장음표시 사용
491쪽
Humorem pisua qu litate noxi t. non singilinem corru-,Pistium noxiorum aegrotantibiis&sanis,genem quae enume. ptum alioque modo vitiatumri sed succum alium a natura rentur. ibid. sanguinis distinctum , intelligendum esse probatur contra Piscium quinam,nat iram celaeeorum sequantur. sol. o nonnullos. ibid.lPisces qui, aselibantur cartilagineis. ibis Cacochymia,unde exestetur. ibid. Pistes ostraeodermi,quas species contineant. ibid. . remedia, m pro quibus sumantur consimi-l Piscium erustatorum dissetentiae norinullae. ibid.lium etymologia. ibid. Pisces quinam in eoenofis & paludibus degant. ibid. Erasistratorum sententia a Galeno reiecta,eitea operandi mo-IPiscium sesubrium statui sino atque morboso, quot geum dum Purgamium medicamentorum. ibid. ra,& quae dicantur: coasimilium conditiones optimae, Purgantia, non operali in humores noxios pet vim eontrarie- quaenam. ibid.tatis,ostenditur. ibid.1Pilees saxatiles.inquas speetes dividantur. ibid. Purgamium operationem, non fieri attractionis gratia, pro-l Pelagiorum, & litoralium plicium disterentiae quaedam em b tuta meratae. ibid. Purgantis.nullam similitudinem substantiae cum humore Ga-.Pisera salubres ex antedictis, quando sebilentibus eonarent-cuando adnotari demonstratui. fol. O . re possint. fol. o . Quibus veris detentis se bre, tales nim- Medicamentum reduci in actum, quomodo intelligatur, & quam eoncedere oporteat. ibid. historia cuiuidam haemagogae plantae apud Galenum. pisces nonnullos , carissimo pietio antiquit emptos sui fol. 3 p . se, indieatit mulaeirarum, scarorum, mulotumque ex m. Medicamentorum operationi eirca humores. quonam modo pla. ibid. se gerat natura. ibid. Purgantia,naturam ii ritando agere in humores probatur. iCum modis,quibus utariar eadem adoperindum. ibid. Α
Uurgantibus omnibus ella induam qualitatem acrem a natu- - ,
eorum exemplis. ibid. Vtero serentes, pro diuersitate temporum cur facilius, aut disseilius purgantia medicamenta feraiit. sol. 398.de 399. Medicamenta dulcia,ubinam saeuitatem purgatoriam recondam qua natura commouea uia ibid. EXERCITATIO NONA.
Medicamenta crassitis puluerata vim eat hartieam retine-
re, eademque in tenuiorem puluerem redacta diurelio euadere,vnde fiat. Al.39y. Ad Edieamentorum saeuitates, in quatuor ordines disti Purgantium medicamentorum electionem diuersam quae in. ctae: eonsmilium progi a quolibet enomin xiv dieent,illorum dis in 'io. sol. 4eo. unde petatur. ibid. nes,cum exemplis. 'Purgantium exempla nonnulla ab authotibus relata, qui- Ratitatem& densitatem non diei posse qualitates primm me bus medicamentum non attractionis τι sed per naturae 1t- dicamentotum, sicut exterorum mixtorum,proritur con liationem purgate declaratur, ibid. ita nonnullos,exemplo nivis&camphorae. ἰbid Medieamentotum fleuhatum . quaenm siuxta diuisione U . . praenominatam priores, de quae posteriores habeantur:
. 4 riis nominibus utantur. τ ι Facultates oeeultas vulo dictis atque polletiores,non a Caelo
ρ Ccclos eiis corruptibiles eosdemque, materiam primam su III ILLA LUr. iunxi ibus eoasmilem obtinere, probatur. Di 4OT Facultates oecultas , non sotruis substantialibus emanare
EXERCITATIO OCTAVA. immediME,nec eonsimiles ipsis inhaerete demonstratur ad
