Nodi Ciceronis variorumq. libris 4. enodati. Ab And. Schotto Antuerp. de Societate Iesu

51쪽

NODOR CICERON. L I B. I.

XII. Tabulis concepta a x.Viris apud Agel-

Cius, qui Muraenam ambitus, Ut dixi , accusauit, in conuulsis lacerisque Festi scedis, nomine sic enim sarciri locum Posse video etiam svulariter formato Vindiciam esse ait , qua de re controuersia est, ab eo quod vindicatur. Non igitur inentiamur iis qui Uenico per secumdam vocalem scribendum esse contendunt; cum a Vindice nota manumissionis Virga Vi riciae deriventur : etsi Vendito a vendo se

quentativum scribatur C A P. X I.

pars mei melior. Gloissema in Orat. pro indua sublatum altos item locis illustratra.

Dε animorum immortalitate ex gloriae cupiditate ducto argumento disi putans extrema Liciniana CICERO: Haec, inquit , siue a meo sensiu post mortem afutura simi, fue , ut sapientissimi homines pretaverunt , ad reliquam animi mei partem pertinchmi , nune ridem cogitatine quadam , steque delector.

52쪽

Mnandoquidem το animi in libris quibusdam

desiderari Muretus assirmat, assentior eidem veram esse lectionem ,Ad reliquam mei partem pem sinebunt. Superstitibus id te1tibus comproboraus et Ouidius: Parte tamen meliore mei super alta perenni

Horatius lib. m. Carminum eXtremor Non omnis moriar,magnaque pars mei Pitabit L ibitinam, usique ego postera. Crescam laudo recens de tame poeta Venusinus anima alibi adieciti 3--Finibus Atticis, Reddas incolumem, precor, Et Ferites animae dimidium meae. Verum in eadem ipsa oratione supra occurrit: Iam vero ille, qui cum A si tolὐ Ennio comite bellauit Iulus, non dubitavit Martis manubias Musis consecra xe. Illud idem Orator Tusculana I. sic extulit. Honorem Poetarum generi nonfuise declarat oratio Catonis,in qua obiecit ut probrum M. Nobiliori,quod in pro

Mincias meta duxisset. duxerat autem Consul ille mAEtaliam,viscimus, Ennium. Et C.Plinius lib.XXXV, cap.X. Zeuxis fecit figulina opera, quaesola in Ambracia relicta sunt, cum inde Mugas Fulvius Nobilior transferret. Hic autem M. Fulvius in Fastis trium

phat Capitolinis anno post Ro. cond. Ia LXVLC A P.

53쪽

CICERONIS Philippicae , prima ta item altera qua illustratae, qua

emendatae. t

DEHos τHENEM imitatus M. Υ v x-L I v s suas in M. Antonium inuectivas non Antonianas sed Philippicas appellauit, in quas hoc capite notare quaedam Visum est. Earum prima sic habet: Quod est Augurum ante- dicere ea quae vitari possunt. Expressit, credo , D mosthenis illud in ea quae de Corona est: ο γαρ

Ad alteram transeo. Placuit idem quod Consular hin M. Catoni, qui cum multa vita excedens prouidit, tam quod te Consulem non vulit. Sensus hic commodus videatur, quasi e vita abire atque decedere maluerit M. Cat Uticensis, quam, quod futurum prouiderat, Consulem te videre. Mox: Datvatalitia in hortis, cui Θ neminem nominabo. Putate tum Phormioni alicui,tum Gnathoni,tum Ballioni notemere id orator dixit. Ballio enim quidam in Plauti Pseudolo dat item natalicia: Phormio quoque 'pud Terentium. Sequitur: At etiam quodam loco I AE erus esse voluisti. Quid ii ioco legas Θ nam de iocis egit antea paullo. De iocis autem M. Antonii Plutarchus..Siquis tamen vulgare scriptuFam,. V t de loco orationis Antonianae sermo sit suς bitur

54쪽

hitur . animus est cum eo non admodum pla-gnare. Post paulIum: In te, Μ. Antoni, id decreuit Senatus, ct quidem incolumis , nondum tot luminibus exstinctii , quod in hostem togatum decerni es solitum, more maiorum. Cur rogatum potius quam sagatum cum in Caesarem armatum Senatus-consu1- tum illud latum esse ipse assirmet: Videret Consul, ne quid Resp. detrimenti capiat Z Fuit cum hic rogat. pro rogatione rescribendum putarem

Togatum tamen retineo. Decernere enim,quod

Senatus est proprium, non rogatione fit, sed est auctoritatis proprium. Illud more maiorum recte hic accipit Paullus Manutius, optime de

CICERON A meritus. Deinde: Licinium Lenticulam de alea condemnatum collusorem suum restituit.

Addit hic rursum de suo nimis largus Dion.

