Vitarum Italorum doctrina excellentium qui saeculo 18. floruerunt decas 1. 6.. Auctore Angelo Fabronio

41쪽

22 ID ANNI LANIDANGELUS FABRONIUS S. P. D.

Srae me tuis vestigiis insistere, Harsistae La

mi , teque in eo imitari, quod non mediocrem operam studiumque collocasti in explicandis Vitis multorum Italorum doctrina excellentium , qui aut nostra aut patrum memoria floruerunt. Ego quidem semper magni feci omnes libros tuos , quos plurimos, O reconditioris doctrinae atque eruditionis pleni mos in mulgus emisisti ; sed studium , O ardor quidam amoris in nostrates esse fecerunt ut ii praesertim mihi perplacuerint , inqxibus tot clarorum Uirorum monumenta complexus es , optarimque me quoque in eodem scriptionis genere exercere . Satis ne feliciter id tentaverim, judicabis ex hac, quam ad te mitto , VJcolai Fortiguerrae etita - Hominem fortast se de facie nosti; nosti certe ejus suavissimos mores , ac miram ejusdem in scribendo elegantiam festivitatemqse , ex quo fiet, ut facilius quid tibi de hoc libello sentiendum sit, statuere possis. Hunc si tibi probari rescribes , magnam spem feceris ne

42쪽

23minem improbaturum , neqse parum animi mihi adjunxeris ad institutum opus perseqsendum . Solent ii qui stadium currunt , omni labore contendere , ut vincant. Hoc qIidem , te aemulo , minime enitar ; satisque mihi erit, si existimabunt homines non a te tantum abfuisse, vix ut i eodem curriculo fuisse videar. Tu me fac ames.

D. Romae Kal. Iunii MDCCLXIV.

ICOLAus Fostrio usRRA Pistorii perantiqua & illustri familia natus est vii. Idus Novembris anno a CHRISTI Ortu MDCLxxIv. Pater et Jacobus fuit, vir plane bonus & egregius civis, cuJus praeclaris laudibus illa quoque accessit, ut eleganter pingeret; mater Martha Fabronia scemina prima ria & virtutibus praestans. Domi educatus iam ab ineunte aetate ostendit nihil se nisi bona studia , bonosque mores cogitare atque colere. Erat in eo docile ingenium , adeo memoria Valebat , ut integros Poetarum libros, quibus in primis

43쪽

2 delectabatur, facile comprehenderet , eratque

simnia suavitas oris & vocis. Quibus rebus id assequebatur, ut omnibus esset carissimus ;& parentes ejus non solum sperarent , sed etiam confiderent maiorum gloriam illum aequaturum. Pater mature decessit. Ipse adolescemtulus Pisas venit , ut Iuris prudentiae studeret,

qua in facultate cum eo tempore unus omnium

maxime floreret Iosephus Averanius, huic praesertim operam dedit. Sed animus eius scientiae percupidus non sola Juris prudentia contentus erat . Itaque Benedictum Averantum , Laurentium Bellinium , reliquosque celebriores Doctores, qui tum maxime Gymnasium illud illustra. hant, frequenter audiebat. Sed in primis coluit Alexandrum Marchetium , a quo cum in aliis rebus , tum studiosissime in Poetica exercebatur. A Lagam vero Benedi Μiglioruccio insignia doctrinae accepit, idque fuit postrid. non. Μaiian. MDCxcv. Sic Nicolaus instructus non videbatur po se intra domesticos parietes contineri. Itaque illi , ex quorum arbitrio pendebat, in nobilissimo Orbis terrae theatro , Romae scilicet eundem versari voluerunt. Erat cum

illo

44쪽

2 illo magnis propinquitatis vinculis coniunctus Carolus Augustinus Fabronius vir magnis Orn mentis non solum honoris eo enim INNOCENTI Us XII. utebatur in signandis libellis supplicibus ) sed etiam virtutis de ingenii pmditus ,

