장음표시 사용
611쪽
Externi hoc anno casus non leve momentum ad res Batavas attulere, quippe in Anglia Essextus, pacis cum Hispano maximus adversator , cum custodiae exemtus, regia arceretur, & ille quoi dam gratiosus, suffultus clientelis , armatus legionibus, nunc sine decore, sine imperio vitam pati non posset, varia versans consilia, aut amne invaderet, an e longinquo bellum minaretur, inimicis cuncta rimantibus, a regina, cujus animum super veteres offensas forma Quoque ipsius spreta in iram accenderat, dicendam ad ca sam vocatur. Intellecto periculo , quod e praesentibus pessimum erat secutus, nec de modestia
nec de audacia satis silmsit. Scd domi suae detentis Senatoribus, regina quos miserat, ipse cum modica manu Londinum properans, dum amicos illic plebemque sollicitat, a feciali publico praevenitur, qui reginae jussu, ni confestim pareat, perduellionis crimen ipsi denuntiat, qua voce perculsis plebs, sibi timens , alieni cmram facile exuit. Portae clauis . domus obsessa,
ipse consilii inops, dedit sese, & in carcerem
ducitur, comite Suthantono. Datis judicibus, auditus publice, multa in inimicos dixit, praecia piae in Caecilium, quem hoc inter caetera crimine premebat, quod pacem cum Hispano pr moveret. Illos se ultum esse, nunquam mutata in Reginam fide. Suspensa diu omnium exspectatione, ecquid reginae clementia & veteres affectus possent, an facinoris magnitudo, & s specta dudu* popularitas , validique inimici veniam praecluderenti Damnatus tandem securi seritur, magna circa suprema & pietatis & pa nitentiae indiciis: capite prostrato, sectatores
supplicio additi. At in Hispania structa classis
612쪽
LN ISTORI ARUM, LIB. X. φροIate terrorem sparserat, pars in hostilem Afri cae oram directa & tempestatibus repulsa est: pars Hibernis rebellantibus egregium auxilium in lites sex mille, duce Ioanne Aquila tulit: is superbo edicto praeserens, venisse se ad Hiber niam e daemonis faucibus liberandam , in a strinam insulae regionem, ubi Qui ala oppudum , appulit: magnasque Hibernorum copias frui.ra exspectans, a MontajOcio Anglorum nomine provinciam regente obsidio clauditur. Tentavit quidem perrumpere Tironus rubetilium princeps,per gelatas paludes justum agmen trahens. Sed clade accepta in latebraa reduci Mutic cum hoste pactus dedito oppido, & quicquid Hiberniae Hispani tenebant, Anglorum navibus militem in Hispaniam reportavit. N que multo post infelix Hispanorum in Caesaream Mauritaniae urbem, Algeriam nunc vulgo vocant, Arabica, sed ea quoque corrupta voce ) expeditio ad exhauriendae pecuniae causas accedit. Longinquas ad navigationes crescebat Batavis audacia. quippe dc uerum,quod Magellanicum a repertore dicitur, Draconi &Canuendisio Anglis emensum postea , quartari eorum, quos fama excepit, Oliverius Nonius Rotero lamensis penetraverat: nec sine magnis dissicultatibus, inter Americae fines & ignotum adhuc orbem , Iongis anfractibus arctatum mare vix eluctatus, Australem qui dicitiir Oce num , eique obtentum Chiliorum littus magnitudinis incognitae serens corpora , inventis ibi quoque Hilpanoruin hostibus , inde reflexo cursu Borneonem insulam devenerat. Bonaequo spei promontorium praevectus, circumnaVig to omni terrarum ambitu, non quidem opes ul-
613쪽