uersus aliquos. strid. Acultatam oceuliarum, plurimas sabulosas esse probatur Μ dici indulgenria temeraria .iusdemque austerum mo- exemplo nonnullarum gemmarum. λι4M-initum,quid mali aegrotantibus excitet. fol. or. Substantiae modos, pro agentis, aut patientia diuerstatς ορο- Pisces sebrientibus non esse eoneedendos, quaenam rationes, rationem euariare ostenditur. sol. 4os ες &authoritates aliquorum suadeant. ibid. Devitates oecultas. non aliunde quam 1 prim rum qu lix Pisces non nocere febricitantibus. imb prodesse eisdem, quae- . tum rebus quibusque i existentium speciat intc si ne, cnam celebrium authorum opiniones eonfirmenti ibid. l remissione, necnon ptoprio txm agentii qu p xiς Piscium alimentum, cuius qualitatis particeps dieatur. soli tium substantiae modo prodit ostenditur. l o I. N Aria. Eorumdem natura. vias, de lubstantiari fol. 3. distinctio consimilium , ab animalium vestibili carne Opium qua ratione soporem Ec mortem indue t. Bl. tofol. Ο 1 . Venenum extra adueniens. aut latus productum , quo dφPisces. ealefaciendi exsecandique si cultate vigere, probatur suum effectum eliciat. contra plurimos. ibid.lAlexiphaimaeum citea fibi oppositum veneniam. ν Π Piscium voracissimus de ealidissimu quis habeatur. ibid. modo operetur. Piscium esus sequentior, cur sitim , imb aliquando elephan- Faeultarum oecultarum effectus, ncia habere causas euidentiatim producat, unde frequentiora in locis maritimis, tissimas proptet indiuidualem qualitatum primarum g quam al b ,Laxaret λ. l 4os. duationem.ostenditur. sol ε Num
victu concedere permittat Ur. EXERCITATIO OCTAVA.
492쪽
Plantas ,3e minetalia aliquot, maximam vim instar Amuli tiAMuletum , quid proprie dieatur, illius aeeeptiones Va- obtinete ad profliganda mala corporis probatur exemplariae, quibus vocibus Giaecis. & Latinis alit et ex- radicis paeoniae, thymeleae quae alias muliebri pallu n. primatur , eiusdem diuisio : quidve diuinum, tale dica- cet) sambuci livdrargyri & allenici uti iusque. bid turi scit ta. Amuleiis physicis utit citia vatim omnem obseruantiam j li Amuleram diabolieum . aut si perstitiosam, quonam modo citum esse demonstratur. deseribatur. ibid. Amuletum nullum inuenti ut . quod per se,& vi naturali 3d' muletorum .anidi ,3 natiuilis)definitiones. sol ει a. uersiti caemones quidquam possit. sol. &4 3. : Amuletorum piaescriptitanem nullam esse laetendam, quis Amuleti diuini usum esse lieitum quomodo probetur. sol 4it.' prida fib Authoribus piobatae filii cet tum experinientum Amuleta superstitiosa, aut dixboliea minimὶ felenda esse a aeceperimus.Gaeni eonsilio standam. ibid. christianis,demonstratur. ibid. Amoletorum naturalium Leuitas notabilis, unde pex LM, Characteres, de imagines nullam vim physiem possidere ad ibid. curationem motbolum ostendituri sol l . Mixrorum compositio,& operatio quaenam. sol 4 9 sigilla . annulos, auaque rbylacteria magica pro medela quid di Mur,& qualis in mixtis. aegritudinum .non aliunde quam ex virtute agentis extrin- Amuleiotum emuxum manifestum dati, probatur a Galem laci daemonis Cilice ὶopeia ,vrobatur. ni. is. ibid. Amulata vana Ne scurrilis nulli..t efficientiae. imaginationis Amoletorum nat utilium vix quonam modo operetur. ibid- vi plerumque morbosis affectibus plosuisse ostenditur. Amuleis naturalia, non ficultatem specificam continuo pro
sel. r dueete: sed aliquando illam retundi, probatur exemplo Amuleta naturalia plurima, eorρυ, ncimum alterare, ipsique magnetis. nocere nonnulla. probatur canthitidiun, de uiniphonii. Amuleta ab 1ssumpti, seeundam dissimile operari,in quibui pumae admotione. ibid. I nam distinguam uti
494쪽
Et in Aquensi Academia primarij Prosestaris Regij,
495쪽
IE nomine & definitione febris. mput primum. i De Febrium differentiis. Cap.ii. sol.