huncque constretudine sua sic sibi devinxit , ut nemo ei perpetuo fuerit carior . Alios quoque amplissimorum ordinum brevi sibi conciliavit , quibus sic officium dc cultum pmstabat , ut ne quid de studiis suis detraheret . Nam & Juris prudentiae multam operam navabat, Gmcasque litteras , quas Pisis primoribus tantum labiis gustaverat, duce Francholuccio , avide percipiebat ; nec a Musanim Italarum consuetudine in his occupationibus abstrahi poterat . Profluxit autem ad hominum famam , cum Latina oratione laudasset INNOCENTIUM XII. in funere , quod illi in Vaticano Templo curatum est . Extat haec oratio, & ea quidem gravis , splendida is, copiosa , multuque sententiarem luminibus distincta. Habebat enim immensium campum , in quo libere exultare posset. Nec multo post a is CLEMENTE TI. missus est Legatus ad Philippum V. Hispaniarum Regem Antodius Felix

45쪽

2sgondadarius . Is secum habere voluit Nicolaum captus adolescentis humanitate , & doctrina . Μari cum se commisissent, saeva adeo tempest te iactati fuere , ut in summo vitae discrimine

tribus diebus ac noctibus erraVerint . Nec munus fisa & cautes timuerunt , quam Turcica

litora , prope quae tuere . In Sardinia demum perfugium habuerunt, ibique summa in difficultate navigandi aliquandiu detenti sunt . Haec tempestas plurimum detrimenti attulit valetudini Nicolai, cui ut consuleret , duodeviginti post menses in Italiam rediit . Romae paucis diebus commoratus est amicos salutandi & visendi causis, inde in Patriam concessit. Cum iam se corroboravisset, honores spectans Urbem remigravit , tectoque receptus fuit a Carolo Augustino Fabronio, quem haud multo post CLEMENs in amplissimum Purpuratorum Senatum cooptavit . Primum autem dignitatis gradum Nicolaus ascendit , cum ab eodem Pontifice Maximo inter honorarios Cubicularios adscitus fuisset , a quo & Canonicus Basilicae primum

S. Mariae Maioris, idque exeunte anno MDCCXII ,

mox decem circiter post menses S. Petri in s

46쪽

27 Vaticano declaratus est . Factus etiam ab ipse fuit utriusque Signaturae licebit uti usitatis Verbis, si nos forte Latina deficient ) Referen

darius; ab INNOCENTIO Vero xvi. S. Consili

tionis Ponens . Sed haec Nicolao cum multis erant communia. Non pari modo ingenii facultates , inter quas eminebant lepos & festivitas orationis , litterarum re antiquitatis cognitio , in pangendis carminibus mira felicitas , Rin omni scriptionis genere munditia atque elegantia . Quo fiebat , ut nullus Romae esset litteratorum hominum coetus , in quem ille libentissime non reciperetur a Sed p sertim , Arcadibus , qui eum appellarunt Halmum

Tiseum , fuit acceptissimus , ratis magno usui sibi fore in gloria Academiae magis magisque Provehenda . Quod quidem eos non fefellit . Nam nunquam eius vox audita est , quin illi a cuncto consessu plausus multiplex fuerit datus , nec non plura iisdem sippeditavit , quibus Orna' rent illa volumina, quae continent quidquid praessantius celebriores Pastores condiderunt tum Nersibus , tum 2luta oratione . Inter carmina N,

colai meo judicio pGilat omnibus ode illa amatoria ,

47쪽

28toria , cusus initium est : Ixaesera io penso , equalora gli occhi io volgo et grandis illa quidem , splendida , ingeniosa , concinna , in qua plura admiscuit ex intima Platonicorum philosophia. In

hac mihi videtur aemulus esse voluisse laudum, quas homines intelligentes pleno ore concedunt eius, dem generis poemati , quo Eultachius Manihedius celebravit Juliam Vandiam . Amuens omni lepore & venustate est ode , quae laudat Genuem

ses sceminas . Prorsus Anacreontem redolet ca

men , quod incipit : Io lo D , lo venio Unora et Nimis longus essem, si pulchritudines persequi vellem singulorum carminum Nicolai, quM

relata sunt in haec Arcadica volumina , reliquas que celebriores collectiones . Satis erit illud dixisse, nihil in his occurrere vulgare & commune , sed omnia varia & nova , omnia ad Poesis praecepta efformata , omnia pura , & sapore plane Poetico condita , ut facile intelligi possit illum fuisse a natura & arte ad hanc facultatem instructissimum . Multum vero Graeca in lingua versatum fulta indicat carmen de nuptiis Acomtii & Cidippae , quod e Graeco in Etruscum convertit . Carminibus quoque Italicis reddidit