HVG. GRo T. HI ST. LIB. X. las, sed clarum patriae decus, & non audita ante locorum nomina domum retulit. Alias vero naves idem iter aggressas, cnm nec limminum nec victus haberent satis , disjectas par tim Hispani, partim barbari rapuere. Capti, foede cruciati, atque enecti, quae ut in barbaris inscitia, ita in Hispanis barbaries erat. Sub hoc tempus Batavos, dum cuncta rumorum adversus Philippum colligunt, in spem aliquam erexerat dictus vivere Sebastianus Lusitaniae quondam rex, reperto homine qui similes coopore notas praeferens, & multa haud publicae notitiae edoctus a Lusitanorum callidissimis casterorum eiusdem gentis credulitati illusit, donec ab Ethrusco duce Hispano traditus, audaciam dc pessimi exempli astum, traductus per populos, dein navali servitio addictus, morte postremum
614쪽
LIBER UNDECIMUS. D Ostendam , longe adhuc spes obsidenti. Sed accensus Verii facto archidux, siquid
Io in id excitato, percussis diu munimentis, qua Vetus Oppidum , portusque V tus , ubi non parvam operum labem intelligit, nono Ianuarii sub vesperam refluo mari, asuliri urbem undique, illic praecipue oppugnari jubet. Ducenti duobus sub centurionibus milites pro- Pugnaculum, cui Sabuletum nomen, recta ii petere jussi: totidem alii earati qui laevum molis latus, atque iterum alii, qui praeductain loricam incurrerent. Hos sequebatur cum quadringentis Durangus Hispanorum tribunus , cui mandatum locis occupatis praesidium statim imponere, victu in hoc instructus, nitratoque pulvere, & quae struendis munitionibus solita. Contra Histricem ducenti destinabantur , qui invaderenr, qui munirent totidem , sub Gai baiota Italorum duce pene precenti, & sub A cIa Ia c II. . Susti-
615쪽
D6 HV GONIS GROTII pustino Me ica suadringenti, laborantibus suis commune subsidium. Deinde in cuneos divisus
omnis exercitus, non defuturus qua vocaret o
casio. Bukoio suuin latus obtigerat, qua frons oppidi in orientem flectitur. A1 Sabuletum crudele proelium, quia monitus a transfuga Verius tormenta, & cuncta in pernitiein hostium repe in illac maxime intenderat, accensis passim ignibus, quo oppugnantium facta clare noscerentur. Rescisa palorum sepe ja in scalae admovebantur. Infraque hastis Hispanoruin &
raevalentibus Angloruin gladiis pugna incauerat, cum Verius, septa aquarum duo aperit, portumque Veterem , cujus per Vada transeundum erat hostibus, late inundat : qua vi non modo nitratus pulvis corrupit, quem miles fi
rebat , sed multos in mare propulsos fluctus rbsere : nec sequentibus auxiliis, ipsi, qui jam manus miscuerant, coacti retro cedere . duplici clade , quam tela hostium & aquarum impetus inferebant. Bukoius sibi jussa serius exsecutus est, minusque perstitit,quia inter moras crescens iterum mare aestuarium, qua ipsi via, implex rat. Tergo oppidi projecta, atque alibi levia operum, assi altante hoste neglexit Verius , gia rus diducendis defensoribus spargi minas, Caet rum nulli usui ista , & quae brevi reciperentur, quod eventus probavit. Iacebant passain in vallo sollisque, prout sua quemque audacia la pius extulerat, milites ac duces peremti: inulti Oceano ferebantur. Octingentos ferme archi- dux desideravit, acceptis inquirenda ad corpora quatuor horarum induciis. Intus quadraginta ferme caesi , Vulnerati plures , quos inter Verii
frater Horatius, egregie functus omni militis - ducisque
616쪽
' HISTORIARUM, LIB. XI. I97 ducisque officio. Reperta inter Hispanorum corpora & mulier, quae militari habitu animoque sexum dissimulaverat, velut exprobrans Πωturae , quod se virum non genuisset. Infelix o pugnationis exitus, neque ieranda Ostendae fames , dc gravis hyems castris madentibus, multos ducum permoverant suadere Alberto, infaustos conatus in tempore & ante majora
damna desereret. Sed ille , pro sua regisque gloria anxius, in longo dc difficili labore pes tendere , quam se uni oppido imparem fateri.
