Nodi Ciceronis variorumq. libris 4. enodati. Ab And. Schotto Antuerp. de Societate Iesu

81쪽

luntatis est: ferire quem volueris, fortunae, Ex quo aries ille subiicitur in re tris actionibuό: s I TELVΜ ΜΑ-N V F V G I Τ magis quam I E C I T. Torsit hic

non iniuria locus Lusitanos duos, in his Ant. Goueanum Iure-consultum,& Achillem MDtium ; item Bart. Latomum Belgam. Machinam enim bellicam accipiunt, quae ab arietis figura nomen habeat, tralate pro validissima defensione ad oppugnadum iudicem. Atqui aries non defensioni, ut balilla, sed Urbium oppugnationi adhibitus, quo portae &m Uri,ut aeneis hodie tormentis,quatiebantur, Non recte igitur pro defensione sumas. Dece Pti, credo, magni illi viri Boethis Seuerint auctoritate , qui multa de Casu & Fortuna ex , Aristotelis Acroamatis lib. II. philosophatus

haec adfert Iib. V: extremo: Unue etiam machinamentum quoddam atque defensio in iurisperitorum re sponsionibus inuenitur, hoc modo: SI TELVΜ ΜΑ- Ν v F V G I T, magis quam I E C I T. Nam siquis

caedis accubetur, optima solet esse defen io: si alia non s/ppetit fugisse, manu telum, magis quam iacere nolui fierat non voluntati, quae condemnatur in culpis, sied ignorantiae factum tribuattur. Sic ille. Verum mihi longe alia mens, quam erudito lectori diiudi, candam propono, etsi per se veritas ipsa exsistat: ut plane subiici aries dicatur, Veluti pro caede victima ad expiandum , more maiorum, Atheniensium praesertim , mox etiam Romanorum , qui a Graecis Actiones & Caussas plerasque, potissimum quae ad caerimonias ait,nerent, acceperunt. Nam de Oreste seipsum . .

ς piante, Sschylus ait, & in reliquis illis Sex.

82쪽

Pompeii Festi fragmentis sic legi docuit Anc

, Augustinus, quem honoris caussa libenter n

mino: Subiicere arietem: In Commentario XV. Iuris. Pontifcij, Antistius esse ait dare arietem, qui pro se agatur: ut caedatur. Et alibi: Subiici aries dicitur, qui agitur ut caedatur: quod sit ut ait Cincius in libro de Ose Aio Iurisconsutri , exemplo Atheniensium, apud quos expiandi gratia aries iungitur ab eo quiscelus admissi poenae pendendae loco. Et in Seruio Pet, Danielis hoc Numae Pompilij Regis caput legitur:

Eodem respexit Q Ho ratius EpOLV.

Diris agam vos: dira detestario γ Nulla expiatur victima. . '

De re ipsa quid alibi adhuc CICERO cen

stat, videndum. De Oratore lib. m. Nonnumquam breuitas translatione conficitur ; ut illud : s TFELvΜ MANV FVGIT, imprudentia tetientissi breniiss propriss verbis exponi non potuit.Etlib. II.

Iure defendiscribit, quae ct imprudantia e casufacta dicantur: Solon quoque legislator bis puniebat . . eos qui se ebrietate deliquisse dicerent. Huci Ctiam forte pertiueat Adrasti factu illud apud Herodotum lib. I. & Lucianum in Ioue accusato: quo filium Croesi in venatione imprudens ille cum occidisset,expiare se coactus 1it. Ceterum in illis Topicorum verbis, ut multa aliis 'brariis peccantur, pro illis, Ferire quem volaeris, . reponi malim volseris. Asienuetur qui locum Oxῖςndςrit.

83쪽

C A P. XXV

Strategema Mithridatis. CICERO in Mauitura illustratus .Fibri natura quad.

MITHRIDATE s Ponti rex, a L .Lucubio praelio victus, dum in Armeniam aci. Tigranem fugit,sive socerum,ut Appianus Mithridatico, siue generum ,Vt Plutarchus in Lucullo, propius factum est nihil, quam Ut caperetur, vivusque umiret in Rom. potestatem, absque auaritiam nitum fuisset qui, dum sparsam de industria auri argentique magnam Vim colligunt , interea ip1e dilabitur , saluusque euasit. Sed M. T v L L I I id verbis potius a , diamus: Primum exsuo regno Mithridates sic profugit, pr ex eodem Ponto Medea illa quondam profugi se dicistηr; quam praedicant in fuga fratris sui Aborti membra in his locis, qua se parens perbequerctur, dissipauisse, ureorum collectio distersa maero ue patrius celeritatem persequendi retardaret.Quibus in verbis respexin se M. Tullium obseruaui ad veteris poetae hac ipsa de re versus ab illo allatos lib. II I. de Natura Deorum ἰVt dum nati dissipatos artus captaret parens, Ipsa interea es geret tam ct moeror tardaret sequi. Naso vero qui Vo. Metam. fabulam Medeae narrat, sic breuius lib. Io. Tristium Eleg. IX. Asque ea divellit, diuulseque membra per agro , Di at in multis inuenienda locis.

