Antonij Merindoli ... Ars medica in duas partes secta. In qua non solum ea explicantur, quae ad medicinam discendam sunt necessaria sed multa etiam, quae theologos & philosophos recreare valeant continentur. ... Accessit sub finem exercitationum medi

발행: 1633년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

rtis Μedicae pars posterior.

ad suecoruin autem in vasis effervescentium quantitatem minuendam, attenuans requimur. Aer ergo eligatur frigidus;vel talis reddatur aspersia Per cubiculi pauimenta aqua communi, oxycrato, aut aqua floram violarum rosarum, vel nympheae;aut foliis etiam tum praedictarum herbarum,tunt,

salieis,popali, itis,ta similium. Cibus sit cremor hordei cum seminibus frigidis, panatellii ex iure

pulli parata,aut tenue ius vervecitrarum M vitellinarum sarnium,endiuia, acetosa laetiaca,aut bo

tagine alteratum Potus sit aqua hordei, et sacci arata,aut in qua tulep violatum, serupus ex Recoaranciotam,ti monum de agresta,aut consimilis dissoluatur. vinum omnino his denegandum est. Imo his aegris vehementer sitientibus,vel misso iam sanguine, vel aegro phlebotomiam recusante utilissimum remedium est copiosa frigidae potio. In cuius praescriptione, hoc casu, non ea omnia obseruate oportet,quae in synocho pueri ex Galeno' dc Aetio' obseruanda proponuntur. Sed sus. scit aegrum nulla viscerum obstructione laborare,frigid m potionem no abhorrere, M ei ventriculum imbecillem non esse. AEgrotantccnim sic asse ,nullum est remedium , post sanguinis de tractionem,quod Ss promptius de securitas sanguinis scruorem refrigerando α humectando com peseat. Si veto notatae illae conditiones desint,minu, tutum erit hoc auxilium t a quo, noxa potius, quam medela impendebit. Praeterea iniungenda quies ost, seiunusque conciliandus, tempetanda animi palliemata,& xluus per se aut arte libera conservanda. Quod ultimum, commodissimhab solvemus clysteriis, quae emolliendi faeces, de refrigerandi vim habeant. Ex dedocto hordei, malua

rum arriplicis,violarum, lactucae, ac similium:cum melle communi despumato, rosam , aut violato pauco sale, M oleo vel communi,vel rosaLO,Violato, aut nenuptarino,pro minore aut maiore ardo re admixtis. Et si tardior sit ad excernendum aeger , leuitiuo etiam aut electuatici catholico addito.

Ex Chirurgia. praesentaneum remedium est, sanguinis missio:ut docuit Galenu . t Quam pro

viribus largam esse oportet: cum febres eae, plet horae semper coniungantur, & periculum sit grauioris affectos, putredine superueniente ex vacuationis defectu. Neque hoc genus auxilii differendum est: sed statim a principio,aut cum prim4m vocamur, premita,vel dilaro clystere ad eluendam altriim,eimque regionem temperandam administrandum. Quo praetermita, ut monet Galenus. cpericulum est ne febris quae citra putredinem concepta est,in putridam transeat. Num autem in his

sanguinem ad lipo thymiam usque ducere expediat, a nobis explicabitur. Quod si dum sangui.

nem mittere cogitamus,sanguis ex utero,vel haemorrhoidibus fluere incipiat ex Aetio h permitten idum est naturae euacuare quod destinar. Quae si tantum evacuet quantum plenitudini par est nihili moliendum nobis relinquitur: si vero parcior sit vacuatio, quod deest ad sussicientem euacuatio. inem arte supplendum cst Vel si suffocantem plethoram aduertamus,natura autem lenth nimis va-l euationem a se tentatam persequatur utile fore censeo,eas venas incidere,quarum lectio naturam a proposito non auertat: parcius tamen sanguinem mittendo, quam si natura nullam vacuationein

tentante mittere oportuisset.

Demum pharmacia, a etiam cum fructu ad hunc a ectum remedia conserit tum interha,ut tu lapia dc apoaemataitum externa,vt tepentis aquae balnea,epithemata & linimenta : cordis, hepatis, lumborumque regionibus admota. Quae omnia ad temperandum eorum viscerum, maiorumque vasorum aestum,abesseruescente sanguine conceptum usurpantur. Eadem autem infra particulatim reseremus,csim de synocho putri tractabimus. Purgantia veris huic morbo ut plurimum miniamε conueniunt. Cdm solus veniat temperandus succorum femor,& nulla sit expurgandaprauitas Si tamen tale sanguinis incendium ab ostructionibus excitetur, quas crassi & viscidi humores te nuerint trefrigerantibus,attenuantia,incidentia,& detergentia, protollendis obstructionibus, ad miscere conuenit:tum praeparati hii mores,benignorum pharmacorum ope erunt e3purgandi. Sed de his,fusius in putridarum curatione dicetur.

De febriumputridarum fientia-causis.

frequenter inflammatur.lta si putre quidpiam, lorem praeter naturam intra nos conceptumpet extralantem a se substantiam ad cor usque diffundat, quia id ad calorem in nobis excitanduae maioris multo activitatis existitinon tenuiorem sollim illam cordis substantiam , scis humorosam etiam accendit , febremque inducit, quae ex ptimatio subiecto humorosa, ex freque liore autem immediata causa , putrida nuncupatur. Eorum enim sententiae s ut suptat' docuimus J adhaerere non possumus , qui affirmarunt primarium harum febrium subiec .

512쪽

De Febribus. IS

tum esse humores pultes in ventriculo cordis contentos. Qui,dum aliquo nomine, cor labiis putridae primatium subiectum esse comprobare astruunt:his febribus id tribuunt, quod omnes malis gnas redderet. Quis enim putrem humorem, imo S putrescentem, in cordis ventriculo eontineti

concipiat:qui inde lipothymias,lc syncopes,variaque alia maligna symptomata consequi non intelligat Cum autem huius genetis febrium ratio, a primarij subiecti particulari determinatione speci. ficetur thoe secundum febrium setius sic definire licet, ut dicatur calor praeter naturam in humo- rosa cordis substantia accensus,indόque in uniuersum corpus inisi impediatur ὶ effusus , actiones sensibilitet laedens. Causae immediatae febris humorosae M putridae, sunt Vapores ex putri quacumque substantia, e.

