장음표시 사용
321쪽
3 o tanquam ex equo Troiano, complures prodierunt illustres Viri, quos nominare singulos de longum est , & siquem forte invitus praeteream , odiosium. Illud satis fuerit dixisse , eorum alios flaruisse , & florere in Medicina facienda . alios etiam in tradenda, alios Archi tros , alios publicos Professores, alios munere utroque nobiles , nonnullos denique editis scriptis , si non illustres, at certe non ignotos. Neque hos solum, ec quos itidem Bononiam , tanquam ad mercaturam optimarum artium, pr
fectos, aut Amici, aut primarii Viri commemdaverant , libenti animo erudiebat, Verum etiam siquos cum paupertas premeret, ingenium ,
& docilitas sublevabant. Nec vero hoc semel fecit, sed sa pius; maxime in adolescentibus duobus, quos , laudatum in Fabricio ab Aqua-
pendente exemplum si) reserens, cum famulos accepisset, Chirurgos, nec vulgares , dimi-st. Sed & aliquot obstetrices iis praeceptionibus informavit, quibus faciles partus ex dissicilibus redderent, in qua ipse facultate eXcellebat ,
i vid. Thomasin. Elog. illustr. Viror. Tom. I. an Casserit Elogio.
322쪽
Iebat, nulla alia re impulsus, nisi uti per eas
complures matres, filiosque servaret, utrosque corpore, hos etiam animo simmum alioqui detrimentum facturos. Magna quoque capiebatur miseratione eorum qui morbis simul, & Lnopia conflictarentur , praesertim si honesto ensent loco nati. Hos, medicinae caussa accersi tus, quibus rebus indigebant, ex se a re familiari , non modo ex sita arte , adiuvabat, solitus alioquin & apud ditiores hanc eo, quo utinam Omnes, ingenuo animo & liberali exeracere . Neque enim lucrum , sed suam existumationem spectabat , qua nihil, secundum Deum , habebat carius . Hanc in eo agi arbitrabatur , si quem morbum plane insanabilem esse sciret, eius ut sanabilis curationem sisti-.peret ; item si in quo aliquid a remediis sperasset, his nequicquam usius , porro pergeret :quorum utrumque semper est abominatus ; sed aegris, vel potius quorum intererat , admonItis, se quidem, cum per eos licuit, continuo subduxit. Erat utique in Valsalva cum summa humanitas, tum mira comitur at polliceri quod praestare non posset, id vero non liberalis, sed leviss
323쪽
3o levis , atque adeo perfidiosi hominis existim
bat. Idem in nitendo quod semel non sine ma gna ratione admisisset, tanta erat cura , atque constantia, nulli ut diligentiae , & studio parce. ret, nihilque intentatum relinqueret. Nam edis, ut cautum Medicum decebat , semper illud , sicuti in ejus quadam ad Principem Virum epistola est, Hippocraticum spectabat, ne quid noceret, eoque simplicioribus , cum poterat, & tutioribus, & usitatis , neque multis adeo remediis uti consileverat; & plura tamen , & validiora auxilia non ignorabat, dein chirurgicis praesertim operibus magno , ut antea dictum est, erat animo , atque intrepido , nunquam tamen priecipiti, aut incauto, ut qui omnia quae incidere possent, ante prospexerat: quanquam, etiam adversus nec opinata quo animo effet, tunc satis ostendit, cum in suis aedibus commentantem fulmen propemodum perstrinxit. Tantum enim ab eo abiit, ut animo caderet ; continuo numquid forte alicui domesticorum fulmen nocuisset , numquod in
324쪽
inferiores , Omnes partes aedium adeundo, sic
quaesivit, ut si ipse , qui prope ambustus erat, nullo periculo fuisset , magis postea considera
