장음표시 사용
461쪽
Christi hostes accurrere, atque ita sanati. Quid enim prodest curare corpus,animi pereunte. t Quare verba Dei audientes , ponam inimicitias inter semen tuum re semen eius, daemonem se . ... infensissimum nobis inimicum credamus. Et ut monebatur Iob M meminerimus belli, scilicet eum' -- daemone iam initi & per integram vitam continuandi. Sciamus Deum esse in Israel, ut non eamus: a. 'iad consulendum Beelzebulli ' nee credamus illi qui cum homicida laetit ab initio,& in veritatod non steterit,quia non est veritas in eo,decipere nos cogitat , cuius inuidia' cum mors introierit in orbem terrarum;nec cesset circuire t quaerens quem deuoret; nos perdere studet. Daemoniaca v rso ergo omnia detestemur & leuissimam etiam suspicionem commerci, cum tanto hoste abhorreamus: Apostolo ipso prohibente,nos fieri socios daemoniorum.
g Dico tertio vana omnia & seurrilia amuleta ad iocum efficta,etsi nullius sint energiae plerumque - - ' tamen ex vi imaginationis prosuisse feruntur. Que esse censemus, nisi dicamus ea Christianos non decere qui de quocumque etiam verbo otioso rationem sunt reddituri. Haec nullius esse essicientiae ex eo patet,quod neque a iratum,neque ex instituto amuletum praeparantis,ea apta sint aliquid operari. Seu enim ex ridiculo aliquo verbo , seu ex scommate in Charta scripto, seu ex segmentis unguium, pilis aut aliis quisquiliis quae primo occurrerunt panno aut charta inuolutis constent: certum est illis nullam ineue naturalem vim morborum curatricem. Neque ex instituto praeparantis, cum is amuletum huiusmodi ad risum M iocum tantum concinnasse putatur. Cum tamen aliquando talia profuisse doceat experientia: non aliunde prodiit effectus, quam ab his motibus qui in corpore excitantur ex vi imaginationis eius cui tale quidpiam fuit appensum. Is enim vel concepta ut plurimum spe,vel timore etiam aliquando, ab interna corporis alter tione quae alterutrum pathema sequitur,redire ad sanitatem potuit. Etenim ab spe dilatato corde,corporeque uniuerso,humores qui antea in parte aliqua incuneati detinebantur morbum fouentes, mox laxatis vasis cum liberius ab influente calido peruadantur, vel putredinis vitium perdunt, vel a partium continentium excitato sensu ibidem diutius stagnare non feruntur. A timore vero, cum vasa & partes singulae contraliantur,& a contractione singularum expultrix robustior reddaturi quod membrorum imbecillior antea visa minera ad focum non integre expellebat,sermentiun recursus febrilis relinquens,lunc fortior,in integrum se ab humore noxio extricando, a putredinis fomite se etiam persee S liberat. Atque ita diuturnas febres curatas non raro probatum est experimento. Tandem ut quae naturalium amuletorum sunt iura dc ad forum medicum magis pertinent explicemus. QDico quaria gemmas plurimas reperiri, metalla, plantas, aut plantarum partes, animalia quae . dam,& animalium partes; quae corpora quibus appenduntur, aut alligantur euidenter alterent: quorum licitus est usux: non tamen quaecumque de naturalibus amuletis feruntur aut scribuntur, habenda sunt pro veris.
Conclusio haec plures habet partes:quae sigillatim confirmandae sunt. Prima pars plurima in rerum natura dari Armat, quae collo aut alteri corporis parti suspensa
corpus nostrum alterare valeant.
Quod non efficacius potest quam poe inductionem confirmari. Probatum enim est saepe, cadis, Lib. r. Ulthalides non soldm genu & pedi admotas,sed etiam in pera gestatas mictum sanguinis prouocasse: Vt variis exemplis comprobat schencxius. i Lib. s. d. Apud Theophrastum , Thelyphonum quadrupedes quastuque eadem die enecat,si gentralibus solium vel radicula imponatur. Thymelea boum vicere vermicoso laborantium collo suspensah L . .ev. vermes enecat,eademque ex Dioscoride ventri mulieris imposita partum extinguit. Lia i , . . Villia sunt potius quam noxia proscramus, ex Darignana 3 nemoralis bufo per m dium ventrem in longum sectus,& lumbis impositus ac alligatus, ascitem Curat; aquam per vias
Apud Galenum paeonia radix eollo suspensa morbum comitialem curat: quod Mnos in I ctante puella sumus experti. Vbi etiam refert idem Pergamenus, si lino marinae purpurae sanguine insecto, te quo vipera sit praefocata, collum paristhimiis laborantis obuinciatur, urari. l periculum se secisse ait, Iaspidem virdem sine Nicliepsi Regis sculptura stomal Haum seu ventris os adiuuare. Quo loco praeterea memorat,lapidem Ophitem suspensum morsisi 'a vipera prodesse. Nec non hieracitem& indicum, profluentem ex haemorrhoidibus sanguinem isistere. Ad quod armilla ex corneolis brachio alligat ut carne attingat valere plurimu,experructi l
462쪽
An in morbis liceat uti perlaptis. 4Ι
ut ex Moavde ' Iaspis Indicus ad omnem sanguinis fluxum reprimendum valet , si parti a qi fuit sanguis proximὸ alligetur. Nereus album lupi apud eumdem Galenum, ventri ut ilia attingat alligatum dolores eo licos scinit, ve umbilici infamis frustrum annulo sic inelusum,H oarnem attingae, ex Tralliani' authotitat de recentiorum experimento. Coruinus item lapis in comi piscis capite iuuentus,si palpitante piscernense mala,&crescente luna extrinus brachio finistro alligetur, ex Camillo Leonaido eidem ea perientia Haeme, colicosaruciatus demulcet. Nephtitieus lapis u cuidam Smatagdi aemulus εο ex albo virescens, ad curandos do praecauendo dolores hepatis, ardorem leuam mitigandum, Menulas de calculum expellendum mirum in modum prodest. Resert idem Monaides ' ex noua Hispania lapidem quemdam aduehi nigrum, lenem, grauem,S figure oualis qui sub umbilino alligatus tui cationes ab utero reprimat. Quod etiam praestate solei Aetites qui ex Dioseoride y braehio sinistro alligatus, vel ut probauimus ad umbilicum suspensuia botrum praeeauet; contra coxae alligatus, partum accelerat.
