Vitarum Italorum doctrina excellentium qui saeculo 18. floruerunt decas 1. 6.. Auctore Angelo Fabronio

101쪽

82 illum de hac re interrogasset r se diu multumque tu ea inquisitione elaborasse, sed modicam , subesse spem deprehendendi hanc natura metbo dum . Eodem tempore quo haec vulgata sunt, edidit Lancisius opus , quod inscribitur: Anima versiones in 'Plintanam Villam nuper in Lamrentino detectam ; illud quidem elegans variumque, in quo & antiquitatis se litterate peritum ostendit, multaque retulit ad reconditiorem physicam , Sc ad naturalium rerum historiam peribnentia. Huc illa spectant quae' de multiplici ast gestione , ac de crebris arenarum tumulis , qui passim in Tyberis ripis visuntur , deque sit pium , herbarumque in iis ortu disseruit. Haec enim non leve disputandi argumentum praebebant . Flucubravit Lancisius libellum hunc , cum

feriatis diebus ruri esset in eodem Laurentino. Homo enim industrius non minus otii quam negotii rationem extare volebat. Inscripsit vero Marce

lo S .cchetto ordinis Hieroselymarii apud Pontificem M. Oratori , eo quod ipse rudera huius celeberrimae Plinianae Villa: septa undique &vellita terra, vepribus & dumetis primus omnium

102쪽

nium detexit. Sed maxime in eo laudandus est Lancisius, quod non contentus prodesse civibus suis , qua opera in medicina facienda, qua voce in docendo, voluit etiam eorum bono Bibliothecam omni librorum copia, sed praesertim medicorum , mathematicorumque refertissimam apud socomium S. Spiritus dedicare Id secit anno MDCCXIV. XII. Kal. Iunias , quo die narrabat ille cunctis laetatum se misse laetitiis. Huc enim spectarunt ingentes curae, quas posuit Viginti fere annorum spatio in optimis comparandis

libris, ac diligentia malevoli, qui tanto vir

deesiis non poterant, avaritiames appellabant aquam adhibuit, ut esset unde suppeditarentur etidem Bibliothecae 1umptus necessarii sive ad emendos libros, sive ad stipendia Praefeci I , ceterisque ministris 1olvenda. Huic dedicationi magnum decus fuit praesentia CLEMENTII XI, quem comitabantur viginti Cardinales, ac magna Pra sillum frequentia . Ille cum Lancisium gravissimis verbis laudasset, eidem tribuit ius quoddam exigendi in singulos annos scutata Romana centum, deditque etiam facultatem illud in quem vellet, transferendi. Hic vero bene-F 1 sicen.

103쪽

feentissimo Principi eo ipso die Vulgatos com - .mentarios suos ad Tabulas Anatomicas Bartholomaei Eustachii lubens meritoque consecravit Latuerant hae Tabulae diuturna in obscuritate ;& quamvis in iis perquirendis Malpighius, aliique docti homines multum diligentiae posuissent, inveniri tamen nunquam potuerant. Lan. cisius etiam ' superioribus annis & Romae , &Septempedae , quarum Urbium haec patria , illa quasi theatrum fuit ingenii Eustachii, si diose illas investigaverat tum sta sponte, tum exhortatione praesertim incitatus amicissimi sui Dominici Guglielminii. Sed Dustra . Demum cum incidii set in epistolam quandam Matthaei Pinii Urbinatis discipuli eiusdem Eustachii, qua declarabat vocatum ipsium fuisse in societatem huius gloriosi laboris , haec ei suspicionem movit, eas Tabulas Urbini latere apud heredes Pi-nii. Qua de re cum sermonem habuisset cum Summo Pontifice, ultro hic in se recepit, fore sibi curae, ut perquirerentur. Sic res habuit optatum exitum, inventasque Tabulas cum accepisset CLEMENs , illas Bibliothecae Lancisii donavit. Quo gratissimo munere hic provocatus ,