eo, membro,vermibus,aut merementis quibusdam eleuati,M ad cor pertiissentes: acriore suo cal re, humorosam illius substantiam accendentes. Necnon Vapores qui aberitu Escente crementi.' tia bile excitantur: consimilem affectum inferentes. A qua postrema causa, licEe nonnulli ephemeram tantum excitari tueantur,ut visum fuit Valesio,' Saxoniae. Tamen ubi actior ille humorib3-.Osemel etiam ei tra putredinem efferbueritmon potest cum ranta aeritudine, in eo conquiescere, ut cordis solam spirituosam substa tiam accendat. quin potius humorosam etiam inflammet. Quare malim, febrem inde natam; inter humorosas recensere. Cum ex Galeno discamus,ardentem etiam, quam diariis nullus annumerabit a solo bilis circum praecordia feruore,excitari:vt colligitur ex eodem atque eo maximὶ praedictam febrem ad hoc genus refero : cum in Durativisjndicationibus,ta magis cum humorosis M putridi=,quam cum ephemeris communiceta ut infra explicabimus. - ωκ λNeque nos ab hac sententia distrahit Senneltus qui negat , bile non nisi putrente febrem ex- eitari, quhd bilis flava lichi calida sit, tantum tamen feruorem qui ad febrem generandam suffieiari inducere non potest, ut in icte ro de aliis morbis biliosis videre est. Quin potius miror virum cele. brem non aduertisse, bilem flavam, tenuem, calidam dc siccam ad effervescendum facilem admoduesia,ex inedia,curis,immodicis exercitiis, ira, Scin solatu,multόque facilius, eum abundat in vasis, effervere,quam sanguis temperatior, qui tamen synoelium non putrem efferuens excitat. In icteto vero nihil mirum febrem non semper excitari. Non enim tunc bilis effervescendo in eutem es funditur: sed sensim per cholidochum non expurgata & sanguini immixta diffunditur in cutem. At quando naturae infesta & vasa vellicans per modum Cristos;non citra feruorem ex repentina secretione. in communa emunctoriam affatim amandatur: an non magnam habet, aesti cisam . M aso.

dem febrem tantae excretionis praecursorem,& seruoris comitem. Quae ab excretione cessat. Mando feruida exhalatio ab humore antea concitato elata, eodem integrE in cutem transivisib, eessat in

cor efferri.

Sic quando sanguinis ichor praedictam bilem redolens effervet, de robusta expultri eo in determinatam habitus corporis partem transmittitur;transmissiones, acutissimas febres habete coniunctas quotidie experimur. Mediatae febrium humor aIium causae sunt,primum quae copiosiorem bilem citra putredinem in vasis inflammant: tum quae putredinem ad cor undeuis ei mantem,in nobis generant. Bilis . sui feruoris causas non alias agnoscit quam alij succi. Putredinis autem causae, non eaedem ab omnibus statuuntur . Quas anthquam inquiramus, primo ipsa putredinis natura,explicanda eae Ad cuius eo.

gnitionem ut perueniamus.

sciendum primis est, putredinem esse passionem quamdam-murationem rei putridae. Eamque vel in fieri considerari,ic ut est in via vel in facto esse seu ut ad terminum perducta est. Sub qua postrema ratione comprehensa,est mixtorum interitus i ut ab omnibus affirmari ait Zabarella non men naturalis, ut addit Zabarclla,sed violentus. Cum enim mixtum ut mixtum non aliter inte-teae quam per di lationem in miscibilia: mixtum in partes heterogeneas ex quibus constat trita. tiam dissoluitur. Primum quidem & naturaliter per maransim,seu lentam exsiccationem. Quae naturalis dicitur,non quia a natura sit intenta: sed quod a naturali mixti constitutione sequatur. Calidum enim quod in unoquoque mixto est,ex sibi indita activitate in consociatrum humidum semper agens celerius tamen aut tardius prout minus aut magὶs heterogeneorum mixtio in unoquo.

que coagmentata est illudque sensim exoluens .ad mixti etiam dissolutionem sensim tendit,seu relicta portione terrea friabili, quae humido assumpto non amplius sibi cohaeret. Secundo celerius mulio,& ab externo agente, Ideoque violentre, per combustionem mixtum ad dita lutionem perducitur:humidi aquea substantia ei mante, pingui in ignem conuersa, & sicca portione in ci .

neres ah Nnte.

Tettio minore aliquanto celeritate,sed ab externo etia agente, M nuquam ab innato principio. licht

513쪽

16 Artis Medicae pars posterior.

ab implicito aliquando efficiente ut mox explicabitur,atque ideo violenter etiam mixtum, per pu tredinem in sensibilia heterogenea di luitur. Vnde ab Aristotelo putrefactio,iimplici generationi quae scilicet elementorum mixtionem se quitur) contrarium maximE commune dicitur. Quare completa M absoluta putredo est actuitis dissolutio mixti in mistibilia,sed non quaecumque. Quae quoniam prioris substantialis esse cessatio estatque ideb mutatio quaedam ad id quod non est: recte ab Aristotele '' corruptio nuncupatur.Sie

enim Aristoteles putrefactionem definit,ut eam dicat cise corruptionem eiusqiue in quocumque inimido propriae& secundum naturam Caliditatis ab aliena caliditate, quae M ambientis est. Vbi elim cuique liberum sit philosophari:non tam corruptionem dici caloris vellem, quam mixti per disset utionem propiij x secundum naturam calidi, in unoquoque humido,a calido externo.Quo niam mixtum est quod per putredinem corrumpitur,non Calor qui solet in putrescentibus intendi. At ne calidum quidem:quod etsi ab humido putrescentium dissoluatur, nondum tamen in re pulti corruptum,& in alienam substantiam mutatum aduertitur. Merito vero putredo,ab Aristotele eot ruptio appellatur:quoniam corruptio eodem authore' dicitur esse mutatio in id quod non est. execi quod est. De qua corruptionis specie & mixtorum interitu ut mixta sunt , cum philosoplii sit tranare qui omnes rerum naturalium passiones examinat: recte sub eo genere , putrefactionem ab Aristotele definitam esse existimamus. Ad Medicos tamen cum contemplatio illius finalis putredinis, quae viventia immediath nunquam attingit, minus pertineat:sed magis illos deceat,eam solam alterationem quae ad dissolutio

