Quaestiones Catullianae / scripsit et ... publice defendet Mauricius Haupt ...

31쪽

quam corrigendi rationem qua et sententiae sat satis nec litterarum formam nimis immutari intellegat si quis ciet x elementorum similitudinem reputaverit. Existimo enim Catullum sic dixisse quo deus maris anxias Est petendus amantiatis Quorum Verborum haec est explicatio quis deus d grauS CSt quem magis anxia, h. e. magis sollicite et studia ferri ore petant amantes' Eadem ratione

dixisse videri potest Catullus carni. LXIV, 203 p. 48,

303 Suppliciam saeris exposcens anxia factis: quamquam maesti potius animi sollicitudinem ibi hoc

vocabulo signiscari puto. Sed usurpatur auritis etiam in re minime tristi aut formidolosa, nec de exili tantum studio, quae usitatissima est significatio, sed nonnunquam de omni flagitantis vel optantis cupiditate. Eo modo et

hic Catullum hoc vocabulo usum esse contendimus et usus

est Columella carni. de cultu hortorum v. 423 Sed Minmaturis furitas nos anaesus ursi Euius. Similiter apud Iuvenalem 10, 80 populus Romanus panem et circenses anxius optatiatque Appuleius Asini libri alterius initio anxium se praedicat et u si cupidum

cognoscendi quae rara misaque sunt. Plura anqui

rere taedet. Unum addo, in Τrinummo Plautina, 3, 2, 26, ubi haec leguntur Atque ego istum agrum tibi relinqui ob eam rementas expeto, cum vetus Camerarii codex rementae, decurtatus remenaeis,habeat, entae contra anxie, Paret inventum, etsi id per se dictum est rectissime, cum librorum auctoritate, tum allitteratione in arte Plautina minime

32쪽

ra M.

- 24 ne egenda Satis Superque inunitum esse. Ad augendam coniecturae a me lactae probabilitatem atque ut eis satisfaciam qui in tali re singula quaeque curiosius rimantur hoc addo, in antiquis codicibus rudi quadam scribendi ratione hic illic e additum inveniri ae litterae ipsumquelluc asextis Saepius me legisse. Itaque si vitiosa haec abundantia Catulli quoque versum os in obtinuit, exancisis totidem litterarum apicibus constans amatis sa-cillime potui troriri. Illud memorabilius est, anxias rep0sito Iongam in snem versus SIllabam reduci, eum magis brevi s)llaba versiculum terminaret. Seio suisse

qui hanc licentiam fragicorum poetarum Graecorum eXemptu excusarent, quos constaret nonnunquam in sne ver- Suum glyc0neurum brevem s*llabam vel hiatum ne σIecta numeri perpetuitate admisisse. Hoc Vero minime con Stat. Ubicunque enim poetae tragici glyconeorum VerSuum SVStemata hiatu vel brevi syllaba interrupisse nonnuIIis hodie ridentur, ibi aut emendatione opus est, qua in plerum' que in promptu satis habemus, aut aliter versus ordia nandi Sunt, ut nullam glyconeorum versuum Similiter quasi decurrentium perpetuitatem quaesivisse p0etas appareat. Praeterea tragicorum poetarum comparatione nihil efficitur in lyrico Catulli carmine. Qui cum accurate comp0neret

glyconeos VerSus suos ad Graecorum eXemplar p0etarum, quos Sane in omni versuum faciendorum artificio presse Secutus eSt, Sed Iyricorum, spreta Aeolensium licentia ad Severam Anacreontis normam sese accommodasSe videtur. Etenim Macreon, quantum ex eis quae hodie de eius carminibus supersunt coniicere poSSumus, nec p0ly

schematistos secit hos versus nam in eis quos Dio Chr 80stumus, voI. 2 p. 94 R., con8ervavit, mutatu