104쪽

tus, alacrior factus est ad easdem explicandas. Sed cum propter multas, quibus diitinebatur, occupationes, videret hoc onus haud posse seselum sustinere, adiunxit sibi sectos Antonium Pacchionum , & Francistum Soldatum viros in rebus anatomicis apprime versatos. Saepe etiam in consilium adhibuit Ioannem Fant nium , & Joannem Baptistam Morgagnium, cujus quoque latinam epistolam operi praeposuit , in qua pluribus differitur, quam bene meritus de Anatome sit Eustachius, quaeque propria & pinculiaria dicere debeamus eius inventa, licet ab

aliis post illum prodita fuerint so). Redeo ad Bibliothecam Lancisii : in qua nobilitanda

cum ille nihil praetermitteret, locum in ea de. legit Academiae a se institutae, iuventutis exeracendae caussa in studiis Medicinae, Chirurgiae,& Anatomes; huncque instrumentis ad experimenta capienda pulchre instruxit. Habita haec Academia primum est vii Kal. Maias a. MDCCXV dixitque in ea praeclaram illam Differtationem , quater usque brevi tempore impressam. Eta medicorum studiorum ratione, in qua perfecti Medici speciem & Brmam adumbravit Iax

105쪽

Et primo quidem disterit de artibus , quibus imstructus debet e Te Medicus , deinde persequitur quae in his artibus cavenda ac circumspicienda sint, ut facilius ac securius quo temdit, pervenire possit. Hoc eodem tempore ille multum operie ponebat in Metallotheca Michaelis Μercati, quae cum centum viginti annis in tenebris iacui set, tandem Florentiae r Perta , a CLEMENTE XI. comparata, a Lanciso eiusdem Pontificis iusis notis illustrata amno ΜDCCXvIII. lucem aspexit. Sunt quidem in his notis plurima cognitione dignissima, eaque Commemorare necesse erat , propterea quod Mercatus , vir ceteroquin doctissimus , in ea incidit tempora , quibus Hillaria Naturalis infinita obsita erat errorum multitudine. Quos ita n

lavit Laneisius , ut facile intelligi possit, quam

multum esset in hac facultate Versatus I3 . Vocavit vero in societatem huius laboris Pe. trem Assialium , doctum Virum, S multarum linguarum peritum, quo cum vivebat conjunctisiime . Nam ad maximas eius occupationes accessit, quod his temporibus non optime valebat, quodque Urbinum anno MDCCXVII. comi-

106쪽

tatus est Alexandrum Albanium ad lauream in utroque iure accipiendam . Fecit idem quatuo decim annos ante cum illius fratre Annibale rnemini enim libentius sitorum curam concredebat CLε Matis . Illo priori itinere cum Bon niam usque perventilat , pro eo quod eius nomen magna erat apud omnes gloria , invitatus fuit a litteratis viris Bononiensibus, ut de alia qua re , quae ad physicam pertineret, verba faceret . Cumque se non nolle homo moribus facillimis resipondisset, dicitur ea copia orationis, ubertateque doctrinae locutum fuisse, ut omnes ad magnam admirationem traduxerit. Vocem quoque illius eruditam audire voluerunt Urbin

tes , duabusque recitatis Italicis orationibus in Academia Assorditorum priori probavit, gloriosius ac utilius esse vivere quam mori pro patriaia , altera , vere benam esse illam civitatem , ad quam

amplificandam ornandamque omnes cives conspiarent. Has inter tot occupationes Lancisius nunquam cogitationem studiumque dimisit ad umbe licum perducendi opus de Motu Cordis O . neu matibus , quod , ut sirpra demonstratum est , ab anno MDcc. instituerat, quodque aVi-

107쪽

dissime expectabatur. At postquam multum se-doris ac laboris in illo consumpsit , doluit vitam sibi prius eripi, quam illud edolare atquela vulgus edere potuerit. Non tamen luce CDruit. Nam commendatum Alsalis Romae anno MDCC xx IV. impressum est, deindeque Neapoli , Venetiis, Lugduni Batavorum , iterum que Romae anno MDCCXLv. apud Palearinos recusem . Tanta & tam praeclara iudicia a doctis viris facta sunt de hoc opere, quo max,