Igitur laeva castrorum parte aggestias ingens tumulus, unde machinae detonarent: ad dextram contra aestuarium sensim agger promovebatur, defixis humo tigillis , transversisque. insuper aliis, queis farcimina modo in struem colligata, modo decussata imponebantur, tabulatorum in morem , arena in sumino congesta,quo pres sior moles aquis obsisteret: tanta quidem firmutate , ut dc instructa velut selo lorica defenderet militem, de machinae in obsessos inde dirigerentur. Nec eo tamen minus continuo navigatum, raris aut levibus damnis. Aderant Albe to accita omni ex orbe ingenia, quae certatim alia atque alia claudendo aestuario siuggerebant: cumque obseura nocte quidam funem nauticum cum doliis demersisque anchoris utrunque ad marginem fixissent, obsessi captatis rursum t nebris facile vincula restidere. Repertum Pompeio Targoni castellum, quod navibus imρο- situm tormenta ferret, statim apparuit infirmiusquam ut fluctuum quaslationem toleraret, & , quod subter in alveo erat soli, arenas ponderi cessuras. Faetas eidem rates e laterum fasciui ρος compUe, quae cum aestu pariter lavarentur, Lata
617쪽
Batavotum oppositis tormentis tela non semel evertere. Provisum quoque, si istud iter hostium artibus deficeret, portum novum inter veterem dc aestuarium perfbso littore veteri oppido inducere. Quippe & Foederatos tuendi maris & gloriae cupiTo acriter animabant, d αrerumque, velut in longum duraturo obsidio, sexto mense mutare praetidia. Verio in summum regimen Fredericus Dorpius successit. Reparatae oppidi ruinae, auctaeque munitiones, parata sit
gulos in dies pecunia quae labori per lueretur, cum Alberti militibus ne stipendia quidem satis suppeterent: unde inter ipsos semina sediti num,& obsequii detractatio: ipsa imperia metus dc odii plena, disposito equite qui peditem,
pecorum ritu, in pericula propelleret, aut retraheret fugientem. Flandrorum largitio longe insta suintus: Walones, quo minus multa coim ferrent , infidam Gallorum pacem praetendebant: Brabantis justa excusatio ex seditione militum qui Wartam tenebant, parumque abi rat , quin conspirantibus aliis arcem nuper An
verplar & Haestam occupassent. Injecta dc spes Archiduci, posse subito Bredam irrumpi. Sed
missum nocte Fredericum Hereinbergensem, itineris errore devium, mox dies detexit. Fratrem ejus Adolium haud multo post eques Ma ritianus intercepit. Servabatur hactenus Horulandiar per arces modo arctiore , modo laxiore custodia Franciscus Mendosa, praelio ad Ne
portum captus, & quanqualia vidua Brinii Comitis , Clivensiumque legati poenas gravium
facinorum exeoscerent, quae ille partim ut neces laria, partim ut imperata defendebat, non
visum ordinibus in captivum, belli jure miluia
618쪽
HISTORIARVM, LIB. XI. s99tam, judicia exercere. Sed quia in duces, non item ut in milites, constitutum erat libertatis pretium, diu disceptatum, tandemque conVenit, ut quicunque e Foederatis populis per Beluti eam, Hispaniam, Indiam, Americam, toto denique Philippi imperio tenebantur, eos Men-
dola ovi curaret. Valuit in tantum apud Re- , gem aut Mendos, aut futurorum ducum resip ctus , ut pactis accesserit. Reversi toto ex orbe nautae dc mercatores, quos spe commerciorum advectos hostilis ira, aut ob divetiam religi nem sacerdotum odia oppresserant, pars exeissvinculis artus , squalioremque dc tenebras, pars remorum durissiluam siervitutem sub crudelibus dominis memorabant. Magnumque in eo in mentum fuit ad concitandam in Hispanos pisbem veterum injuriarum vix memorem, dc vulgi studia proceribus paranda, quorum clemens& populare factum, libertatem civium suorum ante pecunias habentium , laetissimis animis e cipiebatur. Ita partim impletis pactionibus , partim sponsoribus datis, exiit Mendosia, de Batavorum republica, quam propius didicerat, honeste sentiens: eoque pacis quam belli utrisque partibus suaser. Scriptae tum & leges certiores super redimendis in posterum captivis.