nem mixtorum ultimatd terminatur,extra rerminum contemplari: aptissima videtur ea putredinis definitio per quam a Galeno dicitur esse mutario rotius putrescentis Corporis substantiae, ad cor ruptelam,a calido externo. Mutatio enim ad corruptelam denon inatur: ut putredo , esse in fieti in telligatur:quasi non attingens, sed tendens ad corruptelam. Et si vero eae duae definitiones genete inter se differant, tamen in reliquis,lub diuersis terminis re conuenit int. Aristoteles enim peculia srem hanc corruptionis mixtorum rationem explicaturus;non nisi per causas talis interitus effectri lces de per praecedentem alterationem cam exprimere poterat. In qua praeuia alteratione, totam na lturam conceptae a Galeno putredinis,M quae vicentia attingit, ci nsistere diximus. Vt autem temtotam apertissime doceamus,causam dissolutionis mixti in miscibilia per putredinem,eiusque ex . lordium, progressum de finalem interitum explicare oportet.' Mixtum licti multiplicem substantialem mutationem subire queat , de vel aliam mixti speciem possit inducre,vel in unum clementum ut in ignem per coinbustionem aliquando,aut in aliqd aliter lconuerti; nunquam tamen verius ut mixtum est corrumpitur,quam Kum illud in miscibilia ex qui- lbus potentia inexistentibus componebatur,dissolui contingit;quod illi inter caetera per putredin accidit. Cuius diolutionis efficiens causa, nulla calore efficacior imo ne aptior concipi potest : cu- lius proprium cst,heterogenea disgregare,dc homogenea congregare. Cum enim illa miscibilium lcoitio ad mixtionem,sit heterogeneorum congregatio: dissolutio mixti per putredinem,eorumdem erit disgregatio. Ae quoni .m internus innatusque calor etsi tandem quidpiam simile praestet, nun- quam tamen ex instituto propriae compaginis dissolutionem aggreditur: sed formae mixti instrumetum eamdem quantum potest in proprio subiecto Coseruare satagit. Quare calor piatredinis author non alius est quam externus ut cum Galeno, censuit Aristoteles. Modo hic peris fit mora. του πεfui σν ris, eum omnem calorem intelligat,qui vel in externo subiecto formaliter aut eminenter inhaeta seu in ambiente insit, seu a sideribus influens per ambientem transfundatur; vel in ea ipsa

substantia inest. Quae ipsi etiam putrescenti substantiae contagi, vitio , aut per impeditam transpirationem praeter naturam immixta esse eoncipitur,ut passim docet Galenus. Atque ita intelligeti-ldum esse Aristotelem eum experientia eorum quae intra se S in frigido ambiente putrescunt, com luincit ratio. Hic autem licEt intris conceptus,tolet etiam externusappellari:seu quod suae intensio-lnis principium eapiat ab extra:leu quδd ei substantiae insit quae verε alia est a putrestente licet illi lpermixta:& omnino adeo caloris externus appellatur,quia inerntis principiis, substantiali scilicet

formae est aduersus. Neque vero externus omnis calor,putredinem infert:vehementior enim,min

ii humidum in integrum absumens potius,quam dissoluens a sicco putredinem inbibet. Sic dum canicula aestus viget,plurima meridiano soli exposita diu imputrida conseruantur. Atqui trepidior est & liquare quidem humidum potest;idem vero nec regulare & excoquere, nec absumere via L. Ita sub lunae radiis,le vigente austro,humidaqtiaeque facith putrescunt. Semper tamen calorem Pri-trefacientem, vel intensiorem,vel magis activum,& omnino potantiorem esse eo qui naturalis es :corpori putrefacto,necessum est. Alias ille huius iubicctum dissoluendo non corrumperet. Hiri et, quae ab intus Concepto praeter naturam calore putrescunt omnia, per impeditum fuliginosi calidicissuti ium,se ipsis calidiora redduntur.

514쪽

De Febribus. IT

Sublectuin veris de materia putredinis,proprii quidem est totum ipsum mixtiun quod dissolui-int: sed id in quod primo putreiaciens operatur,est humidum;quo dissiuente facilε mixtum dissol

nitur,seei eum humido colligantia cessante. Humidum autem quodcumque , dixit Aristpteles. Quδd cum in mixtis multiplex sit humidum,ut ehymicae solutiones demonstrantiquodcumque admixti eolligantiam interueniat, hoc ipsum per putredinem liquari & soliti oporteat. Neque humi, dum sol im aqueum,le facilἡ diffluens quodcumque scilicet tam internumquamexternum: subiectum est putredinis,ut quibusdam placet: sed quodcumque. Nam & pinguia,licti tardilis,putrent. Humidum tamen aqueum quia Vt minus excoctum facilius soluitur uta ad facilita putrescendum disponit.Inde quaecumque tali humido humidiora,celerius putrent:& quae pluui aut lento humido,& quocumque minus dissolubili constant:alieno humido aqueo imbuta,vdesdem illis affuso ad proprii humidi faciliorem dissolutionem praeparantur. r. Climque tales sint putredinis causat,eiusdem huiusmodi est progressus,de totius putrescentis corporis substantiae ad corruptelam mutatio. ιUt heterogenestas in mixtis magis sensibilis,est humidarum secarumque partium simul in mixto unitatum ita in putrescentibus primo humidum a sicco ante terminatum & siceum vicissim coagmentans ab externo calido putredinis & di Glutionis mixti aut re sensim eliquatur , & per partes secernitur. Sensim linquam) dc per parte quia dispositionum ad correptionem introductio: suecessiua est actio. A qua humidi eliquatione Ec secretione,fitur,quae pultescunt omnia,principio seipsis tui dicebat Aristoteles humidiora reddantur. Mox vero, quia calidum mixtorum humidae substantiae eorumdem familiariter assidet,dum humidi de sicci compago ditatuitur,de humidum calido perfusum,cessat a sicco frigido ut solebat contemperari:simul calidum incipit ab humido se cerni. Q d secretum, nec amplius , mixtione eoercitum,quasi effervescens, facit ut hinc putres eentia seipsis calidiora evadant. Postmodum quia in huiusmodi dissolutione.humidum rarefactum

M attenuatum minas quam antea a Consociato calido regulatur: a putrescentibu et corporibus inimicum nobis de ingratum e piramentum exhalat,ex quo foetent putrescentia. Metor enim putres-eentium Ormium est sequax;vilegitur apud Galenum. Atque eis magis, qud humidiora extiterint. Quae enim admodum siem sunt,dum paucum humidum quod illis admixtum est sensim separatur, sensimque in tenuissimum εο imperceptibilem vaporem exolvitur,foetere non aduertutur. Ea vero humidi a sicco di Glutio fiens sensim progressa ubi in animalibus ad eum statum peruenit vi cum introducta mutatione,etiam in solis succis, 3c inde communicata membris intempeperie,vitae munia exerceri non possint,emoritur animaL Quo extincto, putredorandem ad extremum in cadauere pergens:ed usque deducitur,ut heterogeneorum ita eoitione di luta, nequeat amplius mixti forma in tali subie sto consistere. Ac tunc corruptio mixti adueniet M vel in impersectiora mixta dissoluitur,vel in prima mistibilia demum abit, quorum singula specie non aurum

numero easdem suas formas reassumunt.

