Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

461쪽

. an, ut cepe ejus gentis alii, victoria uti lans

rus. Sed Batavis suo in oceano damna ree nebantur , hostibus mare ad furta tantum ulula. Pantibus, quos Dunquerca j in olim, nunc se to propius Caletum admovebat. Quo commoti. dolore piscatores, dc si qui nautarum vim can- dem si ferant, centurioneS classicos crimin . bantur occursus praedonum Vitare, ut qui despe- rata salute in modem & ultionem dimicarent. Qua ista malo remedia. Et erant qui naves praγgraves hostiles intra portus supprimendas cr Berent : sed fluctuum Ventorumque Vis adjuta .hominum manu quamvis molem disjectura me tuebatur. Auctus igitur, exaedificatis novis, nu . Inerus navium 'uae proxime littus hostium eri

effugia, & mare velut decussando percurrere :Petroque Douce modica cum classe mandatur .freti custodia. Praeciera ordinum cura, ut crescente in se bello pariter reditus auctitarent; quod modeste aeceptum a plebe constia peric Iorum: nisi quod Trajecto in urbe multitudo nova onera ferociuS recusabat, quamdiu sacri reditus, quos aliae nationes in publicos usus er Carent , privatim detinerentur. Principio institutionis Christianae, dc subinde glisicente studio,

clara religionis civitas proventus collegerat,

queis virum virginumque carius direris Divum nominibus sepositi pio se otio siustentarent,quod

Iranslatum exonerandam ad sobolem , Veterem

serte usum jampridem, at, Versis per haec arma religionis vultu, etiam speciem perdiderat,dum Partim juventus literis operata solatium iudeaccipit, partim ignavissimus qui quo gratia aut pretio

462쪽

HISTORIARUM, LIB. VII. q43 pretio partis per saginam & laseiviam abutitur:

dc tamen iidem ecclesiastico nomine in coimVentu, qui imperat, in consessu, qui decreta exsequitur, sententiam dicunt primi eodemque jure quo tota nobilitas , quo tertius Ordo , cujus partem alteram uras, alteram oppida faciunt. Vix procerum foederatorum principi que auctoritas iram adversus haec vulgi, jam exemplo metuendam composuit. Atque interiin rex Philippus re nummaria ut poterat constia tuta, una cum belli minis promotum ibat pacis illectamenta: ac quia per Belgicam , ut pecunia , ita milite opus, & maxime fidebatur His- Pano, praeter novos dilectus, qui circa fines Beugicos agebantur , oppletas viris naves duas de Suadraginta, partem ejus classis, quam Britanniae appulsu per tempestates excidisse memora-Vimus , Caletum ablegat. Cohortibus terant millenariae quatuor Saucius Dira , suminae navium Pretendona imponitur : is vento obsecundante, & Hollandi perfugae ductu , plerasque navali intulit, dum Batavos steti custodes adversus turbo repellit: qui vix obnisi paucas necdum portuna intra receptas, littori tinpeg re. Namque id mandati Hispanus acceperat, ut, si vi hostium urgeretur, contemtis naVibus militem exponeret. In potestatem una Jeriit: contraque morem maritimi belli captivis 'haindulta est , quia inter consultandum primi impetus transierant, dc post saevire inhumanius videbatur. At quae penetraVerant, pars Germanis Danisque docentibus suis oris exiise dc per

Hispaniam occupatas , Batavorum concesu Oceanum transiere: caeteras minis instrui, ac

463쪽

Vurn mari bellum insurgere rumor fuit, 'uippe mutata paucos intra dies Caleti possemone. Non multo post naves duae dum e portu eodem furtivum in Hispaniam sperant iter, in manus Veniunt, opulentae mercibus & multo milite, qui belli ac praemior et satur in patriam se otiumque retulerat. Inerant & literae queis sensa noscerentur , donaque civitatum Fontano destinata, quae ad lysium Mauritius remisit. A ventus Hispani militis plebi haud usquequaque ratus, suo, bellique odio. At archidux laetus1ndeptis, quoxum egestas malorum sensu aut metu cuncta perculerat, coalitam iGraviae ob insoluta stipendia seditionem Hermanni H reinbergensis ministerio distulit, quanquam his placatis offendi plures, & inter istas velut versi ras manere partibus inopiam captivi & literae testabantur. Hic in utraque Belgica status ante secutam rerum illic mutationem fuit. Nam ii ter Galliae Albertique legatos diu agitata colloquia in multam spem pacis jam Venerant. Et An a Caecilium Bur est filium sitis arcanis ii timum imaque Wilquesium eodem miserat. Quare ut legatos in Galliam destinarent se deratos ordines res ipsa hortabatur: nec minus Elisabeta cupiens eosdem libera potestate instrui, ut cum suis legatis pace super & bello ex re contatarent: quod displicuit, ne mox illi, si rejicere non liceret, vi regia premerentur. Sed bina decernitur legatio, honesto comitatu, qu Tum altera in Angliam abiret. Eam obiere . Wa mondus, sepius. jam dictus, atque illic etiam gratiosus ob Gaditanae expeditionas memoriam, cum Hottinga Frisio dc Iohanne werchio e