NGι pater ignoret ,scopulo proponit in asto '

84쪽

Pallentesque manus anguineumque caput. Urgenitor luctuque nouo tardetur, ct artus Dum legit exstinctos triste retandet iter.

Didicerat fortasse . hunc actum ab eiusdem Ponti animante fibro, Vel Castore: qui ut venatorum manus & iacula effugiat, ultro sibi dentibus pudenda relecat, ob quae se caph&quaeri nouit. Sunt enim in re medica salubria,

de quo Iuvenatri Sat .XI I. . mirat vi Castora, qui se Eunuchum ipse facit, cupiens euadere damno Testiculorum, adeo medicatum intelligit inguen. Plura siquis volet. adeat Plinium lib. V m. &xXX. item XXXII cap. II L. Apulbium lib. I.&V. Milesiarum. Oppianum, Festum Pompeium, Isidorum .lib.XII .cap. I .Strabonem, Aelianum lib. VI .cap .XXXm. Ammianum lib. xv II. H rapollinem, Olaum magnum lib.XVm. cap.

qui ait & in Septemtrionalibus regionibus non in Ponto solum, contra Solinum, Castores reperiri;) Francticum Valesium de sacra Phi-

que: Dioscorides tame,& alij nonnulli negant: sed euincat tot auctorum auctoritas. Non dissi milia de Scγthis & Hircanis Ponti accolis in Tigrium Venatione tradit Mela Pomponiu in lib. I M. cap. V.

85쪽

CICERONIS

dum a eomectura es Hi nae sis sublatum

. 'CΑΡVΤ Ι. 'ICE ROMAM multa a Terere. tiomutuatum notarunt pridem eruditi viri;equidem obseruaui,& aliter atque vulgo solet, eum adhibere consueuisse: ut illud, ne longe abeam, ex ea fabula, qua Menedem

mus se ipse euniens inducitus sic enim Tu

An cuiquam eis UM homini se ut cruciet' CICERO I. Ossic. de Iustitia age's: ut discitis cura rerum alienarum; quanquam Terentianus illa Chremes humati nihil ase alienum putet. Recte Verci& accommodate Comicus; M. Chreme tantumne est abs re tua otij tibi, Aliena ut cures , eaque nihil quae ad te attinent C. Homo sum, humani nihil a me alienum puto Vel me monere hoc, vel percontari rura

86쪽

ri . N D scuo TT IR ectum est8 Ego ut faciam: non; ut deterream. . Sic enim posteriora illa interpungenda Cen fuit docti1limus Hieron mus Surita, Caesaraugustanus . Vulgo aute Prouerbij specie aliter 'paullo hanc γνώμην Vsurpamus, quasi cuiuisitosvitio hominum more obnoxios fateamur. Ita post non longo interuallo ex eadem Cominoedia illud paullo aliter CICERO adfert, siue memoriae plus aequo consisus, siue quod

ad manum Comicus non esseta. Summum m,sum. ma iniuria , factum est iam tritum sermone Prouer. ιium. At Terentius ait: Vorum illud Chreme diocunt. Summum ius, summa malitia est. Columella Vero Hispanus , sed Latinitatis & ille auctor . bonus, lib. I. Rei rusticae aliter paullo detorsit: Summum ius summa crux. Nec longe hine Orator , loco tamen, Vt opinor , a librariis

deprauato et Pompilius imperator tenebat prouinciam In eius exercitu Catonis filius tiro militabat. qui III. Coss. an. V.c. cIam. Gallos cecidit.

Nisi error in historia est , aut μιν μον in ον ιἀpτημα , aliud hic apud CICERONEM reponendum est. Lambinus, M. Popilius 'Iegit, ut de Popilio Laenate , quem scriptor Rhetoricorum ad Herennium lib. I. eXtremo Caij praenomine vocat, intelligatur: at Plutarchus, qui e CICERO Νε haec , Ut pleraque desumpsit , in Catone rhinore bello Persico militasse Catonis maioris filium ait, natu scilicet maiorem e qui Praetor designatus , patre Viuo sit, mortuus ; & egregios de .

Iuris disciplina libros reliquit teste AgelIio

87쪽

Macedaelicum bellum gestum fuit anno post R. C. I xxcV. quo Perseus rex , Philippi F. Paullo Asenilio Cons. Captus est. Eadem tempestate Consules quidem in Capitolinis Tabulis , anno V. c. I a LXXX. M. Popillius Laenas, &P. IElius Ligus. Malim itaque hic legi: si mei arbitrij res esset, Paullis 2 ilius. non Pompilius. Nam mendum eX compendiis , Ut fit, natum. Scriptum enim repperit librarius. Pa AEmiliis et unde factum Pom- . pili M , Vel Popilius. Si victus Popilius , quo modo legionem dimisit , quasi finito bello honesta missione ' Sequentia ostendunt C ICERONEM de Perseo loqui. Mox non to ge : Adeo pumma obseruatio erat in bello mouendo videtur 'o mouendo a glossa esse. Tentarunt alij, adeo sancta obseruatio. ostendit illos Geo partic la , quae cum superlatione non iungitur. Sed interPungendum, & pro ero interpretandum, ut sit complexio vel Epiphonema, ut dicimus adeo verum est. Accedit librorum Veterum a ctoritas', qui adeo summa ad unum legunt

88쪽

Hortensius C I C. qui de laudibus sphi

. D12 his , fragmento nouo auctus.

