장음표시 사용
61쪽
quae est per contrarium enuntiandi modiii an seda quae
ea per contrarium siue priuatorium praedicatu, &addit et dicens r&vim ea per quam vel cui contraria est ipse psi vera sit una vel plures: Addit aut hoc per contraria immediata v d genitum S ingenitum. Eadem. n. vis est de ingenito & de non esse genito,de quolibet. n. dicitur aut genitum aut ingenitu: ut de quolibet dr esse sciatum vel non esse genitum. Propterea addit & vim oppositio co ntraria & priuatoria habeat vim unius oppositionis vel plurium In min quibuidam habent vim unius in quibusdam vim duorum. Exijs patet Aristot.
ipsum non soluere: sed quaestionem rurius mouere de opinionibus: ex cuius nouae quaestionis solutione pat
bit solutio ad principalem quaestionem.
Arbitrari itas opiniones controius ex eo ira definitar
esse, pira sum eo urariorum falsum e i. mm boni ponimbo uim ea, dis viali quoniam viatum est eadem forsitan est opinio cr uera: ue plures me una si sistit autem haec conistraria, non qui em quia cum oram sunt ,sed potius quia contriris sese habent modo. - 1 . Antequam Blueret quaestionem principalem:vidi
ximus. Interposuitqonem de contrarietate opinionuict quia solutio primae qonis apparebit ex somne sedaeqonis, quae est de contrarietate opinionum. Propterea
nunc tolliit quaestionem se dam: deinde soluit prima qonem ut videbitur. Est igitur solutio secundae unis
opiniones esse contrarias, non quia de contrariis subiectis sunt contraria praedicata: ut de liberalitate quia bonum est, de auaritia:quia malum est: sed quia de eadem re fiunt praedicata per contrarietatem dicta veluti de voluptate quia bonum cst:ri Epicurus autumat, aut quia malu est,ut stoicus: & ppea non oportet definire contrarias opiniones i quatenus de cotrariis subiectis contraria prplicata enutiant: sed potius quia de una eadeq; recontraria suspicantuta Huius Iblutionis camassignat: quia de contrariis stubiectis contraria praedicata enuntiando potest esse eadem opinio: eade dico siu consei sum,quia tibi psit contentire in veritate atq; compossibiles esse.Sunt. n.hς ambae compossibiles, liberalitas est bonum,& auaritia est malum. Ambae quoq; sin opinionem peripatheticorum. Inquit, arbitrari itaq; opini
nes esse ita contrarias desinitas: ex eo quia contrariorusunt. Hoc est: quia cotraria Dicata suspicani de coir riis subiectis: salsum est. Cuius ronem breue subscribit:& inquit, nam boni ut liberalitatis: qm bonum est: atq; mali vi auaritiae: qm malum est: eadem forsitan est optunio, & quona mo hora sit eade opinio subscribit: & inquit: & vera.q. d. eadem est illoru m opinio quae ad cos sum atq; veritatem, propterea dixit forsitan: quia illorum non est eadε opinio simpla, sed quodamo ut g nerati m. Sed quia posset quis dicere illorum no esse e dem opinionem quia illa sunt plura praedicata de pluribus subiectis:propterea subiungit siue plures sint sue
una. Vtroq; enim modo una opinio illo nam est saltem quo ad veritatis consensem. Sic igitur opiniones contrariae sunt: quae de eadem re contraria praedicata suspicantur. Sed itatim ob iciet cavillator arguendo haec n5 esse contraria:quia contraria esse debent simpliciter in totoq;: ac illa sunt solum quo ad pudicata contraria:&non quo ab subiecta. Igitur non tant penitus contraria. Propterea quasi cauillum hune resiliendo subiungit, sunt alit haec contraria: non E quia contrarioru sunt i
hoc est penes contrarietatem subiectorii: sed potius O
contrario sese habent modo. Et ita sunt contrariae illae
opiniones contrarietate sumpta penes contrarietatem
praedicatorum cu modi enutiandi, de non subiectorum Haec est solutio breuis de generalis. si iras boni una quidem opinio est, quonia est bong, alia o - . favero, quoni 1 non est boni , alia: γ ii aliquid aliud est quod 'non est nec esse pol. Haru quidem nulla profecto ponenda est: με Mese nes ea qua in se quae non instat creditur, neq; ea qua non ine e que in uni extimaturi nam inlinitae fiunt ambae: σqua inesse creditur quae non in uni, CIqua non inesse quae insura putaturi sed ille in quibus est dic tio, hae autem untiabis. ex quibus generatione, ipse prolicscuntur: at generationes ipsae ex oppositis sunt: quare etiam ecceptiones.