48쪽

Euripideam Tragaediam, quae inscribitur, Iphigenia in Tauris , & quidem elegantissime, ut mihi testatus est Michael Angelus Giacomellius , doctus S intelligens harum rerum exillimator , cui eam legendam dedit i sed haec in manus hominum minime venit. Non minorem laudem Nicolaus ex iis cepit, quae scripsit seluta oratione. Splem det ubique purum quasi quoddam & candidum dicendi genus r ingenium in illo filisse ad

eloquentiam apparet ex ea oratione , quam

anno MDCCXI. in aedibus Capitolinis habuit de laudibus Architectum , Picturae, & Sculpturae: praesertim vero floruisse lepore de urbanitate perspici potest ex iis duabus pastoritiis orationibus , quarum una laudes continet CLEMENTIsTI , altera est de principiis rerum . In hac postrema rerum naturalium se quoque litterate

peritum ostendit . Explicat enim principia &eaussas salsitudinis aquae marinae, fontium , te rae motuum , metallorum , lapidum , arborum , forum , aliarumque huius generis rerum . Quid etiam festivius epistola illa ad Marium Crescimbenium , ut illum deprecaretur , ne sibi onus imponeret cuiusdam laudationis conteXendae p

49쪽

3 dae λ Nee non Latina quaedam In Arcadia recitavit , quae in vulgus minime sunt edita : haec tamen elegantia sermonis ab iis quae scripsit Italice , superantur. Nec Arcadiae solum lumen ingenii sui Nicolaus ostendit. Nam anno MDC

xv. cum a CLEMENTE xu summae cum caeremonia Vaticana in Basilica translatio Corporis S. Leonis Magni ab humili loco ad ornati rem augustioremque perageretur , habuit de eodem sancto Pontifice Latinam orationem 3 ,

quae publici iuris facta est , sane bonam , &nobilem. Anno qui secutus est, accidit, ut C nonici eiusdem Vaticanae Basilicae aliquem e suis Pistorium mittere vellent , qui corona aurea donaret ii soli istud ius habent ) icone

Beatae Virginis , quae dicitur deli' Smilia . Ex his delectus est Nicolaus ; isque mandatam rem magna cum celebritate confecit . Huic s, lemni , quod triduum fuit , haud mediocre de-eus attulit praesentia Ioannis Castonis Magni F-truriae Ducis, Violantis & Eteonorae, quarum haec uxor fuerat Francisci , illa Ferdinandi Mediceorum ; hique omnes summis honoribus Nicolaum sunt prosecuti . Tanta vero erat in in

50쪽

3Ieum suorum civium caritas, ut nullum ossicii genus excogitari possit , quod ei non privstiterint. Hoc expleto mandato , cum suis rus Venit , ut aucupio, sicuti mos est nostrorum hominum , se oblectaret. Erat enim autumnus . Vesperi autem

nobiles quidam ereditissimique adolescentes, qui in vicinis villis habitabant, congressus eius, doctissimosque sermones requirebant , & cum his plerumque ipse delectabatur lectione Poematum Berni, Morgantis , & Ariosti . Accidit aliquam do , ut cum a legendo requiescerent , horum quidam dixerit: Deus scit quanti laboris Derit , non dicam unius libri, sed paucarum ογδοαδων confectio i Nam quo major facilitas in bis Poematibus apparet , eo magis in iis auctores suos elaborasse existimare debemus. Huic reliqui sunt assensi . Tum Nicolaus t ego vero , inquit , nossmultum arbitror illos sudasse, quoniam in Po si natura tu primis dominatur . Et ne me verba dare putetis , hoe recipio me ad vos sequen-

ri .espere librum allaturum , qui ex flo

trium ' Libuit se appellare , quae nos Itali dicimus Can-

ro e Ottoa . Graecum verbum ογδaxo ex Ode secunda Nemeorum Pindari sumptimus et nec animo occurriv

aliud veterum carmen , in quo servata haec divisio fuerit , suoque nomine appellata