Apod seribonium Largum hyaenae corij partieula primo inelusa de brachio sinistro suspensi,hy.
drophobiae amuletum est. Et apud Trallianum ' aranea ad quotidiram brachio sinistro alligatur. Vt ex Dioseotido h vetanis in dypsaei rapitulis iuuentus collo supenditur ad quartanas. Et a nonnullis folia sambuci, sed
ad imitationem digitorum trianus propius edicta οι usa, lis ad tertianae curatumem admouentur. Quod remedium habuit in nonnullis effectum saepius nullum: de illa particularis folictum formae obseruatio,vanitatis de superstitionis suspecta eae . Tandem ex Plinici suceinum non solum infantibus pro amuleto collo alligatis sed ex Callistra. to urinae etiam dissicultatibus potum alligat utrique prodest. iNeque interim praetereundum est, ad pestis proautionem, placen ms quumtalem ex utroque aris senteo,de gammi tragacanti mucagine e matam:aut busonem siccam crassiuscul E puliferatum, tenni sitieeo panno cum tantillo Misipi, inuolutam: nec non hydrargyrum canna conolusiam si collo suspendantur ut cordis regionem attingant,plurimum valere.multorum recentiorum experimetuo
Atque hos ultimum magnam habere vim ad colici doloris curationem Se praecautionem expetis tum habeo. Vetlim ad quid eam multa conserimus. Plura legantur apud Gallianum 4 Dioscoriisdem Plinium Marcellum Empiricum a At idum de villanouai Ferneliam atque alios recenatiores varios.
Seeunda ultimae nostrae conelii Sotus par naturalibus his remediis uti citra tamen omnem vanam obsituantiam licere asserebar. Quod probatur primo excan.vli. 26: q. vltivbi daemonium sustinenti licet petras vel herbas habete fine ineantatione tamen.
Non quδd ab his daemonis speretur directa expulsio: sed quὁd pethaea, assectus orti ab humotum
motu , daemone intra corpus concitato,aliquando conquiescant. Secundo eonfirmatur,quδd eum Mn. nec mirum. s. ad haec q. s. ligaturae execrabilium remediorum quae ars medicorum condemnar,reprobentur eorum usus perinitti colligatur,quae ars medi-
Galenus autem cui eaereti melioris notae mediet assentiuntur,substantia est inquit Rine suspenditur non voces barbarae.ut quidam lacere praestigiatorum assolem;quando oc alias expertus sum substantias quae in aliis affectibus fimiliter operarentur. l d fi ean. admoueant eadem a 6.q.' dicat ut ex D. Augustino herbarum ligaruris laqueos esse, l& insidias antiqui hostis intelligendus est Beatus August.de his quae superstitionem aliquam adiim-ctam habent.quam a daemone suggestam existimandum est,ut in se remedii gloriam expresse aut ta-
ei theonivitat,quam D. o. M. bonorum omnium soli authoti debemus. Probatur demum feeunda haec eonclusionis pars, quδd his ad curationem praecautioMinque morborum uti liceat quae ex vi sibi innata fit a Deo illis concessa, hute aut illi morbo mederi sunt nata sed quae tu naturalium amulatorum censu reponimus ex vi I natura sibi indita rhuic aut illi morbo medeti sunt nata. Ergo fle illis ad morborum medelam vii licebit. Ea vero talem habere natura vim id doeet quod nullo alio addito quod vel ex se vel ut signum operetur,tales effectus ab huiusmodi appensis aut alligatis sequi expetientia probetur: re eum pro ratione his uti petiammatis iterat, nihil nos morabimr Caracallae apudSpartianum interdictum,quo eos condemnare statuit qui contra tertianas te quartanas febres perlapta gestarent: eo enim forsan impulsus,quδd tertiana laborans admotis periammatis non fuerit euratus, atque huic
463쪽
udo remediorum generi infansus,oninem eius usum proseribere destinauit.
i c., ..... CRx lus nonus Rex Christianissimus apud Paraeum, edm probasset lapidem heroattieum sibi
oblatum ut cereum aduersus venena antidotum;nihil profuisse furi cuidam domestico, molli desti. nato,cai sis permittente) fuerat a pharmacopola exhibitum hydrargyrum dc sublimatum, in ignem mitti iussit, lieEt non careat is lapis magna vi,ad malignitatem intra nos a putredinis ex rellentia eon ceptam emendandam,ad classos humores attenuandos, spiritus, erassarum exhalationum impuricate liberandos, εο excretionem per ambitum corporis tam insensibilem quam sensibilem pi utan
Demum quod in tertia conclusionis parte dicitur,non omnia quae naimalibus amuletis tribuuntur habenda esse pro veris non minoris est veritatis qulim caetera. Ea enim intoleratula mendaciorum impunitas, i cuique quae libuerit fingere eoneedatur: in s rimorum tanta est credulitas,ut quod a quocumque sariptum legerint, indubitatae vetitatis sibi esse persuadeant. α 1α, - Neque tamen omnia improbanda,ut nullius essieaciae: quo inclinare videtur Sanctorius minb, i. -lsibi persuadens,quae exterius admouentur nihil apparenter in cutem agentia , posse in imo corpotis quidquam operari.
Quare ut quae vel δ peri aptis inesse possunt, ab illis quae salid eisdem tribuuntur distinguamus i. scire prim lim oportet,nullum inueniri amuletum quod per se ex naturali vi aduersus daemones quidis. ν - ν ε4quam possit. Cum enim daemones substantiae sint utilitates ex D Thoma, o neque ex eodem ' ullo: subdantur actioni coelestium corporum;multo miniit subdentur adtiuitati aliorum corporum l- , is ... .ilmbecilliorum in agendo:nisi ex diuina constitutione,aut eccIesiastica benedictione, ad altioris eff-ll elemiae gradum eleuentur. I Qv Id cum suboleret Theophrastus Etesius absurda illa putentui faitI quae alligat veneficio aduersantia vocitantur, dc tum acirporibus tum domibus unicε opitulati creduntur.