Generatim inte SositaeqOnis solutione dedit&v - 1sluit oppostas opiniones esse, quae contrario modo suspicantur de eadem re &visus est velle contrario mos Gyn de eadem re contraria praedicata enuntiantur,
sed quia hoc non est sim pri verum, nunc speciatim d clarat dictam sonem. Vbi aiaduersione dignum quiequid velit Boetius de eadem re, ut deliberalitate esse una opinione tin veram,verbi causa:quia est bonur plures tamen salsae sunt:vt in liberalitas non est bonui& inest aliud qua est: ut ui est malum, opinari autem liber litatem esse aliud qua est:esie pol dupli4vt v, est malum quia sibi insunt quaedam quae non insunt:vt fugiendum odiosum turpe:& id genus: quae malo insunt: aut v, sit malum: quia ei non insunt ea quae insunt: ut quia non est utile: quia non est appetibilet quia non est honestu .
Sie igitur liberalitatem esse aliud qua est ut malum: est dupla: vel quia sibi inesse creditur ea quae lion insunt rvel quia sibi non inesse creditur quς insunt. Arist. igitur vuh opinioni ver videlicet,illi liberalitas est bono iis-
Iu opponi ea opinionem salsam: quae per negationem atq; contradictionem est: ut illa, liberalitas non est bonum,haec enim contradicunt. Nam prima est indes nita vel particularis assirmativa. Secunda est indefinita negari ua: quae aequi ualet v si negatiuae. Illam vero quae cst per contrarietatem praedicati non vult opponi:quia pol ut visum in per inlinita multiplicari. At opponi nocst nis uno modo: ut enim dicebatur uni unum opponitur per se. Infinita vero per accidens. Inquit. Si itaq; boni una quidem opinio est & vera: qm est bonum tutu, liberalitas est bonum, adieci autem verbii ill id ivnal quia constructio graeca exposcit ipsum. Alia vero est: quoniam non est bonum:& haec in illi contradictoria. indes nita enim negativa valet uniuersalem negativa,
alia eli quoniam aliquid aliud est quod non est: nec esse potest ut quod liberalitas est malum. Haec enim illi in compossibilis est. Data distinctione docet: quae nam harum duarum sit dice da illi opposita,& inquit, harum
quidem nulla ponenda est i supple illi opposita, quas
dicat nulla denumero earum quae sub secunda conti- inentur, quas explicat&inquit: nec ea qua inesse Ur non in sint creditur, ut quod sit malum quia sugie dum: quia odiosum:quia turpe: neq; ea qua non inesse: quae insunt putatur ut ui si malum: quia non est viile: quia non est appetibile: quia non est honestum, cuius rationem inquit: nam infinitae sunt ambet tam &ea qua inesse creditur quae non insunt:quam & ea qua non inesse quae insunt putatur. Potest enim malum putari inesse liberalitati per infinita: ut quia turpe:quia inhon stu: ua odiosum:& sic de infinitis, et lava no utile: ia n5
appetibile: di sie de inscitis. Sic igit patet inano stilli opposta,
62쪽
sed illae in quibus est deceptio sunt oppositae t hoc cst
quae contradicunt:& hoc declarat dicens. hae aute sun tin his, ex quibus generationes ipse prosciscuntur: & generationes ipsae ex oppositis contradictorie sunt quare di deceptiones:& ita opiniones oppositae sunt:que contradictoriae repugnant. Sic igitur illi opinioni quae est, bonum est bonum: hoc est liberalitas est bonum. inopinio opponitur quae et Hiberalitas non est bonum: quae aequivalet illi nulla liberalitas est bonum: & no ea quae est iberalitas est malum: nam siue sit malum perhoe qae est aliquid aliud ii cst: ut quia odiosa: quia tu pis:& id genus siue per hoe qi non est id quod est: ut
quia non est utilis:quia non est honesta: & id genus:no pol illi opponi: quia viroq; modo opposita illi erunt
an finita. modo uni unum im opponitur: ut totiens diximus. Quo vero ad verba attinet: verba illa. Aliarii quidem nulla ponenda est: neq; quaecunq; esse quod non est opinantur: neq; quaecunq; non esse quod est. Infinitae. n.Hraeq; sunt: de quae esse opinantur: qi non
est:& quae non esse quod est non bene a Boetio ut mi videtur intelligi intur. Primo, quia vectu illud saliarii minuod graece est allon: no ad ora alias resertur: sed ad sys quae continent sub secundo oppositionis in
do, videlicet,ad id quod dicebatur, qua aliquid aliud
est quod non est ncc esse psit: Illi. n. opinioni quae est. liberalitas est bonum generati m. duo tria opponutu videsicet,& l. beralitas no cst bonum: & liberalitas est malum .secundae vero oppositionis dii aestant spes. Potest. n. libo litas dici maiiu vel quia esse intelligitur aliquid aliud u non est, ut odiosum ut turpe: & id genus tvel quia non esse id quod est: ut quia no est utilis: quia
noncst honesta S: is genus.Igitur verbum illud ad species secundae oppositionis retulit & no ad gna: v t Boetius voluit. Secundo videtur erras e Boetius: nam non
tres oppositiones illi Arist. secit: sint duas. Secunda tarimen subdiuisa in duas alias: & hoc Boctius non percepit. Tertio, quia verbum illud sopinanturi quod graece est doxas sin no est deponeter intelligendum: sed Passive. q. d. credunt. Non. n. potest constructio ad aliquid rcferri: ut intuli genti graeca verba patet. vlterius
verba illas sed in quibus cst fallacia Psiue deceptio. Boetius ad principiu deceptionis retulit. Est enim Ois d ceptionis principium a stimatio & negatio: veluti cu iussi bet generationis est ens & non ens: & in hoc recte Boetius intelligit. Haec quo ad transsationes ipsas.