AN D. Patricius, Polonus, homo doctissimus operam praeclare nauauit,cum post Car. Sigonium, bone Deus quem vixum 8 non paucas naufragii Tulliani tabulas. collegit. Quoniam . auteis nescio quo modo hoc ocin. Ios utriusque fugit, quod CICERONrs ta men esse germanum liquido iure, huic chartae illinere placet, Ut in libros hinc suos, qui Volet transferat. Sic enim B. Augustinus lib. x III Ciuitatis Dei cap.V. Ecce autem non philosophi quidem, sed promti tamen ad disputandum homines, omnes aliaut e se beatos qui vivant ut i reunt. Fasuiu id quidem. Velle enim quod non deceat, id inum miseerri 1num est: nec tam miserum est non adipisti quod veIis, quaηι adipisci velle quod non oporteat. Plus enim mali prasita voluntas asseri , quam fortuna quidquam boni. Postrema nos ex eodem Augustino addimus e lib ro De uita beata,vbi plenius idem fragme tum legitur. Quae qui ex Augustini sensu dicta ex illimarunt, nae illi opinione sita falsi sunt: haerent enim atque connexa sunt arctissim ECute salictissimus ille Theologus lib. I. R ira dolet se fortuna, etsi verbis alienis, scri-p: is suis saepius inseruisse quam Christianum

hominem deceret, quasi cum profano Phil syphor u Vulgo Fatum aut Fortunam agnosceret.

Illud

89쪽

allud addam, concinnius legendum Videriet Fortuna cuiquam boni, dandi casu cutis Antea vero meso, id est ipsum miseerrimum, Cadentibqs numeris venustius, & ad C I C ERON I s morem accommodatius.

De tollenda iracundia L.Senecae idem quia

CICERONI consilium in mentem P nire. Aureae Epistolae I. ad 'uae Fr trem lux allata.

Vτ de dolore minuendo multi Ρhilosophi

multa, & in his M. T.V L L I v S ea quam sibi scripserat sed temporum iniuria intercim dit , Consolatione in morte filiae quae enim hodie circufertur ficta est , ut& Orpheus V netiis, nec satis CICERONE digna ita re varia ab iisdem ἀναςοιίικὰ της οργῆς consilia excogitata: quod ea furor, tametsi breuis, a que insania hominis extra se positi iudicetur iv LLIus idem Fratri,homini iracundo, cetera laude dignis limo auctor exstitit, ut

υπο τη -meditationein d manda aut certe refrenanda iracundia uter vir. L. Vero Seneca, Vt alia plurima, sic & hoc lib. Io. de Ira cap.xxxv I. ab illo est mutuam sed εασεν νη sui exploratione remedium adhibet. Suadet enim diuinitus,ut seipsum quisque ad vesperum quotidie exploret ad VnAuenta, idque

90쪽

i A N i . s C Η o T T iidque Sextij exemplo docet, atque aded PDthagoreorum more itidem seruatum. CICERONI s haec sunt in aurea illa, ac bene longa ad Q Fratrem Epistola , qua de admini- atranda Prouincia fratri Propraetori in Asia quem tamen Suetonius in . Augusto, cap. 3. . eandem laudans Epistolam, Proconsulem nom, Dat Vtilia vitae ac Reip. praecepta tradit: Sed te illud admoneo, vis hoc plane vitare non potes, quod autesccupatur animus ab iracundia,qu4m prouidere ratio potuit ne occliparetur; νt te ante compareo, quotιdie qumeditere, rellendum esse iracundia. Sapiens vero Philosophus Seneca adhunc fere modum: Dosmet ira ct erit moderatior, qua sciat bi quotidie ad I dicem esse veniendum. Quid ergo pulchrius bde coisset, rudine excutiendi totum die Idem quoque Plutarchus Chaeronensis Philosophus censuit, suasitque Commentario de audiendis poetis r αεγάλου δοκουν lsi, Lνα φ ζ' κροῶῶν ὀρ γης,

plis Achillis atque Vlysiis illustret, nos Athe' modori Philosophi, Octaviani Caesaris magi

stri verba in memoriam reuocemus : qui missionem flagitans, extremam hanc ei admoni tionem suggestit: Cum iratus, Caesar, fueris, ηi hil prias dixeris, fecerψpe, quam quattuor ct riglyn lA babeti litteraι tecum ipsepercurreris. quo audito Caesar