장음표시 사용
181쪽
radix plerumque est bulbosa, hinc totum hoc genus dicitur bulbosum, quandoque vero ram dix est tuberosa, quandoque etiam graminea, hinc distinctio a radice sumi non potest, a flore vero sunt vel flore monopetalo vel heXape- talo, & in una familia tripetalo ut Ephedra. Hae rursus vel includunt fructus in ovario subflore vel fructum gerunt seu ibi flos inuas, citur fructui.
Character. Caulis rotundus, politus, fortis, ramosus, folia Porri, sed longiora, ct angus, tiora; flos in basinusque fere divisus , nudus,
stellatus, ovarium complectens instar calicis . ovarii apex emittit sex stamina ct tubam longam ex centro fit dein fructus obrotundus , carnosus , triangularis in tria loculamenta in quibus semina triquetra reconduntur, divisus;- radix multis tuberibus ab uno corpore pendulis constans: saporis amari &penetrantis .HAc planta ta escit in locis saxosis., Nomen. Asephodelas vocatur ab firmum S a Plinio dicitur hassula seu baιilius regius quia dum floret, caulis regi sceptri effigiem refert, herba est quam alio nomine Anter con vocant, qua Lucianus singit manes vesci apud infero S. Vires. De hac planta antiquus poeta Homerus graeco carmine cecinit, quod latine sic sonat, .stu ui nesciniit, quod semper dimidium plus siti toto, & ignorant quam adsumentum in Malva & Asphodelo sit, quod est enigma , qu-d hac ratione solvitur . olim dicitur has plantas pro cibo esse adhibitas, quod erat vilissimum Bb
182쪽
nutrimentum, si vero quis vellet carissima alimenta assumere , ille postea etiam vilissimis carere debet, sic dicitur dimidium plus toto, quia postea nil habent quod edant ; Asphode- Ius vero jam a porcis editur , sed in homini-hus vomitum ciet, hinc dubium est, an Veterum Asphodelus sit notus, dieitur vero a veteribus quod si actumatur, quod tum proci-ho inserviat, si vero radix infundatur vino , tum venena expellit; radix conducit in urina ct menstruis provocandis, ct uiseeribus detergendis.
Character. Caulis tenuis , fatis rectus, politus , nudus , in summitate in multos ramos divisus, flos Lilii sed monopetatus, profunde disiectus, infra tubulatus, noti succedit fructus fere ovatus triangularis, in tria divisus loculamenta , continentia semina subrotunda , nigra, splendenda; radix Asphodeli Napiformis, esterne flavescenS, interne albescens saporis subdulcis. Hae plantae crescunt in sylvis magna copia . Asphodesi sunt plantae duriores frigus hyemale , ejusque vicissitudines facile ferenteS. Nomen. Lilio Asphodelas vocatur a Lilium& phodelus, quia de Lilio se Asphodelo aliquid participat.macinthus.
Character. Caulis erectus, nudus, politus, rotundus, in spica floriger caryophilli aromatici sigura; solia longa, angusta, virida, splen
183쪽
dentia; flos hermaphroditus, nuduS, mono petatos, tubulatus, in sex segmenta, eXtror sum flexa divisus, carophilli aromatici figura, arcte compleo ens ovarium stamina seg, coloris plerumque caerulei , aliquando albi, aliquando purpurei vel carnosi , odoris grati; flo, ri succedit fructus subrotundus fere trigonus divisus in tria loculamenta, semina subrotunda vel plana ct nigra continentia ; radix bulbosa alba; tota planta habet succum visco sum, Cres cit in pratis juxta vias cognoscitur haec planta ex radice bulbosa, quae unica modo excipitur, quae dicitur Hyacinthus tuberosa, OmneS ves Oihabent florem diversissimum, sed tamen Omnes Hyacinthi dicuntur , & quia Hyacinthus,
Veterum habet florem caryophilli, hinc Gallis vocaretur Cher e , dein ad Hyacinthos quoque refertur hyacinthi campanulares, sicut hic character a flore non stricte desumitur, nam aliter quam plurimas inde classes formare debemus; omnes Orientales ex Asia allati sunt nempe ex Eisantia, hinc etiam Constantinopolitani dicuntur Tripcadi, ut& muscari quoque multis vocantur, quia referiant VaS Cavum,
sex horis reflexum , ubique flos haeret supra ovarium , dici matur etiam hyacinthi muscati quia odorem Ambri vel Moschi quandoque ingratum habent.
Characper. Catillis erectus, vaginis sol aceis per int. i valla cinctus ; flores magis Liliacet longe ma ores, quam in Hyacinthis bulbosis; radix tuberosa.
184쪽
t86 Minacot mones macteatae . Muscari.