De uniuersalibiu febrium,eausu. U.iri fol.7. De eommunibus febrium fgnis. Cap.iv. fol.3. Devniueis dis: brium ratione. Cap. . ni. s. De sebiis epheme cognitione,&cinatione. Cap.vi. fol.io. De librium putetidamam essentia,& causis. Cap.vi. Al. t . De febrium pultidarum differentiis, & di eati Mum eausis. Cap.viii. l. is. De signis sobrium putridarum. Capori fol. 3o. De uniuersali febrium humoralium, seu putriduum curati
Delebre singuinea, sed synoeta putri. Capsi sal 1si. De mxlignis de pestilentibus se ibo. e p.xu. sol.43.
De Febrium phlegmatiearum ea quotidianarum disserentiis. dc euratione. Cap.riti, sel.s s. De biliosarum febrium diu inrisa, de curatione. cap. xi . sol ε 3. De melancholi earum.& quarta tum febrium distimentiis Securatione. C p.1' sol. 3. De libris hecticae eornitione,& curatione. capavia Al.7s. De compositatum,de implieat rem libitum dissilentiis, cognitione.& curatione. Cap.vxil. fol. m. De febrium symptomatibus. Cap.xuui. λιν De immodieo sudore in fibribus. Cap.rix. De Manthen tu evit Imatumque disierentiri 3e curatio M. M. F.
496쪽
l INDEX LIBRORvM SECTIONvM, ET CAPITUM, TRACTATvS DE MATERIA
Roemium. Oput primum. sol. ras De materia medica. Libet primus. sol. I .im compositis medicamentis, pituitam vehementius purgan-
De sytupia de quibusdam simplicibus humotest tibus. Cap.ii. ibid.pulgantibus & eerta membra roborantibus,see- De Compositis medicamentis, bilem benigne purgantibus. tio prima:de syrupis & aliis pituitam praeparantibus. ibid. Cap. ii. Di. ιι o. De si rupis de aliis bilem praeparantibus. caput ii. sol al4. De compositis medieamentis, bilem esseaeius pulsantibus De lyrupis de aliis melancholi m praeparantibiis. Cap. iii. Cap.rv. fol. 3l. De syrupis compositos humores praepalantibus.Cap. iv.ibid. De compositis medieamentis,initioribus de vehementioribus De si rupis de aliis eerta de determinata quaedam membra melancholiam purgantibus. Cip.v. ibid. speciatim robotantibus, ae primo quidem de cephalleis, De se mulis medicamentorum,quae Medieis in ordinatu pra- seu cerebium corroborantibas. Cap.ri fol. ix s. xi sint in vi u. Libet seeundus. ibid. De sutupia & altis fauces de pulmones robotantibus. C. vi. ib. De internorum temediolum usitatiotibiu Atmulis. Sectio De syrupia& aliis cor roborantibus.Cap.vii. sol. I r6. prima. sel. 3 2. De syrupis de aliis utetum ioboranubus. Cap. viii. ibid.lDe aquis stillatitiis. Cap ptimum, ibid. De syrupis&aliis ieeur roborantibus. Cap. 9. DI. tr. De pozemate. Cap.ii. ibid. De strupis de aliis renes roborantibus. p x. ibid.lDe ivlapiis. Cap iii. sol. 1De syrupiax aliis venitieulum robotantibus. Cap.ri. At 8.l De syrupis. Cap. iv. ibid. De serupis de aliis lienem roborantibus.Cap.xii. ibid. De emulsionibus. Cap.v. sol. 33 . Deserupis de xliis intestina robotantibu3.Cap.xiii. ibid. De pocionibus. Cap.vi. ibid. De syrupis vaticis humores purgantibus. Cap..it. sol. i is lDe bolis. Cap.vii. sel 13s. De medicamentis compositas, varie diuersa membra alter n. De pulveribus. Cap.viii. ibid.tibus sectio secunda. ibid. De optatis. C p. x. sol. 1De medicamentis compositit, eaput alterantibus. Caput pri. De eclemate seu de linctu vulse lohoch. Cap.c ibid.