Praeterea nihil sperandum est a naturalibus amuletis,quod a eorporum alteratione sit independes, Ut gratiam principum conciliate. diuitem aut doctum facete,atque his fimilia. l Tandem quod probabilitet ab aliquo agente naturali fieri posse censemus non ante nos id euiuia quam amuleti operi consequi posse eredendum est quim quod probatae fidei authotibus aecepimus,experimento commiserimus.
Experimentum autem non semel aut bis fieri lassiciet,ve ineuitabilem speremus essectam: sed Ga- standum est,qui si ex medietna aliqua finquiti videtis. purgatos sex vel septem homi l ne dicere certὶ non potetis quod omnes posthae homines ex necessitate purgabu r. Tum alibi. in re si quis post me aequh studiosus de veritatis vehemens amator extiterit, ne temπό nec subitos bis teruε usus experiusque fit,serat sententiam. Contingie enim ut in indiuidual vel symptomatum affectum eo omitantium syndrome , vel aegrotantis temperie,vel ambientis eoastitutione, aliquid infit quod saeptus probatum experimemium seustretur. Atque ides fi contra aliquando quod alij sunt experti nobis primδ experimetum facientibus iuxta spem non cesserit,ex eo quod vel minorem dosim remedij usurpaudiimus, vel intempestiue usi simus: minimε desperandum est posse nos alias speratum effectum consequi. Sed demam antequam finiamus,ad eomplementum huius tractationis duo sunt explicanda:qu rum primum est unde nobis amuletorum naturalium vis innotuerit;alterum ino qua ratione eadem
Ae quidem quod ad primum spectat,eertum est talium remediorum vires rationis indagine non potuisse detegit:sed vel casa,vel pet reuelationem innotuisse. Casu multas medieamentorum facultates fuisse detectas, praeterquam frequenti probatur experi, tu Ma praete a docuit Galenus cum multa ex casu obseruata memorat. Neo non eum ε easum ,---lgenus experimenti esse ait,& quando facultates a proprietate labstantiae manantes,sola experienti cognosci docet. , I sis. Ab angelis verδ tum bonis tum malis plurima didicisse colligimus,partim ex I obia, ' partim ex 'Lἰ a mura oris aisi alis inuentio omnis est. Sod peculiati exemplo consista. - ἴlfirmae,' reserens cuiusdam militantis in praetorio matrem vidisse in quiete ut radicem sylvestris rota quam cynorrhodon vocant,mittet et solio bibendam: isque accidisse,ut milite a morsu cranis inei. piente aquas expauescere, perueniente epistola orantis ut pareret religioni, set uatum est ex i se νω. 13. eos rato epostea quemque auxilium simile tentasse. 'Neque enim ab usu remediorum naturalium quae sotian primδ daemon ut quempiam ad se allicindoeuit, abstinendum est. modis ea sint mete naturalia neque illis superstulosum aliquid sit adluctum,
464쪽
An in morbis liceat uti perlaptis. 6Ι9
ω saltem in ama exercito firmiter proposuerimus, nolle nos ullius remedij gratia daemoni debere. Tandem quod ad postremum huius conclusionis pertinet, quomodo exterius admota Corporii que appensa viscera intimaque membrorum alterent. Sciendum est, mixta omnia quae cx multi- plici elementorum eoitione constant,heterogenea omnia esse,eamque habere partium substantiae Varietatem,ut cum terrestri portione a qua soliditas corporum prodit, & humida aquea vel pinguit totam mixti compagem uniente alia sit spirituosa & tenuis,quae plus aut minus, nec non in longiust aut breuius tempus ex singulis mixtis extralat pro maiore sui de copia & tenuitate ; maiore aut mi- nore totius mixti raritate aut densitate,& persectiore aut imperfectiore cohaesione partium here- rogenearum eiusdem. Quae praeterea maioris minorisve est activitatis, tum pro varia activarum qualitatum sibi insitarum combinatione Sc intensione,tum pro substantiae exta alantis modo multifariam euariante, tum pro maiore aut minore cum his aut illis membris sympathia dc antipathia mixtim ab utroque aut ex alterutro praedictorum sonte nascente. Ex aeoli ia ergo &affluxu spirituosae huiusmodi mixtorum substantiae,appensorum omnis a riuitas prodit.Cuius licet tam effluuii quὶm propagationis modum,nec specialis activitatis certum M immediatum principium definire valeamus: eius tamen essectus aduerrimus.
Emuxus lauiusmodi petiaptorum Galeno probatos constat rationabile itaque erit inquit in aut partes quaspiam a radice defluentes,ac deinde per inspirationem attractis, aftectos istos locos curare:aut aerem a radice assiduὸ mutari εc alterari. Sed quis euidenter hanc ανοῶρό- non aduertit in odoratis omnibus,ὶ quibuq quod exhalat i nue caeteros sensus praeter olfactum fugiens,unicum odoratum ferit. Ita omnia penε exterius admota,per propriae substantiae quoddam effuuium se in intima corpo. risinsinuantia,colpus nostrum alterant. Atque ita ut emplastris etiam 8c Iinimentis variis abdomini admotis aluum ad excretionem citemus,imis le purgationem etiam promoueamus. At quid pluribus opus est ad huius effluuij confirmationem, nonne plurimorum medicament rum vis, cephalicorumque prauertim, cordialium& diaphoreticorum quae peros assumuntur, visa congenere effluuio prodit. Ea tamen est assumptotum de suspensoriam diuersitas: qudd assiampla , calore nostro attenuata, eoIumque heterogeneitate soluta operentur;suspensa vero sponte ex se effundant quod per cutis p.ros in corporis varias partes citra resistentiam insinuatum, admirandos illos ibi ploducat essctus,ubi vel sibi repugnante, inuenit qualitates,aut substantiae modum se remorantem, aut cong nerem substantiam,cui confusum, eidem sua societate potentius operari tribuati Ex quibus primδ insertur naturalia amuleta non esse perpetua,sed senio eorum ficultates imminui talia tamen alii, in longius aut breuius tempus durare, prout eorumdem substantia carie aut alio quouis modo, terius aut tardius corrumpitur. P rerea hinc etiam constat plurimorum vires vel ex nimia attenuatione emuentis substantiae, Vel ex suppressione essiuxu incrias reddi.Ita magnes si allio aut nicotia perfricetur,viscida illius bituminosa exhalatione nimium attenata,fertum non trahit. Et contra si oleo aut pingui aliquo liquore illiniarurisuppressae dem exhalatione ob pororumextimae supelficiei in arctum,cessat illud ipsum praestare. lx ti, ιμ
466쪽
PRIMA PARTE THEORICA CONTINENTUR.