33쪽

- 25 verborum ordine scribendum esse υφ3ὶλων κορυφας ὁρεων plerique intellexerunt), neque hiatu aut brevi syllaba systematum tenorem interrupit. Apud Catullum autem decem hos versus: 121 p. 33, T) Ite, conciaste ει modum, 143 p. 33, 273 Abst uere, sed abstine, 153 p. 34, T) Ni petitum aliunde eat, 158 p. 34, 12 quae tibi sinesne eris, 163 p. 34, 173 Omnia omniabus annuis, 168 p. 34, 22) Rassiemque subi forem, 173 p. 34, 2D Totus immineat tibi, 178 p. 35, 23 Flamma, penus magis, 183 p. 35, Detibile adeant riri. 188 p. 35, 12) Collocate pue

lutam, hos igitur versus, etsi excipiuntur a vocali littera, non turbare numerorum perpetuitatem manifestum est. Sequitur enim unum quemque horum Versuum intercalaris illa exclamatio o Hymen Hymenaee io: nam prius se in O mutandum esse cum exemplari Aldino anni ΜDII sentior Laclunanno. Aliud autem hiatus exemplum,

quod olim v. 192. p. 35, 163 inveniebatur, Parisini

codicis auctoritate atque indicio quodam libri Santentani admonitus transpositis est et tibi vocabulis rectissime idem Lachmannus sic emendavit ut scriberet Uxor ει thalamo tibi est Ore foridulo nitenS. Unicum igitur quod superesse videatur in omni hoc carmine interruptae continuationis metricae exemplum in stropha quae tertia est a sine reperitur. Ibi haec Ieguntur

Sit suo stasiis patri Manlia et facile inso A. Noscitetur ab omnibus Et pudicissam suas Matris indicet ore.

34쪽

- 26 Itaque hoc uno loco numerorum perpetuitatem a Catullo, insigni versuum Iaciendorum artifice, perturbatam eSSe existimabimus Τ Secus nobis videtur: quamquam quae nuper prop0sita sunt scribenda esse Manlio ut et Sed

pudicitiam, eorum illud inutile et prae vulgato languidum, hoc prorsus intolerabile est. Nimirum ut puerulus matris pudicitiam ore indicet, id nulla alia re seri quam quod patris simillimus est facile intellegitur. Tantum abest igitur ut adversativa particesa cogitationi poetae

congruat, ut eam penitus pervertat, simplex autem e0pula necessario requiratur. 9uocirca cum istam quidem numeros restituendi rationem nullo modo probare possem nec alia melior succurreret multumque de ea re cogitarem, nescio quo pacto in talem aliquando delatus sum sententiam ni suspicarer Catullum priores tris strophae versus numeri perpetuitate inter se coniunxisse, ut SI-stema essent Vel, si hoc mavis, unus versiculus, deinde

novo initio facto addidisserPriapeum, hoc modo Sis suo similis patri Manlio et facile insciis noscitetur ab Omnibus, Et pud Diam suae matris indicet ore. Sed mature tamen hanc suspicionem abieci. Lubricum

enim videbatur propter unum aliquem versiculum no amet nullo exemplo commendatam rem comminisci: deinde tam consimilis est gluconeorum versuum ortus inde Fersus Priapeus, ut mirarer hiatu eum vel brevi s1llaba ab antecedentibus numeris glyconeis esse Separatum et denique si haec metri consorinatio Catullo placuisset,n0n usus eSset, opinor, Synaloephe, cum diceret in car

35쪽

SA quocunque tubi placet

Sancta nomίne Romulsque, Antique ut solua es, bona βοvises Ope gentem. Quare quid de illis carminis LXI versibus statuendum sit, integrine sint an, quod inulto credibilius, depravati, et qua ratione emendari debeant, acutioribus diiudicandum relinquo. Etsi enim numerorum continuatio permutatis inter se duorum versiculorum terminationibus ita rostitui posse videtur ut scribatur et facile omnctus Noscctetur ab λscias, quo sacto ἐnscias substantivi significationem.asciscit, Satis tamen intellego eum ordinem quo in libris verba collocata sunt, ut usitatus magis est, ita etiam concinna orationis venustate longe multumque praestare. Progredior ad poenia LXII, quo nitidissimo carmine Catullum Sapphus epithalamia imitatum esse scita est

Isaaci Vossii p. 189) coniectura. Id cum alia probabile

reddunt, tum maxime comparationes, quarum magna est

eum Sapphus quibusdam versibus similitudo. Illud autem percommode accidit quod, cum in ceteris Catulli carminibus, si ab exiguo versuum ab aliis scriptoribus Latinis commemoratorum numero discesseris, omnis critici cura unius codicis, deperditi nunc, sed libris Datano et Santentano aliisque horum similibus diligentia universe sere pari, in singulis diversa expressi, fundamento nitatur atque a reliquis ibi tantum auxilium requirendum Sit, ubi proborum exemplarium depravatio coniecturam postulat, in hoc uno carmine gravissima accedit auctoritas