Alias vero ea humidia sic dissolu , cam successuὶ fiat,variaque habeat sui p remis momenta,de varios status: mulidante i vel putrefaciente semoto,aut imbecilliore reddito: vel ex cir cumstantium membrorum aut aliorum resistentia inconsistit aliquando,quam integra heterogeneo

tum compago dissoluatur, aliqua solum humidi portione educta .Quae putredo,ut notat Zabaret lavsecundum partem a plurimis appellatur. Quae in humoribus intra nos putrescentibus, dc in membris ad necrosim per gangraenam tendentibus,frequentcrappareta Ad quam attendens Galenus putredinem alterationem appellauiriquod maximh apparens mutatio quae per eam aduenit, sit sicundum qualitates mutatio. Quae licεt aliquanto progressa, ad viuentis substantiae interitum pedi ueniat: non tamen ad mixti pertingit exitium. A tque ideis sub conditione conceptam,idem Gale. nus, ' mutationem ad corruptelam nuncupauit. Quδd dc vivemium partes, ac quae in viventibus continentur, extremam illam putresectionem non anth sentiant, qu m tales ine peries viventi sint impressae,eum quibus serirari vita non possit. Qua amissa, cum quod sequitur , ad perfectam mixti dissolutionem ducem non sit medicae contemplationis: Galatius,in prioris natura explieandaeonquieuit Totam autem substantiam corporis putrescentis mutari ideo ait:quod de temperies naturalis,primarum qualitarum graduatione euariati mutetur;& modus substantiae a Medicis appellatus,pet qualemcumque humidi ditaturionem,peruertatur. In quibus Galenum totius substantiet rationem statuere,iam lapissis 1 nobis demonstratum est. In semiputribus autem,animalia aliquando generanturiqudd humidum pingue semisecretum a seco,vi calidi sibi adhuc consociat aut externi etiam aueratum: dispositionemquamdam ad orga nitationem aptam recipiat. Quam uniuersalis causae concursus aliauleficiente aggreditur:& anima ex potentia materiae prout suiε intelligendum est educta perficit. Sed quispiam forsan cauillator , superiora cauillata studens, Aristotelem obij ciet asserentem

515쪽

18 Artis Medicae pars posterior.

putrefactionem. -m propriε dici in his,quae seeundum partes corrumpuntur, tauri separata fumtini 1 naturareatione cuius,omnia alia praeter ignem putrescunticis terra qua,& aer, sint materia igni. Quae nihil eorum quae , nobis asserta sunt euertunt. Putredo enim, non solum perfectὶ mi tis,sed M quomodocumque mixtis conuenit; quae ab externo calido heterogeneorum dissolutio nem pari possum Elementa vero quae circum nos sunt impura &quatantenus mixta, singula imperfectae illim mixtionis pati dissolutionem possunt,ab ambiente calido de igne singula didoluente.

Ignis autem quantumvis impurus, non potest:quia a nullo calidiore alterati potest, dc ad elementa. rem puritatem reduct Potest tamen eius portio corrumpi ac propria natura amissa, in alterius et menti eo itionem degenerare:ut alia etiam citra putredinem in se inuicem per reciprocam cottia.

ptionem Ze nenerationem transeunt.

Quare ad inquisitionem causarum putredinis in nobis excitatae redeuntes dielmus ,putresemdlplures esse causis in solam prohibitam transpirationem,ut plurimis visum est , putredinem iam tumoribus invasis quam mebris ipsis inserte. Et licEt ea putrescendi oecasio sit admodum seri siali. -b. quod ut dicit Galenus calida α humida quaepumque in calidis loeis contenta, nisi dimentur fa-eillimb pultestanti Non tamen ea solum quae inculcata sunt,& perspiratu prohibita putrescunt:sed

alia preterea multa,quae putredini sunt opportuna:vt habetur apud eumdem Galenum. t Omnis autem putrendi occasio,vel ex parte materiae oritur, Vel ex parte agentis excitatur. Maias a .... ,. teria intra nos facis putrescens, est,primum quodvis humidum,quod ubicumque eonsistae,non te.

.. Galenus ' seu quod a calido influente parciore peruadi non possit, seu quod ab

imbecilliore partium continentium calido ad congruentem alterationem penetrari nequeat. Secundis humida quaecumque substantia quae difflari impeditur,seu ob copiam, seu ex obstructione aut consta patione viarum. Tertio deprauata alimenta in ventrem.ingesta , seu prauitatem a putredine iam ante eoncepti accipiant,ut humentacea quae situm aut rubiginem Contraxerunt: seu ea prauitas in superabundantis humoris excrementi iij consistat,qualis in horatiis fructibus, eueu meribus,mpombus,persicis, moris & similibus adnotatur: quae cum a calore nostro euinci non possit,ab Meepta ineratione in putrilaginem vertitur. Qirario cibi intempestiuὶ asiampti, & primo nondum concocto superingesti;eidem,& sibi cruditatis atque inde peruersae alterationis de putredinis causam piseurantes. vel iidem peruerso ordine deuorati . ut qui facilis sunt coctionis, oua, Iae,& similia post astringentes diu in ventriculo commorantes ingesti. Qui hinc Iegitimam eo monem supergressi,pro pepsi pepseos vitium contrahunt aliquando.

Et demdm omnis exerementorum copi quae vel coctricis facultatis vitio,vel expultricis imbe-eillitate, vel ob errorem aliquem admissum in via sex rerum non naturalium,in nobis colligitat virutali naturae eura destituta;ad putredinem concipiendam aptissima est. Selendum enim quaecumque in nobis seu ex materiae vitio, seu ex caloris imbecillitate congrue. tem coctionem effugiunt:vel vitium ustionis aut eius aemulae alterationis ex superexcoctione conistrahetervel a crassitate plerunque&leui ex causa in putredinem illabircalore viventis habente se illis pro extern . . Agentia vetis quae facit E in nobis putredinem excitant,haec sunt primum septica medicamenta, de quibus Galenus abundε egit. Tum intempestiuus labor,balneorum superfluus usus, fialiginosi excrementi suppressiam viuuium.& id omne quod calorem praeter naturam excitare potest in nos bis. Inter qui maximb eminet, particularis aeris constitutio,cum tepido calore corpora laxans : seu id per manifestam qualitatem operetur,ut solet perseverans austrina Constitutio:seu a latenis sid irum inguxuriaecepta ut in pestilentibus plurimis tempestatibus aduenit: Tandem putris omnissa bstanti spiritus aut humor per contagium nobis communicatus, qui suum inquinamentum de vitium in eas quas attingit partes, aut succos latius dimandens,putredinem in nobis excitare potest.' Quaecumque veto dcvndeeumque in nobis sit excitata putredo,ex se quidem res inducere est apta:attamen si ea in pauca materia concepta sit,uel eadem minus sit vaporosa, ut nihil in acie effundatad nunquam praestabit. Quare ea solum ad id praestandum sussiciet, quae vel sua vehementia, versussieientis exhalationis copia ad cor pertingens, eiusdem humorosam substantiam inflamis

mare potest. Id enim,ad huiusmodi febrium generationem,plane requiritur. Verum antequam ad alia transeamus hie tantillum haerendum est: vi Iouberti sententiam exa-ν pari . iratam, & a Tralliano anth insinuatam ' referamus. Vbi febres ac praesertim salubres; ab humori bus excrementitiis excitatasmon ab illis putrescentibus,sed vel fervescentibus solum,uel ustionem θ' V lpatientibu generari seribitur. QPm, putredinis natura non satis examnata,mordicus tuetur Ious bertus. Putredinem enim non nisi in sinoesi ut definita est ab Aristotelel, vel proxim. ad ter

minum accedentem,& foetori iam consociatam considerat.