Character. Folia longa, angusta, stilata, sat crassa, succo plena, eaulis erectus , sat crassus, rotundus, sine foliis ; flos hermaphroditus , monopetatus, urceolatu, , vel arbuteus, adoras in sex crenas reflexas divisus, atque in fasse tigio caulis in racemum congestus, denso agmine aggestum, odoris aromatici ct valde grati fere moschi; stori succedit fructus sat cra sus, triangularis, divisas in tres loculos continentes semina rotunda, & nigra; radix bulbosa, albescens, habens multas tunicas , fa poris amari. Dicitur & Hyacinthus Botriodes a forms florum in unum acervum aggestorum instar bo ri uvarum, hinc longa stamina habentur, & totus bulbus est floriger, quasi corin- Ius eeu par finissar ab Odore.
marinibus stellatus. Character. Folia & habitus Hyacinthi; nos
hexapetatus ornithogali more expansus, staminibus angustioribus; fori successit fructus Or- .nithogali subrotundus; radix bulbos a. Nomen. Hyacinthus vocatur ab iis Viola & nthus , quod erat cognomen Apollinis, quasi Viola Apollinis. Vox Hyacinthus est antiqua , jam ab Nomero & Hesiodo de ea fit mentio, dieitur, quod Apollo amaverat puerum pulchrum Hyacinthum fictum in spartaci cum Apollo ludisset cum eo S discum exedi/ cuisset (ut ibi mos erat) tum Apollo discum in ignem proiicit, tuna dicitur Eurum iratum Apollinem ne mare puerum discum projecisse
185쪽
in caput Hyacinthi, qui inde mortuus , ct ab ejus cruore effuso nata est planta formosiisssima Hyacinthus ; verum non scimus, an hic sit Hyacinthus Veterum: verum Pirgilius canit de Deiphobo. quod plantam creaverit & animi inscriptum . quod est particula plorantis, quia sic dicitur Apollo mortem Hyacinthi deplorasse, sed haec planta hoc siguo notata est on- solida Regalis seu Delphinum ante descriptum Ra nus de illa planta canit. Namque sub Eurotam dum Phoebus torques
prudens discum; pueri per tempora omit Obliquus , pariter de vulnere palluit isto . Et Deus , , juoenis . fuso de sanguine surgim pHos notus'primos Phaebi rasatur amores.
Oti ius plura de hac planta habet ; Martialis
Flectit ab insiso morientia lumina discos Ebalius, Phaebi culpa , dolorque puer: Hi vero Hyacinthi hic recensiti videntur esse Hyacinthi non scripti id est non notati tali nota, hinc Poeta canit. Dic quibus in terris inscripti notava Regum
Hoc vero dicitur de Hyacintho scripto. Vires. Bulbus horum Hyacinthorum estnenatus, nam ingentem vomitum producit.
186쪽
Colchicum. Character. Folia Lilii; flos nudus, mono petatus, tubii tenuissimi forma ex ipsa radice ortus; ovarium intra tubum inferiorem floris, tuba longa instructum , sit fructus trigonus ,
oblongus, tri locularis , faetus seminibus rotundis; radix gemina, tuber sis, rotunda, amvellanae magnitudine, compressa, albida, car-Nosa, quarum una exterior elapsi anni sterilis, marcescens , altera in fibras porrecta, intra priorem latens, plantam ferens uno involucro membranaceo obducta , saporis dum recens
acerrimi, dum annosa subdulcis farinacei paululum viscosi vel lenti, odoris nullius; haec planta crescit in pratis & montibus. Ra mus de hac planta canit. Ipsa etiam tollunt humili se Colchica lydimo,
Guorum duiua fores rumpuntur ab arcta Ditiersi, et varios suusint per rura colores. Hoc anno inveni, primam esite heXapetatam, non heXapetaleudem. Nomen. Colchicum vocatur a Regno Colcho , ubi dicitur Medea Penesca regnasse Mingresia dicitur , quia venenata in hae aula culta est, ut i in aulis fieri solet, vocatur quoque Hemmo Attius propter Venenatam vim, ab imi &-dies, quia esus flos tantum uno
die durare dicitur. Quidam Boianicus dixit Lehusus bulbum gustasse & primo percepisse saporem instar castaneae, sed dein fauces miri nee maritusebautur, sed sumpto lacte curatus est. Big
187쪽
Character. Folia, flos, habitus Croci angustissimo folio; flori succedit fructus obrotundus, triangularis, divisus in tria loculamenta, continentia semina fere rotunda, nigra; radix bulbosa, binis tuberibus perpendiculariter cohaerentibus & rostratis constans, saporis viscosi, subdulcis cum quadam acrimonia. Haec plauta crescit in pratis & locis humidis . Haec planta a croco modo in eo differt, quod habet radicem rostratam. Crocus. Character. Eolla angusta , graminea , striath: linea media alba divisa, septem , ut plurimum, theca membranacea involuta; flos I liaceus, monope talus, inferius tubulatus, in sex partes profunde dissecttis , sustinetur pedunculo ex apice radicis minoris orto ; Ovarium in imo floris fundo emittit tubam longam , apiculis ternis instructam , fit fructus
oblongus, trigonus, tri locularis, semina rotunda gerens; radix gemina, tuber Osa. Carnosa, superiore minore , recente, plantam emittente, non fibrosa, infidente majori simili ad inferiora emittenti, fibras ab elapso anno, quo fuit superior , superstiti , utraque involucro membranoso involuta ; haec planta in Galliis
colitur. Nomen. Cruus dicitur a Croco puerotae fabulantur) qui quum Smilacem puellam tenerrime deperiret, amoris impatientia versus est in florem sui nominis; hinc cauit.