Toto hoc Vere majorem, quam unquam ant Ihac, exercitum ordines conscribebant, ' auctis animis, pranii Flandrici memoria, dc novis hostiuin seditionibus, unde sperabant, antequam exspectatus ex Italia miles in Belgicam adve taret , aut hostium caede renovare gloriam , audierrestri itinere per Brabantiam in Flandriam, dc , soluto obsidio , Ostendam penetrare. Pe stabat uane Mauritius cauta consilia audacibu&
619쪽
praferre: sed proceruin sententiam regina Ampliar & rex Gallus comprobavere, majore su cendi auctoritate, quia militem ac pecuniam subinittebant. Conducta & Germanorum e uia tum Vis, magnoque paratu, indictis publice supplicationibus , inense Iunio, serius quam Oportuit, cum sub idem tempus Italicae copiae fines Belgicos attigissent, iter ruscipitur. Simul missae diversas in partes literae aci Atr hares, Brabantos, Flandros, aliosque earum partium ordines. Scribebant Foederati de suis rebus, de , regum auxiliis magnifica: de seditionibus militum adversa in parte, de urbium agrorumque vastitie non minus vera: quo tot miseriarum
Pretio, nisi quod in miseriis ultimum, servitute e Nec enim obscurum, quid His ani jam dudum pararent: dc ne quem falsa tramcriptio falleret, aut inane nomen archi lucis , viderent ipsi penes quos belli statusque publici summum esset regimen. Si cordi majorum gloria, si poster
ruin libertas, darent se socios, aut saltem modiacis tributis egregios conatus adjuvarent: irent archiduces, ct quietiora regna quaererent. Hispanos paucarum arcium praesidia, pelli faciles: tum ipsos reipublicae , tum sacris quein vellent morem tinposituros. Non magnum intercedere laborem ad bona maxima , pacem & libertatem. Mauritius triplici agmine viaque duxit exercitum : erant equitum quinque, peditum octodecim millia, currus serme bis mille: in dium agmen Wilhelmus Nassavius, dextrum Verius, sinistrum Ernestus ducebat, intervallis ita temperatis ut coire facile possent, interim divisis itineribus celerius procederent. LiXarum turba, molaeque & lares, & cincta, alias navi- ho
620쪽
t HISTO RI ARUM, LIB. x T. 6orbus advehi solita, terrestri itinere minus commode sequebantur. Ad Noviomagum transito Mosa, inde in agrum Leodicum ducit, pa ernil quondam exercitus, non Albani armis,sed fame domiti, castra relegens: quod malum ut ipse Vitaret, acribus minis propinqua oppida, sponte in Hispanum proniora, cogit commeatum in castra afferre, & aequo pretio Vendere , ne sic quidem satis reperto, quod tantis copiis lassic rei. Decimoquinto die Centronum pago, non procul Tilemontio, sub edit omnis exercitus , cum jam Tilemontium Mendosa venisset. Hunc enim , audito ordinum paratu, miserat archi- dux, relicto ad Ostendam Ioanne Rivasio, qui servaret castra & circummuniret. Persuasi, qui Wartae agebant, intermissa seditione, augere Mendosae copias, ita ut haberet quinque pediatum millia, equitum quatuor. His sejungere jussus Ambrosius Spinota, cum octo millibus Hispanis atque Italis, quos recens adduxerat, in spem gloriae conatus fratris maritimos, & rem Hispanam lecto milite adjuturus. Pactus cum
Philippo de restituendis sumtibus, ipse suis c hortibus stipendium praebebat, & , quanquaml summam imperii obtinente Mendosa, jus rest dens iisdem, tenebat caeterorum ut inopiae, ita
licentiae impermixtos: quibus hoc consecutus est, ut nullus unquam miles quietius & severi re disciplina egerit, exemploque cognitum,Vim militaris imperii pecunia maxime contineri. Propinquus castris eduxit Mauritius copias, in praelium hostem lacessens. Sed continuit suos vallo Mendosa, impar virium, an ex captiVit te fractus , adhuc dc sua funesta auspicia paV stem, stinetque accepta clade in posterum cum