me Anatomes et Clinica illustratur, ut ad has laudes quid addi possit, non videam. Laudavit& Morgagnius, qui mihi unus instar est omnium , non uno in loco scriptorum suorum ; & in epistola x .f.v.de sed . O caus morb. m. ait, ei dem nos ignoscere debere , si inter multa praeclura pauca haud omnino probanda contineat, quoniam extrema manus ei non accessit. Intereas quas recensuimus , huius libri editiones multum praestat omnibus Paleariniana, quam curavit magni nominis Medicus Antonius Leprottus, eX navit que inter cetera duabus Dissertationibus Lancisii ad memoratum Morgagnium , quarum

una est de Vena sine pari, altera de Gangliis ad

108쪽

89 Nervorum. In priori postquam statum , struct

ram, usumque illius venae exposuit, quatuor quae iliones solvit, quas idem Μorgagnius posuerat , quid scilicet caussae sit , cur quidquid λ-guinis ex arteria magna per intercostales plerasque effluit, id omne non per totidem Venulas , quae in cavam pari ordine desinant, in hanc refluat Z Cur non in cavae inseriorem truncum redeat, sed in superiorem p Cur istuc non per duas Venas , singulas Videlicet more institutoque naturae ab singulis lateribus positas , sed per venam sine pari inferatur λ Cur demum huius ipsius venae truncus non a sinistris, sed a de tris prorepat 8 Quae sic praestitit Lancisius, ut non modo obscura praeclare illustraverit, sed etiam tum vetera quaedam ingeniose restituerit, tum nova plura observationibus constantibus , & diligentissimis subnixa in medium , attulerit. In posteriori vero Differtatione e plicatis iis, quae generatim pertinent ad situm , numerum, & figuram Gangliorum, eorundem structuram , vim, usium , ac morbosas affecti nes diligenter investigat aperitque . Neque Glentio praetereunda sunt, quae inter se hi siimmiviri

109쪽

s viri amice, erudite , eleganterque disputarunt de morte Cleopat . Caussa disputandi haec fuit. Forte animadvertit Morgagnius ad morientis Cleopat simulacrum , quod Metallothecam Mercati ornabat , haec adnotas. Lancisium rIn brachio aspis spectatur , cujus moro Cleopa tram occubuisse vulgaris fert opinio ; quamvis alii, epoto veneno , mortem sibi conscivisse comtendant . Suspicatus Morgagnius , extare fortasse aliquem ignotum sibi scriptoris locum . qui hoc tradidisset, voluit illum ex Lancisio elicere . Itaque , scriptis ad eum duabus epistolis ,

multa protulit, quae Vulgarem & communem sententiam confirmare videbantur . Habuit quae huic sententiae totidem litteris opponeret Lamcisius, nihilque profecto omisit , quod probare posset Cleopatram Veneno fuisse consum-Ptam. Sicque cum omnia paria sibi cum Modigagnio esse viderentur , ab eo postulavit, ne de huiusmodi re amplius inter se contenderent . Quod & secerunt. Placuit vero P. M. CLEMEN TI XI, ut quae ab iis disputata fuerant, in Appendicem ad Metallothecam referrentur. Illud quoque honorificentissimum Lancisio fuit , quod

110쪽

Ηeisterus arbitrum illum statuerit acerrimae a- ne controversiae ortae inter se, Andreium, Se Volusium de origine cataractae. Antiquissimi; erat opinio, oriri cataractam a membrana in humore aqueo concreta. Ab hac primi destius runt Bri Ceus, & Antonius Metraianus , viris equisque contendentes , unam esse caussam efficiem tem cataractae humorem crustallinum opacum . Placuit vero Hei stero medium quiddam ten re docuitque , humorem crustallinum esse quudem caussam naturalem huius ocularis morbi,

sed non unicam. Fieri enim posse aiebat , ut etiam a pellicula gigneretur, sed id raro evenire , neque evenit se putandum , nisi per experimenta probaretur inesse oculo tales membra- , nas. Sic novam gloriatus eli de cataracta in

medium attuliae sententiam. Huic bellum in. dixere Andreius , & Volusius, neque contenti rationibus dimicare , iniurii quoque & contumeliosi in adversarium esse voluerunt. Hoc pingnae genus Vehementer vituperavit Lancisius.

Nihil enim illo mitius fieri poterat. Ut vero Heistem non solum , sed etiam Garellio morem gereret, varias observationes habuit, dili