장음표시 사용
11쪽
uti mihi licuit. Atqui conduceret scire. Si quis enim secum reputet illa tempestate antiquarum litterarum studio Galliam maxime floruisse vicinamque partem Germaniae , sacye suspicetur Ratherium, monachum olim coenobii Lolliensis, quod ad dioecesin Camera censem pertinebat, postea per aliquod tempus episcopum Leodiensem, Gallico Catulli carminum codice esse usum. Et habet haec opinatio aliquid firmamenti. Etenim carmen Catulli LXII legitur in codice Parisino reaio quem l
olim I huanus possedit Scriptumque esse perhibent saeculo decimo. Idem liber praeter alia Ovidii hallentica continet et partem cynegeticorum Gratii. Vuorum carminum codicem antiquissimum Actius Sincerus Sannagarus in insula Lugdunensi sanctae Barbarae in enit in entumque in Italiam secum asportavit. Atque cum hoc Sannagari libro, servato nunc in bibliotheca augusta Vindobonensi, ubi eum ante aliquot annos diligenter pertractavi dicam autem de eo accuratius cum correcta
itide edam Ovidii et Gratii carmina, quod laciam propediem) tantopere convenit illi Parisino codici ut multis
indiciis utrumque eadem sere olim continuisse atque ex eodem exemplo descriptum esse appareat. Et Sannagari quidem eodicem olim Nemesiani quoque cynegetica comprehendisse paene certum est. Sic rumus quodam modo congruit quod quem unum multis Saeculis Nemesiani mentionem sacere novimus, sed ita noVimus ut puerorum institutioni Carthaginiensis poetae carmina in Gallia adhibita esse simul intellegamus, Hincmarus est, episcopus Remensis. Nihilo minus probabilius est Ratherium Catulli librum, non lectum a se antea, Veronae invenisse, cuius urbis episcopus per biennium suit inde ab anno. 1 q
12쪽
DCCCCXXXI et iterum aliquamdiu ab anno DCCCCLVII:
nisi portavit eum secum Veronam. Nam eum post Ra-1herium Catulli carmina iterum ita delituissent ut ne a Dante quidem Nigerio Inserni libro quarto commemorari potuerint, Veronae rursus apparent. Noti sunt de invento libro versiculi qui in multis codicibus leguntur atque a Lachmanno editioni suae praepositi sunt. Qui versus a quo Seripti Sint doceri videmur a codice San- germanensi, in quo haec eis inscriptio addita est Tersus domini Ben seu de Campeaeanis de Ticencia de resurrectione Catulli poetae Veronensis. Finem huic codici librarius imposuit anno 13T6 mense Octobri 19' quando Cas norius laborabat tu eatremis.' Benvenutum illum Campesanium, poetam Sua aetate haud ignobilem, Ferretus Vicetinus in carmine de morte eius quarto Mur. rer. It. scr. 9, 1185 ex
vita excessisse ait cum Milia trecentenis decias geminuterat annum Tertius quo significari annum
MCCCXXm Iosephus Georgius Meinertiis existimat annal. Iiu. Mndob. xoI. 54 app. p. 16. Illud certumret, mortuum eSse Benvenutum ante annum MCCCXXX.
Εο enim anno, pridie eia. Iun. , Albertinum Mussatum Patavinum obiisse chronicon Cortusiorum doeet 4, 5. Mur. rer. Ιt. Scr. 11 et atqui ad Mussatum Ferretus sextum de morte Benvenusi carmen scripsit. Catulli. r-mina Meinertus ante annum MCCCXL, in lucem prolata esse Sumit propterea quod cum eo anno Mussatus Iauream accepisset ab academia Patavina gratiasque ag ret carmine, quod editum cum reliquis eius carminibus
cura ossi et signorii Graevius repetiit thes. ant. Ιt. t.