Quam si in fieri,ut a Galeno descripta est,concepisset: illam ipsam asseruescentiam humotum

516쪽

De Febribus. Ι9

quam admittit, quae aliqualem humidi asiam secretionem induxerit,putredini astrisisset. Namq- veto ea sensibile exordium est illius dissolutionis mixti,quam Oxternum ealidum heterogen- disso clando molitur. Atque ut intelligatur,quaestionem pen, esse denomine.esseruescentiam humorum, a partim progressa putredincim tantum discernimus,quod,esseruescentia,sits plexaltetatio a calido externo tu illis producta. quae humores aut substantiam mi putrentis, insolita.tatefactione exa.gitat:putredo vetis,fit passio quaedam,inpatiente a calido externo intinducta . ad heterogeneorum sensibilena aliquam dabitulonem progressa. i

D Iebriumputridaram disserentiis,s infrentiarum causiu.

ribus,aut plurimis sunt mmmunes. Hicvmo a recense vortes, quae putridarum sumpto. Priae. Quae ex tribus rapitibus trahuntur scilicet vel ex vario putredinn griau; vel ex sui fluxas de perseuerantiae modo, vel ex diuersitate humotum in quibus putredo concipitur. A primo Maea manat distinctio putridarum,in simpliciter putridas,&pestilentes. A secundo Muttanquam riuati,continuae 3c intermittentes. Continuae,duorum sum genetum: vel eontinuae abiblute dictae, quas Graeci circum Galeni tempora νεχεῖς appellarunt:HI continentes,quas- jdem nuncuparunt,ut habetur a d Galenum. si , Continuae simplicitet vocatae eae dicuntur,quae cum ad into missionem dc seu inseb-- l .-..... . . leationem usque non perveniant,domin ex toto soluam :tamen per periodos examibantur. Hatum vero quaedam incompressum ascensum patrantur ut loquitur Galenus. Aliae etsi sine intermissiooeperseueren tamen eum euidente annotatione per certas P iodos ad exacerbationem redeunt. An- notationem seu reeutientis febris significationem α ὶπισημασί- Gal. - appellat oecursum eorum symptomatum quae seruium intermittentium accessiones praeceiare Consueuerunt. Qualia sunt si geratio, tror,rigorahoracis eompressio,sopor,oscitatio,ω similiα Incompressam velo annota. ltionem quam ille ἀπὸ σου c. r. comprimo in θλ πιν - nominat ' est febrilis exacerbatio , . Labsque per tigeratione,horrore aut sopor seu sim ina HVali te,dc illaboriosa febris accessio, ut praeis μή dictam vocem αελι interpretatur valesius. Primi generis continuati simpliciter cales dicuntur tquae, plurimis continuae proportionatae vocamur, quod sui generis intermittentibus quadam piproportione respondeant' Posteriotis vel δ ordinis fabres subintrantes vulgo appellantur. Quae quod fl- non eumdem focum habeant cum prioribus,sed parem cum intermitientibus t ad intermitentes re seruntur. lIterum vest continuae proporaionatae multiplices sunt pro variis exacerbationum periodisinomina learum intermittentium assumentes,quarum periodos imitantur ; ut docet Gils Vado continuam quotidianam,continuam tertianam de etiam continuam quartanam dicimus. Continentes,synochi,&conclusae dictae ullae sunt quarum unica est accessio, principio morbi ad finem usque perdurans. Q vel legitimae sunt, vel illegitimae. Legitimas eas appellamus, quae exsanguine putrescente nascunturivi colligimus ex Avicenna, Paulo Aelio. Atque hae vel exquisitae sunt via nan ex

Exquisitas eas nuncupamus,quas sanguis in maioribus vasis putrescetra excitati Non exquisitas autem votamus eas,quae sanguine in determinata aliqua par e putrente, scuntur. Illuitima stetis¬has eas dicimus,quae ex bile exerementitia oriae, ardentitim nomeu in rueriant: De quibus infiti agemus. eum debiliosusebribus tractabimus. Ardentes antem quas bilis exerementitia minae,syn his annumerari, videre est apud Galenum. eo. , a. Harum autem vitieque,non aliter atque in ephemera spuria a sanguine efferuescente nata dominust vel sunt homotonae, deaemastieae, vel anabaticae. Ecepacmasticae, vel demum etiam paras mastieae. Intermittentes febres eas nuneupamus, quae ad integram insebricitationem dc apyrexiam peruenientes,ad tempus quidem cessant,mox autem repetunt. In qua intermedia quiete,quando nulla est

sensibilis actionum aeso .i pletumque accidere expetimur sed solius ante entis causae Ac f.miris perseuerantia continuat: si subluids rem examinemus,fie assecti s contra Roderi eum a Veiga ' J D. M. ι .non propriὸ aegrotare dicendi sunt, sed eos in neutra esse dispositione assirmandum: ut adnotaui Mercutialis ' ω Galen. Tales enim esse sine libre dicit.aliquid tamen illis praeter naturam remau Jε , Δμω. ,a quo per circuitum sebris regeneretur. Quo manente,quando nulla coniuncta est sensibilis acti aret . σβ num lει.

517쪽

Σo Artis indicae pars posterior.

num laesio, inoctuin pratisarem esse,non admittet Medicus. Etsi quaepiam lassitudo adsit aut inime aeuualis statiti funiliaria sunt huiusmodi accidentia.

Ex tertio demum rapite,febres aliae sanguineae dicuntur, aliae phlegmaticae, aliae biliosae, ae domum aliae melane licae nuncupantur. Ac quoniam horum humorum singuli, lent modum qu i tam durationis in febribus fibi magis similiarem seruaret & quae ex sanguine fiunt sine intermissione affigere consueueruntiquae a pituita nascuntur,& frequentias intermittunt, εc tum singulisl diebus repetuntiquae a bile oriuntur,alternis diebus redeun hoc quae , melancholia, quarto quoquel die reuertunt sanguineas,simpliciter eontinentes.& synochos appellamus: Pituitosas vero quoti-l dianas vocamus. Quae si cominubdurent,cum addito.quotidianae continuae di euntur:si vetb inteo miserint,siae addito,quotidianae denominantiar. Biliosae autem,tertianae;& melancholicae,quartanae nuneupantur: parem inter se distinctionem praeterea admittentes, qualem in quotidianis expli-

euimus.