Si igitur quod bona est. π est bona, crest non malum:
dis abera quidem post, alterum auteni per accidera. acci adit enim is i non mala esse in unoquos ea opinio magis vera, a s perse, et a se M. quidem π utra. Ea ibatur quae os,quonia non est bonu: quod bonum est . illius quae poset'fama est,illa autem quae est. quonia malus est eius os p accidis. mire metis erit ea opinio falsa, profecto
quae est negatio boni pa ea quae est contraris agirmatio.
Hactenus Arist.&generatim&speciatim solutis cunda qonem: nuc vult dictam somnem is are: ut mihi videt:&ssibus expositoribus placet. Ad huius primς ronis robur sumit quςdam ordine quoda: de primo sim mit unaquR; rem & esse iplam:& esse sui cotrari; negatione. verbi causa, liberalitas ct est bonu, & est no malum . Sumit secudo esse ipsam pse: Nesse negationEcci raris ac s. verbi causa liberalitas pse est bonu,&Per accus est no malumina accidit ipsi liberalitati non
terum quidem per se ut bonum. alterii vero per accus ut non malum: cuius roncm subscribit. l. accidit n. ipsi liberalitati non malum esse, hoc est se .Et littera d bet legi suspensive: ut vidcbitur. Qi m vero ad Verba c. - .
attinet: illud verbum saccidi ii quod graece est sim be- byke: non est intelligendii pro accidcnte proprie: quo solemus dicere album sulis accidere: sed pro lecundario atq; non principali: quo dicimus risibile accidere homini quia secundo loco competit. Sed occurro: Diali in nam videtur u, tam negatio contrari j quam assirmatio sui per se primo modo is it rei. m. n. liberalitas bonum per se primo mo,est no malum per se primo mo: igitur
non est alterum per se&alterum per accides. Boetius MLiis Misit. per verbum per se intelligit esse tale per naturam. quo dicimus liberalitatem est e bonum per naturam:& au ritiam malum no per nam:& per verbum per accris intelligit tale per natura. Sed haec opo no conuenis aliis. Tunc. n. corpus non esset album per se,& non nigrum
per accidens: na neutrum est per naturam: a. t 5. Arist.
primo Posteriorum ait. lignum esse album per se se n5 nigrum per accsis. 4 clius igitur dicere Arist. velle per Oniasti verbum pcr se esse tale imediate:&hoe modo lignum est album per sie: quia non mediante aliquo. est tu nonigrum pre accidens: quia mediante albedine. Sed
pi: cabis lignum non esse album per se: quia est tale me di te supersic te. Propterea intellige Arist. volui Te aliquid esse tale pcr se,hoc est per carentia medii cotraris.