De compositis medicamentis eor alterantibus. Cap.ii. ibid. De pasta Regia. Cap.xii. Q ibid. De compositis medicamentis ieeur alterantibus. Cap. iii.l'De pitulis. Caput.xiii. ibid. isol. I ar. De tabellis. cap.xiiii. , De compositis medicamentis pulmones alterantibus. Cap. iv.IDe trochiscis. Cap.xv. ibid. ol. ibid. De glandibus. Cap xvi. ibid. De compositis mediementis ventriculum alterantibus 9p.v. De peiuriis de nasealibus. Cap.xvii. sol. l 3 sol ria. De elysteribus. Cap. 3. ibid. De medicamentis compositis lienem alterantibus.vi. ibid. De iniectionibus. Cap.rix. l. t a. De medie mentis compositis intestina alterantibus. Cap. vii. De Errhinis. Cap. xx. fol. 14 r. ibid. De Naulibus. cap xxi. ibid. De medieamentis compositis tenes de veseam alterantibus4De gargarismis. Cap.xxii. ibid. Cap.viii. Di. ra 3. De masticatoriis. Cap.xxiii. ibid. De coinpositis medie mentis vierum de vitilia alterantibus. De genetralibus quorumdam medicamentorum nomenclatu Cap. ix. ibid. Iis in remediorum intelaorum quotidiano usu usitatis. De compositis megie mentis ad venena de eontagiosos -- Cap.vit. sol. 142.ctus utilibus. Cap.viti ibid. De externorum remediorum formulis. ectio sectaa. OL i 3. De lanientium Ac purgantium simplicium medieamentotum1De oleis. Caput primum. ibid. vitibus ἰ sectio tertia. Delinimentis. 6p.ii. sol.334. De lenientium cathalogo: quae delicatiores eum purgent aliis De ungueatis. Cap.iii. bid.srii stercora tantum educentia evadant. Caput pri-lDe ceratis. cap.iv. sal. 41.
mum. fol. Ia .lDe emplastris. 6 p.v. ibid. me simplietum medieamentorum , benigne purgxntium bi-lDespar adtappo. Cap. vi. sol. 4 c.' lem, vitibus 8 dosibus. Cap.ii. ibid.lDe cataplasmate. Op.vii. ibid. De simplietum medicamentorum, bellignὶ pituitam pargan-lDe saeculis. Cap.viii. fol. 47. tium vitibus aedosibus. Cap.iii. sol ias .lDecueuphis. Cap.ic ibid. ne simplicium medicamentorum, benignὸ melcucholiamlDestontali. Cap.x. lud. purgantium viribus ac dosibus. Cap.iv. ibid.lDe eollyriis. Cap.xi. fol. 2 43. De simplietum medicamentorum letum purgamium viribuslDe Ttochiseis. Cap.xii. ibid.ae dosi s. cap.v. ibid. De pomis odoratis. Capatii. Gl. 49. De smplicium medicamentorum bilem vehementili, puti De Atibus. Cap. xiv. ibid. an tum vitibus ac dosibus. Cap.vi. sel. lac.lDe epithemate. Capaiv. ibid. Dcumplicium medicamentorum pituitam vehementius put-lDe ialneis. Capatui. sel. Io. gantium vitibus ae dosibus. Cap.vii. ibid. De semimpio. hip. xvii. De simplicibus medie amentis, melaneboliam vehementius lDe vaporatiis. Cap.xviiL ibid expulsantibus. Cap.viii. fol. 118.lDe stupha. Cap.xix. 'hi De simpsi cibus medicamentis, serum vehementius purganti. De sympisino. cap. xx. i d bua. CV .ix. ibid.lDe diopace. Cap.rii. DL s . De purgantium medicamentorum Ompositorum vitibus & l De vesie,ntibus. Cap. xxii. ibid.cios bus. Sectio quarta. Deciustico. p. 13.dcvltimum De eompositis medicamentis Marine pituitam purgantibus. l
497쪽
P uersum . ichne opus in duas a nobis ἀυbibui partes theoricam scilicet ta practicam, monuimus alias in i r totius operis Trouromenis. 2Jare absoluta prioris partis tractatione, quam merito theoricam stubseculativam diximus, quod cirea solam obiem Medicina contemplationem vestur: ordinis es instituti ratio populat ut adposteriorem partem practicam sicilicet qua operandi meisndique modum explicat, accedamuri mic autem posteriori parti iure theoricam praemisimus, quod cum incogniti nullast curatio, necesse est Messio m exactam basere prius tum humani corporis quomodolibet constituti, tum assectuum prater nasuram idem corpus infectantium notitiam, quam remedia non minin tuenia valetudini quam morbis propellendis accommoda, siste tutoqueprastribas. Etsi verὸ hae practica pars orane quidem d catu serior, priori tamen ut dignitate non cerit ,sic ipsam utilitatesserat. Etenim stra naturam hominis contemplatur Medicus,stustra temperamentorum varietatem inuestigat, stra triplicis flatus corporum alubrium insalubrium s neutrorum d ferentias perquirit, 'stra demum morborum egentia ,cavsu si mplomata per utatur, nisi ampla remediorum, qua practica Appeditas, supellectile in stus, mnicuique morbo conuenientem sciat medelam apponere . Quod cum prastas Medicus, verum s ultimum Medicina finem