Ethodus doctrinae triplex. sol. 1. Diuisio totius petis. Di. a Medicina unde dicta, ibid. Medicinae antiquit M. Ibid. Chilon Centa arus Chirurgiae anyiquus auto a quibus genitus. Eritidemque coalut& sectat ires eeleberii mi. Ibid.
Apollo de Eseuupius, pro iste & aere med.eina di; habiti. ' ibid. Medicatri , de mytopoliam, quid. &q iomodo distingua
i Medicorum principam tempori. Eorum conditio apud antiquos nunquam abiecta. ib:d. ibid. Medicti a vitie deseripia. propoε definita. ibid. Habitus seientifici M attifitiali. animaduersiones. ibid. Medieina quomodo seientia qu.iis. sol. 4. Medicina qaomodo arx & in quibu hae riniecturalis. ibid.QLot modis dieatur scientit practi ea ψ-l Geeu a tua. s. s. Medicina sub diuerso resoecta est Otacti. x & specula tua. Scientialia habitus medi eiciae nos ad alia facilitat quam ha-
bitus artis. ibid. Medicus Physieus. Ac elinteut . de quibus intelligat ut ibid.l indicina substetnatui phvsseae. ibid.l obieehum seientifieum quid. v onotuplex. sol. 6. Medicinae obiectam materille armile. ibid. Aristotelis opinio reiecta . eite, obiectum medietnae. ibid. Medicinae obiectum totale seu fidaequatum, quod ibid. Medicinae partes a Galeno. sol. r. eiusdemque diuisio a recentibus autoribus. ibid. Mia rum secta,qui 3.3e quotvoler,neeeiritia sita ibid. Empirica lem,quae. Eidem similitiis experientia quid unde. ibid. Remediorum inuentio,quot uplex. ibid. Dogmattea secta, quae. Eiusde doctrinaegeneralia praeeepra.ib
illius,atque Empituae lectae inuentores,lcctatores. ω instauratores. f.,l. 8.
Indieatio .quid , Gileno 3e al.is. Vnde sumpta. ibid. Analogismus,quid. Eiusdem ab Empirico differentia. ibid. Themisen Iaodieeiu ectat methodicae spurius aut bor. Eiusdem sectator εe propagator Thessalus Gillianus. absurda artis medicae breuis theoremata pollicitans. ibid. Quorum inania praecepta,&vnde otia. sol 8. & s. Agathinus tacedaemonius sectae medicinae Epicymhet eae in
Paraeellus haeretieus,magicae potid quam medicat sectae excogitat . Nouorum inedicinae principio tu somniator ib. Aeademiatum institutu optimu pio educatione iuuenum..ib. Chymia phirmaeiae ministra .veraeque medicinae famula. ib. Paraeelsia ignorantiae 4e nequitiae Luteix. ibid. Medieis tytonibus,quae dotes,citra doctrinam animi de corporismecessariae. sol s. &io. Medieatum studiorum ordo. Quinam habitu scienti fiet illis conueniant. male eorumdem tyrocinium. fol. I.. Medicinae studium uniuersale , quot annorum spatio peragendum. Quid eadem,nen lenione sola, sed Dequentata inspectione docear. ibid. Medicum qualem esse oporteat. Cum utilioribus eiusdem propensionibus animi. ibid. Medicus, quibus potissimum doctrinae partibus mentem illustret. ibid. Medi ei apparatus. In primo aegrotantis additu. ibid. Eius ad motbosum de adstantea locutionis materia. sol. tr. Medici prudentia in prognosi faetenda. Eiusdem in dubio perieulosoque affectu maturum iudicium. ibid. Medicorum concilium . qua methodo instituendum. In rein medi tune inuenti exequutione quale examen. Quaenam
467쪽
sibi in colloquiis tuis piλ cauenda occulatu i OL i t. Qui civirtutis apud egenos, peregriuus de alios aegros exercere ex Hysociate valeant.
MEdicinae scientia, quomodo practica 3e speculativa
dicatur. Duos habitus inde qua ratione distini hos continet t. fol. t 3.
corporis humani eonsideratio, euius ordinis in medica scientia. ibid. lNatura , quot modis sumpta. Quid apud metaphysicos & lphysicos intelligatur. sol. . lNatura a medicis communique voce accepta, quid ,& quo
Natura via iuersalis quid. ibid. Eiuuemque denominationes ' plurimae. ibid. Natura particularas, quid. x quotuplex. Quomodo eademi dicatur torma , facultas, cu propensio naturali . sol. 1 F. Temperamentum pro forma corpotis sumptum a Galeno, na-l uia pro temperamento accepta ab Hypocrate & Galeno. l. is . de r6.abe dem, piscalido innato. Ab aliis prol genitalibus mulierum. sol. ic. Naturae appestationes variae. Eius pro frequentiori significatu Acri quamplurima exposita, qua latione exsecata conspi- definitio. ibid. I eiantur, exemplo lignorum montanorum, ec carnium Natura corporis humani quomodo desinita. ibid. aerino,ut no expositatum. GL 11. Εἰς entorum re principiorum acceptio communis, de con- Aeris tempetati crediti . rationes qu rundam. quorum hiso apud Aristotelem. Horumque definitio apnd eun i inanibus propositionibus rei pondetur. fol. 2 a. St2 s. dem. ibid. Aer, omnium elementorum humidissimum,eiusque defi- Elementa vari ε definita ab .Aristotele. Ipsorum dissetentia, i nitio. ibid.l quomodo definiat Salenus. ibid. l Aet ex contactu aqui tedditur frigidus non humidiis ex Ari- Elementi propria definitio, quaenam, illius essentiam eon
Hypocratis loca dilacilis explanatio, ad doctrinam quatuor elementorum, ignisque prasertim confirmandam. ibid. Elementarius ignis l.miliati nostro analogum nomen scilicet Tru aslumit. ibid. Elementorum qualitates quatuor, cur primae appellaIx.qu modo ipsarum aliae activae, & aliae passiuae dieantur. f. L . Caloris unde humiditas,& siceitas stigoris. ibid. Elementorum pranις facultates activet omnes, S liquando passiuς dicuntur. Calor & scisus primarum qualitatum actius inagis, & maxime calor. quare illas languidilsimas hypocrates appellet. ibid. Temperamenti particularis tota ratio pet saporem exprimitur. ibid. Elementorum primariae qualitates, qua ratione in intenso. dc in remisto gradu existant. ibid. Elementa, quo contrarietatas ordine, unam activam & alteram passivam qualitatem sibi connotatam ineompositione admittant. ibid. Elementum quodlibet in mixto tres obtinet qualitates, quς-n m sit tertia illa qualitas, di quomodo existat, circa e radem obiectiones, & solutio. Bl. ai. Elementa , nullas qualitates secundas pretier primas assignatas sibi vendieant. In hane sententiam obiectiones, &λ- lutio. ibid. Elementum ignit, quid: obiectiones circa definitionem , at solutio. fol. 2I.&22. Aeeis qualitates diuerse a plurimis excogitatς contra comia mutiem Aristotelis sementiam, quod a quibuidam se eusci edatur. & ab aliis temperatus. ibid. stituant, quomodo ab internis principis naturalibus distinguantur. ibid.