tale aut pcr acosis propter a stirmatione contrar i. Sumit tertio P si sunt duae opiniones vcre ea t verior cst quae per se vera est. Similiter si dux Ilint salsae ea est v
rior quae per se falsa est. cuius rei causa est: quia ita de falso est censendii ut de vero. Et hoc vult habere q, ea opinio quaecst affirmatio sui est verior: ea aut salsior iest ii gatio siti verbi ca,hie est veriori liberalitas est bo ni : i illa liberalitas est non malum. Haec aut salsior,liberalitas non est bonum: uilla, liberalitas est malum. na semper vinias p se est magis talis veritate per ac s& salsitas per se simila magis talis falsitate per accsis. Inquit. Et est in unoquoq; ea opinio magis veratqus ins se sep pla si ea si est o accsis: ct falsa cst magis ea q est y se salsa u O q est per acciis falla,si iidem & vera. Idenrq; est iudiciu de vero&falso.Propterea cocludit id quod vult habere per hanc tertiam assumptione:& in ipsit. Ea igitur supple opinio q est: am non est bonu qis bonu est: illius quae per se est, videlices, nu est bonuopposta: supple salis est: ita hec bonii non est bonu. Opse falsi. Na oppositum pse vero: ct per se salsium Illa aut quae est qui malu est: est opposta salia: eius quae est per accus vera,videlica, illius.bonu in no malum r& sic patet tertia assumptio:& hic terminatui in graeco suspensio:& cocludit iis supponem v vult:& inquit:
quare magis erit ea opinio falsa: profecto quae est negatio boni videlicet ionum no est bonu:qua ea quae est contrarii assrmatio,videlicet, bonii est malu. Vn sylla litterae erit, magis salsium magis vero magis opponitur.
noso boni magis salsa est v assimatio mali ut ex dictis
patet. gitur nego boni magis opponitur asit mationi boni: i allirmatio mali. Aiaduersione dignu Ari. siun psse ex aplum de bono & malo loco olum talisi,sHaccepit ipsem ut sermo esset notior. Voluit in habere hac urem: ut unicuiq; assimationi fm opinionen sem-asi iratio contraxij.
63쪽
Palsus tamen Erra unumquodque is niaxime exstit, quieontrarum habet opinionem. contrariasi piidem circa HEplurimum differ .
Quid velit hie Aristo. sacere i non sitis patet nec ab expositoribus planetlahemus, videtur in Arist. remouere tacitam qonem. posset naq; quis dicere, si ninatioon, M. est maxima oppositio,contraria opinio est ne maximal videtur Gluere. ubi debes scire aliqua esse maxime oppositar quae no maxime disserunt taliqua cimaxime ais serre : quae non maxime opponuntur. verbi causa bonum&malum maxime diiserunt, quia se beodem genere maxime distant. non aut maxime opponuntur: quia non contradictoriae,sed contrariet oppo-
tur: quia persebpponuntur, & contradictoriae, non autem maxime differunt: quia ab nullo genere maxime distant . Ad oppositum: opinionςs contrariae maxime di si runt: non autem maxim opponuntur con tradictoriae autem maxime opponuntur: non in maxime diiserunt. Inquit, salsus in circa unumquodq; is maxima exilest , qui contrariam habet opinionem: cuius causam ait. Contraria si quidem circa idem genus maxime dii seruiat, de ita opiniones contrariae maxime distant in ratione disserentis: de non in ratione oppositionis. Contradictoriae autem distant maxime in ratione oppositionis: non aut in ratione disterentiae. Hse mihi viatitur de hoc tex.hi vero tu aliter senties laudo.
hunc. n. locum no alit rintelligo. BOetivero nimis verbi ς Aristo. addictus sensum non multum obseruat, caeteri graeci grammatici sunt potius. Si igitur tarum epinionum, altera contraria quidem est. . Plaguainem e lea contra is,q ae negauotus est perspicuum-- est profeci obiice truriam esse. Epiloetat vim rationis quasi sub forma hypothetica
hoc modo. Si igitur harum opinionum altera iiii contraria quidem est: quia non possunt ambae esse cotrariae: quia uni unum inicii contrarium .magis autem est
ea contraria illarum: quae est negationis: & no quae est contrarii Murmatio: ut probatum est profecto perspicuum est hanc im, videlicet, quae in negatio contra riam illi esse. Et ita illi liberalitas est bonum, haec contraria est. liberalitas non est bonum: & non illa, liberalitas est malu Haec est cocluso Ze sypogi mi vis. Quo vero ad verba attinet ucrbum illud contraria qKgraece est enantia,hic non ut in primo lib. simitur, sed pro opposita. sumpsit enim speciem pro genere.