im in m. Iasie in icιtur, cum eiusdem oscium non tam oeculari sit quam mederi. curatio
siquidem per se exercetur a Medico, ut docet Galenus, ' demtio vero atque praenotio propter curationem. OAd quam recte instituendam apprime nece rium se dux iusingularum sebrium essentiaι, aesserentias, causas, si a , ρω- gnostica, tis curationem, nec non materiam inciduam est usitatiores νemediorum am isternorum, quam externorum formulas non omissis eorumdem do us expianarata eis Febribus omnes pene morbos comitantibus exordium μmentes.
498쪽
V M resolutivae methodi quam hac posteriori artis parte insequiinurratio expostulet,ut ab uniuersalioribus ad ea quae magis particularia sinit sensim transeamus: pinquam M. neralia medendi praecepta absoluimus,sic ad specialia delabi destinamus; ut primum de
his a&ctibus in specie curandis tractemus,qui si non in praedicando, saltem in informam do sunt uniuersaliores,dc frequentius humana corpora infestantes Medicorum operam saepius ex quirunt, de reliquis etiam postmodum acturi qui & rarius nocent, & partes aliquas determinatim occupant. Quare eum prioris illius conditionis sint febres:quae & omnes corporis partes simul laedunt de cum per se solae frequente sint praeterea parum abest,quin omnibus periculosis affectibus immisceantur. In quibus curandis ita occupamur , Ut Vix unquam aliis aegris sanandis praeesse s leamus,quam febrientibus Caeteros enim affectus, Chirurgi, Pharmacopolae, Pseudochymiatii, A gyrtae de mulierculae curandos suscipium. Quii imo vulgarium plurimi quacumque aegritudine laborent, modo sint a febre liberi, se minim E aegrotare existimant. - antiquorum etiam mentibus infixa fuit opinio. Nam Ciceronem legimus' scribentem,cum decimum iam diem grauiter ex intestinis I boraret,nec probaret se non valere,quod febrem non haberet, fugisse in Tusculanum. Hinc prae celetis omnium morborum generibus , huic soli, ob nocendi frequentiam & vehemen tiam supelstitiosa Antiquitas templa dicauit,ut a Valerio Maximo ' Plinio' atque aliis quos me motat Dalechampius in notis ad citarum Plinij textum relatum habemus. Quod ea religione sperarent se a tam frequentis molestrae noxa: vel demulcendo vel auertendo liberati. Verum augustiorem religionis speciem habuisset hoc institutum, si ut morbo aliis salubritet si, peruenienti 5: plerumque salutari phanom dc sacra decreuissent. Solet enim febris, pluribus aliis affectibuς ad salutem plerumque superuenire. Siquidem apud Hippocratem 4 conuulsioni superue Dien, febris , morte liberat. Eademque dolores circa hypochondrium sine inflammatione oborto, soluit. Necnon&plures alios tollit affectus qui vel ex obstructione nascuntur, vel ab spicitu sta tuoso excitantur; vel inaequalem aliquam intemperiem sequuntur.Ea enim tum quae obstruunt ex tenuat. tum status ditatuit,tum temperaturae potest aequalitatem inducere s uti docuit Galenus, ii Imbre ad q)oseumque frigidos affectus sanandos eadem conducit: seu illi a praesente aliquama teria foueantur, seu insolitaria dc mera intemperie consistant eodem Pergameno authore. g Hine grauedini de raucitati adueniens eas certo concoquit ex eodem Galenoe h Quare cum a febribus laliquando vitae periculum impendeat, aliὶs ad salubritatem ab eisdem auxilium speretur seu peti eulum quod minantur,auertamus,seu VL spem auxilii quam suggerunt in salutarem seuerum eo uertamus: Operae pretium est Medicis, febrium naturam, disserentias, signa,prognosim, εο euratio nem exacte cognoscere : ne in horum aliquo minus Versati, si quando facto peccauerint, ad inter necionem usque offendant. Recte enim ab Isacio' scriptum est,hoc genus morbi non tolerare me diei ignotantiam. Aquivi quantum in me est, vos vindicem:id totum quod mei est ingenij ad ira etationem hanc,ut par est, enucleandam nulli labori parcens lubens impartiata