tione discriminum quibus vita noltra obnoXia sest , quam re praesenti perturbatus. Haec Va salvae studia , hunc animum facies commendabat , alta amplaque fronte , nigris oculis ac vi-Vidis, decenti naso , ore parvo, labris rube tibus , cetera colore inter candidum , & rubicundum ; sereno vultu , sed non sine gravit te ; ad haec , congruentibus membris omnibus, statura non magna , sed figura vem illa ; satis firmae ad laborem ferendum vires ; stabiles manus , eaedemque , cum OpuS ei set, promptae atque expeditae ; corpus agile , nisi quod extremis sex septemve annis praegravante pingue dine tardabatur. Nam qui gracilis , ut supr. indicatum est , ad virilem aetatem pervenerat , sensim deinde pingue scens , honellam primum dignitatem , sed postremo ultra modum obesuS , molestiam , morbos, ipsamque adeo , quam de praeviderat, S praedixerat, mortem cli nactus. Principio, tussis qua annis quoque superioribus,
325쪽
sed remi ssius, Vexatus fuerat, augeri, & cum tanta faucium siccitate ac siti coniungi, ut noctu praesertim magnam aquae vim absemere cogeretur r hinc noctu vigiliis urgeri, interdiu dormitationer ad hoc, qui non multi cibi vini autem vel minus multi fullset, iam illum penesine modo appetere, aquam autem, ut dixi, vel p ter modum. Ex his, ut morbus morbum pDrere solet, aut augere , pinguedo crescebat, stoemachus infirmabatur r itaque anno ante quam decederet , ad cetera incommoda ciborum vomitus a prandio accessit , noctu autem vehemens nonnunquam dolor laxioris intestini quod κολον nominant; ut noctibus quatuor continem tibus quaternas horas torqueretur. Hoc tamen morbo & alias fuerat olim cruciatus e qua re
magis, quam dissicultate eius ab renum dolore internostendi, factum censeo, ut ex his semel laborans , ex eodem se intellino laborare crediderit , donec arenosa urina alium esse morbum ostendit, sed inter initia persepe adeo Gmilem prioris , ut Galenus l quoque cum altero tentaretur , alterum e se, existimaverit quoad
326쪽
quoad usque deiectio humoris quem vitreurr dixerat Praxagoras , errorem sui tulit. Quo ma gis praeceptum illud omnibus a Medicis ferv ri debet; id quod Vallalvae nocte intempesta non licuit; ne sitorum ipsi morborum sint audices , cum duo summi Anatomici Sc Medici sic cavere non potuerint, ne alter in alterum errorem inciderent ; cuius simplicem confessi,nem sibi uterque credidit convenire sive Hippocratis more m ) , aliorumque , ut Celius n ) ait, magnorum virorum, O Maciam ma-guarum rerum babentium , sive etiam , quae mea omni tempore sententia fuit, quod longe main lari laude ingenuitas digna sit, quam halluci. natio , praffertim eiusnodi , reprehensione . Sed ad postremos Valsalvae morbos revertamur. Hi quorsum esissent evastiri, iam plura antea indicia fuerant. Nam etiam inter considendum, Medici animadverterant somniculassem , nun nunquam & stertentem , sic tamen , ut cum re sponderet, nan videretur dormivi se . Mihi vero non tam id di 1plicuit, cum forte anno eo
m De Morbis Uulgar l. s. n. I . n a De Medicina l. 8. c. q.
327쪽
dem MDCC xx I. consilia pro Fceminis primariis conserremus Venetiis primum , Faventiae iterum , quam linguae difficultas quaedam in explicando sermone, levis, illa quidem , sed mihi tamen, longo intervallo audienti, satis mandi fella ; ut ex eo tempore dc Vereri ipse, & Amicis praenunciare, quantumvis frustra, non destiterim quod anno accidit MDCCxYIII. prostridie Kal. Februarias. Nam camato, secumque, ut silebat, commurmuranti , dc quasi aliquid commentanti repente os distortum quid immineret , domesticis praemonstravit. Admonitus , tantum adhuc aberat a mentis lassione, ut eos qui aderant , ne animo deficerent, neu perturbarentur , sed sibi ut quam quisque polsent , ἡ Opem ferrent, hortatus , accersitis Medicis , &Sacerdotibus , illis quidem ut sanguinis non una detractione contenti, rursus mitterent, si videretur , significaverit ; his vero , Sacra ministrantibus , ea omnia religionis & pietatis signa dederit, quae Vitam anteactam decerent, d nec graviore morbi Vi , quem ἀποπληξίαν Vocant , ingruente , eadem nocte vivere desiit.