Natura elementi dilue idia Galeno exposita, quid in eodem minimum dicatur. Eiusdem elatissima ex Avicenna definitio. I. II. Elemento solo eorpus humanum non constate probat Hypocratev. ibid. Paracelsi vana opinio, Strobatio circa tria Omnium corpOrum principia et qui merito, dari quatuor elementa declarans alibi, palynodiam canit. validitque argumentis allia unde expugnatur. ibid. I Elementa plura quatuor nobis occulta dari,probat Pleus Ili. tandulae Comes. l. I 8. Elemetariam tetram, duplieem iuueniri opinat ut Irotes Pythagoreus. ibid
Phaenomena per vastam aethera vagati excogitauit Thieon Erahe. ibid. Elementum ignem sub lunae concavo . nullum praeter nostrusamiliarem esse philosophatui Cardanus. ibid. Elementa quatuor omnium veluti rerum primordia constitui probatur. ibidElementum ignis est sub eoneauo lunae. noster ignis visibilis
elementi ignei essentiam non participat. fol. 12. Plometheus pro igne caelesti, mixtorum generationi concurrere fingitur. ibid. l Aristotelis textus interpretatio, quo ipse aetem pro igne
stotele. cuius obscuri textus fit explanatio. ibidHumidi, & madidi distinctio. ibid Aer mini ne calidus ei se, probatur contra Aristotelem, experientia solis, & quarumdam mundi partium varie di-ltemperatarum. ibid. Astas sub aequatote eur breuior. ut in ardente syllo longior.
ibid. Aer sigidus esse a natur ostenditur, propriab illius regio
et iii me ilia regione Rigidus, non per antipe istasm. ibid. Aeri summe luimido remissum seigus melius copulatur quameator Eiusque stigoris summa utilitas. ibid. Aereae lubitan:iae spititus in uiuente calidissimi, & plurima eiulde substantiae medicamenta calida,cur dicantur. f. a . Aere aperto, cur frigus acrius quam nubilo. ibid. Autota cur frigidior vespera. ibid. Aqua frigida est in summo, quomodo definiatur, ia eandem factae obiectiones . soluuntur. - ibid. Aqua humida in lummo, qua ratione dieatur a Galeno. ibid. Aquae frigiditas unde maior quam aut ea, si ipsi acetum permisceatur. t ibid.
Aquae concretio in gelu, unde. ibid. Terra elementum maxime impurum . siceum in summo frigidum in remit so quomodo deliniatur. ibid. Terrasi igida in summo a quibusdam probatur. quorum o i lectiones facile soluuntur. l. 1s. Raritas de densitas non sunt de essentia elementorum terra in
i mineris profundioribus semper calida. ibid. Elemen
468쪽
Elei et totum qualitates acrion inaraoi is ciuiciem . tam uti
inhaerentes quim mixtis communieatae sunt eiuldem spe- Ciei.
Elementa symboli laetitiis quam P0mbola conuertuntur inter se. Elementorum facultates praenominarae,in homine, de bellu istam eiusdem speeiei. ibid. Elementorum qualitates nominis eiusdem . pro diuetsitate . subiecti,distingui speeie probant nonnulli. Ibul. t Elementarias praedictas MuItates.specie differre non rationet mixti,sed tantum corporis simplicis . quorum argumenta ad hane opinionem & ante dictam superandam,contrariis rationibus soluuntur. fol. 6Qualitatis intensio.quid diearer. ibid.
Elementaliae qualitates non a sormis elementorum emanant, sed illas veluti necessatin dispositiones in materi praecedunt. ibid. Elementorum primae qualitates, nullomodo sunt Dimae ip-sbium substantiale .contra nonnullos. ibid. Elementis qualitates aliae inexistentes, nullam emitatem lubstantialem in illis obtinenr,aduellus aliquos. sel. 27. Elementorum sormas distingui essentialiter a suis qualitatibus, probatut ex Hyppocrate 5e G leno. in aduersarios, conrratium de eorumdem opinionibus sibi conformibus arbitrantes. ibid. Elementa , cur dicamur prima principia materialia mixto -
l Mixtionis speetes tres a chrisippo enumeram ut ibid.ι Mixtio percaa elate definitur apud Aristotelem, & obscurei apud Scaligetum. ibid.
Mixtionem vetam, non ex uno sed ex pluribus elementis constare oportet,contra Conimbricenses. ibid. Mixtioni substantiali, omnia simul elementa .ecurrere non semper necessarium,ut agnis. ibid.