36쪽

codicis Parisini regii 8071, antiquissimi illius quem

olim Τhuanus possedit. Eius exemplar accuratissime laetum Friderici Duebueri, V. cI., benevolentiae debeo possum que inde quae Lachmannus attulit partim corrigere partim aceessionibus augere. Itaque scriptum est in codice Τhnani p. 37, 2. pisinis T. S certes. L 10. M. equaliai15. conuertite 16. incolant a prima manu, ncipient a Secnnda, 19. 20. conplexu 22.meredelias 24. iucundior et 38, 15. iucunda 3T, 25. conubia et 38, 25. conubium,38, 5. quictum, nisi potius quatum est, et carpiunt 8. conuolsus 10. obtauere 13. suis - id est suis es0 18. Numquam 19. per- flectens , certo litterarum compendio, n0n pro Iecteus,

20. Facellum 21. Hannutu ago cule multi acoluere ιenci 22. marista 23. agri te multis coluerct 28. Equom. Η0rum pleraque levia sunt aut inutilia et propterea tantum a me commemorantur quod tam

vetus liber excutiendus videbatur totus: nonnulla tamen insunt satis memorabilia. Nam eonvertae p. 37, i5 et convolsus p. 38, 8 sortasse vera sunt. Et convolsus quidem certe non deterius puto viagato contusus , ut non mirer Isaacum Vossium antiquissimi codicis auctoritati obsecundasse. Similiter hoe verbo Catullus usus

est carm. LXIV, 40 p. 43, 1 D, non glebam prono

conrellis vomere taurus. Alterum autem illud conteriise eo verbo quod reliqui codices obtinent praestabilius videtur. Committere animos de ineundo certamine recte dici posse quis neget 3 Sed cum accuratius considero hos Versus Nos also mentes, alio dissis m/s aures: Lure igitur riacemur: amat rictoria curam.

37쪽

- 29 quare mmc animos saltem commistiae restros do ere iam inc*sent, iam respondere decebis, haec cum considero, intellegere mihi videor quod ex Thuunt codice protuli et dudum protulit Vossius, animos

saltem convertite vestros, non tantum usitate magis dictum esse, sed etiam cum omni cogitationum ratione aptius congruere. Hoc iuvenum paullo neglegentius studium opponitur flagrantiori victoriae cupiditati puellarum, quae v. 6 88. p. 3T, 5 88.3 pulcre describitur, si recte

Consormamus orationem. Idque quo modo seri debeat ille liber Τhnani itidem demonstrat. Lachmannus hos Versus ita scripsit Cerritis, innuptae, tarenes 8 consurgite Contra. N irum Oetaeos ostendit Noctifer Ques. Sic certe: esden ut pern iter exiluere flNon temere eximere: Canent quo Nisere par eSt. Sed restituendum esse sic certest, quem ad Inudum

loquitur Catullus carni. LXXX, T p. 68, 21), satis

indicio est quod in codice Τhuani inveniri paullo ante indicavi: atque requiri est intellexerat Achilles Statius. Deinde parent in probis codicibus legitur, par est

Itali invenerunt: quae coniectura auctoritate codicis Thuani confirmatur. Quare vereor ne Lachmannus in emendando hoc versiculo quiddam quod idem liber suppeditat non recte neglexerit. Etenim illa verba canent quo Cisere par est cum emendationem amplius sagi tarent, sic ea scribenda cenSuit canent, quo SMere par est. Quam coniecturam elegantem esse minime nego, sed sertius aliquid requiro. Vuam ob rem cum recordor opponi inter Se iuvenum neglegentiam atque intentionem cupidarum victoriae puellarum, et codicem

38쪽

duco hanc emendationem. Non temere exiluere: Canens, quod τίncere par egi.

Et secit hanc coniecturam abhinc duobus saeculis Theodorus Marcilius: sed dum addit hanc explicationem fidest carmen dignum victoria,' suo ipse invento recte uti nescivit. Hoc potius puellae dicunt 'non temere iuvenes exiluerunt: canent aliquod carmen, quod ut vincamus annitendum nobis est.' Sic pulcre 3irginum alacritas iuvenumque remissius studium elucent. Denique alius eiusdem carminis Versus, in quo vitium deprehendere

mihi videor quod plerosque Iatuit, eiusdem codicis ope emendari potest. Verba haec sunt p. 38, 30 ss.