Sic Valsalva vix major septem & quinquaginta
328쪽
- 3Osta annis natus, quo morbo liberaverat plures ,& quo de morbo praeclara animadverterat, eo
ipse morbo ereptus fuit. Elatus est, pro digni. tate hominis , honesto funere , conditusque in sacra AEde quae ab Divo Joanne in Monte Bo
noniensibus appellatur. Quanta omnium de vi. vo opinio , quantumque mortui desiderium suerit , vel ex monumentis cognosci potuit quae ipsi intra eum , quo decessit, annum , aut certe non post multo , raro exemplo quinque simiposita , ab aliis aliud , aliisque verbis , sed eadem omnia & laudis, & voluntatis significationer unum sepulchro proximum , idque ab AEditimis, Canonicis Regul. Lateran. , alterum, de quo supra commemoravi, in Nosiocomio Incuin rabilium ab huius Conservatoribus ; tertium , &quartum , adiecto eaus e nobili marmore simulacro , singulari opera atque arte persecto , illud , Senatoribus auctoritate, & sapientia prinstantibus quibus Instituti Scientiarum procuratio demandata est , id iubentibus , in magnificis aedibus eidem Instituto assignatis; hoc in celeberrimo Gymnasii loco ab utraque Alma Uni-
329쪽
ita factum atque exornatum est , ut quatuor de quibus in hac Vita expositimus, Valsalvae praecipua studia non minus inscriptis verbis, quam circum addita haud ineleganti pictura repraesemiet; idcirco aere describendum, & cum hoc no .sro Commentariolo coniungendum curauimuS .
Novissimum , nec sine simulacro id quoque , Forocornelii in eo loco statutum ell, quem
in locum , si quid sibi in Patria accideret ,
Valsalva suum inserri corpus destinaverat, in Divi Dominici Templo, recens inflaurato. Pinsitum eli autem ab uxore, foemina lectissima, Helena Linia, pene una superilite familiae suae, apud Bononienses veteris, S Senatoriae. Quae quantum Viro , dum hic viveret, obsequens fuerit , cura patefecit eius voluntati vel post obitum satisfaciendi. Cum enim hoc illum 1ciret in animo habuiise , ut, se mortuo, sua clibrurgica instrumenta omnia, quae nec ita pauca erant, nec vulgari industria atque artificio fabrefacta , Nosecomio cederent Incurabilium ;Academiae autem Instituti Scientiarum suun Anatomicum Mustum, cum ob alia, tum maxime Vid. in veneta operum Valsalvae editione.
330쪽
xime ob admirabilem illam, primamque omnium , universi auditus organi una in aure praeparationem , a Viris etiam Principibus expetitum e cum igitur id sciret, nec prece , nec gratia , nec praemio adduci potuit , ut aliis quam quibus vir indicaverat, non jusserat, cun- illa traderentur: tanti apud eam, viri quoquo modo cognita voluntas fuit . Hanc anno duxerat MDCCx. ex eaque liberos sex procrea-Verat , mares duos , foeminas quatuor. Sed virilem sexum non reliquit ; in prima enim pueritia utrumque amiserat filium . Filiarum quoque ultima non diu patri superstes filii . Vivunt reliquae r Qitarum priorem nuptum dedit mater Ludovico M. Montefanio Caprarae J. C. nobili civi Bononiensi r altera , & tertia solemniter vovere Deo virginitatem maluerunt . Has omnes Valsalva habuit heredes non tam magni patrimonii , quam maximae gloriae. Illi enim augendo, etsi indiligens paterfamilias non fuit, multo minus operam dederat, quam scie tiae, & virtuti, di , quae harum comes est, laudi nominis amplificandae. Inter omnes con-ilat, qui ejus di mentem , & consuetudinem