At ea quae est s bonum est malam: composita est quando qui vi necesse est:forsitan opinari illudit uesse bota.
pro videra cantalo. --. 1, Boctis a vititur velle Arist. ponere taudam r5nem, quae talis est: ea duarum falsarum simplici veritas o posita est:quae est simplex & non quae est composita. At ais alio contrarij. verbi causa, bonum est matur non est simplex sed coposita. corin et n.illa, nu, non in bonum . quicqui Ln. est malum non est bonum:&non econtra .Potest .aliquod non esse bonum tu non est malum: vi heremita extra ei uitatem: ut Aueriaita
turas irmatio contra irino est simplici veritati oppo ali sita stasbium ipsus negatio, haec ratio Boetij. caus
idem quo ad rem ipsam bona est. non in litterie co natini in graeco littera inuenis aduersatiuet ni sic autem ipsium quod graeceinde:pro inseper aut ps alem gatur. in dici psitis Arist. remouet tacita dub di
nam dubitabit aliquis, si negatio sit tm opposita: qu
lis est assimatio contrarii: ut bonu est malit. Riidet de inquit. at ea quae estu, bonu est matu: qus est affirmatio contra ij:composita est. hoc est continens simplicem negationem:& ita quasi videtur illi simplici veritati paecidens opposita. non quidem ratione sui: sedrone simplicis negationis:quae in ipsa cstinet, te se videtur illi opposita per redureone:quatenus omne pera iis reducitur ad per scide O asiirmatio cotrarii contineat nmatione: probat&inquitiqii quide necesse est clitanopinati illud idem non esse bonum: Adstippio tu ingrῖco: quod qui deest malu .in plus. n. est non bonum umesu:&propterea astimatio contrarii dicitur
coposita de quas coplicans. adiecit iso, itan quia nω dum patet an plus sit non bonum: si sit ipsum malum.
hoc. n.no patet,nisi scias:an inter bona Se malum detur medium.Quo vero ad verba attinet verbu illudfeopositat graece est sim peplesmene: Boetius trastulit implicita: alij nnc xa: sed quocunq; modo sit: assrmatio contrari dicis esse composita: quia continet negationem. Vnde&Aristo.in postpraedicamentis ait contradictionem esse uniuersaliorem oppositionem, quia in omnibus alijs includitur haec quo ad verba.
Puterea πβ in quibusdam militersisse habere oportet,
etiam hic videbitur profecto bene esse dicium. Nim aut ubiisque aut nus 7 oppositio contradi bonis est. At quibus eorruis rumipsum nou inuenitur. Ea quidem de hisntfilsa, quae ipsi verae oppenitur:nam qui hominem non esse homine uris bitraturis fusis est. si igitur hae negationcisum contrariae, mi aliae contrariae erunt, quae oppones caerulictionissunt. Secundo arguit sic:si in aliquibus opinio salsa opi- ἀ-.nioni verae opponitur:quae est contradictionis siue negationis.in cibus de i hoc qd diximus de bono ita erit. At in aliquibus opinioni verae ea salsa opponitur, quae est contradictionis:& n5 quae est affirmatio contra ij. Igitur hie de in olbus ita erit. probat maiorem: Na haec est natura eo tradictionis:aut ut in nullis: aut ut in omnibiis in quibus inueniriar oppositio: inuenias. I ii enim vis dein o bus includitur ut dictu est. Minor vero patet in substant ijs A quantitatibus. In his. n. non est a Lsrmatio contrarii in his non sit cotrarium: a minuenit oppositio. Inquit. Preterea & sin quibus das resese habere oportet:& supple silla opposita verae sit ne satio, non a stirmatio contra iij et iam hic t&supplein Oibus videbitur prosecto bene esse dictu, ut negatio salsa sit posita verae affirmationi Se non affirmatio contrarii. Haec est maior cuius probationem astat. d. Nam aut ubi' aut nusa oppositio cotradictionis in. Dictu. n..in eius natura esse tale: ut aut in cibus aut in nullis in quibus aliae inueniuntur oppositiones: ipsa inuenias eii sit usu & in cibus inclusa. Deinde addit minorem quae estpositio antis&illius probatione com- . 'plicat,& inquit: At in quibus contrarium ipsum notnuenitur vehiti in substantiis&quantitatibus. ea quiddde his est salsa quae ipsi vere opponitur. Hoc est solum 'contradictio siue negatio Murmationi verae opponi iatui quod probat exemplo: at inquit. nam qui hominEnon esse holem arbitrat, falsus est, de per negationsi supple illi istimationi: quae est. homo est dromo opponitur. Deinde epilogat tota Gnem: de inquit. Si igitur hae negationes in quibusdam: silphie sunt contrariae. etiam aliae ct in cibus aliis contrariae erunt: quae con tradictiones oppositiones sunt. accipit hic contrari uindum
64쪽
dum dixi ucontrariae erunt pro opposito.HItur.αψε pro genere. Haec quo ad rationem atq; verborum expositionem. Animaduersione dignum illam disiuncti-uam oppositio contradictionis aut ubiq; aut nusqest: esse salsam de rigore logico: veluti illa etiam. Ois ho est albus: aut nullus h5 est albus. Distuctiva. n. seniper inter paries contradictionis disiugit ut diximus in.i.lib. Sed ad sensium Arist.vera est:quia illa est natura cotradictionis.Cinnuit Oppolitio utis in Oibus inclusa: oportet ut sit in Oibus in quibus oppositio reperitur: aut in nullis:& propterea sim sensum Arist.vera est. Praeterrasimili rationesese habent, non bonum non essianum:er botrum est bonum velari crum. non bonum es bonum: er bonum non est bonum. Illi itur opinioni uerae quae H non rei, quoniam non bonum Hl: qua nam est contrari. 'Non enim ea qua asseritiquoniam malam ebi. Me enim eris nona meum infimuluer et quam sis ut uerauere contraria t.est enim aliquid non bonum malum: quare' mal verae erunt ambae. Nec item ea quae asserit non bonum non esse malum es enim σψμ uera. er enim hae erit I mul uera. Restat igitur illi opinioni quae asserit non bonum non esse bonum re trariam eam se quae asserit non bonum esse bonum.est enim haesitIa. Quare ei quae asserit bonum e Diuin ea erit contraria: quae aseris bona non esse bo .m bonu Bonu est Non bonu Bonum non ebonu bonum est bonum est bonum.