6 voI. 2, haec inter alia dixit
13쪽
Carmrno sub nostro, cupιdi Iaso a CatuLULesbia, dulce tibi nulla sustirrat avis. Verunt de liac opinione nihil temere affirmaverim. Potuit haec Mussatus ex Maritalis earminibus 7, 14 et 14, 77 petere. Nam inventa initio saeculi quarii decimicarmina per complures annos plerosque ita latuisse ut nemo eorum lacoret mentionem tam milii incredibile est ut suspicarer reperia ea esse circa medium illud saecu- Ium, nisi obstaret quod Benveniato ascribuntur illi versiculi. Raphael quidem Volaterranus, qui anno ΜDXXI, suae aetatis anno Septuagesimo, obiit, cum diceret comm.
una cum quintiliano repeνtus fuit aetote nostra Iacis sus mendosusque,' minus accurate locutus est: sed neque eodex Catulli carminum adhuc repertus est qui priore saeculi XIV parte scriptus esse videretur et neminem quem ea legisse certum sit invenimus ante Guillelmum Pastrengicum sive Veronensem. Ex cuius libro qui est de origiuibus rerum, quem quo annis Scripserit Guillelmus ignoro quidem, sed non puto scripsisse ante annum ΜCCCL, Oxcerpsi omnia quae ad Catullum periinerent. Edidit illum librum Michae, Angelus Blon diis Venetiis a. ΜDXLVII. vuo variora autem eiuR iuveniuntur exemplae, eo magis omnes litteras servandas esse censui. Dicit igitur Guillelmus Pastren cus p. 16' Benosus Longobardus gente, patria MeinandrinuS,
nepotum Cranseu-ίus, magnae litteraturae uis, omnium historiographortim scripta complectenS et ramundi corustructisne exordium sumens cunctarum gentium nationum regum populorumque omnium
14쪽
simul gesta contexuit, Opus grande, Columen ει- mensum, quod in tres dimensus est partes, ut de
illo disi possis quod sorsiis Veronensis Poeta d
cens Ausus quidem unus Italorum Omne aeuum triaus explicare chartis . . Nolumissius Lupiser δε- etsi et labor sis Deinde p. 18h 'Catullus, Veronensis poeta, C eronis coetaneus, Γ rum Nar metrorum genere exaratum, multa iocosa et pi Citta Continentem, scolast is legendum tradidis Protholomaei Alexandri temporibus Porro p. 85 Mamuiram, Romanum aequitem, Formias natum, Romae primum marmoreis crustis toltas domus suas parietes in Coelia monte versisse Cornelissi epos et Plinius referunt. Ad disque Catullus eum primum totis aeribus nullam Nisi e marmore Caristes columnam solidam habuisse Denique p. 88h 'Siculi Lbros primi ciscum csdere coeperunt Cum ante Pum arentur, de quo Catullus qui dono PMum norum Ictellum arrida modo Punicae ex politum. Idem Isidorus ' Quae de Mamurra refert petita sunt ex Plinii h. n. 36, 6, sed parum accurate: contra Didori narrationem sorig. 12, 6, 3 contulit fortasse cum ipso Catulliocarmine. Nam apud Isidorum
omnes codices arsdo habere videntur, sed arida CatuIIum Scripsisse grammaticorum quorundam testimonio con- Stat et unde suspicere artara Pastren cum in suo Catul-sianorum carminum exempIo invenisse: praeterea qui et punice leguntur in Dati libro. Mirum esset autem nisi Guillelinus Pastren cus Catulli carmina communicasset cum Francisco Petrarcha, quicum familiaritate et communi litterarum amore erat coniunctissimus. Ac dicit
15쪽
quidem Petrarcha in triumpho Amoris, cap. 4 v. 19 Ss.,
L auro Propera , che wamor cantar Ferri mente, o Palla ' era Catullo. Quo tempore Petrarcha caput triumphorum tertium scripserit ignoratur: sed ex reliquiis nonnullis scidarum in quas haec carmina paullatim coniecerat compertum habemus scribendo primo capite occupatum eum suisse
mense Septembri anni MCCCLVII, ultimum elaborasse mense Februario anni MCCCLXXIV, paucis ante mortem mensibus. Sed ne de Petrarcha quidem quicquain pro certo dixerim. Etsi enim per se admodum credibile est Iegisse eum Catulli Tibulli Propertii carmina, quae illo antiquo codice una comprehensa fuisse pluribus de causis existimo, tamen nihil in illis versibus inest quod eam rem manifesto doceat. Nam quem ad modum quod dicit senilium 11, 3 f solet en , tit Cattit. Veronensis werbo utar, meas aliquM putare nugas, deprompsisse videtur ex Ρlinii praelatione historiae naturalis, ita illio