Quatum praeterea fingulae,si a syneero humoreis quo nomen accipiunt excitenturaexquisitae sui genetis appellantur:si vero a diuersis succis simul putrescentibus oriantur , nomen praedominantis humorix assimentes,nothae epitheton sibi adsciscunt. Vt ea febris quae a sola εc syneera bile gen

ratur,exquisita tertiana nominatur:si veris a bile quidem excedente, sed vel pituita vel melanebo. lia simul mixtis excitetur,terrima notha nuncupatur. Atque denominationis ratio huic similiis, ia teris febribus pariliter concipienda est: De quibus omnibus,susius infra suo ordine agemus. sed antequam alio vertamur,singularum harum differentiarum causas inquiramus. Simpliciter putridas excitat, quorumcumque humorum vulgaris putredor modo vaporem putrem,ad cor peruenientem effundat.

Pestilentes autem facit,excellentia putredinis,quam mmmunis quaepiam causa inducat: ut sul Q, infra docturi sumus.l Continuae absolua dictae.& συνεκιες ab excrementitiis humoribus producunrur,ut plurimum, in maioribus vasis inter alas ocinguina magna copia putrentibus. Erenim Vz febris continuitata noni interrumpatur,oportet ea copia ibi putredinem concipi,unde per plures dies ad cor libeth. 8c perseueranter effumet ut autem cum ea continuitate,periodica exacertauio coniungatur enecesnim est materiam putrescentem non totam simul in venis contineri, sed dum portio eius in venis &c intinuae febris foco aecensa est, in easdem nouam materiam per certλ interualla aliunde tran fluidi,ut mox explicabitur. Q is materia non alterius genetis esse potes uam excrementi iij humoris elim alii extati j n alibi quam in vasis cumulentur;exciementitiorum vero singuli, sua ha beant coneeptacula a quibus transfundi possint in vasa. Non tamen inconuenit, tantam esse quantitatem humoris in determinata parte putrentis r ut in ante eesset febris,quim noua materia ad focum transmittatur,quae concepti incendi, continuationem foueatro in his quas subintrantes appellant,accidit. Continentes dc synochi,ex copiosissimo humore sine ulla nouae materiae aceessione, in maioribus vasis putrescente, generantur. Ac quidem legitimae dc exquisitae synochi, ex solo putrescente sanguine massam alimentariam constituente nascuntur. Qui si in maioribus vass putreat exquisitam facit si verb in locis determinatis putreat,non exquisitam generat. Ex sanguine quidem p trente legitimam synochum excitari:apud quosdam receptum est. Is enim ubi semel, ac praesenim intra vasa, putrem incipit: putredine finit Eserpente.non antὶ desinit tetrum ex se vaporem ad cor effundere,quam in integrum putredo reprimatur. Eius autem putredo,a vehementi Occasione eum magno seruore affatim concepta: si sensim a partium continentium integro robore reprimatur,paraemasticam faeie si verδ causa putredinis eum natura aequis viribus ad statum usque em luctetur, amastica producitur:at si ea fuiat putrefacientis vehementia, Vt naturae partium humorem p trescentem citenmstantium sistentiam superet,epacmasticam inseret. Verlim,eodem sumo extra maiores venas de in determinata parte putrente, continentes febres excitari apparet in omnibus magnis de exquisitis inflammationibus, tam viscerum quam aliarum partium. In inflamnationibus autem sanguinem extra vasa effusum, M substantiam partium occupantem, putrere explicatum est a Gas. ' Neque contrarium sentientes nobis satisfactum putent: cum admittunt id quidem verum esse quod dicimus in febribus symptomaticis: nullam tamen synochum per essentiam generari,quin sanguis in grandioribus vasisputrescat 3 nihil enim vetae, iaminoribus vasis parum a eorde dissitis sanguinem non dictatum putrem, εc ad cor vapores suos putres eontinuo appulsu effundet intemque conclusam dc continentem, nulla periodicarum ex certationum successione quasi recrudescentem produceret quemadmodum collustre licet ex

Galeno.

Sed praedictis aduersati videtur primum Hippocrates ubi cum calx corrumpitur citra putresi

518쪽

De Febribus. a I l

eentem sanguinemJ acutas ad modum M continentes febres fieri scribit,corde per arterias galeis no- Ixassentiente: ut ait Galenus. Sed noluit ille Diuus Senex de contineritibus loqui quar recentiores Graeei συνο s vocatum sed da his quas ipse νεκεις nominat, Sc quas rectita interpres continuas appellasset. Plaeterea Galenus oecurrit qui ' sanguinem nonnunquam quidem ait, in his particulis quae inflammationem patiuntur putaedinem labire:atque ex eo,simpliciores, seu mitiores quam ex aliis humoribus febres fieri , Accessionum vero proportionem, ex tertiano praecipvh circuitu assumere: ut ex pleuriticis,qui maximε rubidam expuunt,confirmat.Quare ex putrescente sanguine non semper fient continentosiad quod respondeo,nolle Galenum, tertianos circuitus in his febribus, quae lassammationes consequuntur,semper aduerti,sed si eas per periodos exacerbati contigerit seu sanguine ex parte in alium namorum degenerante ut sibi placere insinuat,seu aliter tertianis citauitibus respondere.Verum quid de hac periodicatione febrium savguinearum tam symptomaticarum quam earum quae per essentiam diountur,sentiamus, infra ' explicabimus.Vbi etiam controuersiam desin. guinis putredine ex praedicto Galeni textu natam excutiemus. Intermissionis autem febrium ea est causa:qiiod ubi materia putrens; seu per putredinem , seu vi naturae partium circumstantium absumpta,ditatura excocta,aut expurgata est 3 per certa quatilam temporis interualla,noua in putredinis minera colligatur. od ut intelligi facili is posse,seiendum est ex tementitios humores secundum raturam qui dem in nobis ad certam quantitatem generari,in destinatis receptaculis colligi, dc per conuenientes

ductus solete excerni. Nonnunquam velis ex prauo victu,aut partium intemperie, vel meatuum obis stri ictioiae copiosius aliquando accrescere Sc cumulati quam naturae conueniat. Qiis casu tales exis clementi iij succi partim in venas diffunduntur id sanguini miscentur:vnde multiplex sanguinis ima puritas excitatur:partim iidem in minutiora quaedam vasa abdominis, ircum viseera, pancreatis, vel mesentet ii ipsius eadem obstruentes impinguntur. V bi semel inculcati si expultricis I anguidioris vitio eb usque commorentur,ut impedita transpiratione de calidi influentis libera peruasione prohibita in tedinem in determinata aliqua parte concipiant:deteriores hinc ac acriores redditi novamque molestiam vasis atque ipsi membro infarcto a putredinis acrimonia lacessito inferentes 1 pro eius vigore fle semus acutie,vel in vicina sed patentiora vasa expelluntur e vel in eadem sede vano enixu concussi exagitantur. Ex a'terutra autem commotione,ab ea materia pulti exhalatio effaruat, quae ad eor peruenienx, febrim excitat; quam actior ille calor,puttedinis tum author tam sequax , semel in eo humore conceptus tanda cicontinuat:quandiu accensus humor, putridam vaporem ad cor effunditi iam non acta

exhalare cessat, quam ut loquieut Galenus y affatus fit,paucis remanentibus reliquiis. vel naturalis circumstantium partium calor ilIum ad pepasmum deduxerit,aut earumdem vigor extra corpus -- pulerit. Quo semel consumpto,si intemperies eius membri,a quo ille copiosior generatur, perseueret. atque alterius partis in qua idem colligitur M putret,imbecillitas de vitium duret: post aliquod interuallum. Humor priori similis in consimili sede congeritur, dc putret, febrisque recursiun faeit. Ac quidem si in materia iterum congesta,ante putredo renovetur quam prior consumpta sit z nulla apparebit febris intermissio,sed unius remissionem, alterius excipiet accessio. Si vera prius extinctiis sie ille Deu quam denuo congestus humor reaccendatur:ante prior cessabit paroxyω- . quam secundus reuertatur.