Tertio arguit Aristo. per locum 1 comutata proportione hoc modo:vt.A.ac. a. hoc est ut opinio asserens
non bonu non esse bonum:'d est in angulo. Α.ad opi nione quae asserit bonu esse oonu quod est. B:sic. .ad D. hoc est opinio asseres non bonum esse bonum quod est.2.sic.C.ad.D.hoc est opinio asserens non bonu esse
bonum quod est αad opinionem quae asserit bonum non esse bonum quod est.n. Nam ambae primae suntvctae:& ambae secundaesunt susis, & ila maior est vera. Igitur ut primum ad teritum: ita undum ad quartuat ipsi .primo oppositum est ipsum. tertiiviri pro babitur.Hac cnim opponuntur. non bonum non est
honuni non bonum est bonum.Igitur secundum Sequarium opponuni,videlicet, nu est bonu. de bonunon in bonum.qae est intentii. De ratione tangit maiorem &inquit.Praeterea similimne sese habent. non bonii est bonui& bonu est bonii. veluti di illae. non bonum est bonum:& bonu non est bonum: nam ills sunt ambae Veraediae autem ambae salsae. haec est maiori quae Iicet in graeco non hoc ordine ponaturis nihil desciti defensus is eaedeinde tangit minore sub forma dubitationisin inquit.Illi igitur opinioni verae quae est n5 boni: qm non ia bonum: quaenam est contraria siue opposita Non enim ea quae asserit non bonum esse malui vel vi malum est. Haec.merit nonnunqua simul cum illa veraciit nunqua fit ut vera verec5trana sit. Quod
autem possit simul cu illa vera esset probat de inquit. Est enim aliquid no bonum malu ut auaritia: & ita haesimul stant.non bonum non est bonum: di non bonu est malu.na auaritia non est bonii mi & auaritia est malum: quae tit no bonum dicitur: 3c ita illi quae asserit, nobi num non esse bonia: non potesse opposita haec quae asserit non bonum esse malui cum stent simul sint': ambae verae. Hic solet sumi illa diu uuata maxima. veri tas nunqua veritati repugnat:de qua postea dicemus. Nec item ea quae asserit non bonu non esse malui, pr pter rationem eadem qua subditid. O.n.&ipsa vera.
etenim haec erit simul vera:est quide vera, quia hyp
centaurus:non bonum non est matur quia non es .est autem simul vera, quia tria ocentaurus non bonu&non est bonum:& non est malum:cum non sit:& cum nec ammatio contrarii nec negatio contrari j polsit
illi opinioni esse opposita: concludit: Restat igitur illi
opinioni quae asserit non bonum notae bonu: ea esse contraria:quae asserit non bonum esse bonii. negative enim de subiecto infinito opponitur astimatiua de eodem subiecto:cuius eausam subdit dicens. haec.n salia
est:& illi incompossibilis. haec est minor & illius probatio:tunc dat conclusione Ae inquit. inare ei quae asi rit bonum esse bonu :ea erit contraria,qus asserit bonsi non esse bonum:& haec est proposita cocluso. Et ait Boetius in commentationibus huius loci hune syllogismum esse caeteris validiore: quia est E proportione comutata:quae argumentum es scit pollentissimu. Mihi vero videtur syllis hunc esse dialecticu &non valere nisi in numeris per se.in caeteris aut EP accides. Pr pterea hic aut non valet:aut p accides habet vim: qua ratione si ut hic syllogimus non sit hic positus ut vallidus:sed ut indicaret hanc positionem de contrarietate
opinionu,etiam conuenire rationibus mathematicis.