quoque trium poetarum memoriam repetere potuit etiamsi carmina eorum nunquam legerat. Multum igitur abest ut ex his omnibus certa veritas eruatur. Quocirca ut bile sane esset ut Benvenulus, sive quisquis istos versiculos Scripsit, narrationem suam minus obscurasset Verborum quasi involucris atque integumentis. Νunc aenigma
carminis, postquam plurimi neque hebetis ingenii homines omnia Scrutati sunt, nihila minus latitat ac diutius
16쪽
- 8 Iudificat. Nam latendum est nihil certi atque explorati adhuc esse indagatum, nisi modium sub quo Catulli papyrus clausa fuisse dicitur translatum esse de Lucae verbis ev. 11, 33. Idque senserat Gingueneus, perspexit Meinertus: et mirabile est latere potuisse carminis explicatores usque eo ut in horreo Catulli carmina reperta esse crederent. Deinde illis assentior qui quod a Iungis snibus ad patriam venire Catullus dicitur, ab inseris eum redeuntem fingi existimant. Confirmatur hoc eo quod resurrexisse Catullus perhibetur in codice Sangermanensi et congruit illud quod post diuturnam oblivionem primus eius mentionem secerat Rutherius, episcopus Veronensis. Itaque persuasum paene mihi est Veronae Veronensem civem scompatristam Catulli carmina, postquam iterum eorum memoria evanuerat, invenisse. Quod quo tempore acciderit etsi siquido dici non potest, tainen Summatim
cognoscimus factum esse saeculo quarto decimo. Itaque haec carmina cum magno lavore excepta eSSent,
transcripta sunt in nova exemplaria partim ab eis qui antiquum librum satis accurate sequerentur, partim, crescente in dies inter Italus litterarum Latinamm et maxime poesis studio, fieri non potuit quin multi ea mendis liberare conarentur. Et multa quidem sane quam praeclare emendaverunt, alia temere mutaverunt, rudi etiamtum arte elegantiam magis aut perspicuitatem quam Veritatem captantes. Quod cum diu sesellisset grammaticos, extitit tandem Carolus Lachmannus et explorata penitus codicum indole duos selegit ex genere e0rum qui interpolationibus, quas dicunt grammatici, carent, e08 quelmagna diligentia excussit, non neglectis reIiquis probis eudicibus, sicubi dissentirent, neque contempta
17쪽
Italorum arte, sed ponderata accuratissime. Quare si nihil aliud praestitisset quam ut doceret quod esset quasi solum et fundamentum laboris, quam haberent singulae paene litterae sdem, unde suspensa esset coniiciendi probabilitas, singulare eius esset meritum: nunc suopte ingenio tot menda sustulit quot nemo antea correxerat. Quae reliquisse videtur, eorum partem hoc libello tollere studui. In quo quantum sit quod recte animadverterim, dicere non possum: Sed laetabor Vehementer, si nec Lachmannus nillil in eo invenerit cuius ei aliquis esse possit usus ad Catullum reverso, neque Godolaedus Hermannus, Vir perillustris, cui debeo si quid est quod in his litteris proseci, sua disciplina hanc disputationem prorsus indignam esse iudicaverit.
Ordior a carmine XXIII. Ibi p. 13, 2 ss.
Catullus Furii putrisque eius et novercae paupertatem acerbe deridens nihil eos timere ait, Non incendia, non graeeS mMGS, Non facta impsa, non dolos veneri, Non casus alios periculorum. In his quod Dati liber nun facta exhibet, sed fata, levius quidem est, sed ut non sit neglegendum temere, si forte mendi suspicioni alia de causa natae pondus quantumvis tenue addere videatur. Etenim ipsius sententiae concinnitatem desidero. Contulit haec verba non factu pM Wundeclichius cum Lygdami versu 5, 12; sed ponam p0tius omnia quae ibi inde a Versu septimo leguntur. Non ego tentari nulli temeranda deorum sudar laudandae sacra docere deae,
18쪽
Nec mea mortiferis infecit pocula succis Dextera nec cuiquam tritra venena derit, Nec nos sacrilegi templis admovimus ignes, Nec cor sollicitant facta nefanda meum.
Putabat M underlichius facta nefanda sive impia
30eari impetus grassatorum et Iatronum, latissimam vocabulorum significationem insolenter admodum coartans. Verum Dissenus et dudum Ηeynius intellexerunt Lygdamum hoc Versu Nec cor soli stant facta nefanda meum antecedentem facinorum commemorationem complecti et concludere, ut haec dicat 'neque omnino seci quicquam nefandi, nec verbis deos irritavi: ' sequuntur enim haec Nec nos insanae meritantes λωία mentis pia in adversos solvGus Ora deos.