Miscibilia, eut faeile diuisibilia de mutuo sint passibilia ad
Complendam unionem. ibid.l Misceri quaecumque apta sunt, eandem materiam primam debent habete. sol. a8. Compositioni medicamentorum, ent aliqua saeile misceantur, alia vero nunquam. ibid. Mixtionis modus qualis sit, miseibiliam unio quid dicatur. ibidem Mixtorum heterogeneitas unde. Illius eone ius triplex .qua rati ne eorum interitus fiat ibid. Mixtum,obtinere tantum refractas qualitates elmentorum probatur.eontra Stoicos. fol. 29. Mixto,nullae substantiales formae elementorum inhaerent actu contra Auleetinam Ee Fernelium. ibid. Mixtio,& generatio in quo conueniant,& distinguantur. ib. Reactio in uniuersum qu:d. & quotoplex. sol. 19. de 3 P.
Reactionis priuatiuae dicte definitio. sol scii Reactionis priuatiuae probatio. quid reactio positiua,eamque non dati obiieiunt nonnulli. ibid. Resstentiae vis maloi 8e minor, , diuersis substantiae modis diuuatunexemplo sensibili concretorum,& tenuium dic crepantium inter se. ibid. Reactionem positium dati, εἰ stequentet inueniri probatur. ibid. Reactionis positiuae existentiam. Argumenta dubie asserentia quae exponantur , quaenam ex parte reiiciantur. 1 ol. 3I.
Resistentia;activitas. intensio, ae temissio Atmaliter inter sedistinguntur definitione propria. ibid.
Re ponem positinam negantiam opiniones soluuntur. f. 32. Antiperistasis ex communi ertoneaque lententia i quid dic t tu . fol. h. Nonnulli effectus ipsam veluti causam quodammodo indicante . ial. I. Contraria positivi non producuntur a contrario, sicut qu litas seipsam intendere non valet. ιbul. Intentio qualitatis quomodo fiat. cui lumen reflexum intendatur. 1bid . Antiperistasis nullas speetes imaginarias activas denomina. las consequitur.propter viam non necessarium. ibid. Aeris messia regio, cur stigidiot aestate quam hyeme contra bonam opinionem citcumobustentiae. ibid. Anti peristasis vera,duplex Cuius experientiae enun elatae ex. plicantur videlicet cur flamma hyeme densior; thermales aquae intensius serueant. fol. 34. Exhalationes ealidae intra nubes aeeendantur. Cur animan tium corpora hyeme,& ad septentrione iobustiora, phiala aqua plena soli exposita frigidior quὶm antea ; & aurora figidiot nocte exiliat. Ad qua aecedit aliqualiter intenso caloris febricitantis.aut iuspensi vindicati a morte. ibid. Aqua igni asperis,cur illum reddat actiorem. Contra rati nem verae antiperistaseos. ibid.
TEmperamenti doctrina,cur sequatur tractatam de ele.
mentis. Eius denomnationes variae. fol.
Crasis quid proprie signifieet. ibid.
Temperamenti essentia a pluribus perperam excogitata,quo rum alii formam esse substantialem mixtorum aut partium similiarium dixetunt:quibus contrarium est ostensum.& iis quadant enus adhaerens Galenus ab iniuria vindicat ut L,6 Nonnulli quandam dispositionem accidentalem seu qualita tem simplicem,aut singularem & compositam simul. varie ploductam existimauere, quibus etiam assertio negativa sit. Caeteri harmoniam, concentum esse pri ne ipum qualitatum scripserunt: quorum rationes non valere declaratur. ibid. Temperamenti propria definitio: quid in hae Galenus cum suis sectatoribus familiue eunctis substantiae modis comprehendat. ibid. Temperamento non conueniens relatio. ibid. Temperamentum aqueum,terreum 6c simile .in medῖcimentis. Eiusdem pro eonsimilibus strictius significatum , quid
Temperamentum noli ibi apte definitur apud Galenum, Quare. Dequo nonnulla essentialia apud eundem passim inue niri plobatur. Eiusdemque attributa quaedam declarari rur. ibid. Temperamentum tota bstantia dictum ab eodem.quid. ib. Substantiae modus quid,&qualis dieatur. Cum disterentiis quibusdam. Aliquot eiusdem aittibuta. ibid. Temperamentorum uniuersalis diuiso,unde. Eiusdem prima differentia qualis sit. ibid. Elementariatum qualitatum in mixtis restactarum habitus bifariam eonsideratus. ibid. Temperamentum absolutum,quid & quot uplex. ibid. Temperamentum respectivum,quid dicatur. ibid. Temperamentum homogeneodes,quid, de quoruplex, seutheterogeneodes,quomodo definitum. Temperamentum aequale homogeneodes duplex. Eius alie definitio. ibid. Temperamentum ad pondus,quid:& quotuplex Sicut ad iustitiam temperatum,quomodo definitum scit. 3 S.
469쪽
Tempetametui iti qualis homogene is diuisio, in simplex& compositum , quorum disterentiae , & definitiones traduntur. ibid. Temperamenti heterogeneodis productio. Eiusdemque duplex consideratio. ibid. Temperamenti heterogenei iuxta binam animaduersionem diuisio,in aequale,& inaequale,cum diagnosi ipsotum.ibid.Tcmperamentum aequale heterogeneum duplex. lecundum apparentem aequalem commensurationem qualitatum, di secundum volsermitatem essectus et quorum definitiones alsignantur. ibid. Temperamentum inaequale heterogeneum duplex, iuxta in qu litatem graduationis qualitatum, de iuxta ditarmitatem effectus:quotum definitio. ibid.
Rhabarbati facultas inpulsando, dc astringendo diuersa,
ii vis dissimilis in pruritu excitando;& sopore consiliando. ibid. Temperamenti respeetiui denominatio, unde eius dissere
Temperamentum ad pondus duplex , cum modis quinque constit uentibus. ibid. Temperamentum ad pondus absoluth eonsideratum, non ex Pari elementorum libramento eonsistit. ibid. Temperamentum dari ad pondus absolutum quadruplex probatur. sol. I. Temperamentsi dari ad pondus respectiuu,demonstratur. ab Temperatissima hominis pars quaeram dicta. ibid. Eius temperaturae similis in toto eorpote impossibilis existemia. sol 4r. Temperatissimum canctorum animalium, hamanum corpus
Temperatissimi cognitio ceterorum norma , qualis hominis sit habenda. ibid. Signa tempetatissimi hominis ex Galeno,qualia. ibid.