FE η κ t s ut author est Isidorus ' a feritore Latinis dicta est, quδd ει abundantia Gloris. Ita rapud Graecos πυρετοs appellata του πυρος lioc est ab igne nomen sumpsit: ut docuit Galenus. Imd cum vehementissimam febrem significare vult Hippocrates , ignis nomine uti consue-i ui et ita ' Philini uxorem linquit ignis corripuit ἔ dc 'Cleonactidem ignis inuast Sce Metonem l moxque Errasinum M Claromenium etiam. Idqiae animaduersum fuit a Galeno. ' Contrὶ ἱdem, Collis Senex leui.s febrientem calefactum tantum dixit.Vt frater uxoris Aristet fatigatus itinere' incalescebat,M A dolescens in Meliboea ex potu de multa venere inulto tempore calefactus decubuit. Neque ver3 praeter rationem sentire videretur,qui febrem a februo antiquo verbo deduce
499쪽
ceret,quod idem est, ac purgo,ut author est Nonius ex Varrone : quod febris corpora plerumque ab excrementis, ea sensim absumendo,expurget. Est autem febris calor praeter naturam auctus, a corde in uniuersum corpus diffusus, actiones sensibilitet Ledens. Quae definitio causalis est, febris sermam de materiam id a subiectum explicas. In qua calor praeter naturam auctus dicitur, ut morbi species sub qua continetur febris,intelligatur. Est enim morbus in intemperie,ut habemus apud Galenum. Est inquam intemperies, non ut haec respectivum aliquid connotat:sed ut quid absolutum tantum significat. ut abundE colligi ex his potest,quae de morbi definitione & natura tractantes diximus. ' ubi mirari Augenium virum Cla tissimum licet qui assirmans propriam febris formam de essentiam esse calidam intemperiem, e
ius causa continens sit calor praeter naturam: mox r omnium febrium commune genus esse quali. talem passibilem scribit. Cum enim calor praeter naturam sit ipse calor intensior quam natura re
quirat,atque is sit id quod in i ntemperie calida concipi potest absolutum: intelligi non potest inte- periem calidam ut 1 calore praeter naturam distinguitur, aliud essequbm respectivum quid, quod nee patibilis qualitas dici potest,nec morbus. Sed magis adhuc eumdem admiror clim audeat
firmare ad mentem Galeni calorem praeter naturam non esse rationem formalem febris iam comitarium euidenter legatur ' ac ipse Augenius calorem praeter naturam substantiam febris com
plecti iuxta Galeni doctrinam sextantis locis diligentissimE expositam fateri & assit mare cogatur. Est ergo febris calida ut explicatum est,intemperies eaque simplex,ut sus E probant, Massarias
5e Valesius. Quare febris recth dicitur calor praeter naturam auctus: eum siccitas quae illi cons quenter ut plurimum adiungitur, quemadmodum Galeno placuit ' tunc soldm adueniat, clari ea- loris vis iamdiu inualuit. Neque siccitas quae immodicum calorem consequitur,inter morbosas intemperies statim numeratur sed ante oportet iliam actiones manifestE laedere. At neque siccitas necessarib sebri ut febris est coniungitur: clim antε ephemera genita concipiatur,quam ulla sicca intemperies sit introducta. Imb 5e in putridis plurimis febribus pituitosis,& pestilentibus i corpus nimio potitis humore dissiuit quam exsic tur. Quare rectE cum Galeno' non secundam Hippocratem modis de praeclarissimos Medicos.sed etiam secundum communem omnium hominum notionem;essentia Lebris est praeter naturam caliditas. Apud quem etiam ibidem, primae. praecipuae,& ex propria febrium essentia acceptae disserentiae. sunt quae per calorem traduntur. Ita ut ad textus sibi inuicem apparenter aduersantes conciliandos dicere possimus in omni stare calidam intemperiem actu solam aduerti:illi tamen in potentia siccam coniungi.