188쪽
Et Crocon in parvos versum cum semilace fores
. Nec deerunt Chliae comites , assida fecundum Solsuia ipse Crocus chara cum smilace, Tirgouec, puer ille, suos pro mittunt germiue furei. Virgiliut, Et Glaucas salices casiamgue crocumque ru
Verosimile videtur illud nomen derivari aigraeca voce monti aut quod significat pilum vel situm , quia crocus siccatus ejus figuram refert; ex dictis apparet, quod hace sit antiquissima vox ; ejus flos Romae magno in honore fuit, ejusque auram maXime amabant Romani ob odorem ebrios quasi reddentes homines & ob colorem Languineum; bulbus cro ci esset edulis, si non esset nimis calidus. aliter gratissimus est rins sapor, hinc mures adeo amant stamina, ergo f. qui storem habent, tantummodo odorem praebent, ct ex his quomque Erocus conficitor, qui ad nos transporta, tur. Vigesimus octavus est crocus colchinus, hujus nos si se explicat ad solem perfecta gramna quasi an rea prae se fert, radix ad Colchis Cum accedit. Ja: plantae a primo usque ad numerum vigesimum quintum non sunt medicinal es. sed a vigesimo quinto usque ad vigesimum i Petisvum. planta est cordialis, aromati--, pcctoralis, anodyna , branotica, lenir
189쪽
latiterica, & aperiens; nam habet vires integre dissolvendi sanguinem , ct vidi faemina
defluxisse ab usu nimio croci per menstrua, ct viros per haemorrhagiam narium, dein quoque homines reddit ebrios & somnolentos , sic vidi casum, in quo medicus dederat viro morbo melancholico laboranti crocum nimis magnIcopi; , qui inde in delirium perpetuum cum risu incidit, & ille non nisi aceto curabatur hinc debemus nos abstinere a nimio usu hujus herbae, verum si defectus sit spirituum, si disse solvendi humores si bilis iners , es usque desectus est supplendus, tum quidem cum pruden tia crocus datus eonvenit, aliter nocet; in asthmate tamen convulsivo tussi dyspnoea, pht ysi , roborando & eaebilarando corde , iumensium , lochiorum & foetus remora, & ietero conducit frontalibus admotus phrenitidem, maniam & cephalalgiam a frigido ortam tollit, in syncope & palpitatione cordis externe ventriculo applicatus eum roborat, membris paraliticis & induratis impositus mire disecutit; crocus ita aqua rosarum infusus prodest in variolis ad oculos lavandos. Haec planta conducit in colim & ingreditur multas compositioneS.
Character. Folia Porri ; caulis escavatus striatus, nudus; flos nudus, inferius angustus, tubulosus, supra hexapetaloides, instar stellae expansus, in centro suo gerens coronam floralem, Campanae, vel ludo similem, stamina gerit sex et innascitur vel parti supremae o Tarii, quae sissa in tres partes continetur intra
190쪽
coronam in his, qui gerunt tubum pro corona, vel innascitur parti supremae longae tubae, in iis, qui campanulam habent pro corona ;sinis pedunculi gerit ovarium , quod in iis , qui unum storem ferunt in uno calice, tegitur una longa tuba , quae simulat calicem membranaceum, vaginalem, in iis vero, qui plures flores quasi umbellatim producunt, vagi-n haec infima pedunculorum obtegen , ovavria relinquit nuda; ovarium fit fructuSoblongus, trigonus divisus in tria loculamenta, continentia semina subrotunda , nigra, amara radix bulbosa, externe nigricans, interne albescens, viscosa amara; haec planta in hortis colitur ob pulchritudinem & suavem odorem floris. Ovarium hujus plantae habet vaginam membranaceam , quae pro calice monophilli haberi potest, nam ovarium ambit, & includit, verum in aliis adhaeret pedunculo, hinet dubitandum an calix sit , secundae classes dicuntur Orientales, quia ex Constantinopolitano allati sunt; tertiae Classes habent folia junci, & hi sunt vel polyanthei plerumque, sed quandoque monoanthei Gallis a foliatura dicuntur inquit . Omnes hi ex Hispania allati sunt & proprie Narcissi dicendi sunt, nam
Numero tertio mirificem odorem spirat. Nomen. Narcississ vocat ut a Vel Pueτὴ
torpor vel soper profouus, quia foris odor capitis gra' edinem & stuporem conciliat; hinc Plutarchus dicit hanc plantam sacram esse diis infernis . unde Theocritus dicit in atrio lethi Consanguineus sopor. Hic primi Narcissi vissentur esse Narcissos poetarum, de quo Narvcisti, i adulantur , Narcissum puerum fuisse