Lambinus: non ut Iuderet cum restituto: frustra, siquidem cum Mureto mox legeris: Non quas ludere cum condemnato. Longius paullo: Mosi egens, repente diues. Respexit eodem M. Seneca Rhetor in Suasoria extrema,& Muretus lib.XX. Vari Tum,quos libros a naufragio seruauimns. Omnino ex Poeta aliquo depromtum esse cohcio. Anacreontici propemodum numeri sunt,qualia fere illa quae antecedunt: Persultabat gaudio persona de mimo. Et supra salis aliquid de mima VXOre traxisse ait. Infra: Materia facitu es in te,ctin tuos dicta dicere. Hic glossemata multa sunt, quae & in Suetonii libello, aut cuius est, declaris Rhetoribus hunc locum exhibente reperias: sed vel dicere tantum nec enim hic Aditicismus ille quadrat,dicta dicere,ut vitam vivere:)vel certe nisi me aures tritae, mensque lallunt,

55쪽

Noto R. e ICERON. x r B. I. eo dicta iacere, scripsisse arbitror M. TVLLIUM. Sub finem orationis et Vexau3t Puteolanos, quod C. Casilum o Brutos patronos adoptassent, magno quidem sudis, iudicio, beneuolentia, caritate; non ri te OBaselum, ut is armis ct auos vestri Imiles. Dion Lam binus το patronos delendum curauit. Sed quid illud , Ut ct armis ξ Reponendum fortasse re Tamistum, de quo gladiatore non semel supra , & in epist. ad Atticum. Boli autem

lib. HI. Ossiciorum meminit. In eadem oratione e Sunishti virilem togam, quam flatim mali

brem stolam fecisti. Gab. Faernus accuratae vir diligentiae in Latinis auctoribus tractandis, de Vetere Cod. Rom. sic edebat : sumsisti pirilem, quam statim muliebrem togam reddidisti. At mereticum ima erat, matronarum Vero stola. Ilor,tius, lib. I. serm. Sat. H. V. 62. --quid interest, in matrona, ancilla pecceseue togatapEademque Satyra de matrona loquens 'tam attribuit rad talos stola demissa, ct circumdata pallis. Adulterij quoque damnatae impudicitiam profiteri, togamque gestare cogebantur, Vt apud Martialem, aliosque auctores legisse memini. i '

56쪽

C A P. X ΙΙΙ.DIius Seuemnus Rhetor e Cicerone, CICERO Philippicis emendantur.

CALUMNIA BATVR M. Antonius CL ceronem,qubd corpus Lentuli Surae, qui contu rationis Catilinae conscius fuisset, 1eptiuturae non mandasset: impieque factum videri, sumtum esse de eo more maioru supplicium in Tulliano, cum tamen iure caesui concederet. Ad quem locum respiciens Iulius Seu rianus Rhetor cuius & Sidonius Apollinaris meminit, estque nuper e tenebris in lucerna Luca Fruterio Brugensi reuocatus cum de aduersariorum argumentis dicendi ille magister praeceptiones tradit: Propo sitis, inquit, qui bin restonsuri fulmin, quaerendum nobis erit, an inter se comin

ratae repugnantes sint, ut suis amu corruant e ut CICERO de Antonio : suunculum sceleratum esse fatebaturi, poena lectum querebatur. Hic emendandum e M. TVLLIo censeo , quia Nwονικον est α μου βημα, aut pro auunculum, P. Lentulum re scribendo: aut certe vitricum, non auunculum,

qui L. Caesar fuit.Sic enim Philippicis CICERO: Vitricum tuum suis in tanto scelere fatebare,

poena sectum querebare. Dc hoc autem Lentulo, Cognomento Sura, & in coniuratione Sallustius,&Plutarchus commemorant. Lentulum

autem Antonij vitricum filisse in ea ipsa oratione T v L L I v s docet: Iuliam scilicet M. An-

57쪽

NODOR. CICERON. L I B L. 3e Gnij matrem iterum nupsisse P, Corn, Lentula Sarae qui post cum Catilina aduersus Remp. comurauit, poenasque capitis dedit: Hunc tu, in 1t Orator Lucium Caesarem cum anci . rem se praeceptorem omnium consiliorum, totiusque vitae debuisses habere, νιtric te smlem quam auuncta maluisti.

In prima autem Philippica locus est subo scurus: An si cui quid ille promist d erit fixum P Quia

idem facere non potuit, νι multis multa promissa non β terit. Ant. Muretus Notis ad Philippicas post Faernianas editis tentabat: Quod idem non facem potuit. Sensus sic erit apertus . Nihil minus r tum habendum quam eius promissa, quae tali tempore non potuit non multa facere, ne suos alienaret, sed sibi potius adiungeret. At aDterum deesse membrum Manutius credidite Quod autem in aes incult d ratum non erit Z nisi forte

Αποῖ. σις est, iratis familiaris. C A P. XI V.

