostium lacerabant. Ita pari fere sorte a nona matutina usque ad tertiam atrociter dimicatum est. Galli pugnando fessi. animo fracti spe potiundiclassis frustrati quietem ab armis pro tempore postulabant prae fragore tormentorun , dc in tanto certaminis fervore non exauditi, ad extrema consilia animum appulerunt. Ignibus enim velis insectis, Pontus tamen He uterus Belgas de rei summa desperantes ignem pulveri tormentario injecisse refert ita speraban terrore vicini incendii confestim Nostros sua navigia sub- dueturos Ceterum praeceps hoc consilium gravem calamitatemis hostibus Nostris inflixit'. Cum enim utrinque nimis tenaciter naves connexiessent, subitus ignis magno fragore furens pleraque navigia incendit'. ita coaeti utrinque desistere a pugna, hostes de amici consertim ignem extinguendo luetabantur. Novus hic hostis dissiciliorque domitu, cui spatium modumque statuere non est in manu. Quamquam autem unusquisque pro se maxima ope niteretur, fatigaretque industriam extinguendo incendio, frustra hoc in multis navigiis tentabatuta. Itaque plurimisurorem ignis declinantes in mare se praecipites ageban ,
70쪽
propinquis navibus adnatabant, de sive hostes sive amici essent,passim nullo recipiebantur intuitu Tum Fortuna militaris rerum humanarum mirum spectaculum praebui . Nostri qui pugnando attriti non fuerant, commiseratione victi fuerunt. Hostes recepti, qui frequentiores numero erant, subito tumultu quasdam ex nostris navibus obrue runt. Ita nihil inter hostes tutum , securitasque nullis vinculis constringitur. Igitur post sex horarum praelium ignis sex Gallicas naves combussit, una tormentis nostris ita dedolata, ut fundum petere ex quoque nostra navigia flammis correpta, quinque a Gallis non virtute, sed sorte dolo superata. Numerus occisorum, vel qui aquis submersi major a Gallica parte, quam nostra. Mille enim ex Gallis, trecenti ex Nostris violento fato occubuisse fer intur.
crudelitas, avaritia Albani nobiles Belgi Provincias conculcaret, proscriptorum capita vel maria volverent, vel dissitae reciperent regiones aquatilium Geusiorum nomen primu mari terrorem incussit, praesagio certo futurimari timet potentiq. Inter eos erant plures homines nobiles, extorres, quis relicto patrimonio bonum, d ae quum divitii carius fuerat, obstinatoque in Albanum odio Ho maria