Neque obstat Hippocratem M velle victum humidum omnibus sebricitantibus pra scribendum, quod non nisi ad contrariam intemperiem eorrigendam institutum esse videtur, ut Galenus ipse sentit. Nam ut rectὸ Mercurialis aphorismum interpretatur; Hippocrates appellat victum humidum,non qualitate;sed modo substantiae hoc est liquidum. Galenus ita , vitem dixit repletum humida materia pro liquida,& picem humidam pro liquida. Humidum autem victum hoc est li. quidum febricitantibus praescribit Hippocrates quδd ad Abrientes alendos, quorum concoctrix est debili, is sit accommodatior. Facilius enim est impleri potu quὶm cibo: ut idem inquit quod Galenus refici εe renutriri interpretatur. Ita Hippoecates ipse ' qui cita indigent adiectione, illis
humidum,ad recuperandas vires inquit,remedium est optimum:ubi autem adhue citius, per od ratum. Et aphorismi qui decimum sextum illum libri t. tum antecedunt, tum consequuntur, ita eam vocem interpretandam esse demonstrant. Postquam enim quibus aegris magis aut minus tenuis victus conueniat, ad I o. cxplicasset: mox quando cibare expediat II. dc r3. exponit; exinde qua copia cibos offerre deceat i . A I s. docet: I6. qua forma dc quoties tandem II. determinat. In quibus omnibus de cibo agit sub ratione alimenti. atque ut ad tuendas vires pro varietate, spinciei temporisque morborum,aetatum id anni temporum illo utimuri nequaquam ad illius qualisa tes activas respiciens per quas medicamentosus enicitur. Praeter naturam auctum febrilem calorem diximus, ut illum qui per aetates ad consistentiam usque secundum naturam intenditur,atque etiam natiuum omnem tam plurimorum sanorum quis quorumvis neutrorum exquisith temperati calorem excedentem excludamus. Praeter naturam inquam auctumquὁd ad eam intensionem venerit, quam particularis natura citra functioirum sibi conflictarum offensam serte nequeat. Enim vero auctum dicimus i quod lieet idem sit specie cum praeexistente naturali:in eo tamen quod per additionem gradus, ex naturali de naturae facultatibus ad operandum inseruiente, factus sit praeter naturam 5c animali insensus; atque ideo in eoi piscatore , qui intensior est redditus, sed sub ea ratione prout intensior euasit , formalis notio febris consistat. Quare tectε Galenus, frequentissimE filarem ait esse calorem natiuum
conuersum in igneum:non conversione substantiae, sed conuersione qualitatum. Quod temperatus antea calor cum proportionatum esset naturae iustrumentum : naaralis
500쪽
rilis dineretur: qui idem mox in intemperatum conuersus per additionem graduum igneo propius respondens,& ad naturae tamulatum ineptus eiusque functiones laedens, praeter naturam dicatur, idEmque febris nuncupetur.Non enim id sol sim quod naturali x temperato est additum febris esse dicitur sed totus ille qui ex prioribus teperati gradibus M superadditis, a quibus intemperatus redditur,vnicus,simplex de singularii, sed intensior exurgit. Ac quoniam quae ad hanc materiam pertinent mille ambagibus abscriptoribus intricantur,ex indiscreta caloris de calidi natura: qui haec in-ωνὶ de explicatε intelligere volet, attenth legat de examine quae libro de calido innato a nobis scripta sunt. Postmodum febrilem calorem a corde diffundi afferimus: v rimarium illius subiectu explicemus. Idque iuxta Galenum. ' Non quod ibi primo illum accendi oporteat cum aliquando in capite primim,vel articulis sentiatur,ex insolatu aut vehementiore exercitio natus: ut docuit Galenus. Nec j,-ν non in iecore,referente eodem Galeno 'Vt l. in .epid. comm . tex F aut alibi, ut passim apud Galenum legitur. Sed quod ubicumque calor accendatur praeter naturam non ante febris dicatur qua cor una ealefiat,ut docet Galenus. vel etiam secundum quid sui calefactum sit. Illud enim cum sit innati inlotis lans:ve naturalem in reliquum corpus effundit,itaubi semel praeternaturalem conceperit,eumdem proxivi in alias corporis partes solum aptum est & expendere. Nam ut idem Ga. Ienus seribies intemperies per uniuersum corpus effusa induci non potest,quin prius cor occuper. Ae multo minus de ea id sentiendum est,quae calida cum sit, celeriter ac quasi de repente uniuer- . C - . sum eorpus invadit,ut silet febris. lG ir; M.