Temperamenti necessaria disinosis , quaenam pri mem randa instruit. l. 41. Signa temperamenti calidioris corporis totius hominis. ibid. Signa temperamenti seisidioris caeterorumque simplicium vinum idiotis,& siccioris totius. ibid. Signa,temneramenti talidiotis & humidioris, atque aliorum
compositorum puta calidiotis & siceioris: tigidiotis atque humidioris,i igidiotis sectorisque totius. ibid. Uenarum latitudinia.& angustiae causa. ibid. Hibitus classi & gracilis,latio. ibid. Capillorum copia, paucitas,&eri spirudo unde. fol. 3. Signa dissetentiarum utriusque sexus. ibid. Hermaphroditi & At senotheltes,sexus utriusque naturam es.sentialem partieipant. ibid. Temperamentum utriusque sexus,quale & quod pessectissimum. ibid. Temperamentum hominis respectu mulieris,ealidum & sie. cum esse probatur. ibid. Teaeperamentum mulieris priori eontrarium , scilicet si i- dum te humidum esse eonelliditur. ibid. mina impersectior viro. t diextui I Galeno. ibid. Mollities maior carnium saeminae quIm maris, non in hominibus tintdm,sed in caeteris animantiam speciebus, adnotatur. ibid.
Formati tela saeuiixtis robustiolis essectus. ibid. Foemina saguine copiosiori,& liquidiori semine magis aqueo, iisque minus coctis,uiro .cur abundet. ibid. Thoracem de hypotho tia in viro, eur ampliora, quὲm instemina. ibid. eminae quaen' morbosae, minimum sanguinis menstrui
Matem olidiorem esse scemina,non probant rationes Galeni de Aristotelis. ibid. Freminim hibere sanguinem ealidiorem viro ex Hippoctate quid respondendum. ibid. AEtatum partitio diuersa. unde tres tantum gradus . qui Ddam constituuntur. Alii quatuor aetates enumer ni, ex temperamenti varia constitutione, aut annorum mutabili
statu. Caeteri plures ordines faciunt,a quibus,& aliis non nullae i carum etymologiae destribuot .Eiusdemque κα-tis denestio propria inuenit uti ibid lima terrae chaldaeorum,quid. ibid. .sitatu familiarior diuisio de eiteusetiptio in autoribus. ibid' Etatum,temperatissima inuentus dicta. ibit Temperamentum quod pueritiae de iuuenturis , cum temporali cuiusque termino. ibid. Caloris in pueritia de iuuentute excedentis distinctio pet intensionem aut extensionem qualuatis. obiectiones quo rumdam allatae soluuntur. ibid. Temperamentum lenectutis aetatis, ibid. de decrepitae ; quomodo definitu. Cum defetiptione teporum vitiusque. ρ46. Terrae uniuersae globns, in zonas de climata quomodo diuidatur. ibid.
Zonae terrae partes quad. Zonarum descriptio. ibid. Zonatum numetuu& denominationes. ibid.
limatis definitio de cireumferiptio. Eiusdemque partium enumerandarum opinio diuersa. ibid. Sol,qua ratione orbem suo motu spirali peragrans, diuersias regiones peculiari tempetie notatas effieiat. ibid. Clima primum recentiorum exlidissimum de siccissimu.illius situs quantitas coelestisque globi aspectus. Quoi,de quales anni tempestates sint. Eiusdemque teperaturae inaequalitas magna. Singularum regionum hule iubditatu deseriptio;
cum propriis eurusque temperaturis. Illarum praecipua,influxu cce oru tetraeque viribus paria bona enumeratur. ib. M lacae regnum,qualem temperiem obseruet. s.l. 47. Molucarum diuisio temperatura de frugum abundantia ibid. Sum tra,cuius temperaturae.de de copia aromatum. ibid.Zeylan insulae, qualis aetea constitutio. Eius fructus praecipui. Incolarum naturalis habitus. ibid. Mesdiuarum insalubritas ob aetis.1nsectarum, de morborumendemiorum molestiam ibid. Ethiopiae orientalis, Ae oeeidentalis temperatuta. In cuius prioris montibus aedes saera visionis. ibid. Insula sancti Thomae quale temperamentum obseruet. Eius stus; Sc aeris in diuersis anni tempotibus constitutio. ita Americae Australis ex primo climate constitutio aerea; stus
quantitas;& globi coelestis aspectus. ibid. Matium climati primxtio subditorum insalubritas quanam,
ex aere,anni temporibus. de assectionibus morbosis. 3ο.
Climatis pii malit aestuosissimi, cur aliquando eator mitissimus ibid. In eodem pluuiae copiosiotes quam in coeteris mundi Zonis. l. s. Climatis secundi temperatura priori similis. ibid. Climatum subsequentium tarth de quarti recentiorum quκ nam aereae dispostiones ipsorum sit diuers, cum regionibus comprehensa. ibid. Ahicae maior pars , euinam elimati subdita ; eius aere dispositio; stus, de quantitas i eum regionibus comen tia. ibid. Clima quintum. Glus temperaturae . & bonorum favore ldonatum. Enumeratio urbium celebectimarum hule lsubditarum , nee non Heroum incolarum, qui florueriant. ibidem
Climata solea a aspectus . ptimique bem spherii reliqua videlicet a sexto ad decimu usque numerata, qua t0etatur 1 ti.
470쪽
l num,quaenam climatum conditio aerea ibid.
hinae regio, cuiusnam climatis: quae praecipua vibs eius f dem ibid. Syriae urbex celeberrimae: eius elimatis e stitutio ibid. Fotidae salus in Ametieat proprium elima, dc unde dicaturi
Hyems,ubinam horrida ; quae oeranus in ciassissimum gelu conetescit fol. 9.CIimata aspectus Australis posterioribue hemispheti; quam
praecipuam aeris temperaturam possideant et exemplo quarumdam prouinetarum sibi subditatum ibid. Magellani freti ora.quae dicti, PMagonum: cuiusnam climatis, itus,& temperatura ibid. Chili prouincia. unde dicta. Eius eonstitutio aerea. fitus, Nproprium clima ibid.