Zelaudia. Iu Galliam missi Iustinus Nassavito,

maris

464쪽

HISTORIARUM, LIB. VII. g s maris Zelandici praesectus,& Iohannes Olde barneueldius ordinum Hollandiae princeps ausessor, vir patriae reipublicae scientissimus, ac

proinde ea auctoritate, quantam quis summam

ope ingenii atque industriae in libero populo

consequi possit. Atque ego, cum alia multa , tum hoc mihi timendum video , ne si qui erunt exteri, quorum in manus ista Venient, mirentur hujus claritudinis nomina apud ipssis etiam cs Iebrata in nostram scriptionem tam raro i currere. Verum me defendet istius imperii, aliorumque omnium nimia diversitas. Nam ubi urbium acta reseruntur, quas senatus aut

Populus regunt, si qua incidit sententia fortit dinis aut Blertiae insignior, ejus suasbribus e solvendae gratiae benigna occasio est. Nec in

regnis magnarum rerum administri latent. In Batavis cuncta concilii nomine perscribuntur auctorum nulla memoria , quos etsi noveris,

laudandi locum ambitiose quaesisse Videaris, nec plurium vites offensas, quibus aliena gloria pro expmbatione ignaviae est.Qui Angliain jerant gati multis argumentis Reginam a pacificatione deterrebant, etiam hortantes, ut, quod de

auxiliis postulatum erat, Gallo aliquid gratificaretur , ipsiumque sua sponte animatum per i gatos ultra impelleret, Veteres novasque injurias bello reparare poetius, quam internas dis cordias in gentem inquietem accersere. Flexoque genu in morem ejus regiae, cum priorum gracias liberaliter egissent : Cuncti, addunt, qui justis ex armis ad pacem Vocantur, constaderare debent, verane ac solida pax, quae offertur , an subdola atque incerta , bellumque contra' ipsis sori dolosum aut anceps, an pace se-

465쪽

4 6 Is V G O N I S G R o T I Lcurius sit. Nam otii bona frustra disseruntur ubi quiescere tuto non licet. To, regina, ad pacem sollicitare dicitur Hispanus, cujus in perfidiam cum immanitate conjunctam, & iucundia dominandi libidinem accusare nihil necesse est, cuin ipsius magistri palam doceant religionis discordibus nec fidem deberi , nec

quicquam divini humanique juris, alii nec hoc

stilliinulent ordinem fatorum Occidenti rerum summam portendere, dc ex usu esse Christiam Orbis , ut nullum usquam terrarum nidi Hispa-

num imperium sit. Quod si aliis principibus demonstranda sit Austriacae familiae impotens superbia, quae illum gentilem sibi angulum cum ultimis Gadibus per incesta foedera in hoc jamduduin continuat, ut, quantum Europae vcrumque intra finem iacet, id, quatenus suum non dum est, pro hostili habeat, tibi certe quae ipsa Passa, quaeque periclitata es,nihil attinet mem rare. Nam, per deum in ortalem, qui non semel hoc regnum classibus p tivit, hujus -- perii populos in rebellionem armavit, faru autem Omne eouSque contemsit,ut in tuum sacrum

caput percussores & veneficos immitteret, is quo nunc sit animo dubitari ne etiam potest ρManent veteres causis : neque tu de Pictatu quicquam, neque ille de avaritia mutavit. Hic tibi justa piaque mente aequam pacem quaerere . idetur, an ut bellum, quod nunc tuis geritur istis occasionibus gerat Ille igitur, ut qui animo praesumtum habeat super res praesentes in ius seinper aliud agitandum , temporibus insidiabitur : nos autem tanto in discrimine so-ςordi otio inescabimur, ut cum non possimus