Ita verb is calor a corde dissunditur,ut necessarib eordis substantiam in omni sebie secundam quid calefactam esse oporteat: ut recth docuit Mercurialis febris enim morbus est eor assiciens, eiusque primis actiones laedens At morbus, ve passiim apud Galenum habetur, & nos susE proba. l.
uimus i qualitas quaedam est permanens,quae solum in parte vitam habente recipiturivi colligitur 'ex Aristotele. Nulla autem in corde pars est videns, praeter ipsius substantiam, spiritus enim & humores intra ventriculos contenti,nullius sunt vitae participes:ve a nobis probatum est. ν Neque propterea febris omnis est hectica ; quae tum adest,cum calor, eordis corpus occupat ex ri u Galeno. Nam oportet ad hecticam omnem cordis substantiam calere, M assiequalem intemperiem -- ' peruenisse. In caeteris autem sussicit, idem secundum quid sui, incaluisse ivt colligitur ex Galenoi plo. Dum enim calefit, dc ad inaequalem intemperiem ducitur, quidpiam iam inest in eo cale. fictum:quoniam in omni motu, sem per est aliquid iam motum,ut scribit ist. Distandi eum eatorem in uniuersum corpus,praetorea diximus,cum Galeno, ut adaequatum se- h - bris subiectum notaremus. Febris enim ideo uniuersalis morbus appellatur, quod corpus uniuersu
oecupet. od tamen cum modificatione aliqua intelligendum nisi scilicet ea diffusio communi- - π eari impediatur,ut in rigore sebrili,li pyria,epiali de colliquantibus quae ad interitum inclinanti Quae momeatio a Pleno insinuata Mexpres h legitur apud Auiemnam. Impeditur in rigore. quia per id tempus, spiritus intro retrahuntur,ut cordi praesto sint, ad resistendum putrido orio uirenti. Sic enim cum excellentissimo Masi a malim respondere, quὶm eum Trinouellio
trema minus diffundi quod in docet Galenus p per cas sebres, igneus viscerum calor, instar cucurbitae partibus externis ad se trabat cum spiritibus de sanguine, calorem. In febre vero epiala.ea m caloris per omnes partes effusio impeditur,quia cum illa authore Galeno h a pituita vittea. aut humore erado illi congenere,& in ualiter putrescente,ac moto generetur ea eius humoris portio
quae nondum putresci admodum frigida &viscida quam nullus inquens calor peruadere queat eam partem quam proximE attingit impensε refiigerat vel ut habetur apud eundem Galenum i sit i in viis pituitosus sucos qui seisidus quςmque Praxagoras vitreum appellat, de amara bilis quae calida re et 'est simul abundent ae ter sensibilia membra per se vel per vapores de exhalationes mou tur, nihil miri est utrumque a cubante pari modo sentiri. In colliquantibus demum febribus, extremo rum membrorum calido in integrum serE oluto,ut habet Galenus. Ipssique penE deficiente influente i corpora tactu frigida apparent: eum tamen igneum calorem intus conceptum contineant; non aliter atque calci aduenire conspicimus, calido quidem extremae superficiei ab aere ambientei uffocato,interius calido lineo per calcidationem aequisito intus latente. Tandem ut naturam ea ris illim praeter naturam aucti,quem febrem appellamus,integri: exprimeremus, diximus,eum actinnes sensibiliter laedere,ex Galeno, ut illi. moibi rationem Armalem attribueremus:quam prioris definitionis termini, non satis exprimebant.