νί*ίnitas non tota tua est, ex parte parentum eSt: Tertia pars patri data, pars data tertia matri, Tertia sola tua ESt. Uterius versiculi numeri quam fracti et Ianguidi sint nemo non potest sentire semel admonitus. De interpunctione post tempus hexametri versus duodecimum sive post tertii pedis thesin sacta quaedam quae ad Graecos poetas pertinerent Eduardus Gerhardius disputavit Ieci. Apoll. p. 21 T ss. Graecorum P0etarum consuetudinem hic non persequar: sed illud tamen non praetermittam, non recte Gerhardium duos versus Homericos interpunctionis Ievitate excusare, cum potius alia distinctione addita numerorum elegantiae prospici debeat. Etenim versu Od. 5, 234 hoc modo interpungendum est

pariterque Od. 10, 222

39쪽

Praeterea in priore versu δωκέν οἱ scribendum esse apparet docuitque Godolaedus Herinantius Orpllicorum p. 779. Antiquioribus poetis Latinis, rudibus etiam versuum Graeca elegantia laciendorum, cum alia multa, tum eius modi heroi versus interpunctio concedenda est. Itaque non offendor versu quem ex Lucilii libro 3ONonius attulit p. 209, 3Pulmentarιs tit in bus, aut aliquae M genus herbae. Sic enim haec scripserim quoniam in antiquissimo libro Parisino aut GHqua et M gentis herbae invenitur: vulgo aut aliqua id genus herba. De coniectura scripsi pulmentaris e libri pulmentar aut sive pulmentaria ut habent: verum Nonius masculini generis exemplum posuit. Plura consimilia ex antiquioris poesis Latinae reliquiis conquirere nihil attinet. Deinde Virgilius nonnullos versus secit in quibus post duodecimum tempus interpungendum est. Sed secit eos partim ut insolenter luderet, quem ad modum dixit georg. 1, 356 ss.setta ponti c*λnt agitata tumescere et ars s altis Montibus auriri fragor, aut resonantia longe Litora misceri: partim illam minutarum rerum diligentiam animadvertere licet qua Virgilius Homeri vel in eis quae minus placere possunt quam simillimus fieri studuit. Veluti notissimus est versus georg. 3, 6 Cui non dictus Hylas puer, et Latonia Delos 3 Scilicet recordatus est Homericos nonnullos VerSiculos,

qualis hic est Od. 11, 260τνην δἰ μεr 'Ἀντιοπ ν Mori las sio θυγατρα. Catullus, natus poeta, non lactus, ab eiusmodi studio

40쪽

- 32 tam alieniis erat quam solebat versus sacere eleganti simos. Itaque praeter illum versum de quo disputo unus tantum in eius libro reperitur in quo post tempus duodecimum interpunctum videri possit. Versum dico

carminis CX tertium sp.:75, 23

Tu, quod promisti mihi, quod mentita tam a es. Sed nullo negotio numeri emendantur, translata post promisti vocabulum interpunctione. Si dixit eam.

Alectos Arenes s ut et decus cnnuptarum, artissime cohaerere simul et manifestum est. Denique

in eiusdem carminis versu 395 p. 55, 9), Atit rapiat Tritonis hera, aut Rhamnusia virgo, distinctio sInaloephe minuitur et quasi oblitteratur. Quae cum ita sint, in eo quod Τhuani codex suppeditat, Tertia patris pars est data tertia masrGVerum latere arbitror, nec tamen illud quod Isaaco Vossio placuit, Tertia pars patris est, pars est data tertia matri, sed hoc Tertia pars patrist, pars est data tertia matrL ut factum sit ut praetermitteretur pars satis apparet.

Praeterea est cum praecedente Vocabulo coniunctum Saepissime librarios cum alibi, tum in Catulli carminibus fefellit. Sic p. 20, 12 malest mutatum in male scp. 40, 23 maestast in maiestas, p. 41, 6 Muraestin fora est, pariterque p. 71, 30 quod e Dati codice allatum est culpa et ac p. 72, 21 Laurentiani

codicis dolor est indicio sunt vetustiorem scribendi ra-ii0nem, culpast et dolor sit, in antiquo exemplari servatam fuisse.