CICERONIS loca agiter, atque mulis leguntur, ab antiquis allata. No j v Μ est Tullii ut optimi Latinitatis

auctoris, testimonia plerosque scriptores scriptis suis in1eruisse. Vnde enim potius hauriant, quam eX fonte illo Rom. eloquentiae uberrimo : Si quid enim docte, eleganter, sciteque dictum est, dixit idem Tu i Vs: si

58쪽

υ, - Α N D: s C g o T et 1 sententiarum splendor & nitor requiritur, est in Tullio: si Philosophum subtilem, Senatorem perfectum, Oratorem optimum quis desideret, in uno Tullio coniuncta haec reperientur: ut minime mirum videri debeat ad eius se imitationem praestanti semper iudicio viros contulisse, eiusque in re litteraria princi pis sententiam secutos. Quod verum eine Paret, cum doctorum hominum iudici js . quae libro secundo Tullianarum Quaestionum nuper collegimus ;tum multorum auctoritate Scriptorum , qui eius sunt testimonio usi, confirmare possumus. At sufficiat in praesens diuersa ab alijs laudata,allataque verba cum ipso fonte Conferre. Vnde liquido discas plurima hodie

in auctoribus notae melioris aliter citata legi, quam apud Ciceronem reperiantur. Verbi gratia, cum in Pisoniana vulgo legatur : Quem in hoc animali inuenire non possiιm,Isidorus Hispal. lib. H.Etymolog. cap. XXI.legit: In hocmaiali. Phi- Iippica quoque II. Seruitsu est postremum omnium malorum , non modo bello, sed morte etiam repellenda. Sic idem Isidorus in antiquis Originum membranis lib. I r .cap.xxx.profert, Ciceronis verti editiones repellendum habet, ut adpostremum referatur. Ibide Aque Isidorus sic habet : Gloria est lavi rectefactorum ex I. Philippica in M. Antonium. Aliter enim M. T v L L I v s in ea pro M. Marcello. Gloria est illustris ac peruagata multo

rum ct magnorum,'I influos ciues,vel in omne genus hominum fama meritorum. Disertius etiam II I. Tusculana: Est consentiens laus bonorum, incorrupta vox bene iudicantium de excellente pirtute. Ea Virtuti restander,

59쪽

Dondre tanquam imago gloriae. Vbi το gloriae fodio aut vero subiici malim:quomodo ἡχω reddidji. naccus in odis. Pro Deiotaro quoque aliter hunc oratoris locum legit: Is non modo de ta- periculo liberatus , sed honore amplissimo ditatus δε- mr te interficere voluerat. Amplius enim vulgati I C E R O N I s codices : Is non modo a tali periculo, sed etiam honore amplissimo ornatin arguitur, domi suae te interfectum voluisse. In Milonianae princi-Plo hic locus es1ter apud Isidorum est, lib. 11ἰi riginum cap. XVII I: Es vereor, Iudices,ne turpe sit pro fortisino viro dicere. Addit enim & ille incipientem timere: quod saluo sensu abesse posset Et mox. Veterem consuetudinem fori, ctpristinum morem sudiciorum minime vident. At M.Fabius Itb x r

Diuiti sed by Cooste

60쪽

34 AND. s Crio Tet et quique maxime fuerant. Sed quid ago' C rea Rhipse οικολν μαρτυρ testimoniu dicat: retinedasti nimirum editam scripturam: Nollem inquit satim dixisse: iactabitρ, ct in his equitabit equuleis. In ea pro Sex. Roscio Amerino, hunc quo que locum Carisiij Sosipatri ope, diuini vir ingenii I. L I P s I V s noster in Variis libr. Iv

Cap. VI. amplius legendum acute vidit, etsi assi modum adolescens tum esset. Sic enim in via gus editur: Cum iam proscriptionis mentis nulla feret, o cum etiam j, qui antea metuerant, redirent, ac iap .defunctossese periculis arbitraremur, hominis studios Di nobilitatis manceps fit Chrysogonus. Fl. vero Grammaticus ille pereruditus suo ita aeuo Iegisse videtur: Cum iam nulla proscriptionis commemoratio fuerit,cum etiam ij qui autem meruerant redurent, ac defunctos sese periculis arbitrarentur, nomen re

fertur in tabulas sex Roscis, hominis studis simi, nobilitatis manceps =t ChrysogonM.

Respectum habere, agere: Hην lara' Philippicae Tullianae illustratae.

ΙΝ diuinis illis, Ut Satyricus quidem nominat Philippicis modum loquedi saepitis obuium notabam, indictum tamen aliis es uditissimis interpretibus se Ferrario, Caelio , Faerno, ac Mureto. Sic.enim ille lib. X. de Graecia, quae. nisi M. Bruti virtus obstitisset, in M. Antonis Poteitatem facile concessisset, Quae quidem num. , . M. Bruti