Corpus scriptorum historiae byzantinae Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus

441쪽

428 THEOPHANIS CONTINUATI LIB. VI.

'Hηιανου πατρικίου καὶ στρατηγου διαφυρων θεlιατων, του υἱου cesserit, Manuella protospatharii et iussicis ealamo octo libris lueesenter

explleata invenient. 42. Nec vero abs re suerit eius quoquo germani magistri scilieetne scholarum domestici Ioannis patricii ae Chaldias ducis Theophili res bello fortiter gestas abs me enarrari. hic summa ducis potestate In Chal-diam missus, non ut multorum moribus comparatum egi, ut se ipsi Volu-litatibus ac luxuriae dedant, sic ille molliori vitae deliciisque studuit, sed aboribns duriorique disciplinao sese mancipans Agarenorum oppida terrasque diripere ac populari, oppidanosque urbis munitae fortissimae ac plane mirabilis Theodosiopolis eircumvicinasque arces sub iugum mittere, magistroque Ioanni tributarias facere ac mancipare. sed et in MesoPο- tamia exercitus ductor egregio fulsit, nec inane solum nomen Protulit, sed et virtutem probavit, alterque Salomon Iustiniani imperatoris aetatis heros enituit atque habitus fuit, qui et posteris Ioannem Taimiscem nepotem reliquit; virique proba indolo et fortitudine et diligentia patricii diversorumque thematum praetoris ducisque auctus dignitate, reo postremo Nicephoro Niceta Phoca nuncupato imperatore magister uoscholarum domesticus creatus. sed do his quoque ordin inque eorum

Propria aerio texenda narratio est; perindeque do Romano patricio di-

442쪽

DE ROMANO LACMENO. 429

15 λοιπῶν κινηθένrcori ἐκπίπτει τῆς ἀνοχῆς, καὶ δομεστικος αντ' αυ- του προχειρῆεται IIανθηριος, συγγενὴς του βασιλέως Ῥωμανοι. 44. 'O δἐ βασιλευς Ῥωμανὸς παντα τα χρεο της πολεως

Versarumque per provincias legionum duce, magistri Ioannis Curcuas filio, qua et ipse vir optimus claruit sulsitque sortitudinis laude. 43. His ita norentibus Christianaeque fidei praesidio hostibus o nitentibus ac contra pugnantibus, urbesque et provincias atque oppida ac loca imperio Romano adiungentibus, Infidelesque Romano Imperatori tributarios facientibus, qui semper fideles probosque impugnat, Beliargratulantes Christianos ac gratiarum actione essusos videre non serens, nonnullis auctor Est suadet tuo ut et magistrum ac domesticum Ioannem npud Romanum imperatorem accusent tanquam rerum Summae inhiantem,

et qui eam in rem in promptu oxercitum haberet, multa denique loca praediaque per rapinam parta atque parata possideret. mittit igitur Romanus cognitores iudices, diligentique rerum inspections nullius reum criminis offendens in pristinam eum dignitatem restituit. eius tamen rei causa apud reliquos Augustos ei conflata invidia munere abdicatur, eiusque loco Pantherius, Romano imperatori sanguinis necessitudine coniunctus, domesticus constituitur. . M. Ceterum Romanus imperator urbis debita omnia araque alienum ei Vium omne, divitum pariter pauperumque ac egenorum, quantum eAtabulis probari poterat, dissolvit; suntque adeo qui dicant dedisse undeviginti centenaria. nominum tabulas in Chalces purpureo umbilico eombussit, univorsis fausto acclamantibus, votisque imperatorem Prosequentibus. imperii alimo aecundo supra vigesimum, pretia domorum ei-

443쪽

πόλεως, απὸ ιιικρου εως μεγάλm. τετραδην καὶ παρασκεν μὲ ζεποιιενος εἶς τὰ μεταστασίματα πασαν πολιτικὴν ανὰαργωρων δυο ' καὶ τους ἐγκλuμους κιὼ τὰς ἐγκλείστας ἐρόγευεν ἀνὰ νosti'ιάτων τρι υν. ἐκκλησίας δὲ καὶ ιιοναστηρια πολλὰ εκτισεν ' αλλὰ καὶ ἐνδυτας χρυσουφαντους καὶ δισκοποτηρια ἀπε- sχαρίσατο. καὶ ξενοδοροῖον καθίδρουσεν εἰς τὰ Μαβριανου, καὶ Ρ 267 σταβλους ποιησας κώ ὀσπντια κάλλιστα καὶ κραββατοστρωσια δια τοὐς εἰσερχο/ιένους πάντας Iζωτικοῖς καὶ δίκας λαμβάνοντας κατεσκευασεν. αλλὰ καὶ υπιρ διατροφῆς αυτων τε καὶ τῶν ἀλα