iversi, resoluto, quod ille unice optat, sed

466쪽

. STORIARUM, LIB. VII. e , singuli capiamur ' Melius olim populi ac

reges , qui ipsi adhuc illacessiti, crescentibus1iΠRerus in tempore obviam ierunt, ne caeteri suam in perniciem VincerentuF. Sciebant qui pe bellorum alia geri ut pax habeatur, alia quia haberi non potest. Nam ut aquae & inuis, quarum rerum contraria natura est, ita eorum, qui imperare omnibus cViunt, & qui servire altera nolunt, perpetua dc immortalis pugna est: in qua Vindicari serum, imminentem antecapere prudentis dc gloriosum est. Non enim puniendis tantum injurias, sed praevertendis maxume regunen principibus & arma caelitus data. De tuetur se quidem , qui tueri contentus est.. ocentes animos Icitat impunitas. Sive ut nos subigat, leu qu1cquid de nobis fortuna statuerit. I urcicuin bellum aliaque praetendens Philippus 1 per armatus terrae marique incubabit: n que illo ni annis agente Anglia esse poterit, aut metu aut sumtu vacua. Hoc tantum quaeritur tunere an propulsare sortius sit, & iustius insiti mere civiunutributa, an ex hoste praedam. S cIetatem tibi nostram, regina, non iactabimus. uninensis ultro beneficiis obligati, quae ne pereant, tua sorte nonnihil, nostra autem, qui

grati, & esse & haberi volumus, summopere interest. Ad ea si quid vicissim fecimus , quod

cum per onera praesentia amplius non liceret animi promtitudine commendaretur, id te mentinisse, quam nos dicere, est aequius. Illud quidem cqmpertissimum, majores etiam tuos de BelgicIS nationibus, Ob mores ac situm, ita aestimasse, ut amicos aut hostes magnum in res suas momentum judicarent. Sed ex quo tu majorum decora, quantum aliis Virtutibus, tantum

467쪽

η 8 HVGONIS GROTII miserando ac bene merendo superasti, multae l Gallo , multae nobis Victoriae, nec minus illustres tibi tuisque contigerunt. Ventura sors Dei ibellorum potentis in manu est , quem etiam l contra spes humanas secundum ad nuc experia lmur. At quatenus futuri judicium sapienti concessum est, cuncta quae in bello fiduciam imdunt, cives, pecuniae, loci, Virtus clara imper, l. toris, nihil imminuta apud nos augestere etiam 'possunt: hostis, nisi ex nostra discessione, unde lxrescat non habet: & quo latius regnat, eo e . Peditius, in magno ac praegravi imeerio populus aliquis jugum exuerit: quo casu si quando ille occupabitur, promtum erit aliis regibus constituere, quem in posterum esse modum suae securitatis velint. Quod autem contra dici,aut

cogitari solet, non debere se quenquam alienae icauta dc discrimini ingerere , haud dicam immisericors sententia est. adversa humanitati,as sversa principum gloriae,quibus quod maximum est tollunt, qui benefacere non permittunt: obtineat sane, ubi quis non Higrum sibi praestat, quod alteri imputat. Verbo de nobis re non minus de Anglia agitur. Nam qui periclitari Batavos sine se, at superesse se propter v lunt, hi parum advertunt nona que facile sortunae,ut suis quemque cupiditatibus,finem imponere. Nostrum igitur exitium Vobisne ad vires addet aliquid,aut hosti demet de libidine, an verius de eo nec dubitat quisquam,nobis depastis trajecturum ad Britannos incendium, quos ut divitiis non postreinos, ita ad pericu- llum secundos fore t Quapropter quid intersit considerate , Batavo in solo, an hoc in littore , his pro ripis atque arcibus dimicetis: nosque socrui

468쪽

socios communi saluti defensandae vos habe tis, an nec Volentes Hi spanus ininistros ad irim riam. Nain tribus e populis, qui hoc tempore mari plurimum pollent, si Batavi Hispanis accesserint, timendum est profecto ne durum Britannis certamen relinquant, quibus Oceanus de classis sola regni munimenta sunt: simulque ne opulentia regum nemo Philippo par sit, si

novi Orbis & Indue vectigalia , post domitam

Lusitaniam bello hactenus infesta, semel in t to locaverit. Ita postquam suae ipsi vires satis placebunt, quas habuit hactenus odio minores, non magis usquam esse Anglis licebit, suam nunc in Germania licet, unde vos emtis edictis, ut profanos & nocentes , totis sinibus exto res agit, quantum in ipso est, extra homianum commercia proturbat. Sed illud nobis aegre est,quod esse nonnullos audimus,qui clai