Climatum diuersi temperatorum causa triplex , eum ellem-plia ibid.
ea temperamento calidiora atque humidiota, sicut stigidiora & siectora . aliaque calidicita dc siectora, ex quibus
causis ortarcum exemplis ibid. Hyemis saeuitia, cur maior aut minor in climate seruente ,
ni veterum. & Nerteticorum definitio AL so. Illius inerementi &Metem nti differeniti. Cum eiusdem maximae aut minimae durationis adnotat ione ibid. Anni naturalis diuiso, pro vatio solis progressu in dies fletempora ibid. Diei eiuilis distributio inquati f.8e minutiores alias portio- lnes. Cum descriptione de deoominatione singularum ibid. AEquinoctium uernum.& Autumii ale, quid. ibidΛnni temporum diuisio seeundum ariologos per aequinoctia& solstitia. ibid. Eorumdemque alia apud Mediem, pro ratione aiditis diuersimod. temperati de vario solis motu ibid.' Veiis definitio diuersa ib Astronomis At Medicia. ibid. Estas, varie ab .Astronomis de Medi is defetipta. ibid. Autumni tempus, Astronomis de Medi eis d,ssimile, quid di. catur. Cum eiusdem Glaeeotum nominum significatione. Hyemis natura diuersimode apud Astronomos de Medicos considerata. ibid. Solstitiam aestiuum de hybernum definitum. ibid.
Vergiliarum ortus,& oecasus definitio. ibid. Pleiadum ortus,& oecasus,quid dicatur. ibid. Arcturi ornas,dc Oeensus quomodo definiatur. ibid. Syris ortus,& oetasus deseri pilo ibid. Anni temporum diuisio a Grammaticis. ibid.
Hyems, trifariam diuiditur. Eiusilem φυταλία
AE. atis diuisio a Medicis in daas partes, Eiusdem
dieatur. ibid. Veris temperatura. ibid.
Essectus; eiusdemque morbi similiares, unde producantur. Qu modo exe tationi simi Ie quid, ale pus plei ho i'cum,lc eae humum habeatur. M st..Hstatis productio,& temperatura ; eiusdemque caliditas eurdamum,livi num corpus integrali tum diuisio uniuersalini de de illo. Adnotatio eorum quae viam facilitant cognitioni temperamentorum cuiuslibet partit. bid.
Paries specifice distinctae in corpore videnti qiue dicantur libidem. J lCutis pars corporis temperatissima, ad quam reliquae comparatae variam denominationem sortiuauit. Illarum signa partis cuiuslibet temperamentum indicantia , unde perantur. sol. 13. nigidum actu in corpore vivente temper to , cur nunquam Leperiatur. ibid.
Partium calidarum eorporis viventis distinctio , secundum magis de mines; de unde ducitur. ibid. Cerebrum, cur PMticeps calotis copiosi. ibid. Spirituum animalium influxus impeditus. qua ratione membra ad paralysmin atrophiam deducat. ibid.Τ estium caloris micantioris causae,de effectus. ibid. Pinguedo, cur adipe calidior. ibid. Concretionis utriusque in animali ratio. sol. l 4. Fartium frigidarum colporis, s sub titione mixti examen diuersam. ibid. Humor crystallinus pars vivens,quomodo dieatur. ibid. Partium humidarum viventis diuisio..nde orta. ibid.Pattium siecstrum corporis humani disitibutio. l. 3 3. Partium principum,di prineipitrua, distinctio, cum enumerati ne singularum. ibid. Temperamentornm partis cuiuslibet inueniendorum ratio. Signa temptaamentorum paritum e tribus causis potissimum delumpta, ibid
signorum iudicantium t emperiem paritum singularum o do. r Capitis persectissime mensurati eonlarmatio. ib d. Thoracis optime temperari delineatio. ibid. Abdominis temperatissimi deseriptio. ibid.Αituum superiorum,oc insitioittin temperatura dignissima. ibidem Cerebri probe temperati notae. ibid.
Pilotum generatio;de causa diuersa. Ibid. Illorum differentia, ratione Etatum;& Optima temperie . tb. Cordis,dc pulmonum bene temperatorum figna. ibid. Iecolis,oc ubi famulantium partiumvicinatum persecta eminpertes. ibid.
Sanguinis purissimi signa,quo tempore appareant ibid.
Renum exacte Iemperatorum notae. ibid.
Testium bonam temperiem, quaenam inflicem. ibid. Vteri secundum optimam naturam connimati signa. ibid. Signa temperamenti opzimi eorporis totius in mate& steminas ex colore. ibid. Cerebrum magnitudine vitiata procreatum, quid indicet. ib.
Eiusdem figurae deprauatae promosis. λl. 37. & 33.
Cerebri calidioris notae, effectus; te moibi. sol. 8.Caluitium,qualem in cerebro tempstaturam demonstret ib.
Capit lorum nigredo astititia, cui non semper calidi cerebri indicium. ibid. Cerebri frigidioris signa, assectus praeternaturam , dc actio
maior in hoe hemisphetio quὶm in meridic.n,li Esctus , Cereb um siccius δc humidius separatim quae signat moibi,&3n procreatione humorum , de morborum in eoipote sbi l emctua consequantur. sol. sq. familiatium. ibid. Cerebci calidi dcucci indieia. fiectus praetet naturam,oc ope- Autumni inaequalis.in emperies quaenam; de viae illius ei&- l x xionc . ibid.etas in hirmorum ibid. de motborum eiusa. λl. 1 1. . Cerebri calidi dc humidi,sti idi de ceci,ne on stigidi de hu- Hyemis.qualere ramentu Eiusde effectus ineor potibus ib. f midi signa,morbi,de effectus. ibid. Temporum affectibus variis quae eot pota magis obnoxia red. Tho aςiε amplitudo,cur sisnum animi generos. ibid.
id η ' ibid. Cp dis e lidioris tantum notae. ibid. Eius effectus. Et unde
Temporum varietatibus nullatenus ossensi natura,sed potiust eiusdem Lemperies vaticis animi asscctus indicet. fol. 6o recreata. ibid. Generositatis definitio. sel. 6o.de ci