πάντας λαι βάνειν ἀνὰ νομίσματος ἐνυς' ταυτα δἐ λαι βάνειν αυ-m τους ἐκ τῆς ἰδίας αυτου μονῆς. 45. γνδικτιῶνος πρωτης Ἀπριλλίω ιιηνὶ ἐπῆλθον πάλιν οἱ Gυρκοι μετὰ πλώστης δυνάμεως. o δὲ πατρ&ιος Θεοφάνης ὁ

14 μοδια margo. ribus omnibus conductoribus a maximo ad minimnm usquo dimisit. seria

quarta et parasceve ad conversarum exiens aedes scortis omnibus Rrgenteos duos erogabat; inelusis viris et feminis singulis tres nummos impendebat. ecclesias vero et monasteria plura exstruxit; Vestes quo luctuuro Conterias calicesquct cum discis sacros largitus est. hospitale quoque ad Mabriani aedes excitavit, fecitque stabula ac hospitia pulcherrima r strata etiam struxit cubilia ac cubicula, eorum omnium gratia qui hospites urbem petunt ac lites uni. quin et de illorum ipsorum lucteorum iumentorum ac famulorum cibo pabuloque statuit atque praeeepit. domos in eam rem firma donatione addixit, ut indeficienter sumptus suta ficerent. hoc autem illorum gratia fecit, qui hospites lites in urbe habent, ut inde procurentur atque alantur. ad sepulcrnm suum dari iussit quotidie frustula ossasque triginta milia. quarta feria et parasceve in praetorio et Chalce et Numeris vinetis singulis folles quindecim erogari mandavit; magnaque parasceve nummos singulos eleemosynarum nominctillis tribui. Olympi monachos et Cyminae et Athonia et Barachel et Latri omnesque nummum unum viritim ex suo monasterio accipermvoluit.

5. Indictione prima, mense Aprili, rursus Turei eum ingentibus copiis Romanae dicionis fines invaserunt. egressus vero I'heοPhano

444쪽

DE ROMANO LACMENO. 431

patricius accubitor pacis cum eis foedus percussit, acceptis obsidibus ex Illustrioribus. hincque adeo contigit in annos quinquo Pacem induci - . que servari. ceterum Romanus imperator plerasque per Macedoniam atque Thraciam urbes a fundamentis exstruxit, alias reparavit. nec id modo, sed et in urbe Augusta magnificas aedes regias instauravita prata quoque opima ac uberrima, quao longo maximam voluptatem praestent; sed et in senum alimenta hospitum tuo diversoria ac aegrorum domicilia construxit, mercedem a deo animIque salutem sperans se recepturum

46. Porro secunda Indictione Romanus imperator Paschalium pro-tospatharium ac Longobardiae ducem ad Hugonem regem Franciae mi- ait, eius filiam Romano Constantini generi sui filio sponsam exquirens ἔquam et assumens, quem dixi, Ρaschalius eum multa suppellectilo atque opibus in nrbem induxit. celebratae nuptiae menso Septembri, indictione tertia. vixit cum viro annos quinque; tumquo vivis exempta est, cum Constantinus illius socer ipso summus imperator esset solusque rerum Potiretur.. 47. Mense Decembri validissimo perflante vento atque turbine, qui in laxo ex adverso regii throni erecti sunt, sic vocati Demi corruerunt,

subiectosque gradus et marmora ac columiu stethea dictas quasi ad

445쪽

αυτ p ἐν τῆ πόλει εἰσῆλθεν, του βασιλειος ἐν Βλα ρναις ἔντος

pectus ascendentes contriverunt. anni autem vertento circulo, eodem 3PSO mense, Romanum imperatorem eius filii aula eiecerunt. 48. Edessa autem urbe, in qua veneranda Christi effigies posita