Verum statim quaeritur. Cum in continuis,quas proportionatas appellant, excrementu' homores in maioribus vasis putreant:ubinam ijdem,cum intermittentes aceendunt identidem putrect seu ut vulgis loquuntiar,ubinam intermittentium est focus p Quae ita controuersa,& tanta sententiatum varietate intilota quaestin ut vix liceat in te admoda dissicili,sibi abundε satisfacere. Attamen pro nostro more,& veritatem inquirendi libertate; quod

potius apparebit,efferemus.

Sed antequam quid sentiendum videatur proponamus hoc unum prineipio scire expedit. brium interminentium Deum in ea corporis regione de sede constituendum esse, in qua eum frequentissimae sint intermittentes j exerementi ij humores facit. congeli possint,neo dissicit E putrere:& ex cu ius suppositione,causae eorum quae in febrium tam pil ipio quam declinatione apparent, facillimὸ

explicemur.

Iterum veto de id selendum est, in febribus quibaseumque intermittentibus, duas saltem', aut tres etiam aliquando partes,esse in vitio. Quarum ptima e viscus aliquod quod naturali facultati subseruiens,vel humo em exerementitium maiori copia de genuit de generat quam naturalem dc salubrem statum deceat. vel eumdem abundantius quam par sit congerit, quem prae expultricis imbo ciuitate segnius expurgat. Vnde Galenus ' ait, vix quotidianam excitari, quin ventriculus sit laesus, tertianam . quin iecur sit in vitio aut quartanam,quin aliquod sit in liene peceatum.

519쪽

11 Artis Μedicae pars posterior.

seeundδ,aliqua semper en pars in quam materia illa peccans copia aut qualitate molestior . elim, primatio eo viicere aut sibi vicinis sedibus contineri ulterius nequeat,tanquam in ignobiliorem &imbecilliorem transinit titutiocin qua,cum ille ipse humor minus ab influente spiritu per datur,naalibeth transpitet primam putredinis labem concipit. Q iam aegri corporis partem, febris mineram appellamus quδd uti in mineris,semeletasso metallo, i tamen metallurgica remanente , consimile iterum ex succo a supereminente terra iustillante ibidem regeneratui r ita 8e illic, absumpto humhro qui primδ putruit; sed materiae antecedentis fonte instillare in mineram perseuerante, alius in mineta

congestus humor iterum putreat.

Eadem anim pars, ubi a molesto illo defluxu imbecillior est reddita. de a frequentata pauedine,

vitium in se contraxit:non solum humorem excrementitium ad se transmissum ut imbecillis excipit, sed etiam ut puttilaginis inquinamento infecta,quod fibi in alimentum distribuitur, aliquando corrumpit,de illi labem humoris putrescentis prauitati assimilem,communira :Atque utroque nomine, putiainis omitem retinere censetur. Quia vero aliquando,non ita imbecilla est ea pus, in qua vitiosas humor putredinis rudimentum accipit; quin eo sueco putrere incipientea noua aeritudine it. titata eumdem prineipio febrilis annotationis a se excutiati tertium eo casu Iocum concipimus, ioquem excussus ille humor effundatur,ta in quo ex concepta pulsedine quasi feruens, inde ad cor, donec in integrum consumptus fuerit, continenter effamet. Quem loeum Deum appellamus: quod putiens humor veluti accensus,illic quasi assiari pergat 5c absum. Nec tamen secum semper alium esse a minera asserimus. Pletumque enim una eadEmque pars,febris est minora de focus:quod humor qui in vitio est a minera non exeussus,ibidem ad extremum ardeat, ubi pultere ineepit. Ali1s ver itas us a mineta differt ut non ossicio solum sed sedibus etiam distinguantur: quando scilieet pate in qua congestus humor putrere incipit, talis inquinamenti impatiens illud, sequo licet pelliti oportere vero has inter se partes disiungere atque illas relatis aut consimilibus vocibus eatum distinctionem exprimetitibus efferre,ex sequentibus patebit. Primum enim certum est, eos humores qui febres intermittentes excitant, licet iecoris,ueuζriculi,aut lienis vitio coposiores quam par sit generemur:non tamen in iecore ventriculo,aut liene ut plurimum putrere. Etenim si humor quispiam eorum membrorum substantiam insatciens tantam putredinem conciperet,ut febrem excitaret: mul-

id grauiora symptomata sequerentur,ta pro dignitate principis membri 6c pro acutie senssis veniticuli,M pro eopia vasorum in liene;quam soleant in febribus intermittentibus appater: Sed praeterea ubi ille humot qui spars materiae antecedentis,uitio alicuius praedictorum viscetum iamdudum collinael principio putrons primum paroxysmum induxerat, vel excretus vel mitificatus est, ερ prima desjtaesessio:an non debet nouus humor alicubi extra pr2dicta viscera, & cryptas materiam ante-aedentem continentes colligi. ubi pro agentis de patientis aptitudine eelerius aut tardius putreat; ut alter paroxysmus renoueluti Quδd elim ita sit,debet etiam aliquis locus assignari,in quem & praeter solitum traismissus humor congeratur.& in quo congestus putreat. Ac demum nullum eorum qui medietnam exercent fugit,principio accessionum, non solum perfrigerationes, horrores, Ec rigoresaeeidete:sed vitiofi etiam humoris de febrem eoncitantis manifestas frequenter excretiones fieti. quoniam non aliter accidere posse intelliguntur, quam eo humore qui putret, agitato ερ moto ab ea sede inqua eollectus fuerat x putrere coeperat. necessum est eum humorem Ioao moueri, atque illus inund&vlii Amorem a putredine illatum continuet . quousque vel consumptus, vel exore tus,vel tu integrum mitificatus laetit. Quae iam ita fiat: exponendum tandem restat,in qua corporis regione de putrere incipiant . de in integium serire ne humores qai febres intermittentes excitant. Cuius dissiculaacis mirum in m dum controuersae explicationem, lubet ad maiorem perspicuitatem,in aliquot conclusiones partiri.