Apud Catullum autem Dissenus factis piis praeter
latronum rapinas etiam caedes et incendia et quicquid praeterea violentorum facinorum dolis opponi possit signiscari opinatur. Incendia certe vir doctissimus re diligentius circumspecta B0n commemorasset; sed ne in reliqua quidem eius interpretatione acquiescendum esse existimo: quamquam in tali aliqua explicatione omnes acquievisse videntur grammatici. Largior facta impia et dolos sibi ita p0sse opp0ni ut simplex illud et generatim positum dolorum vocabulum factis violentiae, quippe quae contraria est insidiis, significationem attribuat; at specialiter dictus dolos teneni illi vocabulo istamquam per se non habet vi0lentiae notionem impertire posse nego. Manifestum est enim non doli tum, sed veneficii potiorem esse in cogitando rationem. Atqui veneficia a lactis impiis separari vel opponi adeo eis plane
19쪽
non possunt. Nam sive impia generatim putas dici scelesta, ad nefanda et impia lacinora prosecto etiam veneficia pertinent; sive restrictiorem et magis propriam esse censes impiorum factorum signiscationem, ab impiis maxime propinquis dolos veneni parari sponte intellegis. uare aut caedem apertam doloso veneficio opponi debere existimo, aut mentionem seri eorum quae omnium maxime hic commemoranda videntur, furtorum. Hoc enim potissimum, lares non timeri ab eo qui nihil possideat. Itaque Horatius in simili causa surum omnium primum meminit, serm. 1, 1, 76 ss. An estilare metu exanimem, noctesque diasque FormMare malos fures, incerari , servos
Ne te compilenit fugientes, hoc iurat i horum
Semper ego utar Pauperri-NS ESSe bonorum. 9uae cum ita sint, furta impia Scribendum censeo, translaticii erroris mutatione lenissima. Sic car
mine LXVIII, 140 p. 66, 13 furire raris, quae verba
omni dubitatione carent, in Santentano aliisque nonnullis libris conversa sunt in facita Iuris, plane ut hic commissum est, si recte divinavimus. Reseruntur in hoc carmine omnia ad turpem Furii parentumque egestatem.
Non incendia timent, nihil enim possident quod igne
consumatur; non ruinas, nam Vacua domus est, ut
etiamsi corruat, nullam tamen comminuere possit supel-Ιectilem ; non surta, neque enim ullius rei damnum lacere p088unt; non veneficia, nam nihil habent cuius cupiditate haeres aliquis impius flagret. Denique alii casus periculorum generatim adduntur rectissime. Ceterum nequis surta potius quam rapinas, violentiora et formidolosiora lacinora, commemorari miretur, generali furtorum
20쪽
appellatione comprehenduntur etiam rapinae. Gaius inst.
3, 209 qui res' inquit ' alienas rapis, tenemreriam furti 'quis en magis alianam rem - o mλο contrectat quam qui rapit ' Itaque recis Gottim est eum' probum furem esse Eadem fere Ieguntur inst. Iust. 4, 2, ubi scriptum est quam qui ei rapis. Eum qui vi rapit improbum furem esse his verbis primus dixisse videtur Salvius Iulianus, quantum
colligere licet ex eis quae in dig. 4T, 8, 10 ex Ulpiani
1ibro 56 ad edictum excripta sunt 'Iulsantis scribit eum qui ri rapuit furem esse probiorem, et si id damni coactis hominibus dederit, utique etiam Aquitia posse teneri. Et potest quidem illud comparativum vocabulum probiorem primo aspectu videri aptius: nihilo minus, probum, quod Gaius servavit, verius esse duco. Vuem ad modum enim fures tam saepe dicuntur malἰ ut hoc adiectivum quasi perpetuum larum epitheton sit, quode scite quaedam annotavit F. A. Wolsus ad Horatii versus quos supra attuli, ita eum qui rapit improbum larem Iulianus appellavisse vi detur, non quo peiorem esse diceret lare, sed ut communi utrumque impr0borum nomine complecteretur. Itaque uti mala furta, matres rupinae dicuntur saepius, veluti in carmine Priapeo quod Olim inter Catulli' carmina numerabatur undevicesimum, ita eadem significatione stiria pia Catullum dixisse arbitror. Gravius voeabulum elegit eadem ratione qua malus p0etas impios appellavit carni.
XIV, 7. p. 9, 1). Atque quos improbissimos esse vult significare, ironia usus piass-os dixit carm. XXIX.