erat, a Romano exercitu obsessa et ad extremas angustias redacta, οP-

idani oratores ad Romanum imperatorem mittunt, rogantes solvi obsi-ionem , eius muneris gratia se Christi sacram effigiem in linteo expr-sam daturos polliciti; huiusque ipsius muneris vicem ex suis vinctos reci-Pere Petebant, qui nobiliores essent, bullaquo aurea eam ipsis praestari 1idem, ut nunquam Romanae copiao Edessenam regionem deVastarent. quod sic utique factum. missa itaque sacra effigie seu sudario, iamque haud procul Byzantio, Theophanes patricius et accubitor ad Sagariin fluvium cum splendido cereorum apparatu congruoquo cultu et canticis illi obviam processit, mensisque Augusti quinta decima eum illo in urbem intravit, imperatore in Blachernis constituto, ubi etiam effigiem illam adoravit. in crastinum exierunt ad portam auream tum imperatoris duo filii Stephantis et Constantinus, tum Constantinus illius gener Cum Theophylacto patriarcha; debitoque honore susceptum Sacrum Pignus.

univerSO Senatu praeeunte maximaquo cereorum ni suo Iampadum se in

praelucente, adusque S. Sophiae templum pedibus detulerunt, utque allic adoratione mysticoque cultu exceptum in palatium ininterunt.

446쪽

49. Ἐν ταυταις ταῖς ἡμέραις ' μένιόν τι τέρας τῆ

πόλει ἐπεφοιτήκει, παῖδες - gτεῖς ἄρρενες ἐκ μεῶς προελθον

στόματος τῆς γαστρος καὶ μέχρι γαστέρα συμπε κοτες,5 καὶ αλληλοις υπανσντες ἀντιπρόσ-οι ' es' ἐπὶ πλεῖστρν τῆ πυλει ἐνδιατρεραντες, καὶ ωπὸ πάντων ως ἐξαίσιόν τι τέρας Ορωμενοι, τῆς πολε ως ως πονηρός τις οἰωνὸς ἐξηλάσατο. ἐnὶ δὸ μονοκρα τορίας βασιλείας Κωνσταοίνω πάλιν εἰσηλθοσαν. HM M o ἔτερος αυτων ἐτεθνηκει, ἰατροί τινες ηιπειροι τὸ συγκεκολλημένον Io ιέρος δάτεμον εὐφυως ἐλπίδι του τον ἐτερον ζήσεσθαι' ος τρεις Ρημέρας ἐπιβιους ἐτελευτησεν. 50. Καὶ ἐν πῶσι ι ἐν μοναχοῖς, ως ἀνωτέρω ειρηται, πί- πιν ἐκέκτητο διατρον ὁ βασιλευς, διαφεροντως δἐ λίμα καὶ υπερέσεβε Σέργιον τὸν ἐν μονασταις διαλάμποντα, υς ἀδελφὸς

Uιαν καὶ το μοναστηριον ἐκ βάθρου κτίσας του ἁγίου Παντελεη- μονος, ψ ἐπωνοιιον 'Oφρου λιμην. ἀπέκειρε δἐ καὶ ἐκεισε μονα- B

et ἐξηχαθησαν. Leo Gr. Combes 49. His ipsis diebus monstram quoddam4 Armenia Cpolim inves

reum est, pueri scilicet duo masculi cohaerentes uno Ventre progressi, alias membris omnibus corporis integri, a ventriculi tamen oro et infra Pubem inter se concreti atque vultibus obversis. hi diu in urbo versuti sunt ἔ cumque omnes tanquam immane quoddam portentum contuerentur, Romanus imperator ceu malum quoddam omen illa eiecit. cum autem solus iam Constantinus rerum potiretur, iterum in urbem ingrcssi sunt. uno autem ex eis mortuo, periti quidam medici cohaerescentem emo tuam partem subtili arto putaverunt, nimirum fore sperantes ut illo remedio alter incolumis servaretur t qui tamen ipso triduo duntaxat superates diem obiit. 50. Romanus Imperator cum monachis omnibus . uti dictum est, iidem plurimam cultumque adhiberet, prao reliquis tamen eximieque Sergium Virum monastica institutione praeclarum observabat. erat hic ma- i.tri Cosmas frater, primi tribunalium praesidis. instauravit et Manueis monasterium t simili quoque rationo Panteleemonis monasterium Rob itimi, cui cognomen Ophri portus, a fundamentis erexit. Mungen tos illic monachos sub sancto instituto adunavit, iisqua statuta supendia, unde sustentarentur, constituit, quaa Sergio monacho Patri suo spiritali in eorum annonam praebebat. miserationis in tu erga omnea ex