Verum per piscium est nihil interes,ersi affirmatione
ipsam uniuerselim ponamus. Frit enim tunc uniuer alis nea ratio contraria opinioni :namque quae asserit omne quod est bonum bonum esse ea erit contraria,quae nullum benam num esse asserit, ea na φ opinio stis bonum bonum esse arbi
tratur si uniuersaliter sumatur re demeritilla quae aseruquodlibet bonum esse bo m. At baee nihil ab illa distret: quae asserit omne bonum esse bonum . similis est π de non
Dum Aristoteles disputauit de contrarietate opinio e G. num v iis est enuntiationibus indesnitis, ut illa. bonsi est bonum.&illa.bonum non est bonum. Propterea aliquis posset arbitrari quae ditat non esse intelligenda nisi delubcontrariis, quae sunt aut particulares aut i desinit x.Propterea docet nunc uti illis ad oppositi nem&cotraria 3e contradictoria. Contradictoriam quidem si altera usis altera particularis sumatur.hmmerunt c5tradictoriae.bonum quoddam est bonu, & nullum bonum est bonum. si indefinita assima tua partiaculariter & negativa vliter intelligaturi vel econtra indesialia negativa particulari rer & affirmativa vla su
matur.Cotraria vero si ambae ust semantumvi ce bo
num est bonum:& nullum bonsi est bonum:& propterea verbum illud enantia:ubiq; pro opposita sumpsit. Animaduersione dignum op licet indefinita possit accipi,de particulariter de uniuersaliter pro qualitate materiae, ut in materia coniingentiparti lariter. In mat ria inteni necessaria ustandefinita tamen negatiua ut
dicit Alexa sed magis vergit adulam n gatione. assi
65쪽
mativa vero ad particularem assirmatione:& propterea hae duae.bonum est bonum:& bonum non est bonum. vim habent contradictoriaru & n , contrariam: S hoc inquit. Verum perspicula est nihil interest ei & si a firmationem ipsam uniuersalem ponamus. erit enim supple tunc vlls negatio illi contraria:& dixit hoc, quia hactenus a firmatione particulariter & negatione uniuersiliter accepit:& ita ut contradictorias sumpsit. nue aut e docet illas sumi vi contrarias, & hoc exponit diticens: opinioni naq; quae asserit, oe quod est bonu bonum esse:ea erit corraria:quae nullum bonu omne bonum asterit:cuius causam inquit. Ea naq; opinio quae bonii: bonum esse arbitratur: si vinum at readem erit illi, quae asserit quicquid est bonum vel quodlibet bonum esse bonu. Ad haec nihil ab illa disseri : quae asserit omne bona esse bonii. Addit, similis est ratio & de non bono qa psit etia stimi ust in ita vult hactenus esse iii pias eiusmodi enuntiationes ut cotradictorias:quia indesinita allirmativa particulariter, negativa autem vis usus est.nunc aut docuit illas sumi vi contraria, si ambae uniueri aliter lumantur: haec quoad dubitationem.
Ex his colligi pol ea distininio qu diccs primo priorum ui particularium enuntiationii: quaedam est talisper naturam ut homo est albus: quia aliquis homo est albus ut scitha:& aliquis homo no est albus ut aethiops quaedam talis psit: ut aliquis homo est animal non. n. aliquis homo est aiat, quia aliquis homo est sal: & aliquis homo no est aiali sed quia ois homo est aiat. Similis ratio est de negatione . Amplius S uniuersalium: quaedam est uniuersalis per naturam:vt homo est aiaLlixe enim est uniuersalis siue addatur signu uniuersales ueno. quadani potest: ut omnis homo est albus: lixe uniuersalis est politione N non natura. Similis diuisioessici potest in modalibus. nam quaedam est politione possibilis, quaedam natura possibilis: & in caeteris illi . Verum de his in libro priorum abundius dicemus.
meres in opinione ira resfisi balet π dJrmationes
.sq; negariones quae sunt in uoce signa surit earum quae sunt in anim: patet G asymationi contrariam quidem esse eam legationem: quae uniuersiliis de equm existit: ut bulla, omone bonum est bonum rat oli homo si bonus, hane, nullum honum est Duum aut nullus homo o bonus. contradactoriae
vero oppositam: hanc. non omne bonum est bonum. uel non
omnis homo est bonas. Patet insuper feri non posse ut hereuera contraria sit siue opinio fine oratio, contraria si Mee circa opposta sint. Ipse autem uera Erea idem esse pollunt: nos autem contraria mal eidem inesse possint.