Quam dioimus i md aliam ut plutimum sedem esse in qua putris ille humor qui febres inte

mittentes excitata endatur,ab illa in qua qui continuas generat putrere consueuit , quod e Iura Ioubertum asseritur, qui ' seribi Geontinuarum Se intermittentium eumdem esse focum, scilicet cor- . dis ventriculos. Huius autem absurdam esse sententiam,facilε intelliget, qui conditionem febriumet compli tarum excutiet. Complicatas eas appellamus, ut infra fusius proprio capite explicabitur. quae eumdem eodem tempore assicientes,ab inuicem tamen Sc inuasionis modo,dc perseuerantia, ω desitione discernuntur. Ita in vera hemitritaeo,in qua cum quotidiana continua tertiana intermittens coniungitvr apud Gal. ' facillimum est M intermietintem continuae superuenientem aduertere; dc tertianam a quotidia ,symptomatibus utrique propriis discernere. Idipsum in hemitritaeo malo. 1 re dicta licet obseruare,in qua,quartana continua tertianae exquisitae copulatur apud Guainerium 'l Veluti licet subobscurius,quando apud elidem, teteiana notha intermittens tertianae purae continueti consociatur. Aut ali s cu tertiana intermittens, intermitteti etiam quotidianae coniungitur. Quae fi l pituita Se bile,aut bile flava de melancholia. in eodem loco simul putrentibus excitarentur : potias

520쪽

De Febribus. 23

una fieret febris noth humoribu illis mixtim putrescentibus quati distinctae febre, . . Eb verb maos displicet ea Iouberti sementi quod lacum praedivitum febrium cor sese veliti

Hoc enim grauioris noxae impatiens,non posset illuci incendium, ac multo minus putredinem in- 'cendii caulam,intra proprios ventriculos civra deliquia,& syncopes,sustinere. Adde a materia qua cumque intra ventriculos patremesacultatem viralem aut suffocandam esse,aut sitiem vehemen-χer opprimendam:cum ii solis vaporibus ab utero aut crapula eleuatis,soleat aliquando extremam oppressionem pati'stam paruus&dephessus pulsus cum systematica magnitudinis dc vehementiae inaequalitate significat. Atque ea maximi 'oppressio in continuis appareret: quas a multo crassoque humore excitati alti Quas taesen, nateria miti ncie maligni existente, absque graui noxa sine vitalis facultatis sensibili oppressione,ad aliquot dies perseue se aduertimus.Cum interim ex solos uiguine cista putredinem maiore copia in dextrum cordis ventriculum effuso, cum ingenti virie prostratione& asphyxia,in tra quatriduum,Clarnsimum Dominum de la Coste in vectigalium de subsidiorum reglatsi huius Prouinci e curia consiliarisi laetitissimum,extinctum viderimus. Praeterea quis ille est qui non aduertantam copiosum humorem per febres etiam intermittentes aliquando petrentem,ut per excretiones quae kd pamxysmi declinationem, aut per crises fiunt indicatur: nullo modo in corde eiusque ventriculis contineri gotuissα Ac demum quis ille est , qui cum aduerterit purosque ex febribus coutinuis aeteriisse, eoru tamen dissectis cadauetibus, aliquid in cor dis ventriculis repererit, quod mare lae febrilis illic antea putrentis vestigium repraesentaret. Tandem&illud in eius sententia displicet:quod dicat humorem a vafis in cor trissmissum , a corde iam antea distemperato dc calidiore accendi. Quomodo enim intermittet febris. si continua supponitur morbosa calidior cordis intemperies,humorem per interualla transsusum incendens: c4m febris sit calor praeter naturam in corde prim im Acensus. Quate,.t ex communi sentὶ nila cohtinuae ab hiamore excrementitio in maioribus vasis accenso EascuΛtur,ita de intermittentes,ab esusdem rationis succo extra maiora vasa putrescente sed cor per vapores a se effusos accen)ente excitari necessum est. Quod clim ad quaestionem integia explicandam non sumiat. Dico L. non alium esse frequentiorem febrium intermutentium Acum,quais abdomen. Quae

'conclusio plurimis aduersator quorum sententia est, humores qui febres intermittentes accendunt,

venis in habitum corpori, effundi, ibique putrere. Quod clath assertum fust 1 Gal. ' Cum tament. lib. .. soldm dicatur L putrentem materiam a vasis per sensiles partes deserti: atque admittatur, ubiuis humores coaceruentur,ibi putrere. Huius sententiae fundamentum,uti ex Tralliano h colligimus,st . .. esse videtur totius perfrigeratio,illeque horror&rigor quilia principiis paroxysmorum sentitur. Quae symptomata ex eo pQdire existimaruneriu)d cum humor noxius a vasis per partes sentientes in ambitum corporis effundittici 'el sua frigiditate perfrigerationem causet i vel maiore aut mitiore sua acritudine, rigorem horroremque inserata

verum huic sententiae assentiri non possumus. Primum quδd cum ad putrescebdum prohibita

transpiratio plurimum iuuet,putredinem veris libera transpiratio impediat de reprimat: no possunt humores,qui in grandioribus vasis conclusi nondum putruerunt i alias iam febrem excitassem Jpet ambitum corporis diffusi putrilaginem concipere. Ita paleae limo permixta,& in aceruum congestae cum nondum per putredinem in fimum abierint,si per campum aliquem effundantur, tanta abest quod putreant,quin potius a putredine praeseruantur. Neque obstat humorum in habitum effusorum transpiratibnem imme ab obstructione eulis in Liberiἰatque ideδ ed expulsos.& impediri ne transpirent,dc protinus putrere. Non enim tanta ea temper est in huiusmodi febribus cutis obstructio post varios praesertim sudores per antecedentes paroxysmos apparentes ut humor qui in carnes cuti subiecta, sparsim transmitteretur. awatim pu-tteret. Naim de multa bilis alterutra,per laetum copiosior,quam in febribus per cutem effusa, mi. nus quam illa transpirans:&copiosissima pituita per κακιξ - εί incipientem leucophlegmatiam,

nee ibi putrent, neque febrem excitant.

Praeterea vix potest ab ullo rem debith examinante concipi, in quartana , quotidiana intermiciente melancholiam excredienxitiorum humorum crassissimam,dc pituitam maxime viseidam: tam promptὶ ab intimis vasis in ambitum corporIs per insensiles ductus principio paQxysmorum inerti,ipsasciuodensas muscuIorum membranas tant3 releritate per dare. Tunc maxime, cum spiritus, per labriles annotationes seu principia paroxysmorum , ad intima recurrentes, motuiti

illuni impedirenti de externae partes refrigeratae , humori transmisso dissiciliorem aditum

praebetent.

Adde, In complicatis Abribus ex continua de intermittente r hon possie in ea sentehtia expli- . viri, quomodo cum megedens febris intermitterula causa minus aeris, minsisque inolesta extral

SEARCH

MENU NAVIGATION