447쪽

434 THEOPHANIS CONTINUATI LIB. Q.

ἐπήνθει di αυτ p προς τοῖς αλλοις καὶ τὸ τῆς διακρίσεως καὶ τὸ χαρών του ηθους καὶ τὸ ράτριον του φρονηματος ' ουδῖγαρ ἀνέσπα τὰς ὀφρυς κατὰ τους νυν σοφίους, συδε ἀλαων τις ἐδόκει καὶ ωπερήφανος, ἀλλὰ τὸν λόγον ε ἐν εῖχεν γλυκυτερον 10 λιτος ἀποσταζοντα, τὸ ἰθος ει πάγιον καὶ σταθερόν, ταπεινον δἰ

τον του εἰρημένου τροπον καὶ αυτος τὰ εἰκοτα παραμυθοvs ενος 'P 270 ος ιιετα ταντα διὰ τυν εἰλικρινῆ αυτου βίον, του πατριάρχου Θεο-sules agebatur, in quos magnam vim peeuniarum erogabat; qnamobrem quo tempore ex uula discessit, ne unus quidem exsul inventus est. luit ergius Photii patriarchae nepos, animi ingenuitate sinam carnis nec Situdine illustrior. ad summam enim virtutom scientiamque Pervenerat, nec utra praestaret discerni facile poterati sie nimirum accurato summa que Persectione utrainque excoluerat. porro florebat in eo discretionis Pudor, morum gratia, animi sensus, modestia. neque enim supercilia attrahebat, uti modo sapientibus comparatum est, nec vero arrogantem rei que superbum praeferebate sed sermo illi melle dulcior ex ore stillabat. firma indoles ac constans, sensus animi modestus ac humilis. hunc itaque Viram inclitum imperator nna secum continue habebat, ad cuius normam fitque regulam vitae suao rationes componeret. monebat ille, etiamque afue etiam hortabatur ut liberorum imperator curam ageret,

nec indisciplinatos ad nequitiam doelinare sineret, ne idem ariuo Heli illi accideret ac liberorum piacula ipso luscot; quod et ita accidit. 5I. Porro aula deiectus liberorum opera ac tyrannide, inque Pro ten insulam relegatus, hutic rursus calamitarum solantem Rerumniaque uuangustiis levamen asserentem habebat. aderat pariter etiam P euctus reverentissimus monachus, qui ipse perinde ac quem dicebam, Sergius versi casua molestiam convenienter apteque leniebat. hic poste. Pr

448쪽

σταντίνω προχειριζεται.

χομενος τα τῆς βασιλHας κατα διαθήκας απακριβάζεται και ανα--5κτα πρωτον κατὰ διαθηκας τω πορφυρογμητον Κωνοαοινον προσδιορῆσαι, ἐν ἐτει εζάκις χιλιοστω τετρακοσιοστρ πεντηκο- Bol τρίτω, καὶ καθεξῆς is δευτέρω καὶ τρίτω τους τουτου τιους, τα προς αυτους ρητως διασφαλισάμενος, ως ειπερ τω πρωτου βασιλει κατά τι προσπταίσειαν, καθαιρειωθαι παραυτίκα τῆς