destinis sermonibus exempli invidiam nobis objiciunt, re quasi coram Philippo desectionis

reos agunt, 'nod cui gratificentur nihil nos attinet dicere: illud malumus rerum imperitia nescire, eos, quod sola noVandi libidine per Gallias Hiberniamque audetur , ad id Batavos adactos excusatissima necessitate , qua alioquin cenfidentia obtrectari auderent, quod Reges armis, scriptis, foederibus probavere es Bonum

avitum obtinemus,libertatem: ne quis hanc vocem perhorrescat,florentissimam eam credimus

sub legitimo principatu. Atque adeo nec ex terna imperia sormidavimus : &nunc, siquis vim, non nomina, inspiciat, uni ducimur. Nobis, tibi, re cunctis imperiis, Regina, non aliud retinendi obsequii vinculum est, quam docere subditos, praesente ut statu contenti alterum

nolint. '

469쪽

so HVGONrS GROTII - nolint. Atque etiam vide, quanto ille perniti sius instit uat exemplum , qui quomodo ipse

dominandi causa voluntarium in servicium 'concessit, cuncta sceptra Romano sacerdotio submitti jubet, ne ue Vero popul , MOS ultro concitat largitionibus, sed reges ipses rebelles vocat. Huic causa & obtentus belli nunquam deerit : spes ut aliquando desint, post deum immortalem, in ista regina est manu,s nobiscum vincere, paratis pro sociali fide

ultima periclitari, quam amicorum ruina vim inimicam prolatare, citamque constantiam tu ii, quam beneficia destruere mavis. In consultando discors regia , validis utriusque sententiae auctoribus, quorum mores dc affectus noscere haud abs re erit, ut appareat quomodo suas

rum ingenia publicis consiliis dominentur. Eusextus, uti ante diximus , juventa gloriorque curepidine flagrans, ultra patrimonium largitor . totus ambiendis nobilium, vulgi cmilitum si diis effusus, nullam in otio spein, multum in Batavorum amicitia fiduciae habebat : quare dux ipse bello per Britanniam impositus pro

. bello nitebatur, negans omitti posse, ni una x iginae securitas, exillimatio, factique sumtus p riclitarentur. E diversis Bargleius ex privato olim ad aulam summumque quaesturae culmen Vocatus, attenta aerarii cura, jam ultima pra sertam aetate, cum dominae parsimonia comtruebat , magnis privatim divitiis incubans e perientiae Vetus, dc hinc auctoritate alterius

gratiam praefulgens. Hic gravibus verbis Christianam laudans concordiam disterebat, linter ancipites consiliorum eventus, quod pium bonestumque foret pro certo sequendum: prae-

470쪽

ΗIST ORIARUM, L I p. VII. 4risens denique commodum ante incerta suspici o I miri poni debere , pacemque non hosti magis

quam Anglis incremento futuram. An vero a adeo male notas patriae Hres,ut nisi volente B

G tavo salva esse non posset: cum interim dc Gal- lus communi metu, & ipsi Batavi religionis ci ra, firmioribus ex necessitare, quam sedere, ii vinculis adversus periculum ne fierentur ' Quin Hispanum infirmitatis suae documento, 3c re- bellionem Hibernam ac caetera facinora, nullo in pace subsidio sponte quietura. Elisabeta, seu i vere ambigua animi, seu pacis metu alia -- γ nia exprimere cupiens, respondit quaesito tena-- peramento. Ab initio nihil se inconsuItis so- ciis statuere voluisse : gratum vicissi , quod mentis suae copiam facerent. Nec leves tament Gallo , sibique belli exuendi causias, aut quo paci fiderent, amotis exercitibus fore: quippet cum Hispanus abdicatis Belgis, erepta Gallia, i totque aliis cladibus spes pristinas acciderit, &, si resumere arma placeat, idein iterum deus &ὲ jus Jc vires in tempore suppeterent. Quod si

'in armis manere hortarentur , certiora offerri' debuisse. Id primoresAngli ita interpretabantur: nihil iniquius, quam fraudari reginam credito modo per cavillationes, modo per falsas praeces, quas palam urbium opulentia, & ad largititione , usque siussiciens aerarium refellerent. Nec magis tolerandum, quod propter quos Anglicarendum haberent His ani e commercio, ipsi situm quaestum prae hostium fame ducerent, ataque ita bellum nundinarentur. Tandem pacificationi ea mora interponitur, ut legati ab utrisque res Gallicas viserent. Missi eo a Regiana memorati nobis antea Caecilius ac Wilke-

sius, '