Hactenus soluit secundam quaestionem de contrarietate opinionum. Nunc ex solutione huius rediit ad solutione primae quaestionis. Fuit enim prima quaestio. Vtru ammationi magis opposita sit negatio an assi r-matio contrarii ut illi,bonum est bonu. sit magis io posita haec ionum non est bonum:vel illa,bonum est malum. Soluit nunc:& hae solutione secutis doca duo in solutione primae q5nis.quom primum est assirmationi esse oppositam negatione di non assimationem contrarii. Secundum est affirmationi verae esse opposita negatione veram vel assirmatione cotrarii vera per illam usim. vero nihil verorum oppositu esse pota Inquit. Qu3re si in opinione ita res sese habendo assitInationes atq; n gationes quae sunt in voce: signa sunt eam quae sunt laesa. Opinionesai.in ala sunt assirmationes vel nefationes. enuntiationes vero illata signa sint. Si inqua ita est in opinionibus quae sunt mentales enutiationes: patet & anrmationi contraria quide esse
eam negationem: tuae vlide code existit: quod exemplo indicat &inquit ivt hic,omne bonum est bonum: aut omnis homo est bonus.hanc. nulliam bonu est bonum : aut nullus homo est bonus. Et hoc si utamur indesinitis vrc contradictoriae vero oppositam hanc. noomne bonum est bonum:vel non omnis homo est bonus:& hoc si utamur indesinitis uniuersaliter & particulariter. Haec de primo. Deinde cocludit secundia m& inquit.Patet insuper sieri no poster ut verae vera contraria sit: siue opinio .hoc est liue in anima iit siue oratio, hoc est siue in voce siti accepit. n. verbum illud antiphasin pro oratione & no pro contradictione. Probatn sic,contraria sunt opposita: vera non sunt opposita: igitur vera non sunt contraria. De ratione tuit miniorem.d.cotrarip siquidem circa opposita sunt: & sup ple opposit haec est maior. Deinde tangit minorem& inquit. Ipsa autem vera circa idem esse possunt: & n5 opposita circa opposita. Addit re titione maioris dicens. non autem ut dictu est contraria inesse possunt eidem. Repete conclusione,videlicet, igitur vero nullum verum est contrarium: &sic patet solutio primae quaestionis:& coclusio libri. Theophrastus ut graeci narrant aduersus Aristotelem opinatur cotrarietatem esse maiore oppositione ipsa contradictione.Vtitur autem desinitione contrarietatis. nam dicitur ipsa crura rietas maxima distati a. distantia aut oppositio est quε-dam:igitur contrarietas ipsa erit maxima oppositio. Potest idem pro Theophrasto confirma i: nam contradictio potest saluari in minima oppositione 't in relativis. Igitur sui nati rano est maxima. Adrationem vero Aristo. soluit Theophrastus. non . incontrarietat Ead contradictione reducit: sed econtra potius: siquide ad maius semper ipsum minus reducas. Sed quicquid sit de positione Thetophrasti. Positio Aristotelis est verissima: nam omne minus coe ad magis commune: &omne per accidens ad per se reducitur. At demonstrauit Aristoteses cotrarietatem esse minus commvncm:
eum; oppositionem sere per accides ac compositam quo ad illud quod habet de contradictione: ideo ad rationem.Theophrasti dici potest contrarietate csse maximam disterentiam: non autem maximam oppositi nem .Confirmatio quoq; nulla est,quia & si contradictio potest saluari in minima oppositione retia ipsa potest caluari in maxima:& propterea per confirmationε ipsam nihil demitur ab opinione Aristotelis: unde &Aristoteles primo posterioriim describit cotradictionem esse oppositionem cuius per se non est medium inuenire.in caeteris vero medium per accidens non i uenitur: quatenus reducuntur ad contradictione, haee pro Aristotele dicerem. Maerunt hic iuniores utrum verum positi esse oppositum vero:& videtur ut sic. nahaec sunt contraria: nullum cotinuum est diuiti bile in infinitum:& omne cotinuum in dii isibile infinitum, ct tamen ambo stant vera. Primum enim verum est si cundum rationem ph cam. Secundum autem si rationem mathematicam. Secundo ex nihilo. nihil fit: est verum ratione phuso Ex nihilo autem aliquid sit ratione theologica est verum:& sunt contradictoria. Esculanus hic asserit verum vero non opponi tribus rationibus. Primo: quia aequationi intellectus nulla aequatio est opposita,verum autem ipsum aequatio est intellectus. Secudo:quia in relationi s non est contrarietas