10 βασιλείας. 53. Tmὶ-πολλοις τρόποις ο θεὸς βουλεται σωζειν τὸνανθρωπον, συνεχcυρησε Ῥωμανὸν βασιλέα συμφορα ἀδοκητω

vitae suae candore, Theophylacto patriarcha humanis exempto, a Constantino imperatore patriarcha provectus est. 52. Ceterum Romanus imperator longo senio morboquo consectus imperii res rite ac accurate ex testamenti tabulis componit, primumque Augustorum Constantinum in purpura natum decernit, anno ia53; tumque secundo ac tertio ordine liberos imperatores constituit, diserte ordinans statuensque confestim in ordinem cogendos, si quid ullo modo uaprimum imperatorem offenderint. 53. Quoniam autem deus multis modis homini salutem praestar constituit, Romanum imperatorem in inexspectatam calamitatem quao eius providential) incidere permisit, ut is illa castigatus ac de prioribus delictis admonitus salutem conse lueretur. permisit namquo Steptat- num filium in eum insurgero, uti olim Absalom in patrem suum Davi-dem insurrexit. Mariani itaque exmonachi Arsyri, Basiliique protospatharii Potini, nee non Manuelis Curticis consiliis abusus, consciis etiam reli auia imperatoribus, perperam patrem aula deturbavit, inque Proto insula relegatum monachi ritu totondit.

449쪽

τον ἐκ του γένους των ζ Πρῶν Μαριανον τα μοναχικὰ αποδυσας πατρίκιον καὶ κομητα του στύβλου πεπο4κεν. ωσαυτέος καὶ Μανουηλ τὸν ἐπιλεγομενον Κουρτίκην πατρωιον καὶ δρουγγάριον τῆς βόγλης ἐποίησεν. ους τινας τρεις - ροτα Πολυν χρονον

Constantinns Itaqns Romani gener summus imperator rolictus est, men sis Decembris die Ugesima, indictione tertia, anno 6 5 . hie statim Bardam Phocae filium magistri dignitate auctum, quippe longi temporis experientia bellieis facinoribus clara saepius laude lanetum atque Pro harum, scholarum domesticum praefecit; Constantinum quoque Gongulem ullosque quosdam idoneos gnavosque duces Romanam classem ductare iubet. tum Basilium, cui eognomon Petinua ae si Volucrem dicas , Pα- tricium creat ae magnum hetaeriarcham. Μarianum, Argyrorum sti . satum, detracto monachi habitu stabuli comitem facit. paritor Manuelem Curticem nominatum patricium ae exeubiarum Drangarium constituit quos tres viros, brevi interiecto temporo, iusta dei ultio insecuta est, quod in christum domini desaeviissent ae inique in eum manus inimis ent, eum scilicet imperandi libido eos ineessisset e maiestatis enim rei Peracti, miserando prorsus exitu vitam finierunt. ceterum quae ad illos spectant fusius operosiusque exsequar , ubi ex professo rem sum nam

tur a

450쪽

DE CONSTANTINO PORPHYR ENNETO. 437

ρνίκιοι καὶ ὁ πατρίκιος Μαριανὸς καὶ οἱ λοmοὶ οἱ πρὸς τουτο

2. Post dies quadraginta, Ianuarii mons s septimo supra rigesImum, Constantinus Stephanum imi,eratorem eiusquo fratrem Constantinum auspectos habens, ne quando in so quoque eadem attentarent, secumque reputanη, uti Par erat, eos qui nee patri pepercissent, haud sibi parcituros, convivio acceptos iamque mensae accumbentes, et cum eis adhuc in ore cibus esset, comprohendi ooa iubet. arrepti itaquo a Tomiciis, quos vocant, et Patricio Mariano aliisque eam in rem expeditis, aulaque educti atque in proxima insulas deportati, in clericos sunt M-

tonsi.

3. Haud ita post, invisendi patris Impetrata venia, In insulam Proten Venerunt; eoque conspecto inonachi habitu intolerabili luctu correpti sunt. quibus pater collacrimatus, ait ''filios aenni et exaltavi; ipsi vero spreverunt mo Isai. I 2 .'' sic nie adeo resinati sunt, Stephanus quidem in Proeconnesum; quam, eum Nebria appellaretur, coloni Samii ex dato iuxta oraculum aquali προχοου Graecis dicto mutata appellationε sic nuncupaverunt. cum enim in insulam venissent, deumque Placaturi prandium epulasque instrueronti deerat unde commode aquam Conveherent. ad quos mulier quaedam ' si aqualem habetis' inquit, ' onquam dabo.' accepta aqua, pro oraculi ratione, potierunt et terram. aua ipsa ex muliero accepta, Ilaorooν Graece si Latino Aqualemuleas instilam vocaverunt, nummosque argenteos